Η Φετινή Εθνική Μέρα της Καταλονίας Ηταν Μια Μεγάλη Νίκη της Ανεξαρτησίας

Κόσμος κρατάει στην σημαία estelada κατά την Εθνική Ημέρα της Καταλονίας.

Είναι Πέμπτη πρωί και νιώθω φρικτά. Το προηγούμενο βράδυ, παραμονή της Εθνικής Ημέρας της Καταλονίας, ακολουθήσαμε τον κόσμο παρακολουθώντας τους εορτασμούς με μουσική και χορό του 17ου αιώνα (καθώς και ένα περίεργο θεατρικό δρόμου) στις περιφέρειες Gothic και Ribera της Βαρκελώνης. Ήπια πολύ, όπως συνηθίζει να κάνει κάποιος όταν υπάρχει μουσική και χορός και τώρα έχω αμυδρές αναμνήσεις από τη στιγμή που προσπαθούσα να διδάξω τους ντόπιους φίλους μου τους στίχους του τραγουδιού «Three Lions», ίσως συνεπαρμένος από τον πατριωτισμό της περίστασης.

Υποτίθεται ότι θα περνούσα τις πρώτες πρωινές ώρες προσπαθώντας να συνέλθω από την κραιπάλη με το αλκοόλ. Ωστόσο, με ξύπνησε η φίλη μου η Anna λέγοντας «Έλα-είναι η La Diada (Ντιάντα)…».

Καθώς περιπλανιόμασταν ανάμεσα στα πλήθη, ψάχνοντας για ένα μέρος να παρακολουθήσουμε την παρέλαση, κατάλαβα ότι υπάρχει μόνο ένα μέσο για να αντιμετωπίσει κανείς την κατάσταση. Έψαξα την τσάντα μου και πήρα μια μπύρα Estrella. «Είναι 10 το πρωί» λέει αποδοκιμαστικά ο Victor, ένας από την ομάδα των τεσσάρων. Αγνοώντας τη συμβουλή του, προσπαθώ να προσφέρω μερικά κουτάκια μπύρας στην παρέα. Όλοι με κοιτάνε με το ύφος που θα περίμενα να δω στην έναρξη μιας παρέμβασης. «Δεν είναι αυτού του είδους φεστιβάλ» ψιθυρίζει η Anna.

Η Εθνική Ημέρα Ντιάντα της Καταλονίας -La Diada Nacional de Catalunya- σηματοδοτεί την ημέρα που η Βαρκελώνη παραδόθηκε στις δυνάμεις των Βουρβόνων, στο αποκορύφωμα του Πολέμου της Ισπανικής Διαδοχής το 1714, εγκατέλειψε το καταλανικό Σύνταγμα και δήλωσε υποταγή στο ισπανικό στέμμα για τους επόμενους τρεις αιώνες.

Βρήκαμε θέση κοντά στο πάρκο Ciutadella. Έφιπποι ντυμένοι ώστε να αντιπροσωπεύουν τον στρατό που υπερασπίστηκε την πόλη παρελαύνουν πανηγυρικά πίσω μας, με κατεύθυνση την περιοχή El Born, προς το κέντρο της πόλης. Ακολουθούνται από στρατιώτες με μαύρα καπέλα, κοκκινομπλέ παλτά και τουφέκια. «Αντιπροσωπεύουν τους trabucaires, τους Καταλανούς παράνομους που εντάχθηκαν στην άμυνα» λέει η Anna.

Η ιδέα, μου είπαν, είναι να τιμήσουμε τους στρατιώτες που υπερασπίστηκαν την καταλανική ελευθερία το 1714. Όπως οι ιππείς και οι trabucaires, χιλιάδες άνθρωποι και στεφάνια βρίσκονται στο άγαλμα του Rafael Casanova, του αρχηγού άμυνας της πόλης, κοντά στην Ciutadella.

Η La Diada είναι ημέρα μνήμης, αλλά έχει επίσης γίνει το επίκεντρο για τις φιλοδοξίες των Καταλανών για εθνική ανεξαρτησία. Πέρυσι, περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι γιόρτασαν την ημέρα της Ντιάντα και διαδήλωσαν ζητώντας την ανεξαρτησία τους. Το φετινό φεστιβάλ είχε προβλεφθεί ότι θα ήταν ακόμα μεγαλύτερο, όχι μόνο γιατί είναι η 300η επέτειος από την πτώση της Βαρκελώνης, αλλά και επειδή πέφτει λίγες μέρες πριν από μια αρκετά σημαντική ψηφοφορία.

Καθώς η Σκωτία προετοιμάζεται να αποφασίσει εάν θα προχωρήσει στο μέλλον μόνη της, οι Καταλανοί παρακολουθούν στενά, με το δικό τους δημοψήφισμα για ανεξαρτησία να έχει προγραμματιστεί να γίνει στις 9 Νοεμβρίου. Οι επιπτώσεις από μια νίκη του «Ναι» στη Σκωτία θα γίνουν αισθητές και εδώ, καθώς θα δημιουργούσε προηγούμενο που θα μπορούσε να επιταχύνει την καταλανική ανεξαρτησία, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό της Καταλονίας Artur Mas. Το μόνο πρόβλημα, φυσικά, είναι ότι η ισπανική κυβέρνηση στην πραγματικότητα δεν αναγνωρίζει το δημοψήφισμα, παρόλο που οι Καταλανοί βουλευτές προσπαθούν να περάσουν ένα νόμο που θα κάνει το δημοψήφισμα νόμιμο, αναγκάζοντας τη Μαδρίτη να σεβαστεί το όποιο αποτέλεσμα.

