Choose Life: Η Δύναμη του «Trainspotting»

Ακόμα θυμάμαι να βάζω τη βιντεοκασέτα του Trainspotting σε μια τηλεόραση σαν κουτί, με ενσωματωμένο βίντεο. Ήμουν περίπου 13 ετών και μια ταινία για ένα μάτσο ηρωινομανείς σε μια φτωχή περιοχή του Εδιμβούργου μάλλον δεν ήταν ό,τι καλύτερο για την ηλικία μου. Αλλά η μεταφορά του μυθιστορήματος του Irvine Welsh από τον Danny Boyle το 1996, μου άλλαξε τη ζωή για τα επόμενα χρόνια. Έβλεπα το Trainspotting ξανά και ξανά, και ξέρω απ’ έξω μεγάλα κομμάτια των διαλόγων (στα ρώσικα, καθώς το φιλμ ήταν μεταγλωττισμένο και από κάτω ακούγονταν ακόμη λίγα σκωτσέζικα). Χάρη στο Trainspotting είχα την πρώτη μου μεγάλη καψούρα στην ποπ κουλτούρα: τον Mark Renton (Ewan McGregor), τον όμορφο τοξικοεξαρτημένο με το πολύ στενό μπλουζάκι και το φθαρμένο τζιν. Ο ψηλόλιγνος γαλανομάτης με το φθαρμένο τζιν ήταν εμφανώς χαμένη υπόθεση, αλλά είχε στιλ, είχε χάρισμα και ήταν ενδιαφέρων. Δεν είχα δει κανέναν σαν και αυτόν προηγουμένως.

Περισσότερο μου είχε κάνει κλικ το χαμόγελο του Renton. Στην εναρκτήρια σκηνή, ο Renton τρέχει στους δρόμους του Εδιμβούργου με τον πιστό «συνάδελφό» του και επίσης τοξικοεξαρτημένο, τον Spud (Ewen Bremner). Τον χτυπάει αυτοκίνητο, σκύβει πάνω στο καπό και γελάει μανιακά, στο γέλιο του αντηχεί η χαρά του να είσαι ζωντανός και να τα γράφεις όλα στα παλιά σου τα παπούτσια. Η εφηβική μου καρδιά χτυπούσε στον ρυθμό των δυνατών ντραμς του «Lust for Life» του Iggy Pop, που έντυνε τον διάσημο μονόλογο «choose life» («Choose life… choose a job… choose a career… choose a family» – «Διάλεξε ζωή… διάλεξε μια δουλειά… διάλεξε μια καριέρα… διάλεξε μια οικογένεια).

Videos by VICE

Το Trainspotting απεικονίζει τα προβλήματα του εθισμού μέσα σε μια κοινωνικο-οικονομική κρίση. Είναι ένας σκοτεινός κόσμος, αλλά ένα κορίτσι από τη Ρωσία, όπως εγώ, που μεγάλωσε στην Αγία Πετρούπολη, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ρωσίας (γνωστή για την αρχιτεκτονική της αυτοκρατορικής εποχής, τα μυθιστορήματα του Dostoevsky και το μπαλέτο), την εποχή μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, μπορούσε να ταυτιστεί. Ήμουν μια ντροπαλή έφηβη, που έμενα μέσα τον περισσότερο καιρό και στο Trainspotting είδα έναν κόσμο που δεν φαινόταν πολύ διαφορετικός από το τοπίο που ζούσα εγώ. Αν ζούσες στη Ρωσία τη δεκαετία του ’90, οι φτωχογειτονιές του Εδιμβούργου δεν σου φαίνονταν ιδιαίτερα χάλια. Οι περισσότεροι φίλοι μου σε κάποια φάση ζούσαν σε εργατικές κατοικίες και υπήρξαν μάρτυρες της εγκληματικότητας και της χρήσης ναρκωτικών, που ακολούθησαν κατά τη δική μας κρίση, μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Η παιδική μου ηλικία ήταν ασφαλής, αλλά το σκοτάδι καραδοκούσε και με τραβούσε στις ιστορίες που αναζητούσα.

VICE Video: Η Ταινία των 80’s με τον Arnold Schwarzenegger που Προέβλεψε Τρομακτικά Σωστά το Μέλλον

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Στην αγαπημένη μου σκηνή από το Trainspotting, ο Renton γνωρίζει την Diane (Kelly Macdonald) σε ένα κλαμπ της περιοχής, το Volcano. Παίζει το «Atomic» των Blondie, η Diane φοράει ένα ροζ γυαλιστερό φόρεμα με παγέτες και ο Renton ένα ξεπλυμένο κίτρινο μπλουζάκι, που του είναι πολύ κοντό και πολύ στενό. Η απάντηση της Diane στην αμήχανη προσπάθεια του Renton να την αποπλανήσει, είναι ένας δηκτικός και διεισδυτικός μονόλογος.

