Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς γιατί ο καλλιτέχνης και συλλέκτης Toby Mott μαγεύτηκε από την κουλτούρα των skinhead. «Κρατάει» εδώ και δεκαετίες, έχει μεταλλαχτεί πολλές φορές και αν την δει κάποιος από μια ασφαλή απόσταση διακρίνει μια πλειάδα από φοβερές αντιθέσεις.Για παράδειγμα αν οι πρώτοι skinhead ήταν επηρεασμένοι από τους Τζαμαϊκανούς rude boys και την rocksteady μουσική, πως κατέληξαν οι skinheads που ακολούθησαν να χαρακτηρίζονται από τα ρατσιστικά τους πιστεύω; Γιατί παρά το γεγονός ότι οι skinhead συνδέθηκαν έντονα με την άκρα δεξιά, το στυλ τους υιοθετήθηκε τόσο ευρέως από την gay κοινότητα; Και τέλος, αν οι skinheads είχαν τις ρίζες τους στην προβολή του ανδρισμού και των προτύπων της εργατικής τάξης, γιατί η κουλτούρα τους ασχολήθηκε τόσο έντονα με την αισθητική και την μόδα;
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Όλα τα παραπάνω θέματα αναλύονται στο νέο βιβλίο της Ditto Press (το οποίο σχεδίασε ο Jamie Reid) με τίτλο Skinhead – An Archive, το οποίο απεικονίζει την μεγαλύτερη συλλογή από αντικείμενα της skinhead κουλτούρας τα οποία έχει στην κατοχή του ο Toby. To βιβλίο επικεντρώνεται στην αναθέρμανση του skinhead κινήματος στα τέλη της δεκαετίας του '70 (το οποίο «χρωματίστηκε» και από το πανκ), αλλά δεν ξεχνά και τις ρίζες του, οι οποίες εντοπίζονται στην Αγγλία της δεκαετίας του '60. Από fanzine και αφίσες, μέχρι φωτογραφίες και φυλλάδια, είναι ίσως το ποιο εκτενές αρχείο της skinhead κουλτούρας, το οποίο μπορεί να αγοράσει κανείς.
VICE: Γεια σου Toby. Μπορείς να μας πεις πως αναμίχτηκες με την skinhead κουλτούρα;
Toby Mott: Είχα μπλεχτεί με το πανκ στην δεκαετία του '70, ήμουν κάτι σαν πανκ της μεσαίας τάξης με καλλιτεχνικές ανησυχίες. Το εξαιρετικό πράγμα που είχε το πανκ, ήταν ότι αποτελούσε ένα χωνευτήρι όπου η κοινωνική σου τάξη και το χρώμα σου δεν είχαν σημασία, γιατί πολύ απλά όποιος ερχόταν σε αυτό ήταν επαναστατημένος ή προβληματισμένος με κάποιον τρόπο, οπότε όλοι μας βρίσκαμε το καταφύγιό μας εκεί. Στα τέλη του '70 και στις αρχές του '80 όμως, το πανκ διασπάστηκε κάπως, οπότε είχες τους αριστεριστές πανκ από τις σχολές καλών τεχνών και μετά είχες αυτούς που πήγαν με την skinhead κουλτούρα. Και οι δύο κοινότητες δέχτηκαν την επίθεση της κυβέρνησης Θάτσερ, αλλά θα έλεγα πως οι skinheads το αντιμετώπισαν με μια πιο δεξιά πολιτική αντίληψη αν με εννοείς.
