To άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE UK.
Τον Μάρτιο που μας πέρασε, η Beth Marsh, μια 29χρονη φωτογράφος από το Λονδίνο, πλήρωσε 60 λίρες για να τις κάψουν μια σειρά από μικρούς κύκλους στο δέρμα, οι οποίοι στη συνέχεια αλείφθηκαν με kambo, το δηλητήριο του βάτραχου Matses o οποίος ζει στον Αμαζόνιο. Η διαδικασία ολοκληρώθηκε με τη Marsh να κάνει εμετό σε έναν κουβά ενώ τη συνόδευαν σαμανικές ψαλμωδίες.
Videos by VICE
H Beth αποφάσισε να περάσει αυτή την τελετή –η οποία αποτελεί μέρος μιας νέας μόδας με φάρμακα του Αμαζονίου που σου «αλλάζουν τη ζωή»– γιατί είχε ακούσει πως το kambo θα μπορούσε να τη βοηθήσει να αντιμετωπίσει το πρόβλημά της με το ποτό. Τα τελευταία πέντε χρόνια, η εξάρτησή της από το ναρκωτικό GBL έχει δώσει τη θέση της σε μια εξίσου καταστρεπτική σχέση με το αλκοόλ.
«Η τελετή ήταν ωραία στην αρχή. Ήμασταν σε ένα σαλόνι με χαμηλό φωτισμό και ήμουν γονατισμένη μπροστά σε ένα μικρό βωμό με ένα γυάλινο βάτραχο, ενώ δίπλα μου ήταν δύο νεαροί που έβλεπα για πρώτη φορά στη ζωή μου», εξηγεί η Beth. «Το άτομο που έκανε την τελετή τραγουδούσε σαμανικές ψαλμωδίες και μας “έλουζε” με θυμίαμα. Στο βάθος, ένα στερεοφωνικό έπαιζε ήχους του τροπικού δάσους. Στη συνέχεια έκανε τρία μικρά κυκλικά καψίματα στο δέρμα του χεριού μου με ένα αναμμένο ξύλο, τα οποία μετά άλειψε με το δηλητήριο του βατράχου. Το μόνο που σκεφτόμουν είναι τι θα γινόταν από εκεί και πέρα».
Καθώς το δηλητήριο μπήκε στο λεμφικό της σύστημα, η Beth ένιωσε μια περίεργη αίσθηση στο κεφάλι, σαν να είχε πάρει «πολλά poppers». Ένα λεπτό αργότερα ήρθε ο εμετός: άρχισε να ξερνάει βίαια σε έναν κουβά. Ο άντρας στα αριστερά της άρχισε να κλαίει κυριευμένος από τα συναισθήματά του, ενώ ο άλλος έκανε κι αυτός εμετό. Η Beth ένιωσε ότι την ένωνε πλέον κάτι με αυτούς τους αγνώστους. Όταν τελείωσε και αυτή η φάση ηρέμησαν, έφαγαν λίγα φρούτα και συζήτησαν για το τι τους είχε μόλις συμβεί.
Αυτό που εξέπληξε την Beth ήταν ότι μετά την τελετή έπιανε πολλές φορές τον εαυτό της να είναι ξεμέθυστη γυρίζοντας από κάποιο ξενύχτι. Ύστερα από μερικές εβδομάδες, όμως, άρχισε να ξαναζητάει να μεθύσει, οπότε πήρε άλλη μια δόση του kambo. Τώρα, λίγο πριν από την τρίτη της τελετή kambo, λέει πως αισθάνεται άλλος άνθρωπος: «Η αλλαγή είναι τεράστια. Δεν θέλω να γυρίσω στα μεθύσια και τα hangovers».
Η πορεία του kambo ξεκινάει στον Αμαζόνιο, όπου οι ντόπιες φυλές χρησιμοποιούν την ουσία για κυνήγι και για να αντιμετωπίζουν τις ασθένειες. Από εκεί, το δηλητήριο του βατράχου πέρασε τα σύνορα του δυτικού πολιτισμού και έχει γίνει ιδιαίτερα δημοφιλές ως πνευματικό φάρμακο. Στο Instagram βρίσκει κανείς 5.600 #kambo posts, τα οποία συνήθως δείχνουν φωτογραφίες των κλασικών καψιμάτων με συνοδευτικές ατάκες όπως «δείτε τα καψίματά μου!» ή «τα αγαπάω αυτά τα σημάδια».
