Οι άνθρωποι δεν χρειάζεται να βαρεθούν ούτε ένα μικροδευτερόλεπτο. Από το τσεκάρισμα ενός πρώην στο WhatsApp μέχρι τη δημιουργία παρακοινωνικών σχέσεων με σκύλους στο TikTok, μπορούμε πλέον να ταλαντευόμαστε μεταξύ διαρκούς επικοινωνίας και ατελείωτου διαδικτυακού περιεχομένου. Μέχρι να πεθάνουμε. Αλλά πόσο υγιές είναι;
Η σύντομη απάντηση είναι καθόλου. Οι επιστήμονες ανησυχούν εδώ και καιρό για την ολοένα αυξανόμενη εξάρτησή μας. Αποδεικνύεται ότι ο «εθισμός στα smartphone» δεν είναι ένας όρος που εφευρέθηκε από τους boomer για να τη λένε στους νέους, αλλά ένα πρόβλημα που ορισμένοι από εμάς σίγουρα αντιμετωπίζουμε, με στατιστικά στοιχεία που το υποστηρίζουν. Η Εθνική Υπηρεσία Οικονομικής Έρευνας διαπίστωσε ότι οι Αμερικανοί τσεκάρουν τα smartphone τους 50 έως 80 φορές κάθε μέρα, ενώ μελέτη του 2021 του King’s College δείχνει ότι το 39% των ερωτηθέντων ηλικίας 18-30 ετών πληρούσαν τα κριτήρια για τον εθισμό στο τηλέφωνο, καθώς ένιωθαν πανικό και αγωνία όταν τους το αρνούνταν. Και σαν να μην έφτανε αυτό, οι ειδικοί είπαν ότι όσοι είχαν εθισμό στα smartphone αντιμετωπίζουν προβλήματα αϋπνίας.
Videos by VICE
Σίγουρα, το να είμαστε προσκολλημένοι στα τηλέφωνά μας είναι ένα πρόβλημα. Ευτυχώς, το Διαδίκτυο (κατά ειρωνικό τρόπο) προσφέρει λίστες, podcast και βιβλία με συμβουλές σχετικά με τη «νηστεία τηλεφώνου» και την ψηφιακή αποτοξίνωση. Αλλά μήπως όλα αυτά είναι μαλακίες; Για να το διαπιστώσω, δοκίμασα πέντε από τις κορυφαίες συμβουλές για τη μείωση του χρόνου μπροστά στην οθόνη.
Κλείσε τις ειδοποιήσεις για τις «προβληματικές» εφαρμογές
Μία από τις πιο συνηθισμένες κορυφαίες συμβουλές για τον περιορισμό της χρήσης smartphone είναι η απενεργοποίηση των ειδοποιήσεων στις εφαρμογές που σου αρέσουν περισσότερο. Από τότε που ο Elon Musk ανέλαβε το Twitter και το μετέτρεψε σε μια οπτική κόλαση που θυμίζει το junk box μου στο Hotmail, μπαίνω όλη μέρα στο Instagram. Τα δάχτυλά μου έχουν πλέον εκπαιδευτεί να ανοίγουν την εφαρμογή στον αυτόματο πιλότο και να πατούν καρδούλες αυτόματα στα πάντα.
Έχω ξεκάθαρα πρόβλημα και ο αποκλεισμός ειδοποιήσεων θα μπορούσε να θέσει ένα υγιές όριο, γιατί το μόνο που κάνουν οι ειδοποιήσεις είναι να μου ψιθυρίζουν στο αυτί να ξανανοίξω την εφαρμογή.
Ανησυχούσα κάπως για αυτό το βήμα. Χωρίς λόγο, ξαφνικά με έπιασε φόβος ότι θα παρουσιαζόταν μια απίστευτη ευκαιρία που θα άλλαζε τη ζωή μου μέσω DM και θα την έχανα, και θα το μετάνιωνα για το υπόλοιπο της ζωής μου. Δεν είχε σημασία που δεν μου είχε συμβεί ποτέ κάτι τέτοιο κατά τη διάρκεια των δέκα χρόνων που ήμουν στην εφαρμογή. Συνειδητοποίησα ότι ένιωθα τον πανικό που ανέφεραν οι εθισμένοι στα smartphone. Έπρεπε να απενεργοποιήσω τις ειδοποιήσεις.
