Από την Ελληνική Κρίση ως το Bataclan: Οι 50 Στιγμές της Δεκαετίας που Όρισαν την Ευρώπη

Οι δεκαετίες είναι ένας άτυπος τρόπος διαμόρφωσης της ποπ κουλτούρας κάθε εποχής και καθορίζουν τι μας ώθησε σε κάτι που φαινόταν - μόνο εκείνη τη στιγμή- σαν ανθρώπινη πρόοδος. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η είσοδος μιας νέας δεκαετίας είναι μια γιορτή για το τι πρόκειται να έρθει, αντί για επικρατούσα φόβο ότι τα πάντα είναι ακατάπαυστα πατήσαμε.

Τα 00s είχαν ξεκινήσει με τον πόλεμο στο Ιράκ και το LimeWire, και τελείωσαν με τον Μπαράκ Ομπάμα και το iPhone. Καθώς το 2009 προχωρούσε προς το 2010, υπήρξαν φανεροί λόγοι να αισθανθούμε αισιόδοξοι ότι η κοινή λογική θα μας υποδεχόταν στην άλλη πλευρά. Αυτό το μήνυμα περί ελπίδας και αλλαγής εξαπλώθηκε στην Ευρώπη.

Τότε όλα άλλαξαν. Είναι δύσκολο να εντοπίσουμε ακριβώς πότε, αλλά σε κάποιο σημείο, η αρχική υπόσχεση του 2010 κατέρρευσε. Θα ήταν ψέμα να πούμε ότι τα τελευταία δέκα χρόνια στην ήπειρό μας ήταν κάτι άλλο πέρα από μια πρόκληση, στην καλύτερη περίπτωση. Πιο απλά: Πολύς κόσμος πέρασε πάρα πολύ χρόνο υπερασπιζόμενος το δικαίωμά του να υπάρχει.

Ακόμη, είναι σημαντικό να κοιτάξουμε προς τα πίσω, για το πώς φτάσαμε εδώ, μόνο και μόνο για να θυμηθούμε εκείνους που σκοτώθηκαν σε τρομοκρατικές επιθέσεις όπως στο Bataclan, στην Utøya και στη συναυλία της Ariana Grande στο Μάντσεστερ. Eίναι επίσης σημαντικό να υπενθυμίσουμε ότι μια γενιά νέων που μεγάλωσε με φανατισμό και τρόμο κατάφερε να προχωρήσει στον αγώνα για την υπεράσπιση της κλιματικής επιστήμης, των μεταναστών και του δικαιώματος του ατόμου να επιλέξει ποιο είναι και τι αγαπά. Ακολουθεί η ανακεφαλαίωση των 50 στιγμών που χαρακτήρισαντην Ευρώπη αυτή τη δεκαετία.

Πιάνοντας τέσσερα από τα οκτώ πιθανά σημεία του Δείκτη Ηφαιστειακής Εκρηκτικότητας (VEI), η έκρηξη του Eyjafjallajökull στην Ισλανδία είχε ως αποτέλεσμα περίπου 250 εκατομμύρια κυβικά ηφαιστειακών θραυσμάτων και ηφαιστειακή στάχτη που έφτασε σε ύψος εννιά χιλιομέτρων. Η στάχτη σκοτείνιασε τους ευρωπαϊκούς ουρανούς για μέρες και οδήγησε στη μεγαλύτερη διακοπή πτήσεων από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Μεταξύ 14 και 20 Απριλίου, ακυρώθηκαν 107.000 πτήσεις και επηρεάστηκαν δέκα εκατομμύρια επιβάτες. Για κάποιους ήταν μια ευχάριστη παράταση των διακοπών του Πάσχα, αλλά λυπόμαστε τους 200 Μπαγκλαντεσιανούς που πήγαιναν στον Λονδίνο, χωρίς την κατάλληλη βίζα, και κρατήθηκαν ουσιαστικά σε ένα αεροδρόμιο του Βελγίου (κάπως σαν τον Tom Hanks στο The Terminal).

Βρισκόμαστε στο 2010 και το φάντασμα της μεγάλης ύφεσης του 2009 ακόμα πλανιέται από πάνω μας. Οι κυβερνήσεις ανά την Ευρώπη είναι αντιμέτωπες με αυξανόμενα χρέη και ελλείμματα, και ο αντίκτυπος πλήττει έντονα τον τραπεζικό τομέα.

