Αν υπάρχει μια ηλικία που έχω δει φίλους μου να φρικάρουν, αυτή δεν είναι τα 40 όπως όλοι πιστεύουν, αλλά τα 30. Δεν ξέρω πόσες φορές χρειάστηκε να πω «Ηρέμησε» σε ανθρώπους που φώναζαν «Why God? Why??» σαν τον Τζόι Τριμπιάνι στα Φιλαράκια σβήνοντας τα κεριά της τούρτας τους ή πόσες φορές έχω ακούσει τη φράση «με έχουν πιάσει λίγο τα υπαρξιακά μου γιατί αλλάζω δεκαετία» την ημέρα που κάποιος έφτανε στα dirty thirties.
Για τις γυναίκες πάντα παρατηρούσα πως είναι ακόμα πιο δύσκολο, γεγονός καθόλου περίεργο, αφού η κοινωνία πάντα χρησιμοποιούσε την ηλικία κατά τους. Πάντα η νεότητα για τους θηλυκούς ανθρώπους, αντιπροσώπευε την αθωότητα, την αγνότητα και τις ευκαιρίες, ενώ για τους άντρες στις πατριαρχικές κοινωνίες ίσχυε το ακριβώς αντίθετο. Κάπως έτσι, ο χρόνος, για τις γυναίκες μοιάζει μέχρι σήμερα εχθρός, αλλά για τους άντρες υπερισχύει η άποψη πως όσο μεγαλώνουν γίνονται καλύτεροι, ομορφότεροι, ωριμότεροι.
Videos by VICE
Μιας και ανήκω στη μακρινή γενιά του 1988, η μέρα που αλλάζω δεκαετία πλησιάζει. Από τα μέσα του επόμενου μήνα θα δηλώνω πλέον 30 και τουλάχιστον ημερολογιακά θα αποχαιρετίσω την πρώτη νιότη μου. Δεν λέω, με φρίκαρε κάποια στιγμή το γεγονός ότι μεγαλώνω. Το πέρασα κι εγώ αυτό το βράδυ που ανοίγει το κουτί του άγχους που βομβαρδίζει το μυαλό σου με ερωτήσεις όπως «Τι θα κάνω στο μέλλον; Τι έχω κάνει μέχρι τώρα στη ζωή μου; Είναι η ζωή μου όπως τη θέλω; Τι έχω κάνει για τον κόσμο και την ανθρωπότητα; Ήμουν άραγε καλός άνθρωπος μέχρι τώρα; Καλό θα ήταν να κάνω και ένα check up γιατί ποτέ δεν ξέρεις, 30 θα γίνω». Ναι, θα υπάρξει στιγμή που θα τα συζητήσεις όλα αυτά με το ταβάνι κάποιο βράδυ που δεν θα μπορείς να κοιμηθείς. Και είναι λογικό, διότι εντάσσεται στα πλαίσια μιας εσωτερικής αναζήτησης που θα πρέπει κάποια στιγμή να κάνεις έτσι κι αλλιώς.
Για τις γυναίκες η πίεση αυτή αυξάνεται λόγω της εμμηνόπαυσης, που ρεαλιστικά σε πιέζει να αποφασίσεις μέχρι κάποια ηλικία το εάν ή όχι θέλεις να κάνεις δικά σου παιδιά.
Κάπως έτσι δηλαδή θα έπρεπε να λειτουργούν τα γενέθλια. Σαν ένα καμπανάκι που σου υπενθυμίζει πως δεν έχεις πολύ χρόνο στη ζωή. Και κάπως έτσι θα έπρεπε να λειτουργεί κάθε αλλαγή δεκαετίας στη ζωή ενός ανθρώπου: Σαν μια καλή ανασκόπηση του ποιοι ήμασταν και ποιοι θέλουμε να γίνουμε. Τα «30» όμως είναι η καλύτερη ηλικία γιατί είναι το μεταίχμιο ανάμεσα στα γεμάτα χάος «20» και στα πιο ήρεμα «40».
Είναι η ηλικία που δεν ξέρεις ακριβώς τι θέλεις, αλλά ξέρεις τι δεν θέλεις. Κι αυτό είναι ακόμα πιο σημαντικό, διότι έχεις ακόμη κι άλλες πλευρές του εαυτού σου να ανακαλύψεις, αλλά έχεις ήδη βρει τα βασικά στοιχεία του χαρακτήρα σου και πλέον επιλέγεις τι θέλεις να αλλάξεις και τι όχι. Προσεγγίζεις τη ζωή με μια καλή αλαζονεία και προσπαθείς να λάβεις όσο περισσότερες εμπειρίες γίνεται. Παράλληλα, όμως, είσαι και κάπως πιο υπεύθυνος με κάθε πτυχή της ζωής σου γιατί δεν έχεις πια άγνοια κινδύνου. Έχεις μάθει κάπως εμπειρικά τον εαυτό σου και έστω και υποσυνείδητα τον προφυλάσσεις.
