FYI.

This story is over 5 years old.

Η Κλίμακα των Επτά Τύπων - Τα Κόπρανά σου Είναι ο Καθρέφτης της Υγείας σου

Οι επιστήμονες έχουν δημιουργήσει μια κλίμακα επτά τύπων κοπράνων -ξεκινώντας από τη δυσκοιλιότητα (τύπος 1) και καταλήγοντας στη διάρροια (τύπος 7)-, που ονομάζεται Διάγραμμα Bristol Stool.
TL
Κείμενο Trevor Lockett
Cactus Blai Baules/Stocksy

Τα κακάκια είναι ένα πολύπλοκο ζήτημα. Όλοι μας τα κάνουμε. Πράγματι, η αποβολή των ακαθαρσιών είναι ζωτικής σημασίας. Όμως η εξευγενισμένη κοινωνία με τους κανόνες και τις ταμπέλες της έχει εξασφαλίσει ότι σπάνια βρίσκει κανείς το θάρρος να μιλήσει για αυτά.

Τα κόπρανα που παράγουμε, μπορούν να αποτελέσουν ένα πολύτιμο παράθυρο που μας δείχνει την υγεία του παχέος εντέρου και της πεπτικής οδού σε πραγματικό χρόνο. Ας βάλουμε, λοιπόν, στην άκρη αυτούς τους κανόνες.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Οι επιστήμονες ερευνούν πολλά περίεργα θέματα και η όψη των κοπράνων δεν αποτελεί εξαίρεση. Το 1998, ο Stephen Lewis και ο Ken Heaten, από το Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ, ανέπτυξαν μια κλίμακα επτά τύπων κοπράνων, ξεκινώντας από τη δυσκοιλιότητα (τύπος 1) και καταλήγοντας στη διάρροια (τύπος 7).

Σήμερα, το διάγραμμα Bristol Stool επιτρέπει σε άτομα με γαστρεντερικά προβλήματα να περιγράψουν με σαφήνεια στον γιατρό τους τι βλέπουν στην τουαλέτα, χωρίς να χρειάζεται να παρέχουν δείγματα.

Για τους περισσότερους από εμάς, η όψη των κοπράνων που αποβάλλουμε μπορεί να ποικίλει ευρέως, αναλόγως, εν μέρει, με το τι κάναμε προηγουμένως. Μια περίοδος αφυδάτωσης, η οποία ίσως να συνδέεται με μια μέρα έντονης άσκησης ή η καθυστέρηση της κινητικότητας του εντέρου, μπορεί να ακολουθηθεί από κόπρανα που έχουν μια πιο ξηρή μορφή από το κανονικό.

Αντίθετα, ένα ασυνήθιστα πικάντικο γεύμα μπορεί να προκαλέσει έντονη κινητικότητα του εντέρου και πιο μαλακά κόπρανα.

Τι όψη πρέπει να έχουν τα κόπρανα;

Στην ιδανική περίπτωση, τα κόπρανα πρέπει να αποβάλλονται εύκολα, χωρίς κόπο και χωρίς να δίνουν την αίσθηση επείγουσας ανάγκης.

Στο διάγραμμα Bristol Stool, τα κόπρανα αυτά είναι οι τύποι 3, 4 και 5: ο τύπος 3 μοιάζει με λουκάνικο, έχει κάποιες ρωγμές στην επιφάνεια και η διάμετρός του είναι μέχρι δύο-τρία εκατοστά. Ο τύπος 4 μοιάζει με μακρύτερο λουκάνικο ή φίδι, έχει ομαλή σύσταση που θυμίζει οδοντόκρεμα και η διάμετρός του είναι συνήθως ένα-δύο εκατοστά. Ο τύπος 5 αποτελείται από μαλακά, μικρά περιττώματα εμφανώς διαχωρισμένα μεταξύ τους. Αν και σίγουρα παρέχουν πολύ μεγαλύτερη ευκολία στο σκούπισμα, τα πιο στεγνά περιττώματα (τύποι 1 και 2) τείνουν να συμπιέζονται, σχηματίζοντας ένα μεγάλο περίττωμα που μπορεί να ασκεί πίεση και να φθείρει τα τοιχώματα το παχέος εντέρου για μεγάλο διάστημα. Κατά τη διάρκεια της κένωσης, τα στεγνά κόπρανα μπορεί να διαστείλουν το πρωκτικό κανάλι περισσότερο από το κανονικό. Έτσι, μπορεί να απαιτείται έντονο σφίξιμο –και πόνος– για να αποβληθούν.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

VICE Video: Τροφή, ο Χειρότερος Εχθρός μου

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.