Κάπου εδώ μπαίνει η Ελλάδα, η οποία πριν την οικονομική κρίση είχε μια σχετικά εύρωστη οικονομία. Αλλά οι σπατάλες της κυβέρνησης για να καλύψουν κάποια δημοσιονομικά κενά είχαν οδηγήσει σε αύξηση του χρέους. Τον Μάιο του 2010 η λιτότητα ήταν μονόδρομος και η κυβέρνηση ανακοίνωσε μια σειρά μέτρων στο πλαίσιο ενός bail out 110 δισεκατομμυρίων, από την ΕΕ και το ΔΝΤ.

Η κίνηση αυτή προκάλεσε εξέγερση και γενική κοινωνική αναταραχή. Θεωρείται το πρώτο σημαντικό επεισόδιο του φαινομένου που αργότερα θα γινόταν γνωστό ως Ευρωπαϊκή Κρίση Χρέους και θα έπληττε την Ιρλανδία, την Ισπανία, την Πορτογαλία και την Κύπρο τα επόμενα χρόνια.

H Ισπανία κέρδισε το Παγκόσμια Κύπελλο FIFA 2010 στη Νότια Αφρική, αλλά ο πραγματικός ήρωας ήταν το χταπόδι-μέντιουμ, το κεφαλόποδο-προφήτης, ο ένας και μοναδικός Paul. Η προσοχή του κόσμου στράφηκε σε αυτό το οκτάποδο θαλάσσιο πλάσμα από το Γουέιμουθ της Αγγλίας, όταν προέβλεψε σωστά τα αποτελέσματα όλων των ματς της Γερμανίας. Κάθε φορά, έδιναν στον Paul δυο κουτιά με τις σημαίες των ομάδων. Όποιο κουτί διάλεγε, η αντίστοιχη χώρα κέρδιζε.

Τον Οκτώβρη του 2010 επιβεβαιώθηκε ο θάνατός του, από το προσωπικό στον χώρο φιλοξενίας του, το Sea Life Centre στο Ομπερχάουζεν της Γερμανίας, όπου υπάρχει ακόμα το μνημείο του. RIP.

Θυμάστε την εποχή πριν το The Voice; Πριν συναντηθούν ο will.i.am και ο Sir Tom Jones; Πριν η μουσική βιομηχανία αποφασίσει να κρίνει το ταλέντο κι όχι την εμφάνιση; Πριν τις κόκκινες καρέκλες;

Η ιδέα που ξεκίνησε στην Ολλανδία το 2010 ήταν του John de Mol. Τέσσερις μουσικοί έκριναν τυφλές οντισιόν, όπου μόνο άκουγαν, χωρίς να βλέπουν τους διαγωνιζόμενους. Από τότε και με λίγες μικροαλλαγές, έγινε πυλώνας της ριάλιτι τηλεόρασης σε 145 χώρες. Η Wikipedia λέει ότι σε όλο τον κόσμο έχουν υπάρξει 416 νικητές.

Τέλος πάντων, ο John de Mol τώρα αξίζει περίπου 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ, οπότε όπως θα έλεγε ο Jesse J, «ποιος γελάει τώρα;».

Θυμήσου αν μπορείς τις αλκυονίδες μέρες πριν το Brexit. Πιο απλές εποχές, όπου η αύξηση των διδάκτρων στα πανεπιστήμια ήταν το μεγαλύτερο πρόβλημά μας. Ενώ υποσχέθηκαν ότι θα μείωναν τα δίδακτρα, οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες υπό τον Nick Clegg βρέθηκαν στην αμήχανη θέση να μοιράζονται τη διακυβέρνηση με τους Tories. Και ο πρωθυπουργός David Cameron αποφάσισε ότι ήταν καλύτερη ιδέα να αυξήσουν τα δίδακτρα.

