Κάθε χρόνο χιλιάδες άτομα μπαίνουν παράνομα στην απαγορευμένη ζώνη του Τσερνόμπιλ, στην οποία ακριβώς πριν από 30 χρόνια σημειώθηκε το χειρότερο πυρηνικό ατύχημα της ανθρώπινης ιστορίας. Πρόκειται για μια τεράστια περιοχή που περιλαμβάνει την πόλη του Πρίπιατ, την πόλη Τσερνόμπιλ, και δεκάδες χωριά. Η περιοχή εκκενώθηκε και αποκλείστηκε σε ακτίνα 30 χιλιομέτρων από τον πυρηνικό αντιδραστήρα Νο4 μετά το ατύχημα και έκτοτε η είσοδος επιτρέπεται μόνο με ειδική άδεια και με τη συνοδεία επίσημου ξεναγού.
Φυσικά η απαγόρευση δεν κατάφερε να κρατήσει μακριά τους πάντες, στην αρχή δειλά δειλά και μετά πιο οργανωμένα νεαρά κυρίως άτομα άρχισαν να μπαίνουν μέσα στη ζώνη για να δοκιμάσουν την τύχη τους, να ανεβάσουν αδρεναλίνη, να κλέψουν ή απλώς για να κάνουν πικ-νικ. Μερικά χρόνια νωρίτερα αυτοί που έμπαιναν παράνομα ήταν 10-15 άτομα, τώρα είναι εκατοντάδες. Τουριστικά γραφεία που προσφέρουν επίσημες ξεναγήσεις στο Τσερνόμπιλ μπορεί να σε φέρουν σε επαφή με ένα τέτοιο άτομο. Πληρώνοντας 80 -150 δολάρια θα σε βάλει παράνομα στο Τσερνόμπιλ και θα σε συνοδέψει όπου θέλεις να πας. Σε εγκαταλελειμμένα χωριά, στην στρατιωτικοποιημένη ζώνη του Τσερνόμπιλ 2 (με την τεράστια κεραία που φτιάχθηκε για να εντοπίσει πυρηνική επίθεση), στο λούνα παρκ του Πρίπιατ, μέσα σε πολυκατοικίες, μέχρι τη λίμνη και όπου αλλού θέλεις, σε μια περιοχή όπου η ζωή σταμάτησε ακριβώς πριν από 30 χρόνια. Οι άνθρωποι που βοηθάνε άλλους να μπουν παράνομα στο Τσερνόμπιλ ονομάζονται Στάλκερ.
Videos by VICE
Ένας από αυτούς μίλησε στο VICE για τη «δουλειά του», για τον κόσμο που πληρώνει λεφτά για να μπει στο Τσερνόμπιλ, για το ρίσκο, την αδρεναλίνη, τον ρομαντισμό και τη βότκα μέσα στην απαγορευμένη ζώνη του Τσέρνομπιλ. Ο Κυρίλ Στεπανέτς είναι 27 χρονών και ως κύρια απασχόληση έχει το να συνοδεύει κόσμο που θέλει να επισκεφτεί παράνομα την ζώνη αποκλεισμού.
VICE: Πως ξεκίνησες;
Κυρίλ Στεπανέτς: Πρώτη φορά μπήκα στη ζώνη με επίσημη ξενάγηση του 2009 αλλά αμέσως κατάλαβα ότι αυτές οι ξεναγήσεις δεν σου προσφέρουν τίποτα, σου παίρνουν λεφτά και σε αποπροσανατολίζουν. Παράνομα μπήκα πρώτη φορά το 2011 με μια παρέα φίλων, έκτοτε δεν σταμάτησα να πηγαίνω.
Γιατί πηγαίνεις εκεί;
Μένω δίπλα. Είναι 1,5 ώρα απόσταση από το Κίεβο. Άλλοι πηγαίνουν στις Άλπεις ή στα Καρπάθια για να ξεφύγουν, εγώ πηγαίνω στο Τσερνόμπιλ. Για ένα διάστημα δούλευα επίσημα ως ξεναγός αλλά με πέταξε το σύστημα έξω. Έπειτα άρχισα να βάζω κόσμο μέσα παράνομα. Για το κράτος είμαι κάτι μεταξύ χούλιγκαν και τρομοκράτη. Πηγαίνω γιατί μπορώ να βρεθώ εκεί που δεν έχει βρεθεί κανένας.