Λυπάμαι που λέω ότι ήταν απίστευτη εμπειρία. Το να αντιμετωπίσω τον φόβο μου κατά πρόσωπο απέδωσε και σταμάτησα να νομίζω ότι θα χάσω πράγματα. Έμαθα ότι στη συγκεκριμένη εφαρμογή καμία ειδοποίηση δεν είναι ποτέ πραγματικά επείγουσα –τουλάχιστον για μένα– και ήταν καλό να συνδέομαι συνειδητά και να βλέπω όλες τις ειδοποιήσεις μου μαζεμένες. Μια εβδομάδα αργότερα, δεν τις έχω ενεργοποιήσει ξανά
Βαθμολογία: 4/5
Δοκίμασε το Hold, εφαρμογή που μειώνει τον χρόνο μπροστά στην οθόνη
Υπάρχει μια εφαρμογή για κάθε ενδιαφέρον ή πρόβλημα και ο χρόνος μπροστά στην οθόνη δεν αποτελεί εξαίρεση. Βρήκα μια λίστα με τις καλύτερες εφαρμογές για την αντιμετώπιση του εθισμού στα smartphone και εκεί εντόπισα το Hold, με μανιφέστο «σταμάτα τους περισπασμούς και κάν’ το». Ναι, ας το κάνω!
Ομολογουμένως, με τράβηξε το ότι η εν λόγω εφαρμογή προσφέρει ένα κίνητρο για το δύσκολο έργο της μείωσης του χρόνου μπροστά στην οθόνη. Για κάθε 20 λεπτά που αφήνεις το κινητό σου, παίρνεις έναν πόντο που μπορεί θεωρητικά να ανταλλαχθεί με καφέ, εισιτήρια σινεμά και διαδικτυακούς κωδικούς, μεταξύ άλλων. Φαινόταν πολύ καλό για να είναι αληθινό.
Ο χρονοδιακόπτης των 20 λεπτών είναι εξαιρετικός, ειδικά αν είσαι επιρρεπής να τσεκάρεις το τηλέφωνό σας χωρίς να το σκεφτείς ενώ έχεις δουλειά. Αποδεικνύεται ότι τα 20 λεπτά είναι πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα όταν πρόκειται να αφήσω το τηλέφωνό μου. Αυτή ήταν μια ιδιαίτερα χρήσιμη συνειδητοποίηση, καθώς μου είναι πλέον ξεκάθαρο πόσο ασυνήθιστα συχνά πρέπει να το κοιτάζω.
Το τεράστιο μειονέκτημα ήταν οι ανταμοιβές – πράγμα που ήταν πολύ απογοητευτικό, καθώς αυτό ήταν που με ενθουσίασε περισσότερο στο Hold. Χρησιμοποίησα την εφαρμογή μόνο για λίγες μέρες, αλλά στην πραγματικότητα οι ανταμοιβές –συμπεριλαμβανομένης μιας ασήμαντης έκπτωσης στο ASOS ή μιας goody bag από μια άκυρη μάρκα– δεν ήταν ελκυστικές. Μπορεί όμως να έχεις άλλη γνώμη.
Βαθμολογία: 3/5
Νηστεία τηλεφώνου
Αυτό ήταν το βήμα που δεν με έψηνε καθόλου. Η νηστεία τηλεφώνου ήθελε να αφήσω το τηλέφωνό μου εντελώς – το ψηφιακό ισοδύναμο του να πηδάω σε μια λίμνη με παγωμένο νερό και να ελπίζω για το καλύτερο.
Ενώ πολλοί ειδικοί συνέστησαν να το κάνω για μεγάλο χρονικό διάστημα –μερικοί είπαν έναν ολόκληρο μήνα– εγώ δοκίμασα για έξι δύσκολες ώρες. Είχα σχέδια αργότερα εκείνο το απόγευμα, οπότε έπρεπε να χρησιμοποιήσω το τηλέφωνό μου, εντάξει;
Προφανές disclaimer: Δεν νήστεψα αρκετά. Αλλά είναι σαφές ότι αν το κάνεις για μεγάλο χρονικό διάστημα θα χρειαζόταν κάποιος προγραμματισμός, συμπεριλαμβανομένης της προειδοποίησης των φίλων σου και της δουλειάς σου ότι θα είσαι εκτός τηλεφώνου. Άρχισα να νιώθω τα οφέλη της αποφυγής της πίεσης να απαντήσω άμεσα στα μηνύματα και ήταν ωραία που έμεινα μακριά αρκετά (για μένα τουλάχιστον) από τις ειδοποιήσεις. Η σύντομη εμπειρία μου στη νηστεία τηλεφώνου σίγουρα με έκανε να θέλω να την ξαναδοκιμάσω για περισσότερο.