Δεν πήγε και πολύ καλά αυτό. Μια τεράστια διαδήλωση με 50.000 άτομα πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο και εκατοντάδες φοιτητές κατέλαβαν τα κεντρικά γραφεία του Συντηρητικού Κόμματος, κάτι που ενέπνευσε παρόμοια γεγονότα σε όλη τη χώρα. Εκατοντάδες άτομα συνελήφθησαν, όλοι μάθαμε τι σημαίνει “kettling” και όλοι ήταν πολύ θυμωμένοι. Άξιζε τον κόπο;

Όχι και τόσο, εκτός φυσικά αν είσαι Ουαλός - οι Ουαλοί κατάφεραν να εμποδίσουν την αύξηση. Για τους υπόλοιπους όμως, παίχτηκε μαλακία: Θα αποπληρώνουν φοιτητικά δάνεια μέχρι να πάρουν σύνταξη.

Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι μέχρι το 2011 στη Μάλτα, η φράση «μέχρι να μας χωρίσει ο θάνατος», ήταν κυριολεκτικά νόμος στην πιστά καθολική χώρα. Σκεφτείτε το. Οι γάμοι στη Μάλτα, μέχρι τότε, έληγαν μόνο με θάνατο.

Η απόφαση για τη νομιμοποίηση του διαζυγίου έγινε με το αγαπημένο δημοκρατικό εργαλείο όλων: το δημοψήφισμα.

Μετά από ένα ιδιαίτερα άσχημο δημόσιο debate, κατά το οποίο ένας επίσκοπος προειδοποίησε ότι όσοι ψήφιζαν ΝΑΙ δεν θα μπορούσαν να κοινωνήσουν, το ΝΑΙ κέρδισε με 53%. Δεν τη λες και σαρωτική νίκη. Αλλά έτσι η η Μάλτα έγινε η τελευταία χώρα στην Ευρώπη που νομιμοποίησε το διαζύγιο, αφήνοντας πίσω μόνο το Βατικανό και τις Φιλιππίνες παγκοσμίως. Επιτέλους, οι Μαλτέζοι μπορούσαν να πραγματοποιήσουν την επιθυμία τους για μεγάλα πάρτι και δώρα, χωρίς να πτοούνται από τρομακτικά πράγματα όπως ισόβια δέσμευση – όπως οι υπόλοιποι άπιστοι σαν εμάς.

Σε μια από τις πιο ανατριχιαστικές τρομοκρατικές επιθέσεις στη σύγχρονη ιστορία, ο λευκός εθνικιστής Anders Behring Breivik σκότωσε 77 άτομα μέσα σε 48 ώρες στη Νορβηγία. Οι επιθέσεις του ξεκίνησαν με μια βόμβα σε αυτοκίνητο στο Όσλο, η οποία προκάλεσε τον θάνατο οκτώ ανθρώπων, και τελείωσε στην Οτόγια, ένα νησί όπου βρίσκεται μια κατασκήνωση. Εκεί άνοιξε πυρ και σκότωσε άλλους 69, πολλοί εκ των οποίων παιδιά.

Τα κίνητρά του, σε ένα online μανιφέστο τη μέρα των επιθέσεων, ήταν μια τρομακτική υπενθύμιση των ύπουλων συνεπειών της ισλαμοφοβίας και του μισογυνισμού στη σύγχρονη κοινωνία, και ανάγκασε τα μίντια να σταματήσουν την τάση να μη βάζουν την ταμπέλα «τρομοκράτης» σε λευκούς εξτρεμιστές. Οκτώ χρόνια αργότερα, ένας Αυστραλός εκτελεστής ανέφερε τον Breivik ως έμπνευση για τη δολοφονία 51 ατόμων σε ένα τζαμί στο Κράισττσερτς στη Νέα Ζηλανδία.

Τον Αύγουστο του 2011, η αστυνομία στο Ηνωμένο Βασίλειο σκότωσε έναν νεαρό μαύρο άντρα ονόματι Mark Dunkan, τον οποίο κατηγορούσαν για σχεδιασμό επίθεσης. Τέσσερις μέρες, που χαρακτηρίστηκαν από τα μεγαλύτερα επεισόδια, εμπρησμούς, λεηλασίες των τελευταίων ετών στη χώρα, οδήγησαν σε πέντε θανάτους. Τα πράγματα ήταν τόσο άσχημα που ο ο David Cameron αναγκάστηκε να επιστρέψει από τις ακριβές διακοπές του για να δει προς τι ο χαμός.

