Ένα κρύο βράδυ του Νοέμβρη, ο Hassan Al Kontar πέταξε στο Βανκούβερ βάζοντας τέλος στο πιο «σκοτεινό» κεφάλαιο της ζωής του, 12 χρόνια αφότου έφυγε από τη Συρία, το 2006. Παρόλο που βρήκε σταθερή δουλειά στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ο Kontar έμεινε άστεγος επειδή το καθεστώς της Συρίας αρνήθηκε να ανανεώσει τη βίζα εργασίας του όταν δήλωσε ότι δεν θα επέστρεφε για στρατιωτική θητεία. Ο Kontar απελάθηκε στη Μαλαισία, όπου δεν μπορούσε να ζητήσει άσυλο και όπου πέρασε οκτώ μήνες στο διεθνές αεροδρόμιο της Κουάλα Λουμπούρ.
Παρόλο που ο Kontar ήταν άστεγος στα Εμιράτα και αναγκαζόταν να κοιμάται σε δημόσιους κήπους μες στη φρικτή ζέστη, η πρόκληση του αεροδρομίου ήταν άνευ προηγουμένου. Ανίσχυρος ενώπιον της διεθνούς πολιτικής, ο Kontar χρησιμοποιούσε τα social media για να ποστάρει τακτικά για την κατάστασή του, κατά τους ατελείωτους πανομοιότυπους μήνες στο αεροδρόμιο. Μοιραζόταν την ιστορία του και τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν οι πρόσφυγες από τη Συρία σε παγκόσμιο επίπεδο. Τελικά τα social media ήταν η σανίδα σωτηρίας του, καθώς ένας Καναδός που έμαθε την ιστορία του μέσω των social media τον βοήθησε να μετακομίσει στον Καναδά.
Videos by VICE
Τώρα ο Kontar ζει στη γραφική πόλη Γουίσλερ, όπου μάχεται για τα δικαιώματα των προσφύγων και ποστάρει στο Instagram για τη νέα του ζωή στα χιονισμένα τοπία. Έχει καταγράψει την ασυνήθιστη προσωπική του εμπειρία για την προσφυγική κρίση σε ένα καινούργιο βιβλίο με τίτλο “Man @ the Airport: How Social Media Saved My Life”. Το VICE World News μίλησε με τον Kontar για τη διαδρομή του από το αεροδρόμιο στον Καναδά, για τη νέα του ζωή και για την πρόσφατη τρομοκρατική επίθεση ενάντια σε μουσουλμάνους της χώρας.
VICE World News: Γεια σου Hassan. Πώς ήταν η ζωή σου στη Συρία, πριν καταλήξεις να ζεις στο αεροδρόμιο της Μαλαισίας; Hassan Al Kontar: Η Συρία είναι χώρα με τεράστια ιστορία, ένας από τους αρχαιότερους πολιτισμούς του κόσμου. Η Δαμασκός για την ακρίβεια είναι η πιο αρχαία κατοικημένη πόλη. Έτσι κουβαλάμε πολλή ιστορία και ο κόσμος είναι μορφωμένος, ικανός, έξυπνος. Είχαμε όνειρα. Όταν ήμουν έφηβος στη Συρία, ονειρευόμουν όπως όλοι οι έφηβοι να ταξιδέψω, να ζήσω περιπέτειες, να έχω μια κοπέλα, να έχω μια επαγγελματική σταδιοδρομία. Είμαστε κανονικοί άνθρωποι, αλλά όλα μας τα όνειρα και η μοίρα μας ελέγχεται από άλλους που πολεμάνε για την εξουσία.
Η Συρία είναι ένας τόπος που σχεδόν πάντα είχε δικτατορία. Οι άνθρωποι δεν επιτρέπεται να λένε τη γνώμη τους, να μιλάνε δυνατά, να εκφράζουν τα πραγματικά συναισθήματα και τις απόψεις τους. Έτσι σε ό,τι αφορά τα πολιτικά ζητήματα, ήμασταν πολύ προσεκτικοί με την απειλή ότι κάποτε μπορεί να εξαφανιζόμασταν. Υπό αυτό το πρίσμα η ζωή ήταν πάντα τρομακτική. Από κοινωνικής άποψης όμως ήταν εξαιρετικά. Όλοι γνωριζόμασταν μεταξύ μας, στηριζόμασταν και αλληλοβοηθιόμασταν.
**Πώς ήταν μια συνηθισμένη μέρα όταν ζούσες στο αεροδρόμιο της Κουάλα Λουμπούρ;
**Στο αεροδρόμιο υπάρχουν δυο ειδών προβλήματα: τα μικρά καθημερινά και το μεγάλο πρόβλημα του πώς να φύγεις από εκεί, επειδή δεν είναι φυσιολογικό να βρίσκεσαι εκεί. Δεν είναι φυσιολογική κατάσταση. Αλλά συχνά σε απασχολούν τα καθημερινά προβλήματα πράγματα, που δεν είχες σκεφτεί ότι θα αποτελούσαν μεγάλο πρόβλημα. Για παράδειγμα πώς να κάνεις ντους, πώς να πλύνεις τα ρούχα σου, πού να τα στεγνώσεις, πού να κοιμηθείς, πού να φας και πώς να πάρεις έναν καφέ ενώ δεν έχεις πρόσβαση στα καταστήματα duty free. Ένας καφές το πρωί ήταν τεράστιο ζήτημα.
Τι έτρωγες; Ήμουν υπό την ευθύνη της Asia Air και μου έδιναν τρία γεύματα την ημέρα, αλλά ήταν το ίδιο γεύμα, τρεις φορές τη μέρα, όλους αυτούς τους μήνες – ρύζι με κοτόπουλο.