Toby Mott: Είχα μπλεχτεί με το πανκ στην δεκαετία του '70, ήμουν κάτι σαν πανκ της μεσαίας τάξης με καλλιτεχνικές ανησυχίες. Το εξαιρετικό πράγμα που είχε το πανκ, ήταν ότι αποτελούσε ένα χωνευτήρι όπου η κοινωνική σου τάξη και το χρώμα σου δεν είχαν σημασία, γιατί πολύ απλά όποιος ερχόταν σε αυτό ήταν επαναστατημένος ή προβληματισμένος με κάποιον τρόπο, οπότε όλοι μας βρίσκαμε το καταφύγιό μας εκεί. Στα τέλη του '70 και στις αρχές του '80 όμως, το πανκ διασπάστηκε κάπως, οπότε είχες τους αριστεριστές πανκ από τις σχολές καλών τεχνών και μετά είχες αυτούς που πήγαν με την skinhead κουλτούρα. Και οι δύο κοινότητες δέχτηκαν την επίθεση της κυβέρνησης Θάτσερ, αλλά θα έλεγα πως οι skinheads το αντιμετώπισαν με μια πιο δεξιά πολιτική αντίληψη αν με εννοείς.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Το πανκ ήταν πιο χαλαρό και δημιουργικό, ενώ η φάση των skinhead είχε μια πολύ δύσκαμπτη ταυτότητα. Θεωρητικά είχε πάρει την έμπνευσή του από τους αυθεντικούς skinhead της εργατικής τάξης στην δεκαετία του '60, αλλά στην πορεία έγινε πολύ πιο «φετίχ» από ότι ξεκίνησε. Αν κοιτάξεις μέσα στο βιβλίο θα το δεις αυτό, θα δεις δηλαδή ότι στους skinheads της δεκαετίας του '60 και στις αρχές του '70, υπήρχε πολύ μεγαλύτερος χώρος για να εκφραστεί κανείς. Όταν όμως επέστρεψε στις αρχές του '80, όλα είχαν καθοριστεί πολύ πιο αυστηρά, μέχρι και το πώς ακριβώς έπρεπε να φοριούνται οι τιράντες, το πόσο ψηλά έπρεπε να διπλώνεις τα μπατζάκια και το πόσες τρύπες έπρεπε να έχουν τα Dr. Martens σου.
Από την στιγμή που αρκετοί skinheads κινούνταν στον πολιτικό χώρο της δεξιάς και της άκρα δεξιάς και οι πανκ σαν κι εσένα προέρχονταν από την αριστερά, όλο αυτό δεν δημιουργούσε συγκρούσεις;
Ναι, οι πανκ πάντα ζούσαν με τον φόβο της επίθεσης από τους soul boys, τους teddy boys και μετά από τους skinheads, οι οποίοι άλλωστε ήταν συνήθως οι πιο επιθετικοί και βίαιοι. Οι skinheads του 1980, είχαν τις ρίζες τους στο πανκ και υπήρχαν μπάντες όπως οι Sham 69 που έπαιρναν στοιχεία και από την κουλτούρα του πανκ αλλά και από αυτή των skinhead. Εν τέλει όμως, καταλήξαμε να είμαστε εχθροί.Αν διαβάσεις το κείμενό μου στο βιβλίο, μιλάω για τις στιγμές που βρέθηκα να είμαι θύμα της βίας των skinhead, αλλά το μόνο πράγμα που λέω τώρα, όταν τα θυμάμαι, είναι ότι ενώ η όλη φάση ήταν βίαια, δεν πέθανε κανένας. Είχε πολύ τρεχάλα όταν ήμουν 16, είχε να πηδάς από λεωφορεία, πολλές φυλές που απλά έτρεχαν και συγκρούονταν. Ήταν περίεργα.
