Επίσκεψη στα Ερημωμένα Τουριστικά Αξιοθέατα της Αιγύπτου

«Πριν από τέσσερα χρόνια, δεν μπορούσαμε να δούμε ότι υπάρχει έδαφος για ανάπτυξη τουρισμού» είπε ο Essam El Zawawy καθώς έγνεφε προς το δρόμο έξω από το κατάστημα όπου εργάζεται και βρίσκεται η κύρια είσοδος για τις Πυραμίδες της Γκίζας.

Ενώ μιλούσε ο δρόμος ήταν έρημος. Υπήρχε μόνο ένα παρκαρισμένο ταξί και μερικούς  άνδρες που έπιναν τσάι και κάπνιζαν. «Έπειτα έμοιαζε με πάρτι, ήταν όπως όταν συγκεντρώνονταν τα πλήθη στην πλατεία Ταχρίρ, στη διάρκεια της επανάστασης» θυμάται, αναφερόμενος στις μαζικές διαδηλώσεις που γίνονταν στην κεντρική πλατεία του Καϊρου και οι οποίες βοήθησαν στην ανατροπή του προέδρου Χόσνι Μουμπάρακ το 2011.

Αλλά η επανάσταση κατέστρεψε την τουριστική βιομηχανία της Αιγύπτου. Η εκδίωξη του Μουμπάρακ ήταν η αρχή μιας περιόδου αναταραχής για τη χώρα που βίωσε συνεχιζόμενη πολιτική αστάθεια  και το διορισμό- που στη συνέχεια ανατράπηκε από το στρατό- του Μοχάμεντ Μόρσι, του πρώτου δημοκρατικού εκλεγμένου προέδρου της Αιγύπτου. Η νέα υποστηριζόμενη από το στρατό κυβέρνηση, στη συνέχεια, άρχισε να καταστέλλει τις αντιδράσεις των υποστηρικτών του, με συνέπεια εκατοντάδες να σκοτωθούν και πολλές χιλιάδες να συλληφθούν. Ακολούθησαν ταξιδιωτικές οδηγίες από πολλές χώρες και οι παραθεριστές έμειναν μακριά.

Ο τουρισμός αντιστοιχούσε σε ποσοστό μεγαλύτερο του 11% στο ΑΕΠ της Αιγύπτου, ενώ μία στις οκτώ θέσεις εργασίας, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, ήταν στον κλάδο. Ωστόσο μέχρι το 2013, τα έσοδα μειώθηκαν από 12,5 δις το 2010 σε 5,8 δις δολάρια και την ίδια περίοδο ο αριθμός των τουριστών έπεσε από 14,7 εκατομμύρια στα 9,5 εκατομμύρια.  Ο υπουργός Τουρισμού Hisham Zaazou περιέγραψε την περασμένη χρονιά ως τη χειρότερη στη σύγχρονη ιστορία.

Και το 2014 μπορεί τα πράγματα να είναι ακόμα χειρότερα. Ο αριθμός των επισκεπτών εξακολουθεί να μειώνεται τους τελευταίους 12 μήνες.  Φέτος τον Απρίλιο μάλιστα υπήρξε μείωση 22% συγκριτικά με τον Απρίλιο του 2013, διευκρινίζει το υπουργείο Τουρισμού.

Το Κάιρο, κάποτε αναμενόμενη επιλογή τουριστικού προορισμού, έγινε κομβικός τόπος στις περισσότερες ταραχές που σημειώθηκαν, με συνέπεια να δεχθεί το μεγαλύτερο πλήγμα.  Το «πραγματιστικό» σχέδιο του υπουργείου Τουρισμού να αγνοήσει την πόλη όταν έκανε προώθηση της Αιγύπτου σε παραθεριστές δεν βοήθησε. Οι επισκέπτες που εξακολουθούσαν να έρχονται στη χώρα, προτιμούσαν να κατευθύνονται και φθηνότερα και πιο ειρηνικά παραθαλάσσια θέρετρα όπως το Σαρμ ελ Σέιχ στην Ερυθρά Θάλασσα.