Το έντονο σφίξιμο για την αποβολή των στεγνών περιττωμάτων αυξάνει τον κίνδυνο εκδοράς του πρωκτού, ερεθισμού των αιμορροΐδων, πρόπτωσης του ορθού και εκκολπωμάτωσης. Η τελευταία, είναι μια νόσος κατά την οποία σχηματίζονται εκκολπώματα (θύλακες) στο τοίχωμα του παχέος εντέρου, λόγω υπερβολικής διαστολής. Αυτά μπορούν να αποτελέσουν εστίες μόλυνσης ή φλεγμονής.

Γιατί παίζει ρόλο το νερό στη σύσταση των κοπράνων;

Ακόμη και όσοι παρατηρούν ελάχιστα τα προϊόντα της αφόδευσής τους, μπορούν να δουν ότι ο πιο προφανής παράγοντας διαφοροποίησης της σύστασης των περιττωμάτων είναι η περιεκτικότητά τους σε νερό.

Το παχύ έντερο είναι ένα εκπληκτικό κέντρο ανακύκλωσης του οργανισμού. Η ανακύκλωση του νερού είναι μια από τις βασικές λειτουργίες του. Κάθε μέρα, ο οργανισμός μας επενδύει περίπου εννιά λίτρα υγρών στην πέψη της τροφής, στα οποία συμπεριλαμβάνεται περίπου 1,5 λίτρο σάλιου, 2,5 λίτρα εκκρίσεων του στομάχου και 0,8 λίτρα χολής. Σαφώς, βέβαια, ο όγκος των κοπράνων μας απέχει πολύ από αυτό.

Όσο περισσότερος χρόνος απαιτείται για να περάσει το φαγητό που έχει χωνευτεί από το παχύ έντερο, τόσο περισσότερο νερό ανακυκλώνεται και τόσο περισσότερο στεγνώνουν τα κόπρανα. Έτσι, οι παράγοντες που επηρεάζουν τον ρυθμό πέψης των τροφών που περνούν μέσω της γαστρεντερικής οδού, έχουν σημαντική επίδραση στη μορφή κοπράνων.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Ο τρόπος ζωής επηρεάζει τη διαδικασία της πέψης. Τα αντιβιοτικά, τα παυσίπονα (ιδιαίτερα τα οπιούχα φάρμακα, όπως το Endone, αλλά και τα πιο συνηθισμένα κωδεϊνούχα παυσίπονα), καθώς και η έλλειψη σωματικής άσκησης εμποδίζουν τη δυνατότητα συστολής του εντέρου. Αυτό επιβραδύνει τη διέλευση της τροφής από το παχύ έντερο, πράγμα που μπορεί να οδηγήσει σε δυσκοιλιότητα.

Ποια είναι η επίδραση της διατροφής στα κόπρανα;

Η διατροφή μας παίζει σημαντικό ρόλο στον σχηματισμό των περιττωμάτων και στην υγεία μας.

Οι μελέτες παρατήρησης που πραγματοποιήθηκαν στη νότια και την ανατολική Αφρική στη δεκαετία του 1970 και του ’80 έκαναν μια σύγκριση ανάμεσα στη γαστρεντερική υγεία των Καυκάσιων που έχουν μια δυτικού τύπου διατροφή και των ιθαγενών Αφρικανών που ακολουθούν έναν παραδοσιακό τρόπο ζωής. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα κόπρανα με ξηρότερη σύσταση και η δυσκοιλιότητα ήταν πιο συχνά σε άτομα που είχαν δυτικές διατροφικές συνήθειες.

Αυτό συσχετίστηκε με την αυξημένη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του εντέρου, φλεγμονώδους νόσου του εντέρου καθώς και άλλων ολοένα αυξανόμενων χρόνιων ασθενειών στις δυτικές κοινωνίες. Τα αποτελέσματα αποδόθηκαν στα διαφορετικά επίπεδα περιεκτικότητας φυτικών ινών στη διατροφή αυτών των δύο πληθυσμών και αυτά τα συμπεράσματα έχουν επιβεβαιωθεί για τον καρκίνο του εντέρου σε πολυάριθμες έρευνες.

Οι φυτικές ίνες επηρεάζουν τη διαδικασία της πέψης, τη μορφή των περιττωμάτων και την υγεία με δύο τρόπους. Καταρχάς, όταν ένα υγιές, καλά ενυδατωμένο άτομο καταναλώνει τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες, το φαγητό απορροφά νερό και διογκώνεται. Αυτό αυξάνει την ποσότητα των περιττωμάτων, τα μαλακώνει και επιταχύνει τη διαδικασία της πέψης. Ταυτόχρονα, τα αραιώνει και καθαρίζει ταχύτερα τις τοξίνες που μπορεί να έχουν καταναλωθεί με το φαγητό.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Υπάρχουν επίσης ισχυρότερα συστατικά διατροφικών ινών: ζυμώσιμοι υδατάνθρακες όπως το ανθεκτικό άμυλο (μια μορφή αμύλου που δεν χωνεύεται στο λεπτό έντερο), β-γλυκάνες και φρουκτο-ολιγοσακχαρίτες, οι οποίοι απαντώνται συνήθως σε προϊόντα ολικής αλέσεως, όσπρια, φρούτα και λαχανικά. Αυτά αποτελούν μια βασική θρεπτική πηγή για τα τρισεκατομμύρια βακτήρια που κατοικούν στο παχύ έντερο (τους μικροβιοτικούς οργανισμούς του εντέρου).