Ναι, οι πανκ πάντα ζούσαν με τον φόβο της επίθεσης από τους soul boys, τους teddy boys και μετά από τους skinheads, οι οποίοι άλλωστε ήταν συνήθως οι πιο επιθετικοί και βίαιοι. Οι skinheads του 1980, είχαν τις ρίζες τους στο πανκ και υπήρχαν μπάντες όπως οι Sham 69 που έπαιρναν στοιχεία και από την κουλτούρα του πανκ αλλά και από αυτή των skinhead. Εν τέλει όμως, καταλήξαμε να είμαστε εχθροί.Αν διαβάσεις το κείμενό μου στο βιβλίο, μιλάω για τις στιγμές που βρέθηκα να είμαι θύμα της βίας των skinhead, αλλά το μόνο πράγμα που λέω τώρα, όταν τα θυμάμαι, είναι ότι ενώ η όλη φάση ήταν βίαια, δεν πέθανε κανένας. Είχε πολύ τρεχάλα όταν ήμουν 16, είχε να πηδάς από λεωφορεία, πολλές φυλές που απλά έτρεχαν και συγκρούονταν. Ήταν περίεργα.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Όταν δεν έτρεχες να ξεφύγεις από τους skinheads, πώς άρχισες να μαζεύεις αντικείμενα της κουλτούρας τους;
Όταν ήμουν έφηβος θα πήγαινα ας πούμε σε μια συναυλία στο Hope and Anchor στην Upper Street στο Islington. Έβλεπες μπάντες όπως οι Ruts DC και οι Adam and the Ants και το κοινό ήταν 15χρονα και 16χρονα. Ανάμεσά τους έβλεπες κόσμο να μοιράζει flyer, τα οποία απλά συνέλεγα και ήταν διάφορα πράγματα. Κυρίως όμως ήταν έντυπα που μοίραζαν αυτοί που τα έφτιαχναν στις εποχές πριν το διαδίκτυο.
Όταν ήμουν έφηβος θα πήγαινα ας πούμε σε μια συναυλία στο Hope and Anchor στην Upper Street στο Islington. Έβλεπες μπάντες όπως οι Ruts DC και οι Adam and the Ants και το κοινό ήταν 15χρονα και 16χρονα. Ανάμεσά τους έβλεπες κόσμο να μοιράζει flyer, τα οποία απλά συνέλεγα και ήταν διάφορα πράγματα. Κυρίως όμως ήταν έντυπα που μοίραζαν αυτοί που τα έφτιαχναν στις εποχές πριν το διαδίκτυο.
Τι είδους πράγματα μάζευες;
Μάζευα πολιτικό υλικό από τον αριστερό χώρο και από τον δεξιό. Είχαμε έντονη πολιτική συνείδηση, έστω και αν ήταν κάπως άγαρμπος ο τρόπος που καταλαβαίναμε την πολιτική. Εγώ όπως σου είπα ήμουν προς την αριστερά, αλλά στους ίδιους χώρους που σύχναζες εσύ, είχες κόσμο να μοιράζει φυλλάδια του British Movement. Δεν μπορούσαμε να ψηφίσουμε ακόμα, όποτε όλο αυτό ήταν κάπως γελοίο, αλλά οι skinheads μοίραζαν πράγματα όπως το Bulldog που ήταν…να το πω περιοδικό; Δεν το λες έτσι, αλλά τέλος πάντων ένα έντυπο φτιαγμένο από το National Front και στοχευμένο προς τις μικρές ηλικίες. Τα κρατούσα όλα. Δεν με ενδιέφεραν τόσο οι ιδέες, όσο τα αντικείμενα αυτά καθαυτά.Είναι περίεργο το πώς η κουλτούρα των skinhead θεωρείται τόσο ακροδεξιά, αλλά σαν στυλ, υιοθετήθηκε από κάποια κομμάτια της gay κοινότητας. Γιατί πιστεύεις ότι έγινε αυτό;
Αυτό είναι ένα θέμα το οποίο πολύ έχουν προσπαθήσει να αναλύσουν θεωρητικά, αλλά υποθέτω ότι αν κοιτάξεις την gay κουλτούρα και δεις τα δερμάτινα και μπάντες όπως οι Village People, τότε αντιλαμβάνεσαι πως αυτή η κουλτούρα κοιτά προς αυτές τις δυνατές υπεραρσενικές φιγούρες. Στην δεκαετία του '70, υπήρχε ένας τύπος ομοφυλόφιλου που λεγόταν «Castro Clone», τον οποίο συναντούσες σε όλον τον κόσμο και ήταν ένας τύπος με μουστάκι και δερμάτινο καπέλο, ένα λευκό t-shirt, μαύρο δερμάτινο τζάκετ και μαύρο δερμάτινο παντελόνι και μπότες. Οι πιο νεαροί ομοφυλόφιλοι όμως δεν μπορούσαν να συνδεθούν τόσο με αυτό, γιατί άκουγαν μπάντες όπως οι Bronski Beat και ήθελαν να αφομοιώσουν το στυλ του Jimmy Somerville, που ήταν κι αυτός gay και έπαιρνε πολλά από τα στιλιστικά στοιχεία των skinheads.
