Ξέρεις το “S”, εκείνο το πολύ cool, γωνιώδες S που ζωγράφιζες στο σχολείο. Ξεκινούσες κάνοντας έξι κάθετες γραμμές, έπειτα τις ένωνες στο κέντρο, σαν το σύμβολο του άπειρου κι ύστερα το έκλεινες στις δυο άκρες. Ήταν το πιο cool γράμμα και ήταν εθιστικό να το ζωγραφίζεις – αλλά και περίεργο αν σκεφτείς ότι δεν σήμαινε τίποτα. Ήταν διασκεδαστικό, αλλά πώς προέκυπτε; Τι ήταν;
Πριν από μερικά χρόνια έγραψα ένα άρθρο προσπαθώντας να βρω άκρη. Η απάντηση δεν είχε καμία σχέση με Stussy, Superman ή Suzuki, ή οποιαδήποτε συμμορία στην Καλιφόρνια. Στο τέλος, η πιο πειστική απάντηση ήρθε από έναν καθηγητή Ιστορίας της Τέχνης από το Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης, που θεωρούσε ότι το S μπορεί να ήταν ένα αρχικό γράμμα από μεσαιωνικά κείμενα.
Videos by VICE
Τέλος πάντων, τότε δεν το ήξερα, αλλά ένας τύπος στη Νέα Υόρκη ονόματι Mark May διάβασε το άρθρο μου και είχε μια ιδέα. Όχι για την ιστορία του S, αλλά για το μέλλον του.
Ο Mark βρισκόταν στη Νέα Υόρκη, λίγα χρόνια αφότου είχε μετακομίσει εκεί από τη Μελβούρνη και μόλις είχε κατοχυρώσει το logo της καντίνας του. Το άρθρο μου τον πέτυχε σε μια σπάνια στιγμή όταν σκεφτόταν το νόμο πνευματικής ιδιοκτησίας και αναρωτήθηκε αν ήταν κατοχυρωμένο το S. Αν δεν ήταν, σκέφτηκε πως είχε μπροστά του μια ευκαιρία.
Ένα γρήγορο μάθημα για τον νόμο περί κατοχύρωσης εμπορικών σημάτων, σύμφωνα με το Γραφείο Πατέντας και Εμπορικών Σημάτων των ΗΠΑ, αναφέρει ότι η κατοχύρωση εμπορικού σήματος «προστατεύει brand name και logo που χρησιμοποιούνται σε αγαθά και υπηρεσίες».
Σκέψου τη γραμμή της Nike ή τα καλλιτεχνικά γράμματα της Coca Cola. Είναι εικόνες, αλλά έχουν δυνατούς συσχετισμούς στο μυαλό των καταναλωτών. Οι εταιρείες ξοδεύουν χρόνο και χρήμα για να δημιουργήσουν αυτές τις θετικές συνδηλώσεις, έτσι κατοχυρώνουν τα logo τους. Η κατοχύρωση τα προστατεύει όπως η πατέντα προστατεύει μια εφεύρεση.
To 2011, τo Forbes προσπάθησε να αποτιμήσει μερικά από τα πιο διάσημα εμπορικά σήματα και το πολύχρωμο logo της Google είχε τη μεγαλύτερη αξία, με 44,3 δισεκατομμύρια δολάρια ή 27% της τότε αξίας της εταιρείας. Αυτό βασικά πρέπει να ξέρεις για τα εμπορικά σήματα: Έχουν αξία.
Καθώς λοιπόν διάβαζε το άρθρο μου στο διαμέρισμά του, ο Mark συνειδητοποίησε ότι ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα σύμβολα του κόσμου –που ήδη είχε έντονες συνδηλώσεις παιδικής ηλικίας και ζωγραφισμένων θρανίων- ίσως να μπορούσε να γίνει δικό του. Απλώς έλπιζε να μην το είχε κατοχυρώσει κανείς άλλος.
«Έριξα μια ματιά, αλλά προς μεγάλη μου απογοήτευση κάποιος είχε κάνει αίτηση για κατοχύρωση εμπορικού σήματος δύο μήνες πριν από μένα», μου είπε ο Mark τηλεφωνικά.
