Μια Ελληνίδα Νοσηλεύτρια Περιγράφει πώς Είναι να Σώζεις Παιδιά στην Καρδιά του Λιβάνου

Στην κοιλάδα Μπεκάα του Λιβάνου, εκεί όπου ζουν περίπου 500.000 Σύροι πρόσφυγες, στην πλειοψηφία τους γυναίκες και παιδιά, το χαμόγελο επιστρέφει στα πρόσωπα των ανθρώπων και η ελπίδα ξαναγεννιέται. Από τον Μάρτιο του 2017 οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα άνοιξαν μια παιδιατρική πτέρυγα στο νοσοκομείο Elias Hraoui του Ζάχλε, παρέχοντας εξειδικευμένες υπηρεσίες φροντίδας υγείας σε ευάλωτα παιδιά κάθε εθνικότητας. Η Άρτεμις Στόλη, νοσηλεύτρια, ήταν εκεί όταν ξεκίνησε να στήνεται από το μηδέν η συγκεκριμένη πτέρυγα και δέχτηκε μαζί με τους συναδέλφους της τους πρώτους ασθενείς. Η εμπειρία της από αυτή την αποστολή ανεκτίμητη. Τα περιστατικά δύσκολα, οι εικόνες δυνατές, οι ιστορίες σκληρές. Όλα όμως σβήνονται με ένα φωτεινό παιδικό χαμόγελο, με ένα άγγιγμα ευγνωμοσύνης από τους γονείς.

Η κοιλάδα Μπεκάα είναι μια από τις περιοχές του Λιβάνου με τις μεγαλύτερες ανάγκες. Φιλοξενεί περίπου 500.000 Σύρους πρόσφυγες, το ένα τρίτο των προσφύγων στον Λίβανο και οι περισσότεροι είναι γυναίκες και παιδιά. Η περιοχή αυτή έχει έλλειψη προσιτών υπηρεσιών δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Στην παιδιατρική πτέρυγα, που έχει 28 κρεβάτια, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρέχουν δωρεάν παιδιατρική φροντίδα και χειρουργικές επεμβάσεις για παιδιά ηλικίας από 28 ημερών έως 15 ετών, όλων των εθνικοτήτων.

Η Άρτεμις ήταν εκεί στο στήσιμο της παιδιατρικής πτέρυγας και ξαναπήγε λίγους μήνες μετά όταν πια η κλινική λειτουργούσε κανονικά.

«Η συμμετοχή στο άνοιγμα ενός προγράμματος για μένα είναι πάντα μοναδική, διότι σου δίνεται η ευκαιρία να χτίσεις κάτι πολύ όμορφο και λειτουργικό που έχει μέσα κομμάτια του εαυτού σου και γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο το αγαπάς πάρα πολύ. Και επειδή είναι όλη η ομάδα σε παρόμοια διάθεση, δημιουργείται και ένα δυνατό δέσιμο στα μέλη της. Στη φάση αυτή είχαμε όλοι έναν πολύ ξεκάθαρο κοινό στόχο: να δημιουργήσουμε τη δυνατότητα να έχουν τα παιδιά αυτά πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας όσο το δυνατόν υψηλότερου επιπέδου. Την πρώτη φορά άφησα την κλινική ενώ μόλις είχε ανοίξει, λειτουργούσε μόνο η γενική πτέρυγα και είχαμε δεχτεί τους πέντε πρώτους μας μικρούς ασθενείς. Όταν επέστρεψα λιγότερο από ένα χρόνο μετά, ήταν κάτι τελείως διαφορετικό. Η γενική πτέρυγα ήταν πάντα γεμάτη με διαφόρων ειδών και βαρύτητας περιστατικά. Πράγμα που δείχνει άμεσα και τις τεράστιες ανάγκες για παιδιατρική περίθαλψη. Επίσης η μονάδα εντατικής θεραπείας ήταν πλήρως εξοπλισμένη και δεν είχε τίποτα να ζηλέψει από μια παιδιατρική μονάδα εντατικής, όπως την γνωρίζουμε στην Ευρώπη. Θυμάμαι ότι κατάλαβα το μέγεθος της αλλαγής από το ίδιο το προσωπικό. Όταν είχα φύγει την πρώτη φορά ήμασταν 20-25 άτομα στην αποστολή μαζί με ντόπιο προσωπικό, τώρα πια ήμασταν πάνω από 80», λέει η Άρτεμις.

