Τι Κάνει Κανείς με ένα Διδακτορικό στο Κουτσομπολιό των Επωνύμων;

Κανείς, μπορεί να πει ότι η κοινωνία μας έχει φθάσει στο ναδίρ με την εμμονή της για τους διάσημους, ωστόσο το κουτσομπολιό για τους σταρ είναι ζωηρό χόμπι, τουλάχιστον ήδη από τις αρχές του 20ου αιώνα. Τα τελευταία χρόνια, η ακαδημαϊκός Anne Helen Petersen ανοίγει τα βιβλία της ιστορίας (και vintage τεύχη του US Weekly), αναλύει τη βιομηχανία του κουτσομπολιού και παρουσιάζει το επιχείρημα ότι οι διασημότητες φωτίζουν σημαντικές πτυχές της αμερικανικής κουλτούρας.

Αφού η Petersen τελείωσε τη διατριβή της στην ιστορία του κουτσομπολιού και πήρε το διδακτορικό της από το Πανεπιστήμιο του Τέξας, στο Όστιν, το 2011, πέρασε μερικά χρόνια διδάσκοντας. Μεταξύ των μαθημάτων, ενημέρωνε το προσωπικό της μπλογκ, το Celebrity Gossip, Academic Style και έγραφε μια στήλη στο Hairpin που λεγόταν Scandals of Classic Hollywood και μέσω της οποίας εξερευνούσε το κλασσικό κουτσομπολιό για τους διάσημους μέσω του ακαδημαϊκού φακού της. Νωρίτερα φέτος, αυτά που έγραφε διαδικτυακά ήταν τόσο δημοφιλή που το BuzzFeed της πρόσφερε εργασία πλήρους απασχόλησης. Δέχθηκε τη θέση, και έτσι έγινε μία από τους λίγους ακαδημαϊκούς που γράφουν άρθρα τα οποία εκατομμύρια άνθρωποι απολαμβάνουν να διαβάζουν. (Το λέω ως πολύ μεγάλο κομπλιμέντο).

Ο εκδοτικός οίκος Plume προσφάτως κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο της Petersen (λέγεται επίσης Scandals of Classic Hollywood) και περιέχει δοκίμια για σταρ όπως η Τζούντι Γκάρλαντ, η Κλάρα Μπόου και ο Φάτι Άρμπακλ. Αφού τελείωσα το εθιστικό, συναρπαστικό και διαφωτιστικό βιβλίο, τηλεφώνησα στην Petersen για να συζητήσουμε για την μοναδική προσέγγισή της όταν έγραφε για τις απόπειρες αυτοκτονίας της Τζούντι Γκάρλαντ και την κατάσταση που βρίσκονται τα σύγχρονα κουτσομπολίστικα περιοδικά.

VICE: Ποια είναι η διαφορά μεταξύ του να διαβάζεις μια ταμπλόιντ για διασκέδαση και να διαβάζεις κουτσομπολιά ως ακαδημαϊκός;

Anne Helen Petersen: Πολλές φορές οι άνθρωποι, ανεξάρτητα από το επίπεδο εκπαίδευσής τους, θα διαβάσουν τα κουτσομπολιά για τους διάσημους όπως θα έκαναν με οποιοδήποτε άλλο είδος ψυχαγωγίας με ποπ κουλτούρα πχ. το να παρακολουθήσουν τηλεοπτικά ριάλιτι ή να πάνε σε εμπορικές κινηματογραφικές ταινίες, γνωρίζοντας πως είναι κάτι διασκεδαστικό. Ωστόσο δεν καταλαβαίνουν απαραιτήτως γιατί τους αρέσει ή θέλουν να καταλάβουν πως έχουν φτιαχτεί αυτές οι εικόνες ή γιατί τις βρίσκουμε συναρπαστικές ή γιατί θέλουμε να ακούμε ιστορίες για ανθρώπους τους οποίους δεν γνωρίζουμε καθόλου. Είδα ότι πολλοί άνθρωποι θέλουν πραγματικά να σκεφτούν σε ένα βαθύτερο επίπεδο για το κουτσομπολιό των διασήμων με τον ίδιο τρόπο που οι άνθρωποι θέλουν να διαβάσουν την κριτική μιας κινηματογραφικής ταινίας ή για τις τηλεοπτικές επαναλήψεις. Μια ακαδημαϊκή προσέγγιση στο κουτσομπολιό θέτει το ερώτημα για το πώς φτιάχνονται οι εικόνες των επωνύμων, πως λειτουργούν σε ιδεολογικό επίπεδο και πως επισημαίνουν πράγματα που έχουν σημασία στην κοινωνία μας.

