«Θέλουμε τα Παιδιά μας να Έχουν Υγεία» - Η Ζωή για τους Ρομά στην Ελλάδα

Το VICE Greece δίνει βήμα σε ανθρωπιστικές οργανώσεις, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άτομα, με τη δημιουργία της στήλης «Ρισπέκτ», στην οποία κάθε Δευτέρα δημοσιεύονται προσωπικές ιστορίες, άρθρα άποψης, φωτογραφίες, ρεπορτάζ ή άλλες υποθέσεις που ενδιαφέρουν την ελληνική κοινωνία. Στόχος μας είναι να ενημερώσουμε το κοινό και να ανοίξουμε διάλογο για ζητήματα με τα οποία καταπιάνονται και αξίζουν την προσοχή όλων.

Το συγκεκριμένο άρθρο υπογράφει η Χριστίνα Σαμαρτζή - Συντονίστρια Προγραμμάτων των Γιατρών του Κόσμου.

Οι Ρομά συγκαταλέγονται στις κοινωνικά ευπαθείς ομάδες, καθώς έχουν υποστεί και συνεχίζουν να υφίστανται πολλαπλές διακρίσεις εντός της κοινωνίας. Απόρροια των διακρίσεων που βιώνουν καθημερινά είναι ο κοινωνικός αποκλεισμός, η απομόνωση και η ανέχεια. Παραμένουν αποκλεισμένοι και στερούνται πρόσβασης σε βασικές υπηρεσίες υγείας, υπηρεσίες κοινωνικής υποστήριξης, στην εκπαίδευση, στην είσοδο στην αγορά εργασίας και σε αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης.

Μία επίσκεψη σε αρκετούς καταυλισμούς Ρομά μπορεί να επιβεβαιώσει αυτό το γεγονός, παρατηρώντας τις πολύ κακές συνθήκες διαβίωσης, την περιθωριοποίηση του πληθυσμού, τις ακατάλληλες συνθήκες υγιεινής που σχετίζονται και με την εμφάνιση και διάδοση ασθενειών. Οι διακρίσεις που αντιμετωπίζουν οι κοινότητες Ρομά έχουν άμεσο αντίκτυπο στην κατάσταση της υγείας τους, η οποία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τις συνθήκες διαβίωσης, το χαμηλό εισόδημα και την κακή διατροφή.

Σε πολλούς καταυλισμούς Ρομά, παρατηρούνται υψηλά ποσοστά ηπατίτιδας που οφείλονται στις ελλιπείς συνθήκες υγιεινής, στον τεράστιο όγκο σκουπιδιών που συσσωρεύεται στους καταυλισμούς, καθώς και στην έλλειψη πόσιμου νερού που είναι επίσης συχνό φαινόμενο. Στις απαράδεκτες συνθήκες διαβίωσης, έρχεται να προστεθεί η ρατσιστική συμπεριφορά που βιώνουν οι τσιγγάνοι καθημερινά.

Μέσω της εμπειρίας μας με τις κοινότητες Ρομά, έχουμε ακούσει πολλές ιστορίες ανθρώπων που, ενώ αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα υγείας, δεν επισκέπτονται το Κέντρο Υγείας ή το Νοσοκομείο καθώς γνωρίζουν ότι θα τύχουν κακής μεταχείρισης, δεν θα τους δοθεί η ιατρική φροντίδα που δικαιούνται ή θα είναι θύματα ρατσιστικής συμπεριφοράς.

Ο κοινωνικός αποκλεισμός και ο στιγματισμός που βιώνουν, τους αναγκάζει να αναπτύσσουν μηχανισμούς άμυνας και να «απομακρύνονται» όλο και περισσότερο από την υπόλοιπη κοινωνία, στρεφόμενοι στο εσωτερικό της κοινότητάς τους. Αυτό οδηγεί σε χαμηλότερη ή ακόμη και μηδενική πρόσβαση σε υπηρεσίες και αγαθά, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος περιθωριοποίησης.

Στην ήδη δύσκολη κατάσταση που αντιμετωπίζουν, έρχεται να προστεθεί η έλλειψη ενημέρωσης και πληροφοριών σχετικά με τα δικαιώματά τους και την πρόσβασή τους σε βασικές υπηρεσίες.

Στη χώρα μας, για παραπάνω από δύο δεκαετίες έχουν αναπτυχθεί και υλοποιηθεί μεγάλα προγράμματα που αποσκοπούσαν στην υποστήριξη και ένταξη του πληθυσμού Ρομά και στην παροχή υπηρεσιών, αναλαμβάνοντας τον ρόλο που θα έπρεπε να έχουν οι κρατικές δομές. Παρά τις αξιόλογες προσπάθειες που έχουν γίνει, οι μεμονωμένες αυτές ενέργειες επιχειρούν να καλύψουν τα κενά που υπάρχουν και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να οδηγήσουν σε βιώσιμες λύσεις και αποτελέσματα. Δυστυχώς, η κατάσταση δεν έχει παρουσιάσει καμία πρόοδο στη διάρκεια των τελευταίων χρόνων, δεδομένου ότι η διαδικασία ενσωμάτωσης του πληθυσμού δεν έχει επιτευχθεί.

