Η Βρετανίδα φωτογράφος Joanne Coates επί χρόνια αμφισβητεί το βρετανικό ταξικό σύστημα και καταρρίπτει τους μύθους που περιβάλλουν τη ζωή στην ύπαιθρο της χώρας. Στη νέα της συλλογή The Lie of the Land, ξετυλίγει τις κοινωνικές ιστορίες της υπαίθρου στα βορειοανατολικά της Αγγλίας συνεργαζόμενη με 12 γυναίκες της εργατικής τάξης, που εργάζονται στον αγροτικό τομέα.
Το έργο της Coates αμφισβητεί τη διαγραφή της έμφυλης ιστορίας και της ιστορίας της εργατικής τάξης στη Βρετανία – μάλιστα η ίδια η φωτογράφος εργάζεται ακόμα σε αγρόκτημα. «Δεν είχαμε πρόσβαση σε μαθήματα φωτογραφίας στο λύκειο και δεν ήξερα τι μπορούσα να κάνω επαγγελματικά. Δεν ήξερα ότι γινόταν να κάνεις μια τέτοια δουλειά», λέει στο VICE καθώς θυμάται την πρώτη της επαφή με το μέσο.
Videos by VICE
Οι πρώτες φωτογραφίες κατέγραφαν τη ζωή γύρω της εν είδει ημερολογίου, αλλά και τα πιο πρόσφατα project έχουν προσωπικό focus. Στη συλλογή North Sea Swells εξερευνούσε τη βιομηχανία αλιείας λόγω του επαγγέλματος του παππού της, ενώ άρχισε να στρέφει το βλέμμα της στον ρόλο των γυναικών στη γεωργία με το Daughters of the Soil. Όταν κέρδισε το Jerwood/Photoworks 4 Award, για το The Lie of the Land –η ανάθεση του οποίου έγινε στο πλαίσιο του βραβείου– άρχισε να αναπτύσσει περισσότερο αυτές τις ιδέες. Με αφορμή την έκθεση στο Λονδίνο, όπου θα παρουσιαστεί το project, μιλήσαμε μαζί της.
VICE: Πώς ξεκίνησε το project; Joanne Coates: Πριν από αυτό το έργο, στο project Daughters of the Soil, εξερευνούσα το φύλο και τη γεωργία. Όλο το έργο μου εξετάζει την τάξη, αλλά δεν είχα ένα project που μπορούσα να το εξερευνήσω με απελευθερωτικό τρόπο. Άρχισα να ψάχνω τα σχετικά με την ιδιοκτησία γης. Αυτό με έκανε να ερευνήσω την τάξη με όρους αγροτικού χώρου. Επίσης συνειδητοποίησα ότι δεν υπήρχαν πολλές γυναίκες της εργατικής τάξης στην ιστορία της φωτογραφίας.
**Και πώς διαμόρφωσε το project η δική σου σχέση με την τάξη και τη ζωή στην ύπαιθρο;
**Εγώ μεγάλωσα στην ύπαιθρο από την οποία ένιωθα ότι έπρεπε να φύγω: όταν δεν μπορείς να ανταπεξέλθεις οικονομικά, πώς να μείνεις; Όταν σπούδαζα η δουλειά μου στράφηκε ξανά στην ύπαιθρο και στον αγροτικό χώρο. Είναι η προσωπική ιστορία και η αίσθηση ότι η ιστορία αυτή δεν έχει ειπωθεί. Τώρα ζω και πάλι στην ύπαιθρο και θεωρείται ως ένα μέρος όπου μπορείς να μετακομίσεις για να είσαι δημιουργικός, αλλά αν ανήκεις στην εργατική τάξη και είσαι από εδώ, δεν μπορείς να συντηρήσεις αυτόν τον τρόπο ζωής. Αυτή η διττή φύση μού φάνηκε ενδιαφέρουσα, οι περιπλοκές της τάξης στην ύπαιθρο.
**Πέρα από το προσωπικό κομμάτι, ποιες είναι οι επιρροές σου;
**Η Nathalie Olah. Δεν μιλάει απαραιτήτως για την ύπαιθρο, αλλά μιλάει για την εμπειρία των ανθρώπων τη δεκαετία του ‘90, που ένιωθαν ότι δεν μπορούσαν να ξεφύγουν από την τάξη τους και ότι ήταν μια ψευδαίσθηση. Ο Gideon Koppel με το Sleep Furiously: Είναι ένα υπέροχο φιλμ που μιλάει για την αλλαγή – μεγάλωσε σε μια ουαλική πόλη ανθρακωρύχων και είχε επιστρέψει σ’ αυτό. Η τελευταία σκηνή, στο εγκαταλειμμένο αγροτόσπιτο, μιλάει στην ψυχή μου: το μήνυμα για τον τρόπου ζωής που πεθαίνει, η εμπορευματοποίησή του και το τι σημαίνει για την καθημερινότητα.