Άνδρες ντυμένοι ως trabucaires

Αφού πέρασαν οι trabucaires, ακολουθήσαμε την παρέλαση προς την περιοχή El Born, όπου είναι γεμάτη με κίτρινα και κόκκινα χρώματα. Το μέγεθος του πλήθους είναι ήδη εντυπωσιακό και δύσκολα μπορώ να πιστέψω πόσες πολλές esteladas -η σημαία που παραδοσιακά κραδαίνουν οι Καταλανοί αυτονομιστές- βρίσκονται γύρω μου.

Παρατήρησα μια αναταραχή μπροστά μας και αναρωτήθηκα εάν το καλό κλίμα πρόκειται να αναστραφεί. Ο κόσμος φαίνεται να σκαρφαλώνει ο ένας πάνω στον άλλον. «Τι στο διάολο συμβαίνει;» αναρωτήθηκα μεγαλόφωνα. «Είναι ένα casteller» λέει η Anna με χαρά. Σύντομα συνειδητοποίησα ότι περίπου 30 άνθρωποι κατασκευάζουν έναν τεράστιο ανθρώπινο πύργο, με τη συνοδεία του χαρακτηριστικού ήχου που παίζεται με gralla, ένα καταλανικό φλάουτο. «Εξασκούνται χρόνια για να το κάνουν αυτό» λέει η Anna. «Είναι πολύ χαρακτηριστικό εδώ – πάντα βλέπεις ανθρώπινους πύργους σε μεγάλες εκδηλώσεις. Συμβολίζει πόσο πιο δυνατοί γινόμαστε όταν συνεργαζόμαστε, σαν σύνολο».

Δεν ξέρω εάν έφταιγε η ζέστη του μεσημεριού ή ο φόβος ότι θα δω πολλούς ανθρώπους να πέφτουν καθώς θα κατέρρεε η ανθρώπινη πυραμίδα, κάτι ενεργοποίησε το ένστικτο της φυγής μέσα μου. Γλίστρησα μακριά σε ένα μπαρ, σε έναν από τους πιο ήσυχους δρόμους του El Born για να πιω ένα αναψυκτικό στα γρήγορα.

«Ένα μεγάλο, παρακαλώ» λέω στον μπάρμαν, που χαμογελάει ειρωνικά με την προφορά μου.

«Σου αρέσει η Ντιάντα» ρωτάει στα αγγλικά.

«Πολύ ζέστη» απαντάω πριν να προσπαθήσω να επανορθώσω λέγοντας «Δεν έχω δει ποτέ τόσους πολλούς ανθρώπους – είναι απίστευτο».

«Έχουν έρθει από όλη την Καταλονία» απάντησε ο εύσωμος 50αρης, δίνοντας το ποτό μου. «Είμαστε πολύ περήφανοι για τη χώρα μας. Δεν έχω πρόβλημα με τους Ισπανούς, αλλά πρέπει να αντισταθούμε για τον πολιτισμό, την ιστορία μας».

Όταν τελικά εντόπισα την Anna και τους υπόλοιπους φίλους μου, μερικές ώρες αργότερα, είναι κοντά στην κολοσσιαία Αψίδα του Θριάμβου -μια τεράστια σημαία κρέμεται κάτω από αυτή- και συζητούν για το δημοψήφισμα. Η Anna κρίνει ότι η όλη κατάσταση είναι χάλια. Θα έπρεπε να γίνει διάλογος επιχειρημάτων όπως στη Βρετανία, αντί ο πόλεμος των λέξεων ανάμεσα σε Μαδρίτη και Καταλονία. Αμφιβάλλει ότι θα γίνει το δημοψήφισμα, ιδιαιτέρως εάν είναι παράνομο. Ο Victor, τον οποίο τώρα έχω αναγνωρίσει ως πορωμένο αυτονομιστή, όχι μόνο είναι σίγουρος ότι το δημοψήφισμα θα γίνει αλλά είναι πεπεισμένος ότι η απάντηση θα είναι «ναι».

Η Αψίδα του Θριάμβου

Όπως ο γαμημένος ο Tony Blair, υπήρξα ανόητος αρκετά ώστε να θέσω το επιχείρημα του Τρίτου Δρόμου. Δεδομένου ότι είναι σχεδόν αδύνατο το δημοψήφισμα να αναγνωριστεί, προτείνω η ψηφοφορία να είναι περισσότερο συμβολική. Ο κόσμος πιθανώς θα ψηφίσει «ναι» για να δώσει στους αυτονομιστές μοχλό πίεσης κατά της ισπανικής κυβέρνησης για περισσότερες εξουσίες και μεγαλύτερη αυτονομία, και όχι τόσο για ολοκληρωτική ανεξαρτησία.

