H Ζέτη Φίτσιου Αναβιώνει το Ραδιοφωνικό Θέατρο

«Αν λειτουργήσουν όλα σωστά, τότε η ακρόαση θα γίνει "θέαση"».

1.1.21

Σχεδόν προφητικά, λίγο πριν το πρώτο lockdown του Μαρτίου, η Ζέτη Φίτσιου είχε ξεκινήσει τη δημιουργία ενός διαδικτυακού χώρου που θα είχε ως βασικό άξονα τον ήχο. Ανάμεσα στα δύο lockdown, η νεαρή Ελληνίδα θεατρική συγγραφέας δημιούργησε την πλατφόρμα Iroes.art προσδοκώντας να δώσει συνέχεια στο θέατρο με το project #RadioPlayTheater.

Πιο συγκεκριμένα, με το www.iroes.art, η τέχνη του θεάτρου συναντά το ραδιόφωνο. Το ραδιοφωνικό θέατρο, χωρίς οπτικά ερεθίσματα, αναπτύσσεται μέσα από το διάλογο, τη μουσική και τα ηχητικά εφέ. Ο ακροατής έχει την ελευθερία να «δει» τους ήρωες και την ιστορία χρησιμοποιώντας τη φαντασία του.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Η αρχή έγινε από τις 17 Δεκεμβρίου με «Το Πάτωμα», της ίδιας της Ζέτης Φίτσιου σε σκηνοθεσία του Ανδρέα Φλουρακη και ερμηνεία του Πάνου Βλαχου και του Πέτρου Λαγούτη. Όσο το πρότζεκτ βρίσκεται σε εξέλιξη, η Ζέτη μίλησε στο VICE για το νέο της εγχείρημα.

VICE: Πώς γεννήθηκε η ιδέα του Iroes.art;
Ζέτη Φίτσιου: Λίγο πριν την απαγόρευση του Μαρτίου, είχαμε ξεκινήσει τη δημιουργία ενός διαδικτυακού χώρου που θα είχε ως βασικό άξονα τον ήχο. Το αποτέλεσμα αυτής της ιδέας ήταν μια σειρά από μικρά ηχητικά επεισόδια που προσανατολιζόταν περισσότερο σε μια αισθητική κόμικ. Σε αυτά, η Φαίη Ξυλά έπαιξε τους χαρακτήρες των ιστοριών και η Μόνικα έγραψε το μουσικό θέμα. Στη συνέχεια αποφασίσαμε να ξεκινήσουμε έναν κύκλο με θεατρικά έργα. «Το Πάτωμα», με τον Πέτρο Λαγούτη και τον Πάνο Βλάχο, σε σκηνοθεσία του Ανδρέα Φλουράκη και με την πρωτότυπη μουσική του Κώστα Παρίσση, είναι το πρώτο έργο αυτού του κύκλου.

Όλο το πρότζεκτ έχει κάτι το όμορφα νοσταλγικό. Εσύ παρακολουθούσες θέατρο στη ραδιοφωνική του μορφή;
Η δική μου γενιά, δυστυχώς, δεν πρόλαβε το ραδιοφωνικό θέατρο. Έχω όμως ακούσει ραδιοφωνικές παραστάσεις εκείνης της εποχής. Κατά τη γνώμη μου, το μεγάλο ενδιαφέρον σε αυτή τη μορφή του θεάτρου είναι ότι αφήνει στον ακροατή ελεύθερο χώρο για να λειτουργήσει η φαντασία του και να δημιουργήσει νοητά τον κόσμο του έργου.