Σε πέταξε το σύστημα;
Ναι, είναι κλίκες εκεί μέσα, έχθρες από κόσμο που μπαίνει. Κάποιοι που έχουν πάει πολλές φορές θεωρούν ότι είναι κάτι που τους ανήκει, αναπτύσσουν μια ζήλια, λες και πρόκειται για γυναίκα. Ε, εκεί δημιουργούνται και οι έχθρες.
Πως πηγαίνετε εκεί;
Πάμε με αυτοκίνητο ή λεωφορείο μέχρι το σημείο ελέγχου, μετά βρίσκουμε ένα από τα παράνομα σημεία εισόδου, μπαίνουμε και προχωράμε με τα πόδια μέχρι το μέρος που μας ενδιαφέρει.
Πόση ώρα περπατάτε;
Ανάλογα το που θέλουμε να πάμε. Μέχρι το Πρίπιατ -που είναι η μεγάλη πόλη- είναι κάνα δύο μέρες περπάτημα. Μέχρι τα κοντινά χωριά λιγότερο. Αλλά εγώ πλέον όταν πάω για πάρτι μου περπατάω πολύ, πάω σε μέρη που δεν έχει πατήσει κανένας επί 30 χρόνια. Το Πρίπιατ είναι πλέον κοσμικό για μένα, τις προάλλες μέχρι να φτάσω εκεί συνάντησα καμιά 40αριά άτομα στο δρόμο. Ξενέρωσα.
Δεν είναι επικίνδυνα με τη ραδιενέργεια;
Τι είναι ραδιενέργεια; Είναι ένα φυσικό φαινόμενο. Και εδώ που καθόμαστε έχει ραδιενέργεια. Πριν από 30 χρόνια που έσκασε μπορούσε να κάνει ζημιά στον οργανισμό σου, τώρα ουσιαστικά όχι. Με ποιον τρόπο φτάσατε στη χώρα μας; Έχετε πάρει περισσότερη ραδιενέργεια στην πτήση απ’ ότι εγώ σε μια εβδομάδα εκδρομής στο Τσέρνομπιλ. Όταν πάτε στον γιατρό επίσης για να κάνετε μια ακτινογραφία στο δόντι σας. Η ραδιενέργεια στο Τσέρνομπιλ είναι ένας μπαμπούλας.
Δηλαδή δεν έχεις πάνω σου όργανα μέτρησης και τέτοια πράγματα;
Όχι, πλέον, γιατί αν με πιάσουν μπορεί να μου τα κατασχέσουν και όλα αυτά κοστίζουν ένα σωρό λεφτά. Παλιά έπαιρνα, τώρα όχι. Ξέρω που πηγαίνω.
Οι αρχές πιάνουν συχνά κόσμο;
Εμένα με έχουν πιάσει κάμποσες φορές.
Και τι γίνεται τότε;
Τίποτα βασικά. Σου ελέγχουν τα πράγματα. Σου κάνουν δικογραφία, γίνεται δικαστήριο ερήμην σου και κάποια στιγμή σου έρχεται πρόστιμο κάπου 300 γρίβνες (σ.σ. περίπου 10 ευρώ). Βέβαια αν έχεις μπει μέσα μόνο για να δεις. Αν θέλεις να κλέψεις είναι αλλιώς.
Τι να κλέψεις;
Έχει πολλά πράγματα, σίδηρα, ξυλεία, τέτοια. Αλλά εγώ δεν ανακατεύομαι σε αυτά.
Βγάζουν πολλά λαθραία από εκεί μέσα;
Έχω ακούσει πως γίνεται της πουτάνας αλλά δεν έχω ανακατευτεί ποτέ. Εγώ πηγαίνω για να βρεθώ σε ένα παρθένο μέρος, να μαζέψω εικόνες και γνώσεις για τα βιβλία που γράφω. Ακόμα πηγαίνω για να συνοδέψω άλλους έναντι αμοιβής.
Πόσο κοστίζει;
Ανάλογα που θες να πας. Μπορεί να ξεκινήσει από 80 δολάρια και πάνω. Αλλά δεν τους παίρνω όλους, τσεκάρω πρώτα.
Πως σας βρίσκουν οι πελάτες;
Από στόμα σε στόμα, αλλά και από ορισμένα γραφεία που κάνουν επίσημες τουριστικές ξεναγήσεις.
