Ο Eddy Zillain ήταν 15 όταν έβαλε όλες του τις οικονομίες (12.000 δολάρια) σε κρυπτονομίσματα. Τρία χρόνια αργότερα ισχυρίστηκε ότι έβγαλε ένα εκατομμύριο δολάρια. Τώρα, στα 21 του, ποστάρει αμέτρητες φωτογραφίες στο Instagram, μιας υπέροχης ζωής με λευκές Λαμποργκίνι και πολυτελή γιοτ βγαλμένα από τον Λύκο της Γουόλ Στριτ.
Στον κόσμο του κρυπτονομισμάτων, η ιστορία του Eddy δεν είναι μοναδική. Τα social media είναι γεμάτα με αυτοδημιούργητους πολυεκατομυριούχους που λένε ότι ο καθένας μπορεί να τα καταφέρει, σύμφωνα με το r/cryptocurrency subreddit και σχόλια στο YouTube.
Videos by VICE
Πίσω όμως από τα threads και τα προσωπεία του Ίντερνετ, πόσα βγάζουν πραγματικά;
Ο 23χρονος Ewan άρχισε να ασχολείται με το εμπόριο κρυπτονομισμάτων τον Μάρτιο-Απρίλιο. «Αρχικά είχα μεγάλο ενδιαφέρον – διάβαζα τεχνικές εξηγήσεις από τους δημιουργούς», θυμάται. «Τώρα δεν κάνω τίποτα από αυτά».
Ο Ewan λέει ότι επένδυσε γύρω στις 1.000 λίρες, κυρίως σε δύο γνωστά κρυπτονομίσματα, στο Bitcoin και το Ethereum. Αυτήν τη στιγμή έχει γύρω στις 1.350 λίρες, δηλαδή 35% κέρδος. Καλά είναι, αλλά αρκετά μακριά από τα υπεροπολυτελή όνειρα.
Στο μεταξύ, ο 41χρονος Ricahard λέει ότι η ιστορία του ήταν γεμάτη σκαμπανεβάσματα.
Επένδυσε τις οικονομίες μιας ζωής (140.000 λίρες) στο Bitcoin, έπειτα στο Ethereum το 2013, έγινε πλούσιος και ξανά φτωχός, και τώρα είναι κάπου στη μέση. Μετά από περιόδους ανόδου το 2014 και το 2017 κατέληξε με Ethereum αξίας 32 εκατομμυρίων λιρών – σημερινές τιμές. Αλλά κατά τη διάρκεια της πανδημίας έχασε τη μισή από αυτή την περιουσία με σορτάρισμα, δηλαδή στοιχηματίζοντας ενάντια σε περαιτέρω αυξήσεις στην τιμή των κρυπτονομισμάτων.
Τα τεράστια αρχικά του κέρδη είναι κοντά στα ποσά που που μου είπαν ότι επενδύουν κάποιοι από τους crypto influencers με τους οποίους μίλησα.
Για παράδειγμα η Lea Thompson, με 154.000 followers στο Twitter της (@girlgone_crypto). Δεν είναι ιδιαίτερα πρόθυμη να μιλήσει για τα προσωπικά της κέρδη, αλλά λέει ότι τα κέρδη γενικά μπορούν να αλλάξουν πραγματικά τις ζωές κάποιων επενδυτών.
Φυσικά, δεδομένου του πόσο ασταθείς μπορεί να είναι οι τιμές των κρυπτονομισμάτων, δεν αποτελεί έκπληξη ότι υπόσχονται τεράστια κέρδη (και τεράστιες απώλειες). Αρκεί ένα tweet ή μια εμφάνιση στο SNL του Elon Musk για να εκτοξευθεί ή να βυθιστεί η αξία ενός κρυπτονομίσματος. Για κάποιον σαν τον Flip, που επένδυσε σε Dogecoin –το κυρπτονόμισμα του οποίου η αξία εκτοξεύτηκε τον Απρίλιο μετά από tweets του Musk– ο κίνδυνος αξίζει και με το παραπάνω.
«Βασικά συνειδητοποίησα ότι για ένα άτομο στην ηλικία μου αξίζει περισσότερο να ποντάρω σε κρυπτονομίσματα παρά να μαζεύω για σύνταξη», λέει ο 25χρονος που εργάζεται σε οικονομικές υπηρεσίες. «Σιγά-σιγά άρχισα να εντάσσομαι και να γίνομαι καλός, στα πρότζεκτ και στην κοινότητα». Από μια αρχική επένδυση 20.000 λιρών λέει ότι έχει τριπλασιάσει τα χρήματά του, σε λιγότερο από έναν χρόνο.