[VICE Video] #Γυναίκα: Το Σώμα της Ανήκει
Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.
Η άγνοια είναι η μάστιγα των 20 σε όλα τα επίπεδα. Ακόμη και στην ερωτική επαφή για τις γυναίκες είναι ακόμη δυσκολότερο να ανακαλύψουν πραγματικά τι τις ευχαριστεί και να το εκφράσουν. Για τα περισσότερα κορίτσια στα 20, η σεξουαλική επαφή μοιάζει με λαβύρινθο. Από τη μια θέλεις να ανακαλύψεις πράγματα, τον εαυτό σου, το σώμα σου, αλλά δεν είσαι αρκετά απελευθερωμένος για να το κάνεις. Ακόμα χειρότερα κάνεις πράγματα που δεν θέλεις ή νομίζεις ότι θέλεις για να ευχαριστήσεις κάποιον σύντροφο που δεν νοιάζεται ιδιαίτερα για τη δική σου σεξουαλικότητα ή δεν έχει ανακαλύψει ακόμη τη δική του. Στα 30 ξέρεις τι θέλεις, ξέρεις πώς να το ζητήσεις χωρίς συστολές, αναστολές, πρέπει και μη, γιατί σε ξέρεις καλύτερα. Το κυριότερο όμως είναι ότι πλέον έχεις μάθει ότι το σώμα σου, σου ανήκει και δεν ανέχεσαι τίποτα που δεν σε ευχαριστεί. Στα 20 ακόμη μαθαίνεις πώς να πεις «Όχι».
«Εσύ πότε θα γίνεις μάνα;»
Αν και ανήκω στις τυχερές, επειδή δεν άκουσα ποτέ από τους γονείς μου τις ατάκες «πότε θα παντρευτείς, πότε θα κάνεις παιδιά;», αυτό δεν σημαίνει ότι δεν το σκέφτηκα η ίδια ή ότι δεν έχω ακούσει αυτές τις ερωτήσεις από φίλους ή ακόμα και άγνωστους που έτυχε να συζητήσω μαζί τους. Δεν θυμάμαι πόσες φορές είδα έκπληκτα βλέμματα όταν εξήγησα πως προς το παρόν δεν σκέφτομαι, ούτε και σκέφτηκα ποτέ πως θα ήθελα να κάνω παιδιά ή όταν εξηγούσα πως αυτό το επιχείρημα με το «βιολογικό ρολόι» που δήθεν βαράει ασταμάτητα κάπου στα 30 είναι ένας μύθος που ξεκίνησε από έναν μισογύνη δημοσιογράφο.
Η κοινωνία για κάποιο λόγο πιστεύει ακόμη και σήμερα πως μοναδικός προορισμός μας είναι το να τεκνοποιήσουμε. Η ιδιότητα του «γονέα» για κάποιο λόγο δίνει περισσότερο κύρος, εμπνέει περισσότερο σεβασμό στον κοινωνικό περίγυρο. Για τις γυναίκες η πίεση αυτή αυξάνεται λόγω της εμμηνόπαυσης, που ρεαλιστικά σε πιέζει να αποφασίσεις μέχρι κάποια ηλικία το εάν ή όχι θέλεις να κάνεις δικά σου παιδιά. Στη δική μου περίπτωση, μιας και όσο μεγαλώνω τόσο απομακρύνομαι από τη σκέψη να γίνω μητέρα, η λύση ήρθε με τη λογική. Πάντα πίστευα πως ακόμη και αν θελήσω να κάνω παιδιά, θα προτιμούσα να υιοθετήσω ένα. Θεωρούσα -και θεωρώ ακόμα- κάπως εγωιστικό το γεγονός πως οι περισσότεροι άνθρωποι είναι ικανοί να αγαπήσουν μόνο το δικό τους παιδί ή ότι επιλέγουν να φέρουν στον κόσμο άλλο ένα μωρό τη στιγμή που τα ιδρύματα προστασίας ανηλίκων είναι γεμάτα από παιδιά που μεγαλώνουν μόνα και σε κακές συνθήκες.
