Μιλήσαμε με τον Ελληνοαμερικανό που Συνελήφθη στις Πορείες για τον George Floyd στη Νέα Υόρκη

Στα 13 του, έζησε στους δρόμους της φλεγόμενης Αθήνας την εξέγερση για τη δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου. Σήμερα, στα 25 του, o νεαρός φωτογράφος και κινηματογραφιστής Πίτερ Χατζηπατέρας, ζει ένα παρόμοιο momentum, στην «καρδιά» της Νέας Υόρκης, πάλι για μια δολοφονία από αστυνομικό. Του Αφροαμερικανού George Floyd. Χωρίς να το επιδιώκει, δίνει σταθερά ραντεβού με την ιστορία.

Εδώ και δύο εβδομάδες, με το ποδήλατο και την κάμερά του «οργώνει» τους δρόμους της μεγαλούπολης, που έπληξε ο Covid-19. Αναμειγνύεται με το εξεγερμένο πολύχρωμο πλήθος και φωνάζει μαζί του "Ι can’t breath".

Ποιος θα προέβλεπε ότι το Sephora, στην 5th Αvenue, μπροστά από το οποίο, τον Μάιο της πανδημίας, κινηματογραφούσε το νέο video clip του Edo Ferragamo, εγγονού του θρυλικού Ιταλού σχεδιαστή μόδας (για την καμπάνια συγκέντρωσης πόρων για τον Ιταλικό Ερυθρό Σταυρό), θα το έβλεπε, λίγες μέρες μετά, απ΄τη σκάλα της εξόδου κινδύνου του σπιτιού του, να λεηλατείται. «Τα πάντα έχουν αλλάξει σε αυτή την πόλη», μου λέει τη βραδιά (νωρίς το πρωί της Παρασκευής, ώρα Ελλάδας) που συνέλαβαν και τον ίδιο, όπως μου έγραψε, αιφνιδιάζοντάς με, με greeklish στο messenger. Είχε μόλις επιστρέψει σπίτι του μούσκεμα απ΄τη βροχή. Μια μέρα νωρίτερα μου είχε στείλει με dropbox τις ατμοσφαιρικές φωτογραφίες που έχει τραβήξει τις προηγούμενες βραδιές από τις πορείες. Ασπρόμαυρα πλάνα με συνομήλικά του παιδιά με τα skates αγκαλιά ή πάνω στα ποδήλατά τους, αστυνομικά βαν που φλέγονται, διαδηλωτές που οι αστυνομικοί τούς σέρνουν σηκωτούς.

«Έχουν συμβεί πολλά πράγματα τις τελευταίες μέρες. Ακόμη και για μένα, που ζω στην πόλη, αυτό που συμβαίνει είναι χαώδες», παραδέχεται. Υπάρχει όμως κάτι που του δίνει ελπίδα. «Βλέπω ότι έχει οργανωθεί πάρα πολύ ο νεανικός πληθυσμός, που είναι και το κύριο σώμα των διαδηλώσεων. Κάτι αλλάζει, μάλλον. Πιστεύω πλέον ότι είναι λίγοι οι άνθρωποι που θα χαρούν να ξαναδούν τον Τραμπ να δίνει λεφτά για το στρατό και την αστυνομία. Ακόμη και οι υποστηρικτές του Τραμπ δεν θέλουν περισσότερη αστυνομία. Πρέπει να γίνει πόλεμος για να βγει πλέον ήρωας».

Έχουν γίνει πάρα πολλές συλλήψεις και, παράλληλα, πολλές ζημιές σε περιουσίες. «Αλλά οι διαδηλωτές δεν σπάνε κεφάλια. Κάποιοι σπάσανε μόνο τζαμαρίες μαγαζιών. Τα μικρά καταστήματα παραμένουν άθικτα, διότι τα προστατεύουν. Επίσης, όλοι όσοι είναι στον δρόμο είναι αόπλοι».

Έχει μόλις ξημερώσει Παρασκευή στην Ελλάδα κι είναι βράδυ στην πόλη που φλέγεται τις τελευταίες ημέρες. Κι ο Πίτερ μου εξηγεί πως, χωρίς αιτία, πριν λίγη ώρα, μαζί με μια παρέα 30 ατόμων, συνελήφθη και του φόρεσαν χειροπέδες, «ενώ δεν έγινε το παραμικρό», όπως μου επανέλαβε δυο φορές συζητώντας μαζί του.