Η κοινωνική ένταξη των Ρομά σχετίζεται άμεσα με τη συμμετοχή τους σε πολιτικές και κοινωνικές διαδικασίες. Σε κάποιες περιοχές όπου υπάρχουν οικισμοί Ρομά, έχει παρατηρηθεί συμμετοχή του πληθυσμού στα κοινά, παρόλο που σε γενικές γραμμές είναι περιορισμένη και αποσπασματική, κυρίως λόγω του υψηλού ποσοστού αναλφαβητισμού και του χαμηλού βιοτικού επιπέδου. Ωστόσο, αξίζει να αναφερθεί ότι αν και η θέση και ο ρόλος της γυναίκας Ρομά εντός των κοινοτήτων είναι υποβαθμισμένος, έχουν υπάρξει αξιόλογες πρωτοβουλίες από γυναίκες της κοινότητας και έχουν δημιουργηθεί σύλλογοι γυναικών Ρομά ή άτυπες συλλογικότητες των οποίων ηγούνται γυναίκες, προκειμένου να αναβαθμιστεί ο ρόλος τους και να ενισχυθεί η εκπροσώπησή τους.

Όμορφες Όλες

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Η σχέση των Γιατρών του Κόσμου με τον πληθυσμό Ρομά ξεκινάει χρόνια πριν, όταν το 1997 ομάδες αποτελούμενες από ιατρούς, νοσηλευτές και διοικητικό προσωπικό πραγματοποίησαν τις πρώτες ιατρικές επισκέψεις σε καταυλισμούς τσιγγάνων στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής και της Θεσσαλονίκης. Σκοπός της παρέμβασης ήταν η παροχή πρωτοβάθμιας ιατρικής φροντίδας σε ενήλικες και παιδιά, η διανομή φαρμάκων, η διεξαγωγή εμβολιασμού και η ενημέρωση του πληθυσμού για ζητήματα υγιεινής.

Θεωρώντας ότι η ενδυνάμωση και σταδιακή απαγκίστρωση του πληθυσμού από την παροχή υπηρεσιών εντός του καταυλισμού είναι μείζονος σημασίας, οι Γιατροί του Κόσμου, σήμερα, σε συνεργασία με τον Σύλλογο Γυναικών Ρομά Δενδροποτάμου, υλοποιούν πρόγραμμα ενδυνάμωσης της κοινότητας Ρομά στην περιοχή του Δενδροποτάμου Θεσσαλονίκης. Βασικός στόχος του έργου είναι η ενδυνάμωση της κοινότητας Ρομά η οποία θα επιτευχθεί αφενός μέσω της νομικής ενδυνάμωσης του πληθυσμού και της ενημέρωσης για τα δικαιώματά τους και τον τρόπο λειτουργίας του συστήματος δημόσιας υγείας και αφετέρου μέσω της διεξαγωγής εκπαιδευτικών σεμιναρίων για θέματα πρόσβασης στο εθνικό σύστημα υγείας, για ζητήματα σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας καθώς και για ζητήματα ενδυνάμωσης και κοινωνικής συνοχής.

Κύριος πυλώνας του προγράμματος και σημείο κλειδί στην προσπάθεια αυτή είναι οι διαμεσολαβητές Ρομά, οι οποίοι θα έχουν καταλυτικό ρόλο σε αυτή την παρέμβαση. Η διαμεσολάβηση αποτελεί ένα από τα βασικά εργαλεία στην προσπάθεια καταπολέμησης των διακρίσεων εις βάρος των Ρομά σε ζητήματα πρόσβασης στην υγεία, την εκπαίδευση και την εργασία. Οι διαμεσολαβητές, επομένως, καλούνται να δημιουργήσουν σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ των εκπροσώπων των δύο μερών, να διευκολύνουν την ουσιαστική επικοινωνία μεταξύ των κοινοτήτων Ρομά και των δημοσίων υπηρεσιών και να λειτουργήσουν ως πολλαπλασιαστές διάχυσης της γνώσης που θα λάβουν, στα υπόλοιπα μέλη της κοινότητάς τους.

«Θέλουμε τα παιδιά μας να κάνουν τα εμβόλια που χρειάζονται και να έχουν υγεία», μας είπε χαρακτηριστικά η γιαγιά της οικογένειας σε έναν από τους καταυλισμούς τσιγγάνων που επισκεφθήκαμε στην περιοχή του Ασπροπύργου Αττικής. Ήταν μία φράση ενδεικτική της κατάστασης και τροφή για σκέψη για όσους πιστεύουν πως οι Ρομά αδιαφορούν για την υγεία των παιδιών τους, για την εκπαίδευσή τους και τα αφήνουν να μεγαλώνουν χωρίς την απαραίτητη φροντίδα.

Αυτό που δεν πρέπει να ξεχνάμε είναι ότι η ισότιμη και δίκαιη πρόσβαση αποτελεί δικαίωμα όλων.

Περισσότερα από το VICE

Η Ιστορία της Ελληνίδας Ρομά που της Πήραν το Παιδί Επειδή Δεν Είχε Χαρτιά

«Άρχισα να Δοκιμάζω Πράγματα Μετά το Ατύχημα» - Πώς Κάνω Σεξ Αφότου Έμεινα Παράλυτη

Βίντεο: Η Ακτοφυλακή των ΗΠΑ Εντοπίζει Ημι-υποβρύχιο Σκάφος Γεμάτο Κοκαΐνη