**Τελικά πώς κατάφερες να πας στον Καναδά;
**Πριν τον Καναδά, δοκίμασα όλες τις επίσημες λύσεις: Απευθύνθηκα σε ΜΚΟ ή στα Ηνωμένα Έθνη ή στον Επίτροπο Προσφύγων ή τον ανάλογο οργανισμό για τους πρόσφυγες. Όταν μου απάντησαν ότι δεν μπορούσαν να κάνουν τίποτα τότε ένιωσα ότι δεν είχα άλλη επιλογή, ότι η ζωή μου είχε τελειώσει. Δεν ήξερα τι άλλο να κάνω. Ήξερα ότι ήταν ζήτημα ζωής και θανάτου, και ότι θα με απέλαυναν στη Συρία – ποιος ξέρει τι θα γινόταν μετά; Και τότε στράφηκα στα social media. Σκέφτηκα ότι δεν θα υποκύψω χωρίς να αγωνιστώ. Θα πω την ιστορία μου. Θα κάνω θόρυβο, αλά αμερικάνικα.
Φαντάσου την εικόνα: μια μέρα το πρωί ήμουν σε ένα κελί 5 επί 6 (με είχαν συλλάβει στο αεροδρόμιο), μαζί με 40 άλλα άτομα και δεν είχα πού να κάτσω. Αυτό συνέβη το πρωί. Το ίδιο βράδυ βρισκόμουν στο Γουίσλερ, στο Βανκούβερ του Καναδά. Ήταν τρομερό. Δεν το πίστευα.
**Πώς σε επηρέασε όλο αυτό σωματικά και ψυχολογικά;
**Καθώς βαδίζεις προς το όνειρό σου, διαπιστώνεις ότι η διαδρομή είναι πιο σημαντική από το ίδιο το όνειρο. Με τον καιρό ήμουν περήφανος γι’ αυτό που έκανα. Έλεγα την ιστορία του λαού μου και δεν είχε σημασία αν θα με έστελναν στη Συρία, αν θα με κρατούσαν στη φυλακή ή θα με έφερναν στον Καναδά. Έγινα πιο δυνατός ψυχικά. Τίποτα δεν με εκπλήσσει πια. Δεν πανικοβάλλομαι εύκολα.
Έχει να κάνει με τις προτεραιότητες. Έτσι, όποτε περνάω μια δύσκολη μέρα εδώ στον Καναδά, μου υπενθυμίζω τις προτεραιότητες και πώς πέτυχα αυτό που ήθελα.
**Πρόσφατα έγινε μια στοχευμένη επίθεση σε μια μουσουλμανική οικογένεια στο Λοντον του Οντάριο. Πόσο ευπρόσδεκτος νιώθεις ως μουσουλμάνος στον Καναδά δεδομένου του γεγονότος;
**Το τελευταίο έγκλημα μίσους καταστρέφει την εικόνα που έχουμε στο μυαλό μας γι’ αυτή τη χώρα. Θέλω να πιστεύω ότι δεν έχει θέση εδώ. Στη δουλειά μου είμαστε άνθρωποι όλων των χρωμάτων και των θρησκειών, είμαστε εκπληκτική ομάδα. Πείτε μου σας παρακαλώ ότι έτσι είναι το μέλλον και ότι όλοι μαζί θα νικήσουμε το μίσος. Πόσες ακόμη ψυχές θα χάσουμε από μίσος; Πόσους ανθρώπους πρέπει να χάσουμε για να καταλάβουμε ότι η τρομοκρατία και η μισαλλοδοξία δεν έχουν θρησκεία; Πόσο καιρό θα μας πάρει να καταλάβουμε ότι με τη βία όλοι βγαίνουμε χαμένοι;
**Έχεις βρει μια πατρίδα στον Καναδά, μακριά από την οικογένειά σου. Πώς είναι η ζωή σου;
**Απολαμβάνω την κάθε στιγμή. Ξέρω ότι δεν είναι τέλεια χώρα, καμία χώρα δεν είναι τέλεια. Συμμετέχω σε προσπάθειες βοήθειας προσφύγων, επίσης συμμετέχω σε δημόσιες ομιλίες και πηγαίνω σε σχολεία και πανεπιστήμια να μιλήσω υπέρ των προσφύγων. Έχω γράψει ένα βιβλίο και δουλεύω στον Ερυθρό Σταυρό.
**Πώς περνάς τον ελεύθερο χρόνο σου; Σου λείπει η οικογένειά σου;
**Είμαι άλλος άνθρωπος. Μερικές φορές νιώθω ένοχος που απολαμβάνω όλη αυτή την ομορφιά, επειδή δεν έχω την οικογένειά μου. Στενοχωριέμαι που απολαμβάνω όλα αυτά ενώ εκείνοι είναι ακόμα στη Συρία. Έτσι δεν βγαίνω πολύ. Διαβάζω ή γράφω ή πίνω καφέ ή μαγειρεύω στο σπίτι. Νιώθω ότι πέτυχα ό,τι ήθελα να πετύχω. Είμαι ήρεμος. Έτσι περνάω τον περισσότερο χρόνο μόνος μου. Ελπίζω μια μέρα να μπορέσω να φέρω την οικογένειά μου εδώ αλλά είναι σχεδόν αδύνατον. Είναι πάρα πολύ δύσκολο.
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
«Η Μαφία και Σκοτώνει και Επενδύει» – Ο Ιταλός Δημοσιογράφος που Κάλυψε τον Πόλεμο Κατά της Μαφίας
Η Ιστορία μιας 21χρονης που Κάνει Online Σεξεργασία και Είναι Ασέξουαλ