Το Σαββατο 30 Μαΐου, την πρώτη μέρα που αποφάσισε να χωθεί ανάμεσα στους διαδηλωτές που έρχονταν από το Χάρλεμ, οδηγώντας το ποδήλατό του στην Union Square (ήταν στις 3 μ.μ.), συνειδητοποίησε έκπληκτος δυο πράγματα. Πρώτον, ότι «σχεδόν όλοι κρατούσαν μια κάμερα ή το τηλέφωνό τους, ακόμη και οι μπάτσοι είχαν βιντεοκάμερες και κατέγραφαν τα πάντα». Βαδίζοντας δυτικά προς τον ποταμό Xάντσον οι διαδηλωτές έκλεισαν τον αυτοκινητόδρομο του West Side. Εκεί έκανε τη δεύτερη μεγάλη συνειδητοποίηση, έκπληκτος: «Ήταν πάρα πολύς ο κόσμος, έμοιαζε να είναι χιλιάδες, πεζοί, με ποδήλατα, με skates, ακόμη και με σκούτερ. Φώναζαν "Black Lives Matter", “Say his name – George Floyd”, “NO JUSTICE NO PEACE” “NYPD SUCK MY DICK” “Whose streets? Our streets” “YEEEEEEEEER"».

«Ξαφνιάστηκα διότι ήταν πάρα πολλοί έξω, εν μέσω πανδημίας κι απαγόρευσης της κυκλοφορίας», εξηγεί. «Αυτό οπωσδήποτε ανέβασε τον πήχη και ενίσχυσε το μήνυμα».

Προσπαθεί να μου μιλήσει, παρότι εξοντωμένος και με το πρόστιμο για παραβίαση του curfew στην τσέπη, για το μήνυμα που θέλουν οι διαδηλωτές να περάσουν. «Θέλουμε να δηλώσουμε είμαστε εδώ. Δεν μπορούμε να αφήνουμε την αστυνομία να μας προστατεύει, ενώ είναι μια μαφία. Οι “ήρωες” αστυνομικοί έχει αποδειχτεί ότι πυροβόλησαν και στο παρελθόν αθώους χωρίς λόγο».

Μέσα από τις αντιδράσεις και τις κινητοποιήσεις, προέκυψε και ένα petition που θεωρεί κρίσιμο. «Να ξανανοίξουν δικαστικά οι υποθέσεις ανθρωποκτονιών από αστυνομικούς που μπήκαν στο αρχείο. Ποτέ δεν ερευνήθηκε ο τρόπος που σκοτώθηκαν κάποιοι άνθρωποι. Υπάρχει τεράστιο θέμα με το ρατσισμό στην Αμερική. Το κράτος είναι γεμάτο ρατσιστές, το σύστημα είναι χτισμένο για να ευνοεί μόνο τους λευκούς».

Το προπερασμένο Σάββατο, στον δρόμο για το Washington Square Park, ορισμένοι από τους διοργανωτές της διαδήλωσης, μου λέει ο Πίτερ, επέμεναν ότι το μήνυμα πρέπει να είναι σαφές και να είναι η καταδίκη των αστυνομικών που εμπλέκονται στη δολοφονία του Floyd και, συγχρόνως, η σοβαρή, επίσημη αντιμετώπιση, του «συστημικού ρατσισμού στην Αμερική».

Ενώ συνεχιζόταν αυτή η συζήτηση, μαζί με ένα φίλο του λοξοδρόμησαν για λίγο για να πάρουν κάτι να φάνε από την Lower East Side. Επιστρέφοντας με τα ποδήλατα προς το κέντρο, βρήκαν τους διαδηλωτές να έχουν μετακινηθεί στο FDR drive (ένα αυτοκινητόδρομο στην ανατολική πλευρά). Ο αριθμός τους είχε μειωθεί στα 100 περίπου άτομα. «Κάποια στιγμή καθώς περπατούσαμε στο FDR συνειδητοποίησα ότι είχαμε περικυκλωθεί από αστυνομικούς». Χωρίς να προκληθούν, άρχισαν να χρησιμοποιούν βία για να διαλύσουν τους διαδηλωτές.

«Παρακολούθησα να γίνονται μπροστά μου χωρίς λόγο πολλές συλλήψεις. Η πιο άγρια σκηνή όμως, που θα θυμάμαι, είναι όταν δέκα αστυνομικοί άρχισαν να χτυπούν αλύπητα και να ψεκάζουν με peperspray στο πρόσωπο έναν ειρηνικό Αφροαμερικανό διαδηλωτή, γύρω στα 45, που ήταν μόνος του και γενικώς προσπαθούσε να βοηθήσει, χωρίς να προκαλεί κανένα».

