Βρισκόμαστε πίσω στη δεκαετία του ‘60, όταν ο τότε άνδρας της Ζαμπέτας την αναγκάζει να μεταναστεύσει μαζί του στον Καναδά. Εκείνη φτάνει και αμέσως καταλαβαίνει ότι βρίσκεται εγκλωβισμένη σε μία κατάσταση και έναν γάμο που δεν επιθυμεί. Ακολουθεί η επιστροφή της, το διαζύγιο και ένας νέος γάμος, σε μία εποχή που αυτή η αλληλουχία γεγονότων δεν είναι καθόλου εύκολη για μία γυναίκα.Η 90χρονη -πλέον- γιαγιά κάθεται στο σπίτι και εξιστορεί στις εγγονές της που βρίσκονται πίσω από την κάμερα την ιστορία της, που αποτελεί κι ένα μικρό προσωπικό αρχείο ιστορίας της πατριαρχίας στην Ελλάδα. Μία ιστορία που μοιάζει απλή και μιας άλλη εποχής, δυστυχώς όμως συνεχίζει να είναι επίκαιρη στο σήμερα, αγγίζοντας ευαίσθητες χορδές στους θεατές που την παρακολουθούν.
Έχοντας τιμηθεί με το βραβείο κοινού στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, η ιστορία της Ζαμπέτας διαγωνίζεται την Τρίτη 28 Σεπτεμβρίου στις Νύχτες Πρεμιέρας. Με αφορμή την προβολή μιλήσαμε με τις δύο σκηνοθέτριες, εγγονές της Ζαμπέτας, Σοφία και Ελισσάβετ Σφυρή, για την ταινία τους.VICE: Πώς αποφασίσατε να καταγράψετε την ιστορία της γιαγιάς σας; Σοφία Σφυρή-Ελισσάβετ Σφυρή: Η γιαγιά μας είναι αρκετά performative -ερήμην της- και αυτό σίγουρα αποτέλεσε έναυσμα. Εκτός αυτού, όμως, η ταινία ήταν ένας τρόπος να αφηγηθούμε την ιστορία της και εκτός σπιτιού και ένας φόρος τιμής σε εκείνη και στη μαμά μας που υπήρξαν πολύ ισχυρά γυναικεία πρότυπα μεγαλώνοντας.
Ήταν εύκολο να πειστεί να εκθέσει την ιστορία της στο κοινό; Ναι και όχι. Νομίζω ακόμα το σκέφτεται, αν έκανε καλά ή όχι. Σήμερα μας πήρε τηλέφωνο αγχωμένη για το τι θα φορέσει στην προβολή της ταινίας.Ποια ήταν η αντίδραση όταν είδε την ταινία για πρώτη φορά; Στην αρχή ντράπηκε, αλλά όταν άκουσε καλά λόγια άρχισε να το απολαμβάνει.Η ταινία θίγει το θέμα του σεξισμού και της γυναικείας καταπίεσης, που δυστυχώς αγγίζει και τις μέρες μας. Τι μηνύματα θέλετε να περάσετε στο σήμερα; Το ότι μια ταινία για τη γυναικεία καταπίεση και τον σεξισμό που υπέστη η γιαγιά μας πριν τόσα χρόνια, μας αφορά άμεσα σήμερα. Και το γεγονός ότι είναι απλώς μία από τις αμέτρητες ιστορίες που ακούγαμε και ακούμε συνεχώς και δεν μπορούμε πια ως κοινωνία να αγνοούμε.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η γιαγιά σας βρήκε τη δύναμη να φύγει από μία κατάσταση εγκλωβισμού. Στις γυναίκες που σήμερα βρίσκονται σε ανάλογες καταστάσεις τι θα λέγατε; Μάλλον δεν υπάρχει κάτι συγκεκριμένο που μπορείς να πεις σε τέτοιες περιπτώσεις. Το «φύγε με την πρώτη ένδειξη», ή «μην τον πιστέψεις αν σου πει ότι δεν θα το ξανακάνει» είναι φράσεις που λέμε εκ του ασφαλούς. Το μόνο που μπορείς να κάνεις για μια γυναίκα που βιώνει μια τέτοια κατάσταση είναι να είσαι εκεί.
Η ταινία διακρίθηκε με το βραβείο κοινού στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Τι πιστεύετε ότι έκανε αυτή την προσωπική ιστορία της γιαγιάς σας να αγγίξει τόσο ευρύ κοινό; Στην αρχή μάς προβλημάτιζε πολύ, λόγω προσωπικής σχέσης, το κατά πόσο η ταινία έχει να πει κάτι και σε άλλους ή μόνο όσους την γνωρίζουν κάπως. Εν μέρει λόγω επιλογής και εν μέρει λόγω budget, η ταινία είναι πολύ απλή και τελικά σου αφήνει τη γεύση ότι η γιαγιά μας σε έχει καλέσει για φαγητό και παρεμπιπτόντως σού λέει τι της συνέβη πριν 50 περίπου χρόνια και πώς ζει το σήμερα σε αυτήν την ηλικία. Η αμεσότητα και το χιούμορ της είναι ίσως αυτά που σε αγγίζουν και το ότι η ιστορία της δεν είναι μια αφορμή μόνο για να συγκινηθούμε, αλλά και μια προτροπή να διεκδικήσουμε τη ζωή που αξίζει στον καθένα μας.Ποια θα είναι η πορεία της Ζαμπέτας από εδώ και πέρα; Έχουμε στείλει την ταινία σε διάφορα φεστιβάλ ντοκιμαντέρ και στο εξωτερικό, και αναμένουμε.
Με την εγγραφή σας στο newsletter του VICE συμφωνείτε να λαμβάνετε ηλεκτρονικά ενημερώσεις που αφορούν το VICE, οι οποίες ορισμένες φορές ενδέχεται να περιλαμβάνουν διαφημιστικό ή/και χορηγούμενο περιεχόμενο.