Do you find that this approach usually works? Or, let me guess: You’ve never tried it before. In fact, you don’t normally approach girls – am I right? The truth is that you’re a quiet, sensitive type but, if I’m prepared to take a chance, I might just get to know the inner you: witty, adventurous, passionate, loving, loyal. A little bit crazy, a little bit bad. But, hey – don’t us girls just love that?
(Αυτή η προσέγγιση πιάνει συνήθως; Ή, άσε να μαντέψω. Δεν την έχεις δοκιμάσει ξανά. Βασικά, δεν πλησιάζεις κορίτσια συνήθως – καλά λέω; Η αλήθεια είναι ότι είσαι ήσυχος και ευαίσθητος, αλλά αν είμαι διατεθειμένη να δοκιμάσω, ίσως μάθω τον πραγματικό εαυτό σου: πνευματώδης, περιπετειώδης, παθιασμένος, τρυφερός, πιστός. Λίγο τρελός, λίγο κακός. Αλλά δεν τρελαινόμαστε για κάτι τέτοια εμείς τα κορίτσια»;)

Έβλεπα τη σκηνή ξανά και ξανά, και αναρωτιόμουν αν θα φλέρταρα ποτέ έτσι. Δεν συνέβη: οι αισθηματικής φύσης συναντήσεις μου γενικά δεν ήταν ποτέ συναρπαστικές. Μπαίνοντας στην εφηβεία, ένιωθα τη δυσκολία τού να προσαρμοστώ στα γυναικεία στερεότυπα. Οι Ρωσίδες κοπιάζουν πολύ για την εμφάνισή τους και ντύνονται υπερβολικά θηλυκά: γόβες στιλέτο και βραδινό βάψιμο στις έξι το πρωί, καθώς παίρνουν το τρένο, για να πάνε στη δουλειά. Πάντα σεβόμουν την προσπάθειά τους, αλλά έβρισκα ότι αυτά τα πρότυπα ομορφιάς με άφηναν έξω. Ως ένα λίγο grunge κορίτσι, με ξυρισμένο κεφάλι στη βάση των μαλλιών, δεν ταίριαζα σε αυτό το σούπερ θηλυκό γκλάμουρ, που συνήθως απαιτείται από τις Ρωσίδες. Δεν μπορούσα να είμαι αυτή η τέλεια γυναίκα. Συχνά, ένιωθα αόρατη σεξουαλικά.

Επειδή δεν μπορούσα να γνωρίσω μια ντροπαλή, αλλά αλαζονική εκδοχή ενός νεαρού Ewan McGregor κουρεμένου με την ψιλή, οι φίλες μου και εγώ αντιγράφαμε τους άνδρες του Trainspotting: Φορούσαμε Doc Martens, κάναμε φασαρία, περνούσαμε τα σαββατοκύριακα πίνοντας πολύ σε μπαρ, καπνίζαμε και τσεκάραμε αγόρια με φθαρμένα μπλουζάκια και στενά τζιν που έμοιαζαν με τον Renton. Μπορούσαμε να ταυτιστούμε, επειδή το Trainspotting τονίζει τις δοκιμασίες της αρρενωπότητας και τις τοξικές προσδοκίες που υπάρχουν για τους άνδρες, μόνο και μόνο λόγω φύλου. Μια ταινία για τον πνευματικό εκτοπισμό που προκύπτει, όταν είσαι ένας άνδρας εργατικής τάξης στη Σκωτία, παρουσιάζει έναν κόσμο όπου οι έμφυλες νόρμες είναι τόσο περιορισμένες, που οι άνδρες μπορούν να επικοινωνήσουν με τους κολλητούς τους μόνο με αναφορές στο ποδόσφαιρο. Μπορούσα να καταλάβω πόσο καταπιεστικό ήταν αυτό και σε τι χαύνωση μπορούσε να οδηγήσει, το ίδιο και οι φίλες μου. Μάλιστα, μια φίλη μου ταυτιζόταν με τον Begbie –τον σούπερ βίαιο χαρακτήρα που υποδυόταν ο Robert Caryle – τόσο πολύ, που την έπιασαν ένα βράδυ σε ένα κλαμπ να κουβαλάει σουγιά (για μήνες μετά τη λέγαμε Begbie, για να την πειράξουμε). Αν μπορούσαμε να φερθούμε όπως οι άνδρες στο Trainspotting, ίσως θα μπορούσαμε να χαλαρώσουμε λίγο την πίεση τού να είμαστε τέλεια κορίτσια στη ρωσική κοινωνία.

Οι εφηβικές καψούρες έρχονται και φεύγουν, αλλά η μακρά εμμονή μου με τον Renton με άλλαξε για πάντα. Μου έμαθε ότι πάντα υπάρχει χώρος για αμφισημία στον έρωτα, στην έλξη και στους μεταμεσονύχτιους διαλόγους έξω από ένα κλαμπ. Με έκανε να αποκτήσω αδυναμία στη σκωτσέζικη προφορά. Το πιο σημαντικό είναι ότι μου έμαθε πώς μπορείς να ορίσεις εσύ τον ρόλο σου, έξω από στερεότυπα που σου θέτει το φύλο σου: πρέπει απλώς να τον εφεύρεις στην πορεία.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο VICE US.

Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.

Περισσότερα από το VICE

Σεξ στις Ελληνικές Φυλακές: Εκεί που το Φύλο Είναι Απλώς μια Κοινωνική Κατασκευή

Γιατί Κάποια Ναρκωτικά Κάνουν Συγκεκριμένα Είδη Μουσικής να Ακούγονται Τόσο Ωραία

Έτσι Είναι Σήμερα οι Περιοχές Όπου Γυρίστηκε το Πρώτο Trainspotting – Πόσο Έχουν Αναβαθμιστεί;