Γιατί το νέο σου βιβλίο είναι διαφορετικό από τα άλλα που κυκλοφορούν για το Χόλιγουντ;

Τα περισσότερα βιβλία για τους σταρ του Χόλιγουντ είναι πολύ κολακευτικά. Είναι είτε αγιογραφίες στις οποίες οι σταρ έχουν ουσιαστικά αγιάσει, είτε χρησιμοποιούν πολλές δεκαετίες μετά μαρτυρίες από ανθρώπους που λένε ότι γνωρίζουν κάτι για ένα γεγονός, τύπου «Είμαι το πρόσωπο που μπορεί να σας πει ότι ο Κάρι Γκραντ ήταν ομοφυλόφιλος».  Πραγματικά προσπαθούν να φθάσουν στην αλήθεια αυτού που συνέβη και για μένα, πάντα έχει να κάνει λιγότερο με το τι είναι η αλήθεια και περισσότερο με το πώς η πληροφορία για τον σταρ έχει επηρεαστεί.

Ο άλλος τύπος κάλυψης είναι αυτός της σκανδαλολογίας. Ο κόσμος λατρεύει να πιστεύει το χειρότερο και το άλλο άκρο του φάσματος είναι το σημείο όπου λένε «Οι σταρ είναι σχεδόν αηδιαστικοί μες τον ηδονισμό τους». Το πρόβλημα κατά τη γνώμη μου είναι ότι –ιδιαιτέρως για τις γυναίκες-αυτά τα αφηγήματα γίνονται αφηγήματα του σταρ. Μέχρι πολύ πρόσφατα η σελίδα της Κλάρα Μπόου στην Wikipedia φιλοξενούσε και διαιώνιζε την ιστορία ότι είχε κοιμηθεί με ολόκληρη την ομάδα ποδοσφαίρου USC. Δεν λέει την αλήθεια και δεν είναι δίκαιο ο τρόπος με τον οποίο την θυμούνται.

Η Κλάρα Μπόου. Φωτογραφία μέσω Wikimedia Commons 

Το βιβλίο σου περιγράφει πως το σύστημα των σταρ ήλεγχε τη ζωή των νεαρών ηθοποιών. Υπάρχει κάποια αναλογία μεταξύ του συστήματος των στουντίων και των εργοστασίων παιδικών αστεριών της Disney και του Nickelodeon;

Απολύτως. Πιστεύω ότι το Nickelodeon και ιδιαιτέρως η Disney είναι η νέα εκδοχή του συστήματος των σταρ. Επίσης κάποιες εταιρίες αναζητούν σταρ μέσω του YouTube και στη συνέχεια υπογράφουν συμβόλαιο μέσω του οποίου μπορούν να ελέγχουν τη συμπεριφορά των αστεριών του YouTube.

Όταν διάβασα το κεφάλαιο για την Τζούντι Γκάρλαντ, σκέφτηκα, Ωχ, Θεέ μου, αυτή είναι σαν την Μπρίτνεϊ Σπίαρς.

Η διαφορά στην περίπτωση της Μπρίτνεϊ είναι ότι- με νομική παρέμβαση και τον τρόπο που οι γονείς της λειτούργησαν διαφορετικά-δεν έπιασε πάτο όπως η Γκάρλαντ, αλλά πιστεύω ότι πραγματικά εύκολα θα μπορούσε να έχει κι εκείνη την ίδια πτωτική πορεία. Είναι τόσοι πολλοί οι άνθρωποι που έχουν επηρεαστεί από το κεφάλαιο για την Γκάρλαντ, λόγω του τρόπου με τον οποίο δημοσίως αποκαλούνταν «ασχημόπαπο» και γελοιοποιούνταν για το ότι έπαιρνε βάρος, αλλά και το ότι ήταν δημοσίως γνωστό πως είχε κάνει απόπειρες αυτοκτονίας και πως είχε οργιστεί με την κινηματογραφική εταιρία της. Κι όλο αυτό είχε βγει προς τα έξω με πολύ εκκωφαντικό τρόπο, τον οποίο συνήθως δεν συνδέουμε με τη δεκαετία του 1950. Ο κόσμος γνώριζε ότι είχε κάνει απόπειρα αυτοκτονίας, αλλά οι αρθρογράφοι των κουτσομπολιών κατηγόρησαν επίσης την MGM για αυτό που της είχε κάνει.