Επιστρέφοντας στην Union Square βρήκε ένα εντελώς άλλο σκηνικό να εκτυλίσσεται: Ήταν πολλές εκατοντάδες οι συγκεντρωμένοι. Κάποιοι έπαιζαν μουσικές, άλλοι χόρευαν, μαύροι ιεροκήρυκες έψελναν κι άλλοι φωνάζαν κατά των αστυνομικών.

«Γενικά, μαύροι ιεροκήρυκες κάθονται σταθερά στις πλατείες και συζητούν με τον κόσμο που βρίσκεται σε αυτές και με περαστικούς. Οι πλατείες μας έχουν γίνει η πλατφόρμα για έναν διαρκή πολιτικό διάλογο. Στο Barcley Center, αφήνουν μια άδεια καρέκλα για τον πολιτικό, τον κυβερνήτη που καλείται σε διάλογο. Όλη τη μέρα συνεχίζεται ο ανοιχτός διάλογος που μπορεί να ξεκινήσει ακόμη και με τον περαστικό που θα περάσει με το φτυάρι και τα εργαλεία του».

VICE Video: Ένας Έλληνας Κασκαντέρ στο Lockdown του Hollywood

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Ο Πίτερ απομακρύνθηκε απ΄την πλατεία για να καπνίσει και να πάρει ένα ποτό. Και τότε είδε καπνούς.

«Ακολούθησα το πλήθος μέσα από τον καπνό κι οδηγήθηκα μπροστά από 12 βαν της αστυνομίας που φλέγονταν. Νομίζω ότι αυτό ήταν το σημείο καμπής για τις διαδηλώσεις στη Νέα Υόρκη», υποστηρίζει.

Την Κυριακή (31/5) βρισκόταν με μια ομάδα διαδηλωτών από το Δημαρχείο και τη γέφυρα του Μπρούκλιν, με κατεύθυνση προς το Barclays Center του Μπρούκλιν. «Η διαδήλωση παρέμεινε ειρηνική κατά τη διάρκεια της ημέρας. Υπήρχε ένας άνδρας που προσπαθούσε να ξεκινήσει αψιμαχίες με την αστυνομία, αλλά οι διαδηλωτές του ζήτησαν να σταματήσει και υπάκουσε».

Στο Barclays Center οι ίδιοι οι διαδηλωτές, μου περιγράφει ο Πίτερ, μπήκαν με τα σώματα ασπίδα μπροστά σε ένα κατάστημα Target, που κάποιοι ήθελαν να λεηλατήσουν. «Υπάρχει και ένα βίντεο από αυτό το στιγμιότυπο. Λίγο μετά οι αστυνομικοί άρχισαν να συλλαμβάνουν κόσμο». Δημιουργήθηκε πανικός.

Οι διαδηλωτές έσπασαν σε πολλές μικρές ομάδες. Ο Πίτερ ενώθηκε πάλι με ένα γκρουπ 150-200 διαδηλωτών που επέστρεφε στο Μανχάταν, περνώντας τη γέφυρά του. «Ήταν ελάχιστοι οι αστυνομικοί που μας ακολουθούσαν, κάτι που μας φάνηκε κάπως περίεργο». Μόλις έφτασαν στο Soho, κατάλαβε το λόγο. «Σχεδόν όλα τα καταστήματα ήταν λεηλατημένα. Η εγκληματικότητα στη Νέα Υόρκη αυξάνεται περίπου το 50% κάθε καλοκαίρι. Συνυπολογίστε την ανεργία που αυξήθηκε κι αυξάνεται, λόγω του Covid-19. Μπορούμε να περιμένουμε φέτος να είναι η χειρότερη χρονιά».

Ποιοι λεηλατούν τα καταστήματα; «Αυτοί που θέλουν να εξασφαλίσουν τους επόμενους μήνες τους; Κάποιοι άλλοι ίσως που απλώς θέλουν ένα δώρο για τη μαμά τους;».

Τη συγκεκριμένη βραδια στο Soho οι διαδηλωτές προσπαθούσαν να κλείσουν όσο το δυνατόν περισσότερους δρόμους, με κώνους κυκλοφορίας, κάδους απορριμμάτων κ.λπ. «Αυτό συνεχίστηκε μέχρι το πρωί».