Μάζευα πολιτικό υλικό από τον αριστερό χώρο και από τον δεξιό. Είχαμε έντονη πολιτική συνείδηση, έστω και αν ήταν κάπως άγαρμπος ο τρόπος που καταλαβαίναμε την πολιτική. Εγώ όπως σου είπα ήμουν προς την αριστερά, αλλά στους ίδιους χώρους που σύχναζες εσύ, είχες κόσμο να μοιράζει φυλλάδια του British Movement. Δεν μπορούσαμε να ψηφίσουμε ακόμα, όποτε όλο αυτό ήταν κάπως γελοίο, αλλά οι skinheads μοίραζαν πράγματα όπως το Bulldog που ήταν…να το πω περιοδικό; Δεν το λες έτσι, αλλά τέλος πάντων ένα έντυπο φτιαγμένο από το National Front και στοχευμένο προς τις μικρές ηλικίες. Τα κρατούσα όλα. Δεν με ενδιέφεραν τόσο οι ιδέες, όσο τα αντικείμενα αυτά καθαυτά.Είναι περίεργο το πώς η κουλτούρα των skinhead θεωρείται τόσο ακροδεξιά, αλλά σαν στυλ, υιοθετήθηκε από κάποια κομμάτια της gay κοινότητας. Γιατί πιστεύεις ότι έγινε αυτό;
Αυτό είναι ένα θέμα το οποίο πολύ έχουν προσπαθήσει να αναλύσουν θεωρητικά, αλλά υποθέτω ότι αν κοιτάξεις την gay κουλτούρα και δεις τα δερμάτινα και μπάντες όπως οι Village People, τότε αντιλαμβάνεσαι πως αυτή η κουλτούρα κοιτά προς αυτές τις δυνατές υπεραρσενικές φιγούρες. Στην δεκαετία του '70, υπήρχε ένας τύπος ομοφυλόφιλου που λεγόταν «Castro Clone», τον οποίο συναντούσες σε όλον τον κόσμο και ήταν ένας τύπος με μουστάκι και δερμάτινο καπέλο, ένα λευκό t-shirt, μαύρο δερμάτινο τζάκετ και μαύρο δερμάτινο παντελόνι και μπότες. Οι πιο νεαροί ομοφυλόφιλοι όμως δεν μπορούσαν να συνδεθούν τόσο με αυτό, γιατί άκουγαν μπάντες όπως οι Bronski Beat και ήθελαν να αφομοιώσουν το στυλ του Jimmy Somerville, που ήταν κι αυτός gay και έπαιρνε πολλά από τα στιλιστικά στοιχεία των skinheads.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Είναι πράγματι περίεργο γιατί ουσιαστικά πήραν την «στολή» του καταπιεστή τους και την έκαναν δική τους. Οπότε την μια στιγμή οι skinheads ήταν κάτι τύποι που φοβόντουσαν οι ομοφυλόφιλοι και δύο χρόνια μετά το King's Cross ήταν γεμάτο από gay skinheads.
