Ένας Ειδικός μας Εξηγεί Γιατί ο Κόσμος Μισεί τους Χίπστερς

Το θέμα δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE US.

Έχει περάσει πλέον αρκετός χρόνος από τότε που βρισκόμασταν στο απώγειο του hipster-ισμού, ώστε να μπορούμε να το εξετάσουμε ως τάση, ως τρέλα, ως meme ή ό,τι στο διάολο ήταν τέλος πάντων. Μπορούμε να εξετάσουμε με ασφάλεια και να αποφανθούμε σχετικά με το τι ήταν, με το τι σήμαινε. Αυτήν την εβδομάδα, λοιπόν, θα κάνουμε αυτό ακριβώς με μια σειρά άρθρων.

Στην κορυφή της σελίδας, δίπλα στο όνομά μου, υπάρχει μια μικρή φωτογραφία στην οποία μοιάζω με το κλασσικό παράδειγμα ενός hipster. Συγγνώμη αλλά έτσι είμαι, έτσι μοιάζω και κάπως έτσι μοιάζουν και πολλοί φίλοι και συνάδελφοί μου.

Θα παραδεχτώ ότι νιώθω πολύ άνετα να περπατάω μέσα στην πόλη με το μούσι, τα γυαλιά μου και τα καρό πουκάμισά μου, ακούγοντας σχετικά καινούργια μουσική, αλλά έστω κι έτσι δυσκολεύομαι να αποδεχτώ την ετικέτα του hipster. Φαντάζει πλέον σαν προσβολή και ο κόσμος τη χρησιμοποιεί όταν θέλει να με κρίνει.

Με βάση, λοιπόν, αυτά που γνωρίζω για τον όρο «hipster» - με βάση τις καταναλωτικές μου συνήθειες είμαι κι εγώ ένας, άσχετα αν ΔΕΝ ΘΕΛΩ να λέγομαι έτσι- θέλησα να μάθω τι ακριβώς αντιπαθούν σε μένα οι άλλοι άνθρωποι.

Επικοινώνησα λοιπόν με τη Zeynep Arsel, επικεφαλής του ερευνητικού τμήματος σε θέματα κατανάλωσης και αγορών του πανεπιστημίου Concordia. To 2010, η Arsel συνυπέγραψε μια επιδραστική έκθεση με τίτλο «Demythologizing Consumption Practices: How Consumers Protect their Field-Dependent Identity Investments From Devaluing Marketplace Myths», στην οποία επεκτάθηκε πάνω στο πώς τα διαφορετικά είδη των καταναλωτών -και οι hipsters μέσα σε αυτούς- αντιδρούν στις ετικέτες που τους δίνονται και πως κάνουν ακριβώς το ίδιο με άλλους ανθρώπους. Σκέφτηκα ότι θα ήταν ο ιδανικός άνθρωπος για να μου εξηγήσει γιατί ο κόσμος έχει θέμα με τους hipsters.

VICE: Γιατί όλοι οι μη hipsters μισούν τόσο πολύ τους hipsters;
Zeynep Arsele: Όλοι ανήκουν στους μη hipsters. Ο hipster είναι αυτό που ΔΕΝ θέλουμε να είμαστε, ακόμα και όταν μοιάζουμε ακριβώς με ένα τέτοιο άτομο.

Άρα τι είναι τελικά ο hipster;
Αν με ρωτάς πώς αντιμετωπίζουν οι marketeers τον hipster, θα σου πω ότι συνήθως αφορά μια ομάδα ανθρώπων αρκετά γενικόλογη, που ψάχνουν τη διαρκώς υψηλότερη κοινωνική τους θέση, νέοι των 20 και πλέον ετών, που ζουν στις πόλεις και ενημερώνονται για όλες τις νέες τάσεις.

Εσύ όμως τι θεωρείς ότι είναι ο hipster;
Αντιμετωπίζω την έννοια ως μια διαρκώς εξελισσόμενη μυθολογία, σαν ένα στερεότυπο και όχι σαν μια αντικειμενική κοινωνιολογική κατηγορία. Κάποια στιγμή ήταν μια αρκετά ακριβής αγορά ανθρώπων που αντιπροσώπευε την αντικουλτούρα, αλλά πλέον δεν σημαίνει και κάτι, επειδή το περιβάλει ένα ιδιαίτερα μπερδεμένο αφήγημα. Ακόμα και οι New York Times παραδέχτηκαν πως υπερέβαλαν τη χρήση του όρου.