Τα επεισόδια σηματοδότησαν την πρώτη από τις πολλές θυμωμένες διαδηλώσεις απογοητευμένων ανθρώπων τους οποίους συνέθλιβε το βάρος της λιτότητας των Tories, στον απόηχο της οικονομικής κρίσης. Έδωσε τον τόνο για μια συλλογική δυσαρέσκεια που ακόμα καλά κρατεί, εννιά χρόνια αργότερα.

Είναι σχεδόν αδύνατο να πεις τις λέξεις Silvio και Berlusconi χωρίς να σκεφτείς τα “bunga bunga”. Ο διαβόητος πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας –που έγινε ο μακροβιότερος ηγέτης της χώρας από τον Mussolini– φαινόταν ότι κανείς δεν μπορούσε να τον ακουμπήσει. Και έτσι ήταν.

Το ένα σκάνδαλο ξέσπαγε μετά το άλλο, αλλά τίποτα δεν φαινόταν να τον επηρεάζει. Υπήρξαν όργια, η δίκη (γνωστή ως Rubygate) όπου κατηγορήθηκε ότι ζήτησε σεξ από ανήλικη. Υπήρξαν αμέτρητα ρατσιστικά σχόλια και ανάρμοστες «γκάφες» (όπως τις περιέγραφε ο Τύπος) και να ένα που αξίζει να αναφέρουμε: Κάποτε δικαιολόγησε τα σεξουαλικά κατορθώματά του λέγοντας, «Καλύτερα να σου αρέσουν τα όμορφα κορίτσια, παρά να είσαι γκέι». Και παρόλα αυτά, επιβίωσε. Γιατί; Βοήθησε το ότι έλεγχε τα περισσότερα ιταλικά μίντια. Η παραίτησή του το 2011 χαιρετίστηκε με πάρτι και εορτασμούς – ταιριαστός αποχαιρετισμός για τον κύριο Bunga Bunga.

Η Ευρώπη επιβίωσε από το τέλος του κόσμου! Και πώς το γιόρτασε; Φρόντισε να διαλυθεί την επόμενη δεκαετία.

Οι Pussy Riot δημιουργήθηκαν το 2011 – ένα καταγγελτικό πανκ φεμινιστικό γκρουπ που τράβηξε την προσοχή του κόσμου τον Φεβρουάριο του 2012. Βγάζοντας τα χειμωνιάτικα παλτά τους και φορώντας πολύχρωμες μπαλακλάβες, οι Pussy Riot βρέθηκαν στην Αγία Τράπεζα του Καθεδρικού ναού του Χριστού Σωτήρα της Μόσχας για να παίξουν το Punk Prayer, ένα τραγούδι που επιτίθεται στον πρόεδρο Vladimiri Putin για τον αυταρχισμό του και τους δεσμούς του με την Ορθόδοξη Εκκλησία.

Το ροκ εν ρολ σόου τους δεν εκτιμήθηκε από τις ρωσικές Αρχές. Λιγότερο από δυο βδομάδες μετά, οι ακτιβίστριες κατηγορήθηκαν για χουλιγκανισμό υποκινημένο από θρησκευτικό μίσος, συνελήφθησαν και κρατήθηκαν πριν τη δίκη. Διάσημοι καλλιτέχνες όπως οι Sting, Madonna και Red Hot Chilli Peppers ζητούσαν την απελεύθερωσή τους. Τρία από τα μέλη εξέτισαν ποινές στη φυλακή, ενώ άλλα δέχτηκαν πολλάκις επιθέσεις. Ο Putin, όμως, την πάτησε τελικά. Το χαρακτηριστικό ντύσιμό τους αναγνωρίζεται πλέον διεθνώς ως σύμβολο διαμαρτυρίας.

Υπάρχει μια κατηγορία ανθρώπων: είναι εκείνοι που ζουν εκθέτοντας τα παραπτώματα σημαντικών ανθρώπων, οι οποίοι τελικά είναι εγκληματίες. Ένας απ’ αυτούς είναι ο Julian Assange, ιδρυτής των WikiLeaks, ενός αμφιλεγόμενου σάιτ που φτιάχτηκε τη δεκαετία του 2000 για να εκθέσει τις παρασπονδίες των κυβερνήσεων όλου του κόσμου.