Τα κέρδη του Flip είναι κοντά σε εκείνα του John*. Λέει ότι έβαλε στην αρχή 10 -20 λίρες στο Bitcoin το 2015, επηρεασμένος από τον Max Keiser, οικονομολόγο κρυπτονομισμάτων. «Και μέσα σε δυο χρόνια έβαζα λίγα-λίγα ακόμη», λέει. «Ενώ δεν αποκαλύπτει πόσα ακριβώς έβαλε ή τα συνολικά του κέρδη λέει ότι είναι “χιλιάδες τοις εκατό”».
Για τον John όμως περισσότερο το “pull” είναι όχι τα χρήματα αλλά αυτό που θεωρεί επαναστατική δύναμη του blockchain: «Αν θέλεις απλώς να βγάλεις λεφτά, το κρυπτονόμισμα είναι μάλλον λάθος επειδή είναι πολύ ασταθές και μπορείς να παίξεις στο χρηματιστήριο αν θέλεις. Αλλά αν πιστεύεις στο νόμισμα και την τεχνολογία του, η επένδυση είναι ένας πολύ αποτελεσματικός τρόπος να συντελέσεις σε μια οικονομική επανάσταση».
Αλλά με τη μεγάλη αύξηση στις απάτες και τους τεράστιους εγγενείς κινδύνους, υπάρχει η αίσθηση ότι το σύστημα επένδυσης σε κρυπτονόμισμα είναι ενάντια σε καινούργιους, ιδίως καθώς πολλοί βασίζονται σε αμφίβολες συμβουλές influencers, οι οποίοι μερικές φορές εμπλέκονται στην αύξηση των τιμών για ίδιο όφελος.
«Δεν είναι κάτι που διδάσκεται στο σχολείο. Εφόσον δεν είναι ρυθμισμένο και υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που δεν ξέρουν από επενδύσεις, οι δήθεν γκουρού του κρυπτονομίσματος θα εκμεταλλευτούν τον κόσμο», εξηγεί ο Poku Banks, που συχνά ποστάρει βίντεο για αμφίβολους influencers καθώς και γενικές οικονομικές συμβουλές για τους 344.000 followers του στο TikTok . «Εκμεταλλεύονται αθώους ανθρώπους για οικονομικό όφελος. Η σωστή συμβουλή είναι ψύλλος στα άχυρα».
Αν καταφέρεις να ξεπεράσεις όλους τους κινδύνους, τις απάτες, τις ψεύτικες συμβουλές και το hype, τότε η λογική στον κόσμο των κρυπτονομισμάτων για να βγάλεις λεφτά είναι να έχεις εκ των προτέρων την καλύτερη δυνατή πληροφόρηση. «Δεν θα μετανιώσεις τον χρόνο που θα σου πάρει να μάθεις», λέει ο Austin, από το δίδυμο Altcoin Daily.
H επικρατούσα άποψη είναι όσο πιο βαθιά μπεις τόσο καλύτερες πιθανότητες έχεις. Αν μη τι άλλο η συμβουλή αυτή λύνει ένα μυστήριο – γιατί τόσοι άνθρωποι γίνονται εμμονικοί.
«Αν ασχολείσαι λεπτομερώς μάλλον θα έχεις μεγάλο όφελος», λέει ο Aaron, από τους Altcoin Daily. «Αν αρχίσουν να ανεβαίνουν τα επενδυτικά αγαθά σου, αρχίζεις κι εσύ να θέλεις να το πεις στους φίλους σου. Για κάποιους γίνεται ολόκληρη προσωπικότητα».
* Το όνομα έχει αλλαχτεί.
Περισσότερα από το VICE
Las Patronas: Η Άνοδος και η Πτώση των Γυναικών Βαρόνων Ναρκωτικών στη Λατινική Αμερική
Σπάνιο «Φυτό-Πέος» Άνθισε για Πρώτη Φορά Έπειτα Από 25 Χρόνια
Ηλικιωμένη στο Μέτσοβο Κράτησε τη Νεκρή Κόρη της για Τρεις Μέρες στο Σπίτι
