Πόση Καφεϊνη Μπορεί να μας Σκοτώσει;

Η καφεΐνη είναι η ψυχή ενός παραγωγικού πολιτισμού. Πίσω από κάθε γέφυρα, μνημείο και ουρανοξύστη στην Αμερική υπάρχει ένα εργατικό δυναμικό που τροφοδοτείτε από την καφεΐνη. Αν η κοινωνία ήταν ο Ποπάυ, τότε ο καφές θα ήταν το σπανάκι. Αλλά, όπως όλα τα ωραία πράγματα στην ζωή, εάν καταναλώσεις πολύ καφεΐνη θα σε σκοτώσει. Αυτό ήταν το μήνυμα που προσπαθούσε να περάσει η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) την περασμένη εβδομάδα η οποία εξέδωσε προειδοποίηση κατά της καφεΐνης. Η αποθάρρυνση ήρθε μετά από δυο άτομα, 18 και 24 ετών, που πήραν υπερβολική δόση καφεϊνης νωρίτερα αυτό τον χρόνο. Και αυτοί δεν ήταν η πρώτη φορά που κάποιος πέθανε από καφεΐνη. Μια 24χρονη γυναίκα στην Σκωτία φέρεται να πέθανε νωρίτερα αυτό τον μήνα αφού πήρε πολύ καφεΐνη που ήταν συσκευασμένη σε χάπια διατροφής, ενώ ένας 23χρονος άντρας στην Αγγλία πέθανε πριν από μερικά χρόνια αφού έριξε δυο κουταλιές καφεΐνης στο ποτό του σε ένα πάρτι. Και αυτά είναι μόνο μερικά από τα περιστατικά που έχουν γίνει γνωστά.

Αλλά πόση καφεΐνη ακριβώς χρειάζεται για να σας σκοτώσει; Η FDA λέει ότι μπορείτε με ασφάλεια να καταναλώσετε 400 χιλιοστόγραμμα ανά ημέρα αλλά ακόμα είναι εξαιρετικά απίθανο να πεθάνετε αν καταναλώσετε και λίγο παραπάνω (400 mg είναι περίπου 4 με 8 φλιτζάνια καφέ). Μια μελέτη από το 2005, η οποία διερεύνησε δυο θανάτους που σχετιζόταν με τη καφεΐνη, πρότεινε ότι θα έπρεπε να καταναλωθούν γύρω στα 5 γραμμάρια καφεΐνης -δέκα φορές πάνω από αυτό που είχε ως εικόνα η FDA- για υπερδοσολογία. Άλλες πηγές λένε ότι είναι περισσότερο από δέκα γραμμάρια, δηλαδή πάνω κάτω σαν να πίνεις 50 ενεργειακά ποτά. Αλλά το 2011 ένα κορίτσι πέθανε από «την τοξικότητα της καφεΐνης» αφού ήπιε μόλις 2 κουτάκια ενεργειακού ποτού.

Έτσι υπάρχουν πολλά στοιχεία εκεί έξω. Για να βγάλουμε μια άκρη, ρώτησα την Dr. Patricia Broderick, η οποία ανάμεσα σε πολλά άλλα ιατρικά βραβεία, είναι συντάκτης στην εφημερίδα Caffeine Research. Η συζήτηση μας ξεκίνησε κάπως περίεργα. «Μπορεί κάποιος να πάρει υπερβολική δόση καφεΐνης; Όχι, η καφεΐνη δεν μπορεί να σε σκοτώσει» ήταν το πρώτο πράγμα που είπε. Όμως συμπλήρωσε: απλά δεν ξέρουμε πόση καφεΐνη χρειάζεται για να μας βάλει σε θανατηφόρο κίνδυνο. Αυτό συμβαίνει επειδή η ανοχή στην καφεΐνη είναι ένα εξατομικευμένο πράγμα. «Οι γυναίκες είναι ποίο ευαίσθητες στις επιπτώσεις της καφεΐνης από ότι είναι οι άντρες» τόνισε η Dr. Broderick, η οποία πρόσθεσε ότι οι νέοι άνθρωποι έχουν πιο χαμηλά όρια ανοχής.