Στην πρωτεύουσα, η επίδραση είναι προφανής. Μόνο ένας μικρός αριθμός επισκεπτών πηγαίνει στο περίφημο Αιγυπτιακό Μουσείο, που συχνά περιβάλλεται από στρατιώτες, αστυνομία και θωρακισμένα αυτοκίνητα, έτοιμους να αποτρέψουν ή να διαλύσουν διαδηλώσεις στη γειτονική Πλατεία Ταχρίρ. Τα τουριστικά παζάρια είναι άδεια σύμφωνα με τους αποκαρδιωμένους ιδιοκτήτες των καταστημάτων, ενώ οι πωλητές και οι κυνηγοί πελατών είναι απελπισμένοι.  Άδεια είναι και τα ξενοδοχεία εκτός από κάποιους επιχειρηματίες και δημοσιογράφους.

Ο διορισμός του νέου προέδρου Αμπντέλ Φατάχ ελ-Σίσι-ο πρώην επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων που ανέτρεψε τον Μόρσι- και η προφανής επιστροφή στη διακυβέρνηση με σιδηρά πυγμή έχει επιτρέψει σε κάποιους να ελπίζουν ότι θα ενισχυθεί η σταθερότητα και στη συνέχεια θα αυξηθούν οι ξένοι τουρίστες. Για εκείνους που έχουν στόματα να θρέψουν, τα ατομικά δικαιώματα είναι κάτι σαν πολυτέλεια. «Έχω μια επιχείρηση, έχω οικογένεια και φοβάμαι…Νομίζω ότι ο Σίσι θα κάνει κάτι καλό για τη χώρα και όλοι [οι τουρίστες] θα επιστρέψουν» είπε ο Zawawy με προφανή ελπίδα. «Για αυτό τον ψήφισα».

Τα καταστήματα που κάποτε πουλούσαν πάπυρους, αρώματα και τουριστικά μπιχλιμπίδια κοντά στις Πυραμίδες της Γκίζας έχουν στην πλειοψηφία κλείσει. Οι ιδιοκτήτες των επιχειρήσεων, που παραμένουν ανοιχτά προσφέρονται να ξεναγήσουν τους επισκέπτες στην περιοχή για να συμπληρώσουν το κατά πολύ μειωμένο εισόδημα τους. Όλες οι φωτογραφίες από τον John Beck.

Ένας άνδρας κοιμάται έξω από ένα εγκαταλελειμμένο κατάστημα και ένα κλειστό ξενοδοχείο σε τουριστική περιοχή κοντά στις πυραμίδες. Πλανόδιοι πωλητές και ξεναγοί είναι πολλοί περισσότεροι από τους τουρίστες τόσο εδώ όσο και στις ίδιες τις πυραμίδες.

Οι πυραμίδες είναι σχεδόν ερημωμένες. Άνδρες και αγόρια με άλογα και καμήλες αποτελούν με διαφορά το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού μέσα στο συγκρότημα. Μερικοί είναι παραιτημένοι και υποτονικοί. Άλλοι είναι απελπισμένοι και επιθετικοί, καλοπιάνουν τους τουρίστες για να ανέβουν στο ζώο τους για μια φωτογραφία και μετά δεν τους αφήνουν να κατέβουν μέχρι να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις τους για όλο και περισσότερα χρήματα.

Άδεια ράφια εκεί όπου οι πωλητές πουλούσαν τα εμπορεύματα τους, κοντά στην έξοδο της πυραμίδας. Λίγοι εξακολουθούν να περιμένουν με μια συλλογή από μπιχλιμπίδια για όποιον επισκέπτη περάσει. Μερικοί, λιγότερο ευσυνείδητοι έχουν αρχίσει να πουλάνε κομμάτια από τις πυραμίδες.