Όλοι έμαθαν ποιος είναι ο Assange όταν δημοσίευσε έγγραφα σχετικά με τους πολέμους σε Ιράκ και Αφγανιστάν που του παρείχε η Chelsea Manning, η οποία στη συνέχεια φυλακίστηκε στις ΗΠΑ. Αλλά ο κυνηγός έγινε κυνηγμένος το 2010, όταν η Σουηδία έβγαλε ένταλμα για τη σύλληψη του Assange, με κατηγορίες βιασμού και κακοποίησης. Ο Assange ισχυρίστηκε ότι ήταν αθώος και πως όλο ήταν ένα περίπλοκο τέχνασμα για να τον συλλάβουν οι Αμερικανοί. Αυτό ξεκίνησε ένα παράξενο παιχνίδι της γάτας με το ποντίκι, που οδήγησε στον εθελοντικό εγκλεισμό του στην πρεσβεία του Εκουαδόρ στο Λονδίνο το 2012, όπου έμεινε ως de facto πολιτικός πρόσφυγας για επτά χρόνια.

Επιτέλους, καλά νέα. Οι άνθρωποι χρησιμοποίησαν το μυαλό τους για λύσουν κάτι δύσκολο, αντί να κάνουν κακό ο ένας στον άλλον. Μιλάμε για το μποζόνιο του Χιγκς. Τι είναι αυτό;

ΟΚ, σύμφωνα με τον ορισμό, το μποζόνιο του Χιγκς (που λέγεται και το σωματίδιο του Θεού, επειδή είναι τόσο δύσκολο να εντοπιστεί) είναι ένα υποατομικό σωματίδιο η ύπαρξη του οποίου προβλέπεται από τη θεωρία που ενοποίησε τις ασθενείς και ηλεκτρομαγνητικές αλληλεπιδράσεις. Καταλάβατε; Ούτε κι εγώ. Αλλά η ανακάλυψή του ήταν πολύ σημαντική, κυρίως επειδή είναι πολύ σημαντικό για να κατανοήσουμε τη δομική ύλη, γνωστή και ως… τα πάντα. Κάτι που προσπαθούσαν να αποδείξουν οι επιστήμονες πολύ καιρό. Ακούγεται πολύ σημαντικό.

Δεν ξέρουμε ακριβώς πόση σημασία πρέπει να δώσουμε στο Νόμπελ Ειρήνης. Ναι, η Malala Yousafzai και ο Nelson Mandela είναι ανάμεσα στους νικητές, αλλά το ίδιο ισχύει και τον Barack Obama και την Aung San Suu Kyi.

Αλλά η απόφαση να δοθεί στην ΕΕ το βραβείο του 2012 ήταν σημαντική, έστω και για να στοχαστούμε για λίγο. Για αιώνες, πόλεμοι και συγκρούσεις όριζαν τις ενδοευρωπαϊκές σχέσεις, οι αρχές του περασμένου αιώνα ήταν πολύ κακή εποχή για την ειρήνη. Μάλιστα, οι σχέσεις ανάμεσα στα κράτη της ΕΕ είναι τώρα καλύτερες από ποτέ.

Όταν ο λευκός καπνός από την Καπέλα Σιστίνα στη Ρώμη έδειξε την εκλογή του νέου Πάπα, στις 13 Μαρτίου του 2013, έγινε η αναγγελία μιας επιλογής που λίγοι περίμεναν. Ο Jorge Mario Bergoglio, τότε αρχιεπίσκοπος του Μπουένος Άιρες, είχε πολλές πρωτιές. Έγινε ο πρώτος Ιησουίτης ποντίφικας, ο πρώτος από την Αμερική, ο πρώτος από το νότιο ημισφαίριο και ο πρώτος εκτός Ευρώπης εδώ και 1.300 χρόνια. Ήταν ενδεχομένως ένδειξη ότι η Καθολική Εκκλησία ήταν έτοιμη να κάνει τα πράγματα αλλιώς.