Στο Ηνωμένο Βασίλειο υπάρχουν όλο και περισσότερα άτομα που οργανώνουν τελετές kambo, έχοντας εκπαιδευτεί είτε στον Αμαζόνιο είτε από την International Association of Kambo Practitioners (IAKP), η οποία ορίζει, διδάσκει και ελέγχει τη χρήση του kambo τόσο στη Βρετανία όσο και σε αρκετές ακόμα χώρες ανά τον κόσμο. Η IAKP έχει ήδη πιστοποιήσει 13 άτομα για τελετές kambo στη Βρετανία και άλλα 50 ανά τον κόσμο.
Η Laura Horn είναι 29 ετών, κατάγεται από το Exeter και έχει εκπαιδευτεί στην τέχνη του kambo στον Αμαζόνιο κατά τη διάρκεια ενός εκπαιδευτικού σεμιναρίου δύο εβδομάδων –με κόστος 2.000 λιρών–, στη διάρκεια του οποίου έλαβε 13 δόσεις της ουσίας. Μιλάμε δηλαδή για πολύ καμένο δέρμα και πολύ εμετό.
Κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής της πήγαινε κάθε βράδυ μαζί με μέλη μιας φυλής για να συλλέξει ένα βάτραχο Matses (Phyllomedusa bicolor). Όταν γύριζαν στο χωριό της φυλής, ο βάτραχος ακινητοποιούνταν σε στάση Χ, δεμένος σε μικρά πασαλάκια και αφού τον χτυπούσαν ελαφρά στο κεφάλι ώστε να ελευθερώσει το δηλητήριο στην πλάτη του, μάζευαν την ουσία προτού αφήσουν και πάλι ελεύθερο το ζώο, χωρίς να του έχουν κάνει το παραμικρό κακό. Η καλή υγεία του βατράχου, άλλωστε, είναι ύψιστο ζήτημα για την κοινότητα του kambo.
Από τότε που ολοκλήρωσε την εκπαίδευσή της τον Ιανουάριο, η Laura οργανώνει δύο τελετές την εβδομάδα, χρεώνοντας 55 λίρες για την καθεμία. Οι τελετές συνήθως λαμβάνουν χώρα στο σπίτι ενός εκ των συμμετεχόντων και οργανώνονται για ομάδες μέχρι και πέντε ατόμων. Εξηγεί πως οι πελάτες της δεν είναι οι συνηθισμένοι «μεσήλικες χίπηδες, αλλά άνθρωποι από τις εργατικές κατοικίες όπου μεγάλωσα κι εγώ». Καίει φασκόμηλο για να καθαρίσει τον χώρο από «αρνητικές ενέργειες» και παίζει διάφορες ηχογραφήσεις που έφερε μαζί της από τη ζούγκλα, στις οποίες περιλαμβάνεται και το κάλεσμα του βατράχου, ένας περίεργος ήχος που μοιάζει με το γέλιο κακοποιού σε καρτούν. Η Laura εξηγεί πως οι άνθρωποι που δοκιμάζουν το kambo συνήθως το κάνουν για να αντιμετωπίσουν προβλήματα «κατάθλιψης, πνευματικής διαύγειας και σωματικού πόνου».
Άλλο ένα άτομο που έχει κάνει χρήση του kambo είναι η Emma, μια τριαντάρα βιολόγος που οδηγήθηκε σε αυτήν τη διαδικασία όταν ένας ιδιαίτερα επίπονος χωρισμός τής άφησε «δώρο» μια σχεδόν κλινική κατάθλιψη. «Είχα διαγνωστεί με κατάθλιψη και στο παρελθόν, οπότε ήξερα τι μου συνέβαινε», τονίζει. «Ήθελα να δοκιμάσω οτιδήποτε δεν είχε σχέση με αντικαταθλιπτικά».