Καμήλες κάθονται στις πυραμίδες περιμένοντας τους ανθρώπους που ίσως θελήσουν να πάνε μια βόλτα ή να τις φωτογραφήσουν. Ο Zawawy είπε ότι πριν από το 2011, συχνά ήταν πολύ οι τουρίστες που έπρεπε να εξυπηρετήσουν. «Όταν τελειώναμε με τους τουρίστες, ήμασταν τόσο κουρασμένοι και δεν θα είχαμε κατέβει από το άλογο ή την καμήλα όλη μέρα».

Μερικά μίλια από τις Πυραμίδες της Γκίζας, το Φαραωνικό Χωριό υπόσχεται να φέρεται ζωή στην αρχαία Αίγυπτο. Το αξιοθέατο βρίσκεται στο κέντρο ενός αρκετά μεγάλου αρχαίου Αιγυπτιακού οικισμού που αναδημιουργήθηκε. Διαθέτει και λίγα μικρά μουσεία, ένα εκ των οποίων είναι αφιερωμένο στον πρώην πρόεδρο Ανουάρ Σαντάτ και εκεί εκτίθενται η οδοντόβουρτσα και το λάδι  για τα μαλλιά του.

Ο ξεναγός Ahmed Hosny είπε στο VICE News ότι το χωριό είχε περισσότερους από 300 υπαλλήλους πριν την επανάσταση, αλλά πως τώρα υπήρχαν «περίπου 200». «Όποιος κι αν είναι ο αριθμός τους, ξεπερνούν κατά πολύ τους επισκέπτες. Την Παρασκευή, τη μέρα της εβδομάδας με την περισσότερη δουλειά για το χωριό, οι μόνοι επισκέπτες που ήρθαν για να ακούσουν την αγγλόφωνη ξενάγηση και μετά από μισή ώρα αναμονής, ήταν δυο Ολλανδοί τουρίστες».

«Από την επανάσταση, λίγοι άνθρωποι έρχονται. Φοβούνται» είπε ο Hosny. Κι εκείνος ελπίζει ότι η εκλογή του Σίσι θα βοηθήσει στην αποκατάσταση κάποιου τύπου ομαλότητας. «Υποφέρουμε. Με την εκλογή του Σίσι, όλοι οι Αιγύπτιοι ελπίζουν πως αυτό είναι το τέλος [της αναταραχής]».

Επιγραφή στην είσοδο του Φαραωνικού Χωριού, που υποδηλώνει ότι δεν υπήρχε μεγάλος αριθμός επισκεπτών τον περασμένο μήνα.

Η ξενάγηση ξεκινάει με ένα ταξίδι με βάρκα γύρω από το 'χωριό' που βρίσκεται σε ένα μικρό νησί εντός του Νείλου. Μια φωνή με χαλί από σάουντρακ που θυμίζει ατμοσφαιρικό τρέιλερ ταινίας δράσης του 1980, παρουσιάζει τα αγάλματα των αρχαίων Αιγύπτιων Θεών, μια αναδημιουργία του μωρού του Μωυσή που βρέθηκε στα έλη και ηθοποιούς που αναβιώνουν οικογενειακές και γεωργικές σκηνές.

Ένας άνδρας και μια κούκλα παρουσιάζονται ως αρχαίοι Αιγύπτιοι ζωγράφοι. Ηθοποιοί αναβιώνουν πολλές άλλες σκηνές από τις τέχνες, το εμπόδιο, συμπεριλαμβανομένων της γλυπτικής, της λιθοδομής, της μουμιοποίησης και της παρασκευής μπύρας και κρασιού. Κάθε ηθοποιός επαναλαμβάνει αργά τις ίδιες ασχολίες για κάθε ομάδα τουριστών και έπειτα  αποδομεί τη δουλειά που έκαναν και αρχίζει από την αρχή.