Από τότε αυτός ο νέος πνευματικός ηγέτης έχει παρουσιάσει περισσότερες προοδευτικές ιδέες πιέζοντας για δράση για την κλιματική αλλαγή, απαιτώντας το τέλος των πυρηνικών και δείχνοντας μια τάση εκσυγχρονισμού στην προσέγγιση ως προς την αντισύλληψη και την ομοφυλοφιλία. Παρόλα αυτά, η άποψη του 82χρονου για την έκτρωση παραμένει - ότι είναι σαν να προσλαμβάνεις εκτελεστή. Επομένως, μια απο τα ίδια.

Κατηγορίες για απάτη κυνηγούσαν τον ποδηλάτη κάτοχο ρεκόρ από το 1999, αλλά επιτέλους –σε μια εκνευριστική συνέντευξη με την Oprah Winfrey τον Ιανουάριο του 2013– ο Lance Armstrong παραδέχτηκε ότι είχε χρησιμοποιήσει απαγορευμένες ουσίες για την ενίσχυση της απόδοσης.

Ο Armstrong θεωρούνταν ήρωας όταν επιβίωσε από καρκίνο των όρχεων στα 25 του, πριν τελικά κερδίσει επτά τίτλους (ρεκόρ) στον Γύρο της Γαλλίας. Αλλά στην περιβόητη συνέντευξη, ο Armstrong απάντησε «Ναι», σε ερωτήσεις αν είχε χρησιμοποιήσει απαγορευμένες ουσίες, ανάμεσά τους και αναβολικά. Μετά από αυτό, του αφαιρέθηκαν οι τίτλοι που είχε κερδίσει μετά τον Αύγουστο του 1998. Έμαθε το μάθημά του. Ή και όχι. Λίγα χρόνια μετά, σε μια εκπληκτική επίδειξη ταπεινότητας, ο Armstrong είπε στο BBC ότι αν βρισκόμασταν πάλι στο 1995, μάλλον θα το ξανάκανε.

Δεν πειράζει όμως, γιατί λίγο μετά, 1.000 Ρώσοι αθλητές θα εμπλέκονταν σε ένα διεθνές σκάνδαλο ντοπαρίσματος, που θα έθετε σε κίνδυνο τον τίτλο του Armstrong ως του μεγαλύτερου απατεώνα της δεκαετίας.

Την πρωτοχρονιά του 2014, οι περιορισμοί της ελεύθερης μετακίνησης των Ρουμάνων και των Βουλγάρων έληξαν, που σήμαινε ότι μπορόυσαν ελεύθερα να ζήσουν και να εργαστούν στις χώρες-μέλη της ΕΕ. Οι προβλέψεις έλεγαν ότι θα μετανάστευαν μέχρι και 50.000 Ρουμάνοι και Βούλγαροι τον χρόνο, ειδικά στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ωστόσο, το ότι υπήρξε αρχικά αξιοσημείωτη μείωση αυτού του αριθμού, μόνο πλήγμα για τον εγωισμό των ξενοφοβικών μπορεί να θεωρηθεί. Σαν τον βλάκα στο σχολείο που προμόταρε τρελά ένα πάρτι στο οποίο κανείς δεν ήθελε να πάει έτσι κι αλλιώς.

Τελικά, ο αριθμός αυξήθηκε και τον χρησιμοποίησαν ως επιχείρημα οι υποστηρικτές της εξόδου από την ΕΕ και οι κινδυνολόγοι πριν από την ψηφοφορία για το Brexit. Είναι ειρωνικό που αυτοί οι άνθρωποι έχουν συμβάλλει πολύ περισσότερο στην οικονομία και τον πολιτισμό του Ηνωμένου Βασιλείου εκείνο το διάστημα, από ό,τι ο Nigel Farage και οι φίλοι του.

Ο ισλαμόφοβος και ηγέτης του ακροδεξιού κόμματος (PPV) της Ολλανδίας, Geert Wilders, έπεσε πιο χαμηλά από ποτέ στην προεκλογική εκστρατεία του 2014. Επιτιθέμενος στην μαροκινή κοινότητα της Ολλανδίας –μια από τις μεγαλύτερες διασπορές του Μαρόκο με σχεδόν 400.000 άτομα– έγινε πολύ γρήγορα εξαιρετικά μη δημοφιλής.