Αφού έψαξε περί kambo διαδικτυακά και αφού μίλησε με ένα άτομο που οργάνωνε τελετές μέσω ενός κοινού γνωστού, αποφάσισε να πάρει μέρος σε μια τελετή που θα γινόταν στο σπίτι του. «Όταν μου έδωσαν το kambo, κάνοντας οκτώ μικρά καψίματα στον αστράγαλό μου, ένιωσα το πρόσωπό μου να πρήζεται και έμεινε έτσι για δύο ημέρες. Έπρεπε να κάνεις εμετό, αλλά εγώ δεν μπορούσα, οπότε ο τελετάρχης φύσηξε έναν ειδικό καπνό στη μύτη μου και ήταν απαίσιο, λες και κάποιος μου γρονθοκοπούσε εσωτερικά τον εγκέφαλο. Ξάπλωσα σε ένα στρώμα και έκλεισα τα μάτια, έχοντας μια απίστευτη αίσθηση απόλυτης ηρεμίας. Ένιωσα απόλυτα μουδιασμένη, με την καλή έννοια, λες και το κεφάλι μου είχε αδειάσει από κάθε μαλακία. Για πρώτη φορά έπειτα από καιρό ένιωσα θετικά, ότι όλα θα πήγαιναν καλά. Με έκανε να αισθανθώ πιο δυνατή».
Η Emma επανέλαβε τη διαδικασία τον Μάρτιο, αλλά δηλώνει πως θα κάνει χρήση kambo ξανά μόνο αν νιώσει και πάλι να την επηρεάζει η κατάθλιψη. «Με έκανε να αισθανθώ υπέροχα, ήταν η κλοτσιά στον κώλο που χρειαζόμουν», λέει χαρακτηριστικά. «Αλλά εντέλει δεν ξέρουμε τι μπορεί να σου κάνει το kambo μακροπρόθεσμα, οπότε αυτό με ανησυχεί».
Ποια είναι λοιπόν η επιστήμη πίσω από το kambo; Και γιατί τόσος κόσμος, που περιτριγυρίζεται από μια φαρμακευτική βιομηχανία 300 δισεκατομμυρίων δολαρίων που του προσφέρει φάρμακα για κάθε πιθανό πρόβλημα, στρέφεται σε ένα γλοιώδες δηλητήριο από τα βάθη του Αμαζονίου;
Ο καθηγητής Chris Saw, επίτιμος καθηγητής στη Φαρμακευτική Σχολή του Queen’s University στο Belfast, είναι ειδικός στις εκκρίσεις βατράχων από κάθε γωνία του κόσμου. Εξηγεί πως το kambo χρησιμοποιείται από τον βάτραχο για να προκαλέσει «μοριακό ηλεκτρικό σοκ» στο στόμα του αρπακτικού που του επιτίθεται, ώστε να τον αφήσει ελεύθερο. Το δηλητήριο υπερφορτώνει το εσωτερικό σύστημα του αρπακτικού με χημικές ουσίες, εξωθώντας το σε μυϊκούς καθώς και εντερικούς σπασμούς αλλά και εμετό, κάτι που εξηγεί τον λόγο που υπάρχουν πάντα κουβάδες στις τελετές kambo.
Ζήτησα από τον καθηγητή Shaw να μου βαθμολογήσει από το ένα μέχρι το δέκα πόσο βάσιμες είναι οι αποδείξεις που δείχνουν πως το kambo θεραπεύει τα πνευματικά και σωματικά προβλήματα των ανθρώπων.
«Δύο», απαντάει. «Δεν έχει αποδειχτεί επιστημονικά ότι το Kambo μπορεί να θεραπεύσει, αλλά δεν θα με εξέπληττε αν βοηθούσε σε περιπτώσεις κατάθλιψης, μιας και υπάρχουν σε αυτό τόσες ουσίες που επηρεάζουν τον εγκέφαλο. Η λήψη του kambo δημιουργεί μια υπερφόρτωση του νευρικού μας συστήματος, αλλάζει το νευροχημικό μας προφίλ».