Τη Δευτέρα εφαρμόστηκε απαγόρευση της κυκλοφορίας από τις 11 μ.μ. «Παρόλα αυτά δεν αποτράπηκαν οι νέες λεηλασίες το ίδιο βράδυ», σχολιάζει ο Πίτερ. «Στην πραγματικότητα, η συγκεκριμένη νύχτα αποδείχτηκε σίγουρα η πιο επιθετική σε ό,τι αφορά στις λεηλασίες. Πρέπει να σημειώσω ότι κανείς δεν τραυματίζεται κατά τη διάρκεια των λεηλασιών και κανένας από τους διαδηλωτές δεν προσπαθεί πραγματικά να βλάψει τους μπάτσους».

Επέστρεψε σπίτι του στις 11:00 και κάθισε στην έξοδο κινδυνου για λίγο. «Παρακολουθούσα μια μεγάλη ομάδα ατόμων να εισβάλει σε διάφορα καταστήματα στο μπλοκ μου, αλλά η πιο αξιοσημείωτη λεηλασία είναι αυτή στο Sephora». Περίπου 30 λεπτά αφότου οι εισβολείς το έσπασαν, έφτασαν οι αστυνομικοί. Ο Πίτερ είδε ανθρώπους που περνούσαν τυχαία απέξω να τους αρπάζουν και να τους συλλαμβάνουν αστυνομικοί. Όλα τα στιγμιότυπα τα έχει κινηματογραφήσει.

Την Τρίτη, η απαγόρευση κυκλοφορίας μετατέθηκε στις 8μμ, από τις 11 μ.μ., οπότε «βγήκαμε στους δρόμους πολύ νωρίτερα. Η διαμαρτυρία ήταν ειρηνική, καταφέραμε να βαδίσουμε από τον Πύργο του Τραμπ προς την Κάτω Ανατολική Πλευρά, μετά την απαγόρευση της κυκλοφορίας χωρίς συλλήψεις. Άλλοι διαδηλωτές δεν ήταν τόσο τυχεροί. Άκουσα ότι μια ομάδα 94 ατόμων συνελήφθησαν εκείνο το βράδυ στο Μπρούκλιν, ενώ διαμαρτύρονταν ειρηνικά».
Οι αστυνομικοί μπλόκαραν όλες τις γέφυρες μετά την απαγόρευση της κυκλοφορίας και οι υπόγειοι σιδηρόδρομοι έκλεισαν στη 1 το πρωί, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι άνθρωποι να μην μπορούν να φτάσουν σπίτι τους.

«Υπάρχει σίγουρα σε όλα αυτά ένα στοιχείο ψυχολογικού πολέμου, δηλαδή, επιχειρείται να εξαντληθούν οι διαδηλωτές, να καμφθεί η θέλησή τους, ακόμη και να αρρωστήσουν, να αρρωστήσουμε. Υπάρχουν πολλοί ανήλικοι που εγκλωβίζονται στην πόλη κατά τη διάρκεια της νύχτας κι οι γονείς τους δεν μπορούν να κάνουν τίποτα παρά να ανησυχούν».

Την Πέμπτη το βράδυ βρέθηκε με μια ομάδα 100 ατόμων, μετά τις 8 μ.μ., σε μια μικρή διαδήλωση. Δύο ώρες μετά «μέσα σε λίγα λεπτά, οι αστυνομικοί μας είχαν περικυκλώσει, απαγγέλοντάς μας κατηγορίες. ‘Εκαναν δεκάδες συλλήψεις ενώ διασκόρπιζαν τους διαδηλωτές. 'Ηταν η πρώτη μέρα που δεν ξέφυγε ούτε ένα μπουκάλι. Το μόνο που θέλαμε ήταν να κλείσουμε τον δρόμο ειρηνικά. Κι όμως έκαναν συλλήψεις και για άλλη μια φορά, έριχναν pepper spray, σπρώχναν ανθρώπους, χτυπούσαν με γκλοπ».

Τη βραδιά αυτή συνέλαβαν και τον ίδιο. «Με κράτησαν σε ένα αστυνομικό βαν μαζί με άλλους τρεις διαδηλωτές για μισή ώρα με χειροπέδες. Δεν ήμασταν σίγουροι τι πρόκειτο να μας συμβεί, αλλά όταν φτάσαμε στο αστυνομικό τμήμα μάς ενημέρωσαν ότι έπρεπε να πληρώσουμε πρόστιμο για παραβίαση της απαγόρευσης κυκλοφορίας. Οδήγησα το ποδήλατό μου στο σπίτι για 30 λεπτά από τον Χάρλεμ σε καταιγίδα εκείνο το βράδυ, αφού όλοι οι σταθμοί του μετρό είχαν κλείσει».