Η προεκλογική του υπόσχεση για λιγότερους Μαροκινούς στη χώρα αν εκλεγόταν, πυροδότησε την οργή των πολιτών, των πολιτικών και των μίντια, προκάλεσε διαδηλώσεις και έκανε το RTL να πάρει πρώτη φορά θέση μετά από 25 χρόνια, λέγοντας στον Wilders ότι είχε περάσει τα όρια. Χιλιάδες άτομα διαμαρτυρήθηκαν και ο Habib El Kaddouri του Grouping of Dutch-Moroccans Foundation είπε πως η κοινότητα ένιωσε ότι δεχόταν επίθεση. Όλο αυτό οδήγησε σε δίκη όπου ο Wilders βρέθηκε ένοχος για την υποκίνηση διακρίσεων. Δυστυχώς αυτό δεν επηρέασε ιδιαίτερα τα αποτελέσματα του κόμματος στις επόμενες εκλογές.

Όλοι έχουμε περάσει μια άσχημη χρονιά – όταν χωρίζουν οι γονείς σου, όταν σε απολύουν και χωρίζεις ταυτόχρονα. Αυτό ήταν το 2014 για την Ουκρανία. Απανωτά εφιαλτικά γεγονότα.

Όλα ξεκίνησαν τον Νοέμβριο του 2013, όταν ο φιλορώσος πρόεδρος Victor Yanukovych προσπάθησε να υπαναχωρήσει από μια εμπορική συμφωνία με την ΕΕ. Μετά από βίαιες διαδηλώσεις στο Κίεβο, η κυβέρνησή του ανετράπη και διώχθηκε από τη χώρα.

Τότε, Ρώσοι στρατιώτες εισβάλουν και προσαρτούν την Κριμαία – μια περιοχή στα νότια της Ουκρανίας με πλειοψηφία ρωσικού πληθυσμού. Λίγες εβδομάδες αργότερα, φιλορώσοι αυτονομιστές αρχίζουν να καταλαμβάνουν περιοχές στο Ντοντμπάς και ξεκινάνε έναν πόλεμο που τυπικά δεν έχει τελειώσει ακόμα.

Σε ένα αμφισβητούμενο δημοψήφισμα, οι κάτοικοι της Κριμαίας υποτίθεται ψήφισαν υπέρ της προσάρτησης. Η διεθνής κοινότητα επιβάλλει κυρώσεις στη Ρωσία και αρνείται να αναγνωρίσει τη νομιμότητα της προσάρτησης παρόλο που οι ντόπιοι ακόμα φαίνονται ικανοποιημένοι με το αποτέλεσμα.

Στις 17 Ιουλίου του 2013, η πτήση των Μαλαισιανών Αερογραμμών MH17 από Άμστερνταμ για Κουάλα Λουμπούρ, καταρρίφθηκε από ρωσικό πύραυλο κοντά στα ουκρανικά σύνορα. Και οι 298 επιβάινοντες σκοτώθηκαν, ανάμεσά τους 193 Ολλανδοί, 34 Μαλαισιανοί και 27 Αυστραλοί. Παραμένει η πιο θανατηφόρα κτηνωδία στον πόλεμο μεταξύ της Ουκρανίας και των στηριζόμενων από τη Ρωσία αυτονομιστών. Η έρευνα που ακολούθησε ήταν η μεγαλύτερη του είδους στην ολλανδική ιστορία, με 200 περίπου αστυνομικούς ερευνητές.

Η ρωσική ανάμειξη στην τραγωδία επιβεβαιώθηκε από τις κυβερνήσεις της Ολλανδίας και της Αυστραλίας, σε μια κοινή έρευνα το 2018. Τον Ιούνιο του 2019 οι ολλανδικές Αρχές εξέδωσαν ένταλμα για τη σύλληψη τεσσάρων υπόπτων, ο πιο γνωστός απ’ τους οποίους ήταν πρώην μέλος της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ρωσίας. Η ρωσική κυβέρνηση, όπως ήταν αναμενόμενο, μέχρι και σήμερα δεν συνεργάζεται και οι 298 νεκροί δεν έχουν δικαιωθεί.