Ρίχνοντας Φως σε Σκοτεινά Μέρη: Η Προσφυγική Κρίση στην Ελλάδα

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook

Τον πρώτο χρόνο του προγράμματος, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα πραγματοποίησαν περισσότερες από 2.500 επείγουσες συνεδρίες και έκαναν εισαγωγή 975 παιδιών, από τα οποία τα 35 στη μονάδα εντατικής φροντίδας, που άνοιξε στα τέλη Δεκεμβρίου του 2017. Η ομάδα πραγματοποίησε 67 χειρουργικές επεμβάσεις από τον Οκτώβριο του 2017 έως τον Μάρτιο του 2018.

«Οι ιατρικές ανάγκες ήταν σίγουρα τεράστιες. Φάνηκε αυτό και από τη συνεχόμενη πληρότητα του παιδιατρικού ορόφου, αλλά και της μονάδας. Ενώ η δύναμη της μονάδας είχε υπολογιστεί στις τέσσερις κλίνες, στον πρώτο μήνα αναγκαστήκαμε να διαθέσουμε άλλη μία ώστε να καλύψουμε ξανά τις ανάγκες του πληθυσμού. Έφταναν νέα περιστατικά σε ανάγκη εντατικής περίθαλψης, ενώ ήμασταν ήδη πλήρεις. Δεν μπορείς να αρνηθείς περίθαλψη, πόσο μάλλον όταν ξέρεις ότι το παιδί αυτό δεν έχει πού αλλού να ζητήσει βοήθεια», λέει η Άρτεμις.

Η ίδια μοιράζεται μια ιστορία που τη στιγμάτισε, μια ιστορία που ραγίζει καρδιές για ένα παιδί που τελικά δεν τα κατάφερε.

«Μια μέρα ήρθε στα Επείγοντα ένα μωράκι λίγων μηνών σε πολύ άσχημη κατάσταση. Είχε νοσηλευτεί σε άλλο νοσοκομείο πριν, χωρίς βελτίωση και είχε μόλις πάρει εξιτήριο την προηγούμενη μέρα. Το κάναμε φυσικά αμέσως εισαγωγή, έφτασε στην μονάδα και πολύ γρήγορα αρχίσαμε διάφορες θεραπευτικές ιατρικές διαδικασίες. Ήταν ένα μωρό πολύ υποσιτισμένο. Δεν ξέραμε την αιτία της κατάστασής του και οι γονείς δεν είχαν καμία πληροφορία από το προηγούμενο νοσοκομείο. Μετά από πολλές ώρες και πολλές παρεμβάσεις, κάποιες από τις οποίες ήταν επίπονες, δεν υπήρχε καμία βελτίωση. ‘Άρχισε να έχει βραδυκαρδία και δεν ανταποκρινόταν καν στην αδρεναλίνη. Οι γιατροί μας, βλέποντας την κατάστασή του, έκριναν πως δεν υπήρχε κάτι άλλο που να περνά από το χέρι μας να κάνουμε, εκτός από το να αφήσουμε απλά τους γονείς να περάσουν χρόνο με το μωρό τους πριν το τέλος. Τους εξήγησαν την κατάσταση, που ήδη ήξεραν εν μέρη. Η μητέρα άρχισε να κλαίει με λυγμούς και δεν είχε δύναμη καν να κρατηθεί στα πόδια της. Τους αφήσαμε έτσι στο δωμάτιο , αγκαλιά με το παιδί τους και όση ιδιωτικότητα μπορούσαμε να τους παρέχουμε σε ένα νοσοκομείο.