**Συνεργάστηκες με 12 γυναίκες που προσδιορίζονται ως εργατική τάξη και ζουν σε αγροτικό περιβάλλον. Πώς ήρθες σε επαφή μαζί τους;
**Είχα κάνει ανοιχτή πρόσκληση στα social media κι έπειτα στον τοπικό Τύπο. Επίσης, κάνω ακόμα αγροτικές εργασίες και κάποιες από τις γυναίκες που δουλεύω μαζί τους, μου είπαν «εμένα δεν μου ζήτησες (σ.σ. να συμμετέχω)». Αυτή ήταν πολύ σημαντική στιγμή. Δεν λέγαμε ότι θα μιλήσουμε για την τάξη, αλλά για τη μητρότητα, τους λογαριασμούς κ.λπ. Έτσι οι μισές γυναίκες ήταν από τη δουλειά μου. Ήταν ενδιαφέρον γιατί μπορούσαν να μιλήσουν ανοιχτά.
**Μπορείς να μιλήσεις για τη σχέση φωτογράφου και φωτογραφιζόμενου στο πρότζεκτ σου;
**Ήθελα να μάθω τι σήμαινε να είναι τα άτομα που είναι και πώς βλέπουν τον εαυτό τους ανεξαρτήτως από τη δουλειά. Αυτό διαμόρφωσε τα πορτρέτα και τον τρόπο που βγήκαν. Η τάξη είναι περίπλοκο ζήτημα, όλες έχουν μια διαφορετική εμπειρία, έτσι ήταν σημαντικό να συζητάμε, να τις ακούω, να κάνουμε βόλτες μαζί. Ήταν σημαντικό για να καταλάβω και να αποκτήσει εύρος αυτό που κάνω. Μετά έστησα την κάμερα και είπα «ας φωτογραφίσουμε η μια την άλλη», αλλά πολλές ένιωθαν άβολα. Νόμιζα ότι θα ήταν διασκεδαστικό έτσι εξεπλάγην, αλλά ιδίως με τη μηχανή με φιλμ συμμετέχεις στον μόχθο. Δεν το θεωρούμε μόχθο, αλλά τους ζητάμε να το κάνουν.
**Και πώς κατέληξες στον τίτλο “Lie of the Land”;
**Eίμαι στο Northern Dales –λόφοι, πέτρινα σπιτάκια– αλλά είναι πιο πιθανό να ζεις σε ένα χαμόσπιτο ή σε μια εργατική κατοικία. Αυτό ήταν ένα στοιχείο, το πώς φαίνεται ο τόπος και τον αντιλαμβανόμαστε ως όμορφο, ένα μέρος για τη μεσαία τάξη. Ο David Cameron το έκανε αυτό όταν προώθησε τη βουκολική εικόνα της υπαίθρου, αλλά δεν είναι αυτή η πραγματικότητα. Επίσης το πώς κατανέμεται η γη. Κάποια μέρη που φωτογράφισα τα έχουν μερικοί από τους πλουσιότερους ανθρώπους στη Βρετανία και σε κάποια φάση θα ήταν φεουδαρχικό σύστημα. Αυτό υπάρχει ακόμα σε κάποια σημεία, με ενοικιαστές αγρότες και χωριά που ανήκουν σε ένα άτομο, αλλά ο κόσμος νομίζει ότι αυτό δεν υπάρχει πια. Αυτή η διαγραφή της εμπειρίας της αγροτικής τάξης της υπαίθρου δεν μου φαίνεται λογική.
To Jerwood/Photworks Awards 4, με νέα έργα της Heather Agyepong και της Joanne Coates, παρουσιάζεται στο Jerwood Arts ως τις 10 Δεκέμβρη 2022.
Κάνε subscribe στο YouTube – VICE Greece.
Περισσότερα από το VICE
Τουρίστες Απαντούν αν θα Πήγαιναν στο Άμστερνταμ σε Περίπτωση που Απαγόρευε το Χόρτο
Khay Be: Το “Pyro” Album, η Ζωή στην Αγγλία και το West Coast Rap
Φωτογραφίες Ανθρώπων που Ζουν Δίπλα στα Μεγαλύτερα Εργοστάσια Ενέργειας της Ευρώπη