Βαθμολογία: 4/5
Άσε το κινητό σε άλλο δωμάτιο
Από όλες τις συμβουλές που δοκίμασα, σκέφτηκα ότι αυτή ακουγόταν η λιγότερο εντυπωσιακή. Τι θα σε εμπόδιζε να το χρησιμοποιήσεις αν ήταν σε άλλο δωμάτιο; Δεν υπάρχει μια δύναμη μέσα σου που θα σε έσπρωχνε να πας στο εν λόγω δωμάτιο να πάρεις τη συσκευή σου;
Τελικά την πάτησα. Οθόνη που δεν βλέπεται γρήγορα λησμονιέται. Άφησα το κινητό μου στο δωμάτιο μου και δούλευα αλλού στο σπίτι. Καθόλη τη διάρκεια της ημέρας, άπλωνα το χέρι ψάχνοντάς το, δεν έβρισκα τίποτα και μετά απλώς επέστρεφα στη δουλειά που είχα να κάνω. Η πολλή χρήση του τηλεφώνου μου προερχόταν σαφώς από την ευκολία, οπότε αρκούσε να το απομακρύνω και να ξεχάσω την ύπαρξή του για να αλλάξω τη συμπεριφορά μου.
Βαθμολογία: 4/5
Χρησιμοποίησε Greyscale
Τα περισσότερα τηλέφωνα σού επιτρέπουν να εφαρμόσεις τη λειτουργία greyscale στις ρυθμίσεις και ουσιαστικά αφαιρούν όλα τα χρώματα από την οθόνη. Οι ειδικοί ισχυρίζονται ότι κάνοντας το τηλέφωνό σου λιγότερο ελκυστικό, θα αισθάνεσαι μικρότερη επιθυμία να το χρησιμοποιήσεις.
Μπράβο στους ειδικούς, έχουν απόλυτο δίκιο. Όταν κοίταζα το τηλέφωνό μου, το μόνο που ένιωθα με τη γκρίζα οθόνη είναι υπαρξιακός τρόμος. Δεν το έπιασα όλη μέρα. Άφησα ακόμη και τα μηνύματα του WhatsApp αναπάντητα για μερικές ώρες, ενώ το Instagram μετατράπηκε από το εργοστάσιο ντοπαμίνης σε εργοστάσιο θλίψης.
Είναι σαφές ότι οι αστραφτεροί τόνοι όλων των εφαρμογών μου πρέπει να παίζουν τεράστιο ρόλο στο γιατί μου αρέσει να τις χρησιμοποιώ. Ακόμη και με τις ίδιες λειτουργίες και αφαιρώντας μόνο τα χρώματα το κινητό μου μεταμορφώθηκε σε κάτι απλώς λειτουργικό και όχι διασκεδαστικό.
Βαθμολογία: 5/5
Συμπέρασμα
Στην αρχή δίσταζα να αλλάξω κάτι που μου προσφέρει μια μικρή ευχαρίστηση μες στην καθημερινότητά μου. Πόσο εθισμένη να είμαι δηλαδή; Αλλά αυτό το πείραμα τόνισε πόσο παθητική και συχνή είναι η χρήση του τηλεφώνου μου. Πλέον χρησιμοποιώ τις εφαρμογές μου πιο συνειδητά και θα συνεχίσω να χρησιμοποιώ μερικές από αυτές τις τεχνικές για να αποστασιοποιηθεώ συνειδητά από το τηλέφωνό μου. Θα μπορούσες να το πεις και επαναφορά εργοστασιακών ρυθμίσεων.
Κάνε subscribe στο YouTube – VICE Greece.
Περισσότερα από το VICE
Ο Σκηνοθέτης του “Pari” Πιστεύει ότι τα Εξάρχεια Δεν Κινδυνεύουν από Τίποτα
«Σκεφτόμουν ότι θα Καούμε Ζωντανοί» – Ο 20χρονος Επιβάτης που Έσωσε Ζωές στα Τέμπη Μιλά στο VICE