Η Τζούντι Γκάρλαντ. Φωτογραφία μέσω Wikimedia Commons

Γνωρίζοντας τι ξέρεις για κλασσικούς αστέρες του Χόλιγουντ όπως η Γκάρλαντ, κοιτάς τους σημερινούς σταρ και σκέφτεσαι, Βλέπω τι κάνεις, μπορώ να δω μέσα από αυτό που κάνεις;

Ναι. Μέρος αυτού είναι απλώς διαφήμιση. Προσπαθούν να δημιουργήσουν μια συνεκτική εικόνα. θα είναι πάντα το ίδιο, ανεξάρτητα από το εάν ο σταρ είναι από το 1930 ή το 2010. Η διαφορά στην πραγματικότητα είναι ότι τα μέσα παραγωγής αυτής της εικόνας είναι διαφορετικά. Η Beyonce παράγει εικόνα χρησιμοποιώντας το Tumblr και το Instagram, κάτι που προφανώς δεν είχαν οι σταρ του ’30, αλλά και πάλι προσπαθεί να δημιουργήσει μια πολύ συγκεκριμένη αντίληψη του τύπου γυναίκες που είναι. Επίσης προσπαθεί να το κάνει να φαίνεται ότι δεν είναι διαμηφιστική καμπάνια και πως δεν το κάνει εκείνη, κάτι που όμως γινόταν και τη δεκαετία του ’30.

Καθώς η κοινωνία προοδεύει, βελτιώνεται η βιομηχανία του κουτσομπολιού ή οι ταμπλόιντ και τα μπλογκ παραμένουν όσο κακά ήταν πάντοτε;

Νομίζω ότι το κουτσομπολιό χρησιμοποιείται πιο συχνά-ακόμα κι όταν κουτσομπολεύουμε τους φίλους μας- ως ένας τρόπος κοινωνικής αστυνόμευσης  των συμπεριφορών, για να δούμε εάν κάποιος είναι προσκολλημένος στο  status quo ή όχι. Νομίζω ότι η φράση προσδιορισμού του status quo αλλάζει πάντα, οπότε υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι να αστυνομεύουμε κάποιον. Τη δεκαετία του ’30, εάν κάποια κατηγορούνταν ότι ήταν πολύ σεξουαλική στην οθόνη δείχνοντας πολύ μεγάλο κομμάτι από τους μηρούς της, αυτό ήταν ένα ορισμένου τύπου είδος αστυνόμευσης της γυναικείας σεξουαλικότητας. Σήμερα, δεν είναι τόσο ζήτημα το γυμνό, αλλά το ερώτημα εάν κάποια συνδέεται με τόσους πολλούς άνδρες ή εάν είναι αμφιφυλόφιλη, αντί να δηλώνει γκέι ή ετεροφυλόφιλη με αυτή την πολύ αυστηρή οριοθέτηση, ή εάν δεν έχουν παιδιά. Υπάρχουν όλων των ειδών οι συμπεριφορές που εξακολουθούν να αστυνομεύονται.

Γιατί πρέπει να πάρουμε την βιομηχανία του κουτσομπολιού πιο σοβαρά;

Νομίζω ότι, σε κάθε φάση της ιστορίας, μπορείς να κοιτάξεις τους ανθρώπους οι οποίοι ήταν οι κυρίαρχοι σταρ και διασημότητες και να βγάλεις τόσα συμπεράσματα για τις αξίες της αμερικανικής κοινωνίας ή γιατί αισθανόταν άγχος εκείνη την εποχή. Εάν πάρεις αυτό το μεγεθυντικό φακό και τον χρησιμοποιήσεις ιστορικά, αλλά και με τον τρόπο που μιλάμε σήμερα για τις διασημότητες είναι πολύ διαφωτιστικό.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter,  Facebook και Instagram.