Το περιπατητικό κομμάτι της ξενάγησης ξεκινάει με μια μικρή αλλά φανταχτερή αναδημιουργία του Ναού του Λούξορ. Οι ξεναγοί καθοδηγούν τους επισκέπτες να ζητήσουν άδεια για να μπουν μέσα από έναν ηθοποιό που φορά ψεύτικο δέρμα λεοπάρδαλης και παίζει το ρόλο του αρχιερέα. Ο ίδιος ηθοποιός παίζει και τον 'φτωχό' σε επόμενο τμήμα της περιήγησης.

Μέσα, υπάρχει αντίγραφο ενός πλούσιου αρχαίου αιγυπτιακού σπιτιού, ενώ η «σύζυγος» κάθεται σε μια γωνία φορώντας ένα χάρτινο στέμμα.

Ο ζωολογικός κήπος της Γκίζας δεν είχε κανέναν επισκέπτη το τελευταίο σαββατοκύριακο. Αυτό έχει σημαντικές επιπτώσεις στα έσοδα του καθώς οι ξένοι πληρώνουν το 6πλασιο εισιτήριο από τους Αιγύπτιους για να μπουν.

Βρίσκεται κοντά τόσο στο Πανεπιστήμιο του Καϊρου, όπου υπήρξαν συχνές συγκρούσεις ανάμεσα σε διαδηλωτές και δυνάμεις ασφαλείας, όσο και την Πλατεία Ναχντά, όπου πέρυσι το καλοκαίρι υποστηρικτές του Μόρσι είχαν φτιάξει στρατόπεδο διαμαρτυρίας το οποίο και διαλύθηκε από τις δυνάμεις ασφαλείας.

Ο κρατικός ζωολογικός κήπος ήρθε στην επικαιρότητα  στα τέλη του περασμένου χρόνου, όταν τα τοπικά μέσα ενημέρωσης μετέδωσαν ότι μια καμηλοπάρδαλη που ζούσε εκεί αυτοκτόνησε (το προσωπικό λέει ότι ήταν ατύχημα). Τρεις μαύρες αρκούδες πέθαναν τον Μάιο κάτω από άγνωστες συνθήκες και στη διάρκεια «εξέγερσης» μιας αρκούδας, σύμφωνα με τη διεύθυνση. Οι υπάλληλοι δίνουν στους επισκέπτες την ευκαιρία να φωτογραφηθούν με ένα μωρό λιονταράκι.

Καμήλα τρώει ένα κομμάτι καρότο από το κεφάλι ενός αγοριού αιγυπτιακής καταγωγής. Το προσωπικό του ζωολογικού κήπου προσφέρει στις οικογένειες ευκαιρίες για φωτογραφίες με την ελπίδα να πάρει φιλοδώρημα.

Κλειστό εκδοτήριο εισιτηρίων με κόκκινο αποτύπωμα χεριού. Τμήμα του ζωολογικού κήπου έκλεισαν ή έχουν ρημάξει.

Ένα αγόρι στέκεται μπροστά από μάσκες τρόμου στον εμπορικό τομέα του κήπου. Τα καταστήματα που πουλούν σουβενίρ έχουν λίγους πελάτες, ενώ αρκετά καφέ και εστιατόρια έχουν κλείσει.

Ένα άνδρας κάθεται να ξεκουραστεί, περιτριγυρισμένος από σκουπίδια. Στο ζωολογικό κήπο συχνάζουν Αιγύπτιοι που πληρώνουν ελάχιστα συγκριτικά με όσα χρεώνονται οι τουρίστες. Πολλοί τον επισκέπτονται για να απολαύσουν ένα από τα λίγα πράσινα μέρη της πόλης, κι όχι για να δουν τα ζώα.

Δυο μαϊμούδες κάθονται ακίνητες στα κλουβιά τους. Ο ζωολογικός κήπος δεν φημίζεται για την καλή φροντίδα των ζώων και πολλά φαίνονται άρρωστα.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter,  Facebook και Instagram.