Ακούγοντας μας να μιλάμε, ένας άνδρας που φοράει ένα κίτρινο μπλουζάκι (και είναι ανεξήγητο γιατί, αλλά θα αγοράσει ακόμα τρία από ένα από τα κιόσκια που πουλάνε καταλανικά αντικείμενα) παρεμβαίνει. «Κάνεις λάθος» λέει. «Έχουν πει ότι θα κηρύξουν ανεξαρτησία ένα ψηφίσουμε “ναι”».

Ο διάλογος συνεχίζεται στη Ribera όπου το πλήθος έχει συγκεντρωθεί για να ακούσει τις ομιλίες πίσω από την εκκλησία Santa Maria del Mar, του 14ου αιώνα. Εκεί, οι Καταλανοί υπερασπιστές της πόλης αντιστάθηκαν για τελευταία φορά. Ήταν η τελευταία επαρχία που έπεσε στα χέρια των Βουρβώνων. Απέναντι από την εκκλησία βρίσκεται το Fossar de les Moreres, όπου είναι θαμμένοι οι στρατιώτες και είναι το τόπος που το προηγούμενο βράδυ έγινε επίσημη τελετή από τον πρωθυπουργό Artur Mas.

Κόσμος έξω από τη Santa Maria del Mar

Καθώς το βράδυ πλησιάζει, το αριστούργημα της La Diada αρχίζει να παίρνει σάρκα και οστά. Το σχέδιο είναι κατά κάποιο τρόπο να οργανωθεί το τεράστιο πλήθος για να σχηματιστεί ένα γιγαντιαίο V για το «ψήφισε» ή τη λέξη «Νίκη» στις κεντρικές λεωφόρους Diagonal και Gran Via. Και ενώ προσπαθούμε να πάρουμε τις θέσεις μας, απολογούμαι σε μια κυρία επειδή έπεσα πάνω της. Έχει δυο μικρά κοριτσάκια μαζί της, και τα δυο με βαμμένα τα πρόσωπά τους κόκκινο και κίτρινο και λέει πως ήρθε από την Lleida, μια πόλη δυο ώρες μακριά με το αυτοκίνητο. «Θέλουμε να δείξουμε την υποστήριξή μας» λέει. «Η Καταλονία είναι χώρα με τη δική της γλώσσα και παραδόσεις. Απλώς θέλουμε η Μαδρίτη να το δεχθεί».

Είναι όλα πολύ οργανωμένα και μέχρι τις 17:14 -η ώρα που έπεσε η Βαρκελώνη- το V από κόκκινο και πράσινο φαίνεται να έχει σχεδόν ολοκληρωθεί. Φυσικά δεν μπορείς να το δεις καλά από το επίπεδο του δρόμου, αλλά μπορούν να το δουν στη Μαδρίτη, με τη βοήθεια ενός από τα ελικόπτερα των μέσων ενημέρωσης που πετάνε από πάνω μας.

Καθώς ο ήλιος εξαφανίζεται, ετοιμαζόμαστε για τη νύχτα στην Αψίδα του Θριάμβου, όπου έχει στηθεί σκηνή και συγκροτήματα ετοιμάζονται να παίξουν τραγούδια στα καταλανικά. Τελικά ανοίγω μια Estrella, αλλά αναπηδώ μετά την πρώτη γουλιά της χλιαρής μπύρας. «Μην ανησυχείς φίλε» γελάει ο Victor, βάζοντας το χέρι του γύρω από τον ώμο του. «Σε μερικές εβδομάδες είναι το Le Mercè, το πραγματικό πάρτι της Βαρκελώνης».

Μου είπαν ότι αυτό είναι το κύριο ετήσιο φεστιβάλ της πόλης, όπου υπάρχουν γιγαντιαίες φιγούρες από πεπιεσμένο χαρτί (gegants), επιδείξεις πυροτεχνημάτων από ανθρώπους που φορούν κοστούμια του διαβόλου (carrefocs) και πολλούς περισσότερους castellers. Θα έχει και πολύ ποτό επίσης. Ίσως φταίει η ζεστή μπύρα, αλλά δεν είμαι σίγουρος ότι το Le Mercè θα ταιριάξει με το La Diada. Η πολιτική μπορεί να είναι ένα διαφορετικό είδος ταξιδιού για μερικούς, αλλά για μένα υπάρχουν πολλά περισσότερα που σε κινητοποιούν όταν το πάρτι σου πλαισιώνεται από την επί μακρώ διαμάχη για απόσχιση μιας ολόκληρης περιοχής.

Αργότερα, είδα τα νέα και έμαθα ότι 2 εκατομμύρια άνθρωποι σκέφτηκαν να πάρουν μέρος στις εκδηλώσεις της ημέρας (αν και τουλάχιστον ένα μέσο ενημέρωσης στη Μαδρίτη, κάνει λόγο για 500.000 χιλιάδες), μετατρέποντας το όλο πράγμα στη μεγαλύτερη «πορεία» που έχει γίνει ποτέ στην Ευρώπη.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter,  Facebook και Instagram.