Πτοήθηκε; «Κάθε άλλο. Είμαι έτοιμος να συνεχίσω μέχρι τέλους», λέει με αποφασιστικότητα.

Γράφεται ότι εκτονώνονται οι κινητοποιήσεις σιγά σιγά. Κι ο ίδιος το περασμένο Σάββατο έκανε απουσία. «Ένιωθα άρρωστος και δεν βγήκα καθόλου. Μίλησα με φίλους όμως και είχε κόσμο, παρόλο που έβρεχε, και στο Μανχάταν και στο Μπρούκλιν. Ο κόσμος, δηλαδή, και με βροχή δεν σταμάτησε να είναι δυναμικός. Οι διαδηλώσεις κρατάνε, παρόλο που τις τελευταίες μέρες έχουμε φάει πάρα πολύ ξύλο και έχει πάρα πολύ βροχή. Είναι αναμενόμενο να μην είναι όλοι όσοι θα ήθελαν έξω, αλλά ακόμα και με βροχή γίνονται πάρα πολλές πορείες καθημερινά και στο Μπρούκλιν και στο Μανχάταν, ήδη από τις 10 το πρωί. ‘Εχουμε νέο ραντεβού την Κυριακή (07.06) και όλη τη βδομάδα. Μένω δίπλα στο επίκεντρο των κινητοποιήσεων. Κάθε μέρα στις 8 μ.μ. , που είναι η κεντρική πορεία, θα δηλώνω “παρών”».

Γελάει με τη "διαρροή" ότι έχουν «σκάσει» 20.000 νέα κρούσματα κορονοϊού, λόγω των διαδηλώσεων. «Είναι fake news, για να μας μαντρώσουν πάλι μέσα στα σπίτια μας. Οι διαδηλωτές δεν πήγαν για test, ούτε τους επέβαλε να κάνουν κάποιος. Ενοχλεί που είναι πάρα πολλά τμήματα της αμερικανικής κοινωνίας στην εξέγερση. Δεν είναι μόνο μαύροι, δεν είναι μόνο μια κοινωνική τάξη, δεν ειναι μια ηλικία, παρόλο που κυριαρχείται από νέους, λόγω κοροναϊού. Μόνο ψηφοφόροι του Τραμπ ΔΕΝ πρέπει να είναι ανάμεσά μας».

Ο Πίτερ είναι τόσο αισιόδοξος που θεωρεί ότι οι κινητοποιήσεις μπορούν να κρατήσουν μέχρι και τις εκλογές του Νοεμβρίου. «Δεν θα είναι σαν το Occupy Wall Street. Οι φασαρίες έχουν σταματήσει ή σβήνουν σιγά σιγά. Ξεκίνησε με πολύ θυμό και απογοήτευση και γι’αυτό ήταν βίαιο το αρχικό ξέσπασμα. Συνέλαβαν 2000 άτομα σε ένα Σαββατοκύριακο. Δεν θα τελειώσει εύκολα ο ρατσισμός στην Αμερική, ούτε θα σταματήσει η αστυνομία να παίζει με την δύναμη του κράτους. Κάποιες αλλαγές θα γίνουν. Και, βασικά, οι άνθρωποι τώρα γνωρίζουν πως οι φωνές μας μπορούν να ακουστούν εάν φωνάξουμε αρκετά δυνατά».

Οι Αμερικανοί μετά τη δολοφονία του Floyd αγοράζουν πάντως μαζικά βιβλία για το ρατσισμό και τις φυλετικές διακρίσεις, μέσω amazon. Δεν του πολυαρέσει. «Ναι, αλλά, αν θες βιβλία, αγόρασέ τα από το local βιβλιοπωλείο, όχι από το amazon. Αν θέλεις να αλλάξει κάτι, πρέπει να το κάνεις και μέσω των εταιριών που υποστηρίζεις. Τα λεφτά σου είναι ψήφος».

Δείτε μερικές ακόμα φωτογραφίες του Πίτερ Χατζηπατέρα από τις πορείες στη Νέα Υόρκη.

Περισσότερα από το VICE

Δεν Είναι Αντίδραση, Είναι Συμβολισμός: Ένα A Priori Γυναικείο Τμήμα Πυγμαχίας στην Αθήνα

Το Άλμπουμ της Ζωής του Μίμη Δομάζου

Ο Instagrammer που Έπεσε Θύμα Διάρρηξης Επειδή Αναρτούσε την Πολυτελή Ζωή του