Τα περιττώματα που προκύπτουν από αυτό το βακτηριακό «γλέντι» λιπαρών οξέων αλυσίδας βραχέος μήκους είναι πολύτιμα για τον οργανισμό μας. Ένα από αυτά τα λιπαρά οξέα αλυσίδας βραχέος μήκους, το βουτυρικό άλας (το οποίο είναι επίσης το βρώσιμο οξύ που δίνει στην παρμεζάνα το άρωμά της) μειώνει τον ρυθμό της πέψης, ενισχύοντας τη συστολή των μυών που περιβάλλουν το παχύ έντερο.

Κατά την κάθοδό τους, αυτά τα λιπαρά οξέα αλυσίδας βραχέος μήκους δυναμώνουν, αναπτύσσονται περισσότερο και επισκευάζουν τα κυτταρικά τοιχώματα που επικαλύπτουν το παχύ έντερο. Καταστρέφουν τα καρκινικά κύτταρα, μειώνουν τη φλεγμονή και τον πόνο στο έντερο και επιφέρουν τον κορεσμό. Αξίζει να τα καταναλώνουμε, λοιπόν.

Ωστόσο, μια γαστρονομική αρνητική επίπτωση της δυτικοποίησης της διατροφής μας είναι η μείωση πρόσληψης τροφών πλούσιων σε φυτικές ίνες. Ένα άτομο που ζει σε δυτικές κοινωνίες μπορεί να καταναλώνει μόλις 12-15 γραμμάρια φυτικών ινών ημερησίως. Παρόλο που δεν έχει καθοριστεί ένα ανώτατο όριο ημερήσιας πρόσληψης ινών, οι υγιείς Αυστραλοί προσπαθούν να καταναλώνουν τουλάχιστον 30 γραμμάρια διατροφικών ινών την ημέρα, με περίπου 15-20 γραμμάρια από αυτά να περιέχουν ανθεκτικό άμυλο.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Είναι σαφές, λοιπόν, ότι έχουμε δρόμο μπροστά μας. Πρέπει πάντως να επισημανθεί κάτι εδώ. Εάν αντιμετωπίζετε γαστρεντερικά προβλήματα -όπως αναστατωμένο στομάχι, ναυτία, έμετο και διάρροια– οι φυτικές ίνες ίσως να μην βοηθούν πάντοτε. Μπορεί να χρειαστεί να εξετάσετε αναλυτικά τον τύπο ινών που καταναλώνετε με τη βοήθεια του γιατρού σας.

Ορισμένες φυτικές ίνες ενδέχεται να επιδεινώνουν τα συμπτώματα αυτά σε άτομα που πάσχουν από εκκολπωματική νόσο, για παράδειγμα. Τα συμπτώματα του συνδρόμου του ευερέθιστου εντέρου μπορούν να επιδεινωθούν από πηγές ινών πλούσιες σε ζυμώσιμα, ολιγοειδή, δι- ή μονο-σακχαρίδια και πολυόλες (FODMAP). Σε αυτά περιλαμβάνεται το κρεμμύδι, το σκόρδο, τα μήλα, τα αχλάδια, το γάλα, τα όσπρια, κάποια είδη ψωμιού και ζυμαρικών και τα κάσιους.

Για τους περισσότερους από εμάς, όμως, οι αυξημένες ίνες στη διατροφή επιταχύνουν τη διαδικασία της πέψης, μαλακώνουν τα κόπρανα, ενισχύουν την κινητικότητα του εντέρου και βελτιώνουν την υγεία του.

Ο Trevor Lockett είναι επικεφαλής της ομάδας εξατομικευμένης υγείας του Οργανισμού Επιστημονικής και Βιομηχανικής Έρευνας της Κοινοπολιτείας (CSIRO) στην Αυστραλία. Αυτό το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο The Conversation και το το Tonic.

Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.

Περισσότερα από το VICE

Βδέλυγμα: Η «Μοναξιά» του να Είσαι Ένας Ανοιχτά Γκέι Ράπερ στην Ελλάδα

Αυτοί που Χειροκροτούν τον Δολοφόνο Ενός Παιδιού, Ζουν Ανάμεσά μας

Ποιoς θα Πάρει Φέτος το Mundial, Χρήστο Σωτηρακόπουλε;

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.