Τι ρόλο πιστεύεις μπορεί να παίξει στο εγχείρημά σου το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή τα podcast γίνονται όλο και πιο δημοφιλή στην Ελλάδα;
Αυτή η τάση δημιουργεί μια καλή συγκυρία για δράσεις σαν τη δική μας. Απ’ ό,τι γνωρίζω, υπάρχει μια γενικότερη στροφή προς τον ήχο σε όλο τον κόσμο. Αυτό μπορεί να είναι μια φυσική απόρροια της τόσο μεγάλης έκθεσής μας στην εικόνα. Ίσως να έχουμε κορεστεί από την πληθώρα των οπτικών ερεθισμάτων. Ελπίζω με το εγχείρημά μας, να συνεισφέρουμε κι εμείς σε αυτή τη μικρή ηχητική επανάσταση.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Τι χάνει και τι κερδίζει κανείς από τη θεατρική εμπειρία στη ραδιοφωνική μορφή της;
Για μένα το να πηγαίνει κάποιος στο θέατρο ενέχει μια μορφή ιεροτελεστίας. Φεύγεις από το σπίτι, μπαίνεις στον χώρο του θεάτρου, σβήνουν τα φώτα, μια παράσταση ξεκινά. Όλη αυτή η διαδικασία βοηθάει στο να ενταχθεί κανείς πιο εύκολα μέσα στη συνθήκη της παράστασης. Στο ραδιοφωνικό θέατρο, τα παραπάνω δεν μπορούν να ισχύσουν. Κάποιος ακούει την παράσταση από το σπίτι του, την ώρα που μπορεί να τον διακόψει ένα τηλέφωνο, ένα mail ή οτιδήποτε άλλο. Από την άλλη, αυτή είναι και η πρόκληση. Να καταφέρει κανείς να κρατήσει το ενδιαφέρον του ακροατή χωρίς τη βοήθεια της εικόνας, μόνο με το κείμενο, τη φωνή, τους ήχους και τη μουσική. Αν όλα αυτά λειτουργήσουν σωστά, τότε η ακρόαση θα γίνει «θέαση».

Βλέπουμε ότι πολλές παραστάσεις βγαίνουν σε live streaming αυτή τη στιγμή. Τι θα έλεγες σε θεατρικούς παραγωγούς; Γιατί να επιλέξουν τους Iroes από μία live streaming προβολή;
Το να ακούς μια παράσταση, χωρίς να τη βλέπεις, είναι μια πολύ ξεχωριστή εμπειρία. Η απευθείας μετάδοση μιας θεατρικής παράστασης είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από το ραδιοφωνικό θέατρο. Θα πρότεινα όμως σε κάποιον να παρακολουθήσει και τα δύο είδη. Το θέατρο, είτε στη μια μορφή είτε στην άλλη, είναι πάντοτε ευεργετικό.

Τι πραγματεύεται η ιστορία του Πατώματος;
Είναι η ιστορία δύο ανδρών που ο ένας βρίσκεται πάνω στο πάτωμα και ο άλλος από κάτω, καθώς το πάτωμα τον έχει καταπιεί. Ο «κάτω» ζητά τη βοήθεια του «πάνω» για να βγει. Από αυτή τη συνθήκη προκύπτουν και τα βασικά ερωτήματα του έργου. Κατά πόσο είναι διατεθειμένος ο «πάνω» να βοηθήσει; Η παρουσία καθώς και η έλλειψη της αλληλοϋποστήριξης, της συμπαράστασης, της συμπόνιας του ενός προς τον άλλον είναι τα βασικά θέματα του έργου.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Τι σκηνοθετικές και ερμηνευτικές προκλήσεις είχε η μεταφορά;
Σε αυτό δεν είμαι το πιο κατάλληλο άτομο να απαντήσω καθώς το δικό μου κομμάτι αφορά καθαρά το έργο. Μπορώ, όμως, να πω ότι σε σχέση με το κείμενο χρειάστηκε να γίνουν κάποιες προσαρμογές για τη ραδιοφωνική του εκδοχή με σκοπό να λειτουργήσει σε ένα ηχητικό περιβάλλον εκτός θεάτρου.

Πώς βιώνεις αυτή τη δεύτερη καραντίνα;
Με πολλή υπομονή. Δοκιμάζονται τα όριά μας. Αυτός ο εγκλεισμός είναι τόσο μακριά από την ανθρώπινη φύση. Και σε μια τέτοια δύσκολη συγκυρία πρέπει να κάνει κάποιος αγώνα για να αντέξει σε αυτή την επίθεση πληροφοριών που δεχόμαστε.

Ποια παράσταση θα δεις πρώτη με το άνοιγμα των θεάτρων;
Αυτό εξαρτάται από το πότε θα ανοίξουν τα θέατρα. Ελπίζω η πρώτη παράσταση να μην είναι κατευθείαν το καλοκαίρι στην Επίδαυρο.

Θα συνεχίσει η πλατφόρμα και με ανοιχτά θέατρα;
Η πρόθεσή μας είναι να συνεχίσει. Άλλωστε το ένα δεν αποκλείει το άλλο!

Τι άλλο ετοιμάζεις για τη νέα χρονιά;
Τα σχέδιά μας σε αυτή τη φάση περιστρέφονται γύρω από τα νέα έργα που σκοπεύουμε να «ανεβάσουμε» στο iroes.art.