Εθελοντές Δύτες Βουτάνε για να Καθαρίσουν τον Βυθό της Σαλαμίνας

Κυριακή πρωί, περνάμε βιαστικά από τη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη στο Πέραμα για να προλάβουμε το ferry boat των 9 πμ για Σαλαμίνα. Η «παντόφλα», όπως τη λένε οι τακτικοί επιβάτες της, είναι ήδη γεμάτη αυτοκίνητα, έτοιμη να αναχωρήσει για το δεκάλεπτο ταξίδι της. Μας κάνουν σήμα να επιβιβαστούμε στη διπλανή, που εκείνη την ώρα γέμιζε.

Κοιτάζουμε τον κόσμο στα αυτοκίνητα και οι περισσότεροι μοιάζουν να έχουν κάνει τη διαδρομή Πέραμα–Παλούκια εκατοντάδες φορές. Δεν κατεβαίνουν από τα αμάξι κι εμείς ακολουθούμε το παράδειγμά τους. Πριν το καταλάβουμε, φτάνουμε στη Σαλαμίνα, γνωστή και ως Κούλουρη, το νησί με τις τη μεγαλύτερη πυκνότητα μόνιμου πληθυσμού στην Ελλάδα. Η Σαλαμίνα δεν διεκδικεί τον τίτλο του πιο γραφικού ελληνικού νησιού, αλλά πολύς κόσμος την έχει επιλέξει για να χτίσει εκεί το εξοχικό του. Το καλοκαίρι λοιπόν ο πληθυσμός της σχεδόν τριπλασιάζεται.

Διασχίζουμε τον κεντρικό δρόμο που ξεκινάει από το λιμάνι και φτάνουμε στον Ναυτικό Όμιλο Βουρκαρίου, το σημείο συνάντησης όλων των ομάδων εθελοντών που θα καθαρίσουν τις ακτές και τον βυθό της Σαλαμίνας. Μικρά παιδιά που κάνουν ιστιοπλοΐα στο Ναυτικό Όμιλο, μέλη αρκετών περιβαλλοντικών οργανώσεων όπως η “Sea Shepherd” και η “Beach Cleaning”, δύτες, εθελοντές κάθε ηλικίας, Σαλαμίνιοι και μη, ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του “Think Blue Project”.

Όπως λέει στο VICE ο εμπνευστής της εθελοντικής εκστρατείας καθαρισμού που διοργανώνεται από το καταδυτικό κέντρο “Cool Experience”, Ευθύμης Γκαντής, «ο στόχος μας, πάνω από όλα, είναι μέσα από τις δράσεις να εκπαιδεύσουμε την τοπική κοινωνία και να ενισχύσουμε την οικολογική συνείδηση, αναδεικνύοντας το πρόβλημα». Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά, «όσο τα σκουπίδια βρίσκονται μέσα στη θάλασσα, είναι λες και κρύβονται κάτω απ’ το χαλί. Όταν ο κόσμος βλέπει τις τεράστιες ποσότητες σκουπιδιών που βγάζουμε, σοκάρεται και συνειδητοποιεί ότι πρέπει να γίνει κάτι».

Μετά την καταγραφή των εθελοντών και τον απαραίτητο συντονισμό, οι τρεις ομάδες καθαρισμού πιάνουν δουλειά. Εικοσιπέντε παιδιά δημοτικού, μαζί με τους γονείς τους, αναλαμβάνουν να καθαρίσουν τη μικρή παραλία στο Βουρκάρι. Τα παιδιά είναι λες και το έχουν ξανακάνει δεκάδες φορές. Σίγουρα, βοηθάει η εξοικείωση και η αγάπη τους για τη θάλασσα. Η εικόνα των παιδιών να συνεργάζονται μεταξύ τους άψογα και να καθαρίζουν την ακτή ήταν από τις πιο αισιόδοξες αυτής της Κυριακής. Το γεγονός ότι αφιέρωσαν τόσο χρόνο και ενέργεια για να μαζέψουν τα σκουπίδια και είδαν από πρώτο χέρι το κακό που κάνει στο φυσικό περιβάλλον ένα πεταμένο μπουκάλι αναπτύσσει την οικολογική τους συνείδηση, με έναν τρόπο που καμιά θεωρητική γνώση δεν θα μπορούσε.