»Μετά από καμιά ώρα -ή και περισσότερο- οι γονείς αποφάσισαν να πάρουν το μωρό τους στο σπίτι για να φύγει σε οικείο και ζεστό περιβάλλον. Και όση ώρα ο πατέρας, που ήταν σε κάπως καλύτερη κατάσταση, έκανε τα διαδικαστικά με τον γιατρό, εγώ έμεινα με τη μητέρα, που είχε αγκαλιά το μωρό της. Κάποια στιγμή καθώς ήταν όρθια, πήγε να λιποθυμήσει, την έπιασα, την έβαλα να καθίσει σε ένα φορείο και κάθισα διπλά της να την κρατάω. Στηρίχτηκε πάνω μου σαν να ήμουν δικός της άνθρωπος. Έκλαιγε ασταμάτητα και μου επαναλάμβανε κάτι στα αραβικά. Από τα λίγα που καταλαβαίνω από τη γλώσσα, νομίζω ότι με παρακαλούσε να σώσω το παιδί της. Νομίζω αυτή ήταν η πιο άσχημη στιγμή μου από τότε που έγινα νοσηλεύτρια. Ένιωθα ανίκανη να της προσφέρω έστω και την παραμικρή βοήθεια σε αυτό που μου ζητούσε. Απλά μείναμε εκεί για λίγο αγκαλιασμένες και με το μωρό σκεπασμένο στην κουβέρτα του, να κλαίμε μαζί. Για μέρες μετά ήμουν επηρεασμένη και αυτό έγινε φανερό και στους συνάδελφους μου».

Για την Άρτεμις υπήρξαν αρκετές δύσκολες στιγμές κατά τη διάρκεια της αποστολής της στον Λίβανο. «Είναι λογικό αυτό όταν συνεργάζονται τόσοι άνθρωποι υπό ένα τόσο έντονο πλαίσιο και με ασθενείς παιδιά που ίσως και να μην έχουν καλή έκβαση. Υπήρχαν όμως και μηχανισμοί μέσα στην ομάδα ώστε να απορροφώνται οι όποιοι «κραδασμοί», εφόσον είχαμε όλοι τον ίδιο στόχο. Όταν δουλεύεις με παιδιά, αυτό από μόνο του είναι ένας προστατευτικός μηχανισμός πολλές φορές. Ένα παιδί που θα συμβάλλεις στην φροντίδα του, θα γίνει καλά, θα σου γελάσει και θα παίξει μαζί σου. Όλο αυτό είναι ανεκτίμητο και σου δίνει δύναμη. Τα παιδιά είναι πάντα και παντού ίδια. Σε αντιμετωπίζουν με απίστευτη ευθύτητα και αγάπη. Στους γονείς διέκρινα μια υπέροχη αξιοπρέπεια και δύναμη, παρά τις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης και παρά την ανησυχία για την υγεία του παιδιού τους. Στο μυαλό τους ήταν πάντα η καλύτερη δυνατή εξέλιξη του παιδιού και έτσι ήταν πολύ συνεργάσιμοι και γεμάτοι κατανόηση, πράγμα που διευκόλυνε αρκετά και τη δική μας τη δουλειά. Μας εμπιστεύονταν, είτε μιλούσαμε την ίδια γλώσσα είτε όχι».

Η Άρτεμις από αυτήν την αποστολή έχει κρατήσει τα πάντα: την εμπειρία, τα χαμόγελα, τα δάκρυα, τα βλέμματα. «Ήταν από τις ωραιότερες εμπειρίες σε πολλά επίπεδα επιστημονικά, επαγγελματικά και κυρίως από άποψη ανθρώπων. Νιώθω ευγνώμων που συμμετείχα σε αυτή την αποστολή. Ήταν και είναι μία δράση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα αρκετά διαφορετική από τις κλασικές αποστολές. Ήθελε διαφορετικό τρόπο προσέγγισης και σκέψης, διατηρώντας όμως τον ανθρωπιστικό χαρακτήρα. Είναι ωραίο να συναντάς ανθρώπους με κοινές ιδέες, όραμα και ανθρωπιά και ας μένουν ο καθένας σε πολύ μακρινά σημεία του πλανήτη».

Περισσότερα από το VICE

Αναγκάστηκα να Συνεχίσω μια μη Βιώσιμη Εγκυμοσύνη: Αυτό Είναι το Ημερολόγιό μου

Αυτά τα Σκίτσα θα σε Κάνουν να Σκεφτείς τη Δουλειά σου Αλλιώς

Μπουζούκια, Μαχαίρια και Ραντεβού σε Βραβεία: Η Ζωή μου ως Χούλιγκαν της Δέσποινας Βανδή