Ίσως να υπάρχει και ένας μικρός παράγοντας εξάρτησης στην ουσία, σύμφωνα με τον καθηγητή Shaw. Οι μελέτες που έχουν γίνει στις φυλές του Αμαζονίου δείχνουν πως σταδιακά οι χρήστες των φυλών χρειάζεται να ανεβάζουν τη δοσολογία του kambo, κάτι που ισχύει και για τους χρήστες που έχουν καταγραφεί στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίοι δηλώνουν πως με τον καιρό ο οργανισμός τους ζητάει νέα δόση της ουσίας. Τα άτομα που οργανώνουν τις τελετές τονίζουν πως η χρήση του kambo δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 12 δόσεις τον χρόνο.
Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι το kambo κρύβει ένα ισχυρότατο κοκτέιλ από 100 και πλέον χημικά στοιχεία. Αν και το IAKP το αρνείται, είναι δεδομένο πως το kambo έχει κάποιες ψυχοδραστικές ιδιότητες, έστω κι αν αυτές είναι σχετικά χαμηλής δυναμικότητας. Σύμφωνα με τον νέο νόμο περί ψυχοδραστικών ουσιών, ο οποίος τίθεται σε εφαρμογή στις 26 Μαΐου στο Ηνωμένο Βασίλειο, όλες οι ψυχοδραστικές ουσίες πλην του καπνού, του αλκοόλ, της καφεΐνης και των αδειοδοτημένων φαρμάκων θα θεωρούνται παράνομες. Κάτι που σημαίνει πως το kambo θα είναι πλέον εκτός νόμου.
Η πραγματικότητα όπως είναι, μέσα από το Newsletter του VICE Greece
Ο Harry Sumnall, καθηγητής με ειδίκευση στη χρήση ουσιών στο Κέντρο Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου John Moores του Liverpool καθώς και μέλος του Συμβουλευτικού Συμβουλίου για την Κατάχρηση των Ναρκωτικών, εξηγεί: «Η ουσία περιέχει οπιοειδή πεπτίδια όπως η δερμορφίνη, η δερμεγκεφαλίνη και η δελτορφίνη, τα οποία περνούν στον οργανισμό μέσω των καψιμάτων. Τα παραπάνω στοιχεία επιδρούν έντονα στο κεντρικό νευρικό σύστημα, το οποίο φυσικά θα επηρεάσει την πνευματική κατάσταση του ατόμου. Άρα δεν μπορεί για κανένα λόγο να ειπωθεί πως αυτή η ουσία δεν είναι ψυχοδραστική».
Εντούτοις, όλο και περισσότερος κόσμος απομακρύνεται από τη φαρμακευτική βιομηχανία –η οποία ενδιαφέρεται περισσότερο για τα κέρδη πάρα για τη θεραπεία– και κοιτάει προς τη μεριά της φύσης για πιθανές λύσεις. Η άνοδος της δημοτικότητας του kambo είναι μια απόδειξη αυτής της τάσης και –ανεξάρτητα αν λειτουργεί ή όχι σύμφωνα με την επιστήμη– το ότι βοηθάει κάποιους ανθρώπους με πολύ σοβαρά ζητήματα, έστω και για λίγους μήνες, δεν μπορεί να αγνοηθεί.
Όπως όμως έχει γίνει εμφανές με την ιστορικά καταγεγραμμένη πορεία του εμπορίου ναρκωτικών, η ολοένα αυξανόμενη αγορά του kambo καλύτερο θα ήταν να ελέγχεται επίσημα και νόμιμα παρά να καταλήξει στα χέρια τσαρλατάνων.
Περισσότερα από το VICE
Τα Καλύτερα Τατουάζ του Athens Tattoo Convention την Τελευταία Δεκαετία
Δοκίμασα τα πιο Περίεργα Προγράμματα Ομορφιάς των Διασήμων
Αυτοί οι Νέοι Αρχιτέκτονες θα σε Κάνουν να Αγαπήσεις Ξανά την Αθήνα