Βρήκα τα ίδια συμπεράσματα σε μια πολύ παλιά μελέτη για «τους παράγοντες που επηρεάζουν την τοξικότητα της καφεΐνης». Η μελέτη βασικά ήταν μια αναθεώρηση της προϋπάρχουσας έρευνας – που επισημαίνει ότι η καφεΐνη επηρεάζει με διαφορετικό τρόπο τους ανθρώπους με βάση την ηλικία, το φύλο, την σωματική μάζα, την ανοχή στο φάρμακο, και οποιοδήποτε άλλο φάρμακο που μπορεί να έχει καταναλώσει το άτομο. Η καφεΐνη είναι πιο τοξική όταν καταναλώνεται ενδοφλέβια, αλλά μπορεί επίσης να φτάσει σε θανατηφόρα επίπεδα όταν καταναλώνεται και από άλλες οδούς όπως η στοματική, η πρωκτική ή η υποδόρια. Η θανατηφόρα δόση εξαρτάται από την χορήγηση του φαρμάκου αλλά φαίνεται να είναι κάπου γύρω στα 200 mg ανά χιλιόγραμμο – λίγο περισσότερο αν την έχετε καταναλώσει από τον πρωκτό και ελαφρώς λιγότερο αν την έχετε καταναλώσει από τις φλέβες σας.

Αυτό σε ότι αφορά στην δήλωση που έγραψε η FDA σχετικά με την καθαρή καφεΐνη σε σκόνη: είναι επικίνδυνο γιατί «ένα κουταλάκι του γλυκού σκόνη ισοδυναμεί με 25 φλιτζάνια καφέ». Αλλά όπως μου θύμισε η Dr. Broderick «το να πιεις 25 φλιτζάνια καφέ είναι τρελό, αλλά δεν θα έχουν το ίδιο αποτέλεσμα με την άμεση κατάποση της σκόνης». Η έρευνα της Dr. Broderick δείχνει ότι ο καφές και το τσάι έχουν μετριαστικούς παράγοντες στην απορρόφηση καφεΐνης, αλλά και πάλι έχει να κάνει με την μέθοδο χορήγησης.

Δεδομένης της υψηλής δόσης καφεΐνης που χρειάζεται για να σε σκοτώσει, θα σκεφτόσαστε ότι η πιθανότητα της υπερδοσολογίας θα είναι κάτι το ασυνήθιστο. Αυτό δεν ισχύει. Η Αμερικανική Ένωση του Κέντρου Ελέγχου Δηλητηριάσεων λαμβάνει χιλιάδες κλήσεις κάθε χρόνο από ανθρώπους που φοβούνται ότι οι καρδίες τους θα εκραγούν λόγω της καφεΐνης. Τον περασμένο χρόνο έλαβαν 3.033 κλήσεις τέτοιου τύπου για τα ενεργειακά ποτά και μόνο, το 1.835 ήταν από ανθρώπους 18 χρονών και κάτω. Και αρκετές από αυτές τις κλήσεις ήταν από ανθρώπους που είχαν πάρει άλλες ουσίες -αλκοόλ, ή ναρκωτικά- οπότε η καφεΐνη δεν ευθύνεται απόλυτα για όλα αυτά.

Το πιο τρελό πράγμα είναι ότι και να φτιαχτείς με καφεΐνη δεν θα περάσεις καλά. Σε χαμηλές δόσεις, η καφεΐνη αυξάνει την ντοπαμίνη, η οποία κάνει τον εγκέφαλο σας να αισθανθεί πιο ωραία. Αλλά όταν καταναλώνετε πολύ καφεΐνη, αφήνει μια αίσθηση εκνευρισμού, και άγχους. Λαμβάνοντας πάρα πολύ καφεΐνη μπορεί επίσης να σας κάνει να αισθάνεστε εκνευρισμό, πονοκέφαλο, κούραση, βασικά το αντίθετο από ό, τι θα περιμένατε να αισθανθείτε. Πραγματικά δεν υπάρχει όφελος στην προσπάθεια να φτιαχτείτε με την έγχυση καφεΐνης στις φλέβες σας, ή να σνυφάρετε κουταλιές σκόνης. Δεν θα σας ανεβάσει - και αυτή η εξέλιξη είναι που νιώθετε μετά ότι η καρδιά σας πρόκειται να εκραγεί.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.