Τι κόσμος πηγαίνει;
Μπορεί να είναι επιχειρηματίες, επιτυχημένοι, που τους λείπει η ένταση στη ζωή τους. Μπορεί να είναι δημοσιογράφοι που θέλουν να κάνουν ένα καλό γύρισμα ή απλά περίεργοι που ακούνε όλα τα χρόνια για το Τσερνόμπιλ και αποφασίζουν να το δουν. Βέβαια, το 90% του κόσμου πηγαίνει για να βρεθεί πάνω σε μια πολυκατοικία στο Πρίπιατ κατά το ηλιοβασίλεμα και να μεθύσει με θέα την νεκρή πόλη. Μπορεί να δουλεύει όλο τον χρόνο χωμένος σε ένα γραφείο ή μια βιοτεχνία και να έχει ανάγκη να νιώσει για λίγο ελεύθερος με μια ολόκληρη πόλη για πάρτι του. Κάποιοι παίρνουν ναρκωτικά αλλά ούτε με αυτό έχω καμία σχέση.
Που μένετε εκεί;
Έχουμε φτιάξει τις καβάντζες μας. Διαμερίσματα που μένουμε ανάλογα με την ομάδα μας. Και στο Πρίπιατ και στα χωριά.
Τι έχετε εκεί μέσα;
Βασικά έπιπλα για να μπορούμε να αράξουμε μετά από 40 χιλιόμετρα περπάτημα. Ίσως κάποιες προμήθειες.
Πόσοι Στάλκερ υπάρχουν;
Πλέον δεν έχω ιδέα. Παλιά ήμασταν καμιά 15αρια άτομα, γνωριζόμασταν όλοι μεταξύ μας. Τώρα είναι πολύ περισσότεροι, έχει σπάσει η συνοχή, έχει χαλάσει και το επίπεδο του κόσμου. Πολεμάμε μεταξύ μας.
Πως πολεμάτε;
Ξέρει ο άλλος την καβάντζα μου, έρχεται μου σπάει τα τζάμια, μου κατουράει πάνω στο κρεβάτι. Ρουφιανεύει. Αλητεία δηλαδή. Γενικά η ζώνη τραβάει τους ψυχασθενείς.
Εσύ θεωρείς τον εαυτό σου ψυχασθενή;
Ξέρω γω, ο κάθε άνθρωπος έχει ορισμένα σκοτεινά σημεία. Όποιος υποστηρίζει ότι είναι απολύτως καλά στα λογικά του μάλλον είναι εγωιστής. Όλοι έχουν κάποιο κουσούρι, αυτό είναι ανθρώπινη φύση. Αλλιώς θα ήμασταν ρομπότ.
Έχεις γνωρίσει καλό κόσμο στη ζώνη;
Πολλούς. Έχω φίλους κολλητούς. Είχα γνωρίσει και μια κοπέλα από τη Μόσχα μέσα στο Πρίπιατ που είχε μπει παράνομα και αρχίσαμε να βγαίνουμε. Μετά πηγαίναμε μαζί μέσα. Το είχα ονομάσει «ραδιενεργή σχέση». Τώρα έχουμε χωρίσει.
Έχουν γίνει ατυχήματα;
Ένας κολλητός μου από τη Ρωσία πήγε χειμωνιάτικα, μέθυσε και κοιμήθηκε πάνω σε μια πολυκατοικία. Τα πόδια του είχαν βραχεί, το πρωί δεν τα ένιωθε καθόλου. Σύρθηκε μέχρι τον κεντρικό δρόμο, πήρε τηλέφωνο τους μπάτσους και παραδόθηκε. Τελικά έχασε τα δάκτυλα και στα δύο του πόδια. Και ήταν από τους πιο έμπειρους.
Την πάτησε από σιγουριά;
Ναι, περισσότερο την πατάνε οι πολύ σίγουροι παρά οι άσχετοι.
Υπάρχουν άγρια ζώα;
Έχει πολλά, έχει λύκους αλλά αυτοί δεν πλησιάζουν τους ανθρώπους. Έχει άγρια άλογα που μπορεί να σε χτυπήσουν αν πας κοντά αλλά επίσης δεν σε πειράζουν. Πολύ σπάνια μπαίνει καμιά αρκούδα από την πλευρά της Λευκορωσίας.
Δεν τα φοβάστε;
Δεν φοβάμαι τα ζώα. Το χειρότερο ζώο είναι ο άνθρωπος. Για αυτό μου αρέσει το Τσερνόμπιλ, δεν έχει πολλά τέτοια ζώα.
Περισσότερα από το VICE
Αυτές Είναι οι πιο Ντροπιαστικές Φωτογαφίες σε Clubbing;
Τι Ένιωσα την Πρώτη Φορά που Έπιασα τους Γονείς μου να Κάνουν Σεξ
Μια Ολόκληρη Ζωή Μέσα σε 12 Κλικ