Πώς καταλήξατε να φτιάξετε αυτό το βιβλίο, μετά από τόσο καιρό;
Βασικά, έχω 3750 κομμάτια και αντικείμενα από την πανκ και skinhead κουλτούρα, κυρίως από την περίοδο 1976 με 1980. Μου πήρε 18 μήνες να ξεσκαρτάρω όλο το υλικό και ήταν δύσκολο γιατί θέλαμε να δείξουμε όλες τις πλευρές αυτού του φαινομένου. Οπότε θέλαμε να δείξουμε τις ρίζες του, την αναβίωση του, τις κοπέλες της φάσης, τα διεθνή κομμάτια του, τους αντιρατσιστές, τους ρατσιστές, δεν θέλαμε να αφήσουμε καμία πλευρά να μείνει έξω από το βιβλίο.Νομίζω ότι τελικά καταλήξαμε με κάτι που λέει την ιστορία αυτού του φαινομένου με έναν ουδέτερο και αντικειμενικό τρόπο. Σίγουρα υπάρχουν πράγματα που θα μπορούσε να χαρακτηρίσει κανείς τοξικά, ιδέες που δεν μας αντιπροσωπεύουν. Δεν ψάχναμε την πρόκληση ή κάτι τέτοιο, θέλαμε απλά να παρουσιάσουμε το υλικό.Είναι το πρώτο βιβλίο του είδους του. Υπάρχουν πολλά φωτογραφικά λευκώματα για τους skinheads, γιατί αν σπουδάζεις φωτογραφία, πολλές φορές θέλεις να μπεις και να εμβαθύνεις σε κάποια υποκουλτούρα, είτε αυτή είναι οι skinheads, είτε οι ravers, είτε οποιαδήποτε άλλη ομάδα. Ο Nick Knight εντρύφησε στους skinheads και εξαιτίας του υπάρχουν πολλά βιβλία με αυτό το θέμα. Εμείς δεν φτιάξαμε ένα φωτογραφικό λεύκωμα, φτιάξαμε ένα βιβλίο που περιέχει έντυπα, φυλλάδια και διάφορα αντικείμενα που παρήγαγαν οι skinheads. Ουσιαστικά είναι ένα βιβλίο για την κουλτούρα τους, από την δικιά μας οπτική γωνία.
Βασικά, έχω 3750 κομμάτια και αντικείμενα από την πανκ και skinhead κουλτούρα, κυρίως από την περίοδο 1976 με 1980. Μου πήρε 18 μήνες να ξεσκαρτάρω όλο το υλικό και ήταν δύσκολο γιατί θέλαμε να δείξουμε όλες τις πλευρές αυτού του φαινομένου. Οπότε θέλαμε να δείξουμε τις ρίζες του, την αναβίωση του, τις κοπέλες της φάσης, τα διεθνή κομμάτια του, τους αντιρατσιστές, τους ρατσιστές, δεν θέλαμε να αφήσουμε καμία πλευρά να μείνει έξω από το βιβλίο.Νομίζω ότι τελικά καταλήξαμε με κάτι που λέει την ιστορία αυτού του φαινομένου με έναν ουδέτερο και αντικειμενικό τρόπο. Σίγουρα υπάρχουν πράγματα που θα μπορούσε να χαρακτηρίσει κανείς τοξικά, ιδέες που δεν μας αντιπροσωπεύουν. Δεν ψάχναμε την πρόκληση ή κάτι τέτοιο, θέλαμε απλά να παρουσιάσουμε το υλικό.Είναι το πρώτο βιβλίο του είδους του. Υπάρχουν πολλά φωτογραφικά λευκώματα για τους skinheads, γιατί αν σπουδάζεις φωτογραφία, πολλές φορές θέλεις να μπεις και να εμβαθύνεις σε κάποια υποκουλτούρα, είτε αυτή είναι οι skinheads, είτε οι ravers, είτε οποιαδήποτε άλλη ομάδα. Ο Nick Knight εντρύφησε στους skinheads και εξαιτίας του υπάρχουν πολλά βιβλία με αυτό το θέμα. Εμείς δεν φτιάξαμε ένα φωτογραφικό λεύκωμα, φτιάξαμε ένα βιβλίο που περιέχει έντυπα, φυλλάδια και διάφορα αντικείμενα που παρήγαγαν οι skinheads. Ουσιαστικά είναι ένα βιβλίο για την κουλτούρα τους, από την δικιά μας οπτική γωνία.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Το Skinhead – An Archive πωλείται από την Ditto Press. Παρακάτω υπάρχουν και άλλα δείγματα της συλλογής του Toby.Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.