Είναι κουραστικό να ρωτάνε οι άνθρωποι «πότε θα κάνεις παιδιά;» όταν ακούνε πως είσαι «30» ή «40» – και ανούσιο. Κανείς ποτέ δεν ρωτάει «είσαι αρκετά ευτυχισμένος; Έχεις μια καθημερινότητα που σου αρέσει;»
Επιπλέον, βλέποντας τριγύρω μου ότι οι περισσότεροι άνθρωποι γίνονται γονείς επειδή η κοινωνία τους έπεισε πως έτσι έπρεπε να κάνουν, και ότι τελικά καταλήγουν να αφιερώνουν όσο λιγότερο χρόνο μπορούν στα παιδιά τους, οι αμφιβολίες μου για το εάν θα πρέπει να έχω αυτό το ρόλο αυξάνονται. Ακόμη χειρότερα, δεν ξέρω τι είναι χειρότερο από το να πιστεύεις πως ο μόνος σου προορισμός στον κόσμο είναι να κάνεις ένα παιδί και να το αφήσεις σαν τη συνέχεια σου, το να κάνεις ένα παιδί για να φτιάξεις μια προέκταση του εαυτού σου και να δεις την αυτοπραγμάτωση σου μονάχα μέσα από εκεί. Ποτέ δεν λέω «ποτέ», αλλά αν ποτέ αποφάσιζα να φέρω ένα παιδί στον κόσμο ή να μεγαλώσω ένα παιδί που θα έχω υιοθετήσει, θέλω να ελπίζω πως θα ήταν επειδή θα μπορούσα να αναθρέψω έναν αξιόλογο αυτόνομο υγιή άνθρωπο και όχι για να με κλωνοποιήσω. Η απάντηση λοιπόν όταν κι εγώ ρώτησα σοβαρά τον εαυτό μου «πότε και εάν θα γίνω μάνα» ήταν αυτή και για τα 30, και για τα 40 και για την υπόλοιπη ζωή μου.
Αν και στη σημερινή κοινωνικοπολιτική κατάσταση το να είσαι αυτόνομος χωρίς να εξαρτάσαι οικονομικά από κάποιο συγγενή είναι δύσκολο σε οποιαδήποτε ηλικία, στα 30 είναι πιο πιθανό να έχεις καταφέρει να είσαι ανεξάρτητος. Σίγουρα πιο πιθανό από τα 20. Το να μένεις μόνος σου, να έχεις στο ψυγείο σου μόνο Gin, Tonic και μια ενυδατική κρέμα γιατί έτσι θέλεις, να γυρίζεις ό,τι ώρα θέλεις και να φεύγεις ό,τι ώρα θέλεις χωρίς γκρίνιες και ερωτήσεις έχει από μόνο του κάτι το απελευθερωτικό. Ορίζεις τη ζωή σου. Και στα 30 έχεις αυτήν την υπέροχη ευκαιρία να ξυπνάς με hangover, επειδή πάρταρες όλο το βράδυ, αλλά παράλληλα να έχεις πληρώσει μόνος σου και τους λογαριασμούς του σπιτιού σου. Έχεις την ευκαιρία να διαχειριστείς τα χρήματά σου, να κάνεις ταξίδια, καπρίτσια και επιπολαιότητες.
Για τις γυναίκες αυτή η ανεξαρτησία είναι ακόμη πιο σημαντική όταν επιτυγχάνεται, γιατί είναι πολύ πιο σπάνια. Η μισθολογική ανισότητα στην Ευρώπη ανάμεσα στα δύο φύλα, είναι ακόμη στο 18%, οπότε εκ των πραγμάτων για μια γυναίκα είναι δυσκολότερο το να έχει τα δικά της χρήματα και να είναι ανεξάρτητη. Η ερώτηση που θα έπρεπε να γίνεται λοιπόν στις γυναίκες (και όχι μόνο) σε οποιαδήποτε ηλικία, δεν είναι το πότε θα γίνουν μητέρες, αλλά το πότε θα πάρουν τις ζωές τους στα χέρια τους.
Είναι κουραστικό να ρωτάνε οι άνθρωποι «πότε θα κάνεις παιδιά;» όταν ακούνε πως είσαι «30» ή «40» – και ανούσιο. Κανείς ποτέ δεν ρωτάει «είσαι αρκετά ευτυχισμένος; Έχεις μια καθημερινότητα που σου αρέσει;», πράγματα δηλαδή ζωτικής σημασίας. Και είναι αστείο παράλληλα γιατί δείχνει το μόνιμο άγχος της κοινωνίας να εναρμονιστείς σε αυτή και στον ρόλο που θέλει να σου φορέσει: της μάνας και της καλής συζύγου. Μπορείς να είσαι αυτά αν το επιλέξεις, μπορείς να είσαι κι άλλα πράγματα. Απλώς αυτό που είσαι θα πρέπει να σε κάνει ευτυχισμένο και όχι να έχει καθοριστεί από τις αδιάκριτες ερωτήσεις όπως το: «Πότε θα γίνεις μάνα;».
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
Η Καθημερινότητά σου Αλλάζει Κάπως Απότομα Όταν Περνάς Εμμηνόπαυση στα 31 σου
Η Πραγματικά Άβολη Κουβέντα που Πρέπει να Κάνουμε για την 22χρονη που Παράτησε το Παιδί της
87 Μέρες, 23 Ώρες, 2 Λεπτά και 39 Δευτερόλεπτά στον Ευαγγελισμό Μεταξύ Ζωής και Θανάτου