Υπήρξε ποτέ μια εποχή που είχε ένα ξεκάθαρο νόημα; Μια χρυσή εποχή;
Δεν ξέρω αν θα την έλεγα χρυσή εποχή, αλλά αν πάρεις τον όρο ιστορικά, τότε ναι, υπήρξε μια εποχή που αντιμετωπιζόταν πολύ πιο θετικά. Τη δεκαετία του '50, ο hipster ήταν ένας αυθεντικός εκπρόσωπος της επαναστατικής αντικουλτούρας. Κάποια στιγμή, στη δεκαετία του '90, υπήρξε μια προσπάθεια να συνδεθεί ο όρος με την indie σκηνή. Ήταν κουλ. Τα πράγματα άρχισαν να περιπλέκονται στα 00's, όταν ο όρος άρχισε να χρησιμοποιείται ευρέως από τα media, αλλά και να αλλάζει η συζήτηση γύρω από τον όρο και τα άτομα. Εκεί άλλαξαν όλα και ξεκίνησε η αρνητική κριτική.

Θα έλεγες πως το μίσος για τους hipsters έχει να κάνει περισσότερο με το πώς ντύνονται;
Δεν νομίζω ότι έχει να κάνει μόνο με τις ενδυματολογικές επιλογές. Είναι ένα πιο πολύπλοκο αποτύπωμα ενός τρόπου ζωής. Εξάλλου, το να ντύνεσαι κανονικά, όπως για παράδειγμα στο normcore, μπορεί να είναι από μόνο του ένα status game. Αν όμως το άτομο έχει πιο mainstream γούστα, τότε γίνεται πιο εύκολο να αποφύγει τη hipster κατηγοριοποίηση.

Και αυτό επιδιώκει το άτομο συνήθως, έτσι δεν είναι; Μιας και ο όρος hipsterθεωρείται πια τόσο αρνητικός;
Ναι, συνδέεται πιο πολύ με αρνητικές έννοιες παρά με θετικές. Η έρευνά μου πάνω στο θέμα κάλυψε το πώς η κοινή γνώμη αντιλαμβάνεται τον hipster μέσα στα τελευταία δέκα χρόνια και ακόμα και παλαιότερα ήταν μια δύσκολη κατηγορία για να συνδεθείς μαζί της. Δεν έχω κάνει μια συστηματική ανάλυση του γιατί υπάρχει μια τόσο αρνητική στάση προς τον όρο αυτόν τα τελευταία πέντε χρόνια, αλλά θα με εξέπληττε αν η κατάσταση βελτιωνόταν. Νομίζω, όμως, ότι το πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι αυτή η κατηγορία ανθρώπων έγινε τόσο νεφελώδης και άδεια, που πλέον δεν σημαίνει και τίποτα.

Το ερώτημα βέβαια είναι γιατί να βάλεις ανθρώπους σε έναν κάδο αχρήστων που γράφει «hipster»;
Προσπαθούμε να βρούμε τη λογική σε μια πολυεπίπεδη κοινωνική πραγματικότητα, οπότε το να βάζουμε μια ολόκληρη γενιά σε ένα «κοστούμι» καρικατούρας, κάνει την προσπάθεια κατανόησης αυτής της πραγματικότητας πιο εύκολη. Όλοι μας θέλουμε να καταλάβουμε αυτόν τον κόσμο και η ύπαρξη ενός στερεότυπου βοηθάει. Ένας αποδιοπομπαίος τράγος σαν τον hipster, νομιμοποιεί υπό μια έννοια και τις ενέργειές μας, μιας και οι δικές μας ζωές φαίνονται αυθεντικές σε σχέση με αυτούς τους «ψεύτικους» και «ποζεράδες». Εμείς φοράμε τα ρούχα, ακούμε τη μουσική και πίνουμε την μπύρα για τους ΣΩΣΤΟΥΣ λόγους. Ο hipster όχι.

Περισσότερα από το VICE

Ο Ιδρυτής του Pirate Bay τα Παράτησε

Όταν το BDSM Ξεφεύγει από τα Όρια

Έτσι θα τη «Βρίσκεις» στο Μέλλον