Σε μια πολύ μικρή παραλία, τα παιδιά μάζεψαν 250 κιλά σκουπίδια σε 25 σακούλες. Βρήκαν πεταμένο στην ακτή ακόμη και ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο με τις γιρλάντες του. Φυσικά, όλοι οι εθελοντές μας είπαν ότι μάζεψαν τεράστιες ποσότητες πλαστικού μιας χρήσης, μπουκαλάκια νερού, ποτήρια, καλαμάκια και είδη συσκευασίας.

Οι αριθμοί έχουν σημασία, διότι δείχνουν το μέγεθος του προβλήματος. Σε δύο παραλίες μικρής έκτασης συγκεντρώθηκαν:

• 1.023 μπουκάλια
• 881 κομμάτια πλαστικό
• 820 ποτήρια και πιάτα
• 389 σακούλες
• 198 συσκευασίες τροφίμων
• 174 καπάκια

Όπως μας λέει ο Ευθύμης Γκαντής, «γίνεται καταγραφή και διαχωρισμός των απορριμμάτων που συγκεντρώθηκαν σε ανακυκλώσιμα και μη. Είναι πολύ σημαντικό ότι ανακυκλώνουμε τα σκουπίδια που βγάζουμε και με αυτό τον τρόπο η ανακύκλωση γίνεται συνείδηση, κυρίως στα παιδιά. Εγώ ως εκπαιδευτής καταδύσεων, βουτούσα με άλλους τέσσερις-πέντε δύτες και βλέπαμε ότι υπάρχει πρόβλημα. Έτσι, μόνοι μας, αρχίσαμε να βγάζουμε σκουπίδια από τον βυθό».

Την ώρα που τα παιδιά συνεχίζουν να καθαρίζουν την παραλία, 15 δύτες ετοιμάζονται να βουτήξουν στον βυθό της μαρίνας, εκεί όπου αράζουν τα αλιευτικά σκάφη. Μπουκάλες οξυγόνου, στολές, μάσκες και αναπνευστήρες είναι συγκεντρωμένα στο κέντρο και οι δύτες προετοιμάζονται για τη βουτιά.

Οι νεότεροι είναι 19 χρονών και ανήκουν στην ομάδα “Beach Cleaning”. Ο Οδυσσέας και ο Ηλίας είναι φοιτητές και έχουν συμμετάσχει εθελοντικά σε δράσεις υποβρύχιου και παράκτιου καθαρισμού, σε όλη την Ελλάδα. Το επόμενο διάστημα θα φορέσουν τον εξοπλισμό τους και θα βουτήξουν στα νερά της Πάτρας και της Κρήτης.

Η Kathy είναι καταδύτρια, μισή Βραζιλιάνα, μισή Γαλλίδα. Ζει στην Ελλάδα από το 2003, όταν ξεκίνησε να δουλεύει σε ένα ξενοδοχείο στην Κρήτη. Στα 58 της, είδε το κάλεσμα για τον καθαρισμό του βυθού στα social media και ανταποκρίθηκε αμέσως. Ο Wolf από τη Γερμανία ζει στην Αθήνα τον τελευταίο χρόνο κι εκπαιδεύεται για να πάρει το δίπλωμα του εκπαιδευτή καταδύσεων. «Ο καθαρισμός του βυθού είναι το καλύτερο πράγμα που μπορεί να κάνει ένας δύτης. Ο εθελοντισμός είναι πολύ σημαντικός».

Οι δύτες βουτάνε, αλλά οι συνθήκες δυσκολεύουν πολύ το έργο τους. Βγαίνουν στην επιφάνεια. Τα νερά είναι πολύ θολά και δεν βλέπουν ούτε στο μισό μέτρο. Η Kathy εξηγεί ότι έφτασε μέχρι τον βυθό, αλλά δεν είχε καθόλου ορατότητα. Παρόλα αυτά, συνεχίζουν και βρίσκουν στα νερά της Σαλαμίνας, μέχρι και καροτσάκι του σούπερ-μάρκετ.

Πλαστικές καρέκλες, ένα ολόκληρο παράθυρο σκάφους, μια φουσκωτή βάρκα βγαίνουν στην επιφάνεια. Απ’ ό,τι φαίνεται, κάθε λογής αντικείμενο από τα σκάφη των ψαράδων μπορεί να καταλήξει στη θάλασσα.