Ο Mark το έψαξε και ανακάλυψε ότι το είχε κατοχυρώσει ένας φοιτητής από τη Βοστόνη. Επικοινώνησε τηλεφωνικά και έμαθε ότι ήταν κάποιος που έκανε σπουδές στον υγειονομικό τομέα και θα το χρησιμοποιούσε ως logο για μια γραμμή απαλών ρούχων, για άτομα με ευαίσθητο δέρμα.
Το να χρησιμοποιήσεις ένα από τα πιο διάσημα γωνιώδη σύμβολα για να προωθήσεις κάτι απαλό δεν φάνηκε λογικό στον Mark, έτσι έκανε μια προσφορά στον φοιτητή. Δεν μου είπε πόσα του έδωσε, αλλά η προσφορά έγινε δεκτή και πήρε το εμπορικό σήμα.
«Αυτό που δεν υπολόγισα ήταν η τρελή γραφειοκρατική δουλειά και τα λεφτά για την αίτηση. Μου πήρε χρόνια», είπε ο Mark για τη διαδικασία. «Αλλά το να ζωγραφίζεις το S ήταν εθιστικό, έτσι εθίστηκα κι εγώ στην ιστορία, το μυστήριο και τη μαγεία του συμβόλου. Ήθελα να επενδύσω και να συνεχίζω».
Φτάνουμε και στο αμφιλεγόμενο κομμάτι της υπόθεσης, διότι φαίνεται κάπως περίεργο ένας τύπος σαν τον Mark να κατοχυρώνει μια εμπειρία που είχαμε όλοι στο σχολείο. Όταν άκουσα πρώτη φορά ότι κάποιος είχε κάνει trademark το S, φαντάστηκα αθώα παιδιά να σέρνονται στα δικαστήρια. Εξοργισμένος, εντόπισα τον Mark μέσω Facebook και μου εξήγησε υπομονετικά ότι δεν τον ενδιέφερε να πάει κανέναν στο δικαστήριο. Ήμουν καχύποπτος, αλλά μου εξήγησε ότι έβλεπε τον εαυτό του ως φύλακα αυτού του συμβόλου.
«Ξέρω τις αντανακλαστικές αντιδράσεις του κόσμου. Αλλά ήθελα να το κατοχυρώσω για να το διατηρήσω. Τα τελευταία 100 χρόνια έχει μπει στις ζωές όλων, ανεξαρτήτως φυλής, θρησκείας, ανατροφής και πεποιθήσεων. Θεωρώ ότι είμαι αυτός που φροντίζει το S, που αποτελεί πλέον ιστορική κληρονομιά».
Και ποιο ήταν το οικονομικό κίνητρο; Δεν μπορεί να το έκανε μόνο για τη διατήρησή του.
«Φυσικά και θέλω να πουλήσω προϊόντα», είπε και εξήγησε πως συνεργάζεται με κάποιους καλλιτέχνες για να δημιουργήσει ενός είδους Etsy, για όποιον θέλει να πουλήσει κάτι που περιλαμβάνει το S (για περισσότερες πληροφορίες, μπορείς να τσεκάρεις το Instagram του Mark).
Όταν επέμεινα στο αν θα έκανε μήνυση σε κάποιον για τυποκλοπία, παραδέχτηκε πως ήταν πιθανό αλλά μόνο μεγάλες εταιρείες. «Δηλαδή οι ζωγραφιές των παιδιών στα σχολικά βιβλία τους δεν κινδυνεύουν;», ρώτησα.
«Φυσικά», αναφώνησε. «Το σύμβολο δεν είναι τίποτα χωρίς εκείνους που το ζωγραφίζουν στα σχολικά βιβλία ή στους τοίχους. Το μόνο που θέλω να κάνω είναι να εμπνεύσω κόσμο να ζωγραφίζει το S και να απολαμβάνει πραγματικά την ασέβειά του».
To άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο VICE Australia.
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
Τα «Τριάρια» στον Κολωνό και τα Σεπόλια Πωλούνται 280.000 Ευρώ σε Κινέζους
Ένα Πρόγραμμα στην Καβάλα Θέλει να «Αναμορφώσει» τους Δράστες Ενδοοικογενειακής Βίας
Ο Grizzle Ραπάρει Παρομοιάζοντας τους Ανθρώπους με Ποντίκια