Οι δύτες περισυνέλεξαν από τον βυθό της μαρίνας 500 κιλά απορρίμματα, μεταξύ άλλων:

• 40 μέτρα σκοινί
• 30 μέτρα δίχτυα
• 8 μοκέτες
• 2 χαλιά

Οι εθελοντές συγκεντρώνουν τα αντικείμενα στο κέντρο και αρχίζουν την καταγραφή. Φεύγουμε από τη μαρίνα και κατευθυνόμαστε στην άλλη πλευρά του νησιού, στην παραλία Αμπελάκια, κάτω από τον Τύμβο των Σαλαμινομάχων. Οι εθελοντές έχουν ήδη συγκεντρώσει απορρίμματα που γέμισαν 51 σακούλες.

Η 28χρονη Αυγουστίνα, υπεύθυνη της παράκτιας δράσης, μας λέει: «Πάντα έβλεπα το πρόβλημα και μέσα και έξω από τη θάλασσα. Θέλω να βοηθήσω για να γίνουν τα πράγματα, έστω και λίγο καλύτερα». Εθελοντές του νησιού, οι περιβαλλοντικές ομάδες «Γλαύκη» και «Καθαρί-ΖΩ», μέσα σε τρεις ώρες μάζεψαν 663 κιλά σκουπίδια από μία μικρή παραλία.

Ο Δημήτρης τονίζει ότι «πρέπει να ευαισθητοποιηθεί ο κόσμος. Στην πραγματικότητα, θα χρειαζόμασταν διπλάσιους εθελοντές. Το να καθαρίζουμε την παραλία σήμερα και αύριο ο κόσμος που θα έρθει να αφήσει πίσω τα σκουπίδια του, είναι σαν να έχεις βήχα και να παίρνεις σιρόπι για να τον κρύψεις. Το πρόβλημα, όμως, παραμένει».

Η Δανάη πηγαίνει στην Γ’ Λυκείου και θέλει να ασχοληθεί με τη ζαχαροπλαστική. Συμμετέχοντας από νωρίς σε ανάλογες δράσεις, στα 18 της είναι πιο συνειδητοποιημένη από πολλούς. «Πρέπει το κράτος, αλλά και ο κάθε δήμος ξεχωριστά, να φροντίσουν να μειωθεί η χρήση του πλαστικού», παρατηρεί η Δανάη.

Στο τέλος μιας κουραστικής αλλά ουσιαστικής ημέρας, ο εμπνευστής του “Think Blue Project”, Ευθύμης Γκαντής, λέει ότι ο κόσμος μερικές φορές θέλει να συμβάλλει στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, αλλά δεν ξέρει τον τρόπο. «Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που μας ρωτάνε “τι μπορώ να κάνω για να βοηθήσω”; Όλοι μπορούμε να πάρουμε μια τσάντα και να μαζέψουμε τα σκουπίδια από την παραλία φεύγοντας. Ή ακόμα και να οργανώσουμε μια μικρή δράση με λίγα άτομα. Κι εγώ έτσι ξεκίνησα».

Στον καθαρισμό της παραλίας και του βυθού της Σαλαμίνας, συνεργάστηκαν πολλές περιβαλλοντικές οργανώσεις, αλλά είναι πολύ σημαντικό ότι και η τοπική κοινωνία ήταν παρούσα. Οι άνθρωποι που αφιέρωσαν την Κυριακή τους για να καθαρίσουν την παραλία, κάτω από τον ήλιο, οι περαστικοί που σταματούσαν και κοιτούσαν με έκπληξη τα σκουπίδια που έκρυβε ο βυθός, δεν θα αφήσουν εύκολα τον διπλανό τους να αφήσει τα σκουπίδια του, φεύγοντας. Οι εθελοντές, στο τέλος, έδωσαν ραντεβού στην επόμενη μεγάλη δράση που θα τους βρει πάλι, όλους μαζί.

Περισσότερες φωτογραφίες από την υποβρύχια δράση παρακάτω:

Περισσότερα από το VICE

Ο Φάκελος της Greek Mafia: Πέντε Εκτελέσεις σε 50 Μέρες

Η Marseaux θα Ήθελε να Δει Περισσότερους Συνομήλικούς της να Ψηφίζουν

Το «Τρίτο Μάτι» σε Βοηθάει να Γράφεις Μηνύματα Χωρίς να Σκοντάφτεις

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.