Το παλιό καλό δημοψήφισμα εμφανίστηκε πρώτη φορά τη δεκαετία αυτή στη Σκοτία τον Σεπτέμβρη του 2014. Το ερώτημα αν οι Σκοτσέζοι ήθελαν ανεξαρτησία από το Ηνωμένο Βασίλειο, μας έδωσε μια εικόνα της πλέον χαρακτηριστικής ανικανότητας των πολιτικών της χώρας να κάνουν μια εκστρατεία. Αν σου αρέσουν οι μεταφορές, δεν υπάρχει καλύτερη από αυτή τη ντροπιαστικής προβληματικής σημαίας. Άλλες «δυνατές» στιγμές είναι όταν η παρουσιάστρια του Sky News Kay Burley πιάστηκε να αποκαλεί κάποιον υποστηρικτή τού ΝΑΙ, «λίγο βλάκα», και αυτά τα σκυλάκια υπέρ της ανεξαρτησίας.

Από τον αριθμό ρεκόρ 97% εγγεγραμμένων ψηφοφόρων, ένα τεράστιο 84,6% εμφανίστηκε εκείνη τη μέρα. Αρκεί να πούμε ότι ενδιαφέρθηκαν οι πολίτες και στο τέλος το ΟΧΙ κέρδισε με 55,5%. Οι Tories θεώρησαν το αποτέλεσμα επιτυχημένο και μπορούσαν πια να εστιάσουν τις ενέργειές τους στο να συζητήσουν αν το Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει να είναι μέλος της ΕΕ. Περισσότερα επ’ αυτού παρακάτω.

Δεν ήταν αγωνιώδης τελικός. Όταν η Κοπεγχάγη φιλοξένησε την Eurovision το 2014, η Cochita Wurst ήταν σίγουρα η μόνη πιθανή νικήτρια του μοναδικού διαγωνισμού πριν τελειώσει καν. Το κολλητικό τραγούδι της “Rise Like a Phoenix” σύντομα έγινε queer ύμνος, αλλά κρίνοντας από τη σοκαρισμένη, συγκινημένη και ταραγμένη έκφραση στο πρόσωπο της Αυστριακής, δεν το περίμενε.

Φυσικά, πάντα υπάρχει ένα αναπόφευκτο camp στοιχείο στον διαγωνισμό και δεν ήταν η πρώτη φορά που μια ΛΟΑΤΚ συμμετοχή διαγωνίστηκε ή κέρδισε. Αλλά η νίκη της Conchita σηματοδότησε μια καθοριστική στιγμή για την queer κοινότητα της Ευρώπης, με 195 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως να βλέπουν τη στιγμή που μια queer drag queen με μούσι πήρε 12 πόντους από ένα σωρό χώρες, από τη Σλοβενία ως την Ιταλία και από το Ηνωμένο Βασίλειο ως την Πορτογαλία.

Στις 7 Ιανουαρίου του 2015 δώδεκα άνθρωποι δολοφονήθηκαν και άλλοι 11 τραυματίστηκαν όταν οι αδελφοί Chérif και Saïd Kouachi άνοιξαν μαζικό πυρ στα γραφεία του περιοδικού Charlie Hebdo, στο 11ο διαμέρισμα του Παρισιού.

Οπλισμένοι με ένα κρυμμένα όπλα, οι δύο τρομοκράτες μπήκαν στα γραφεία του ενίοτε αμφιλεγόμενου έντυπου και άνοιξαν πυρ, ενώ σκότωσαν κι έναν αστυνομικό απ’ έξω καθώς διέφευγαν. Η Γαλλία τότε ενεργοποίησε τον ανώτατο τρομοκρατικό συναγερμό καθώς ακολούθησε μια σειρά θανάσιμων επιθέσεων που η Ευρώπη παρακολουθούσε έντρομη. Τέσσερις μέρες αργότερα, σε μια ένδειξη ενότητας, δύο εκατομμύρια άνθρωποι –ανάμεσά τους και 40 ηγέτες απ’ όλο τον κόσμο– συμμετείχαν σε διαδήλωση στη γαλλική πρωτεύουσα.

Στις 22 Μαΐου του 2015, οι ψηφοφόροι στην Ιρλανδία έγραψαν ιστορία ψηφίζοντας υπέρ της νομιμοποίησης του γάμου μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου. Τα αποτελέσματα έδειξαν μεγάλη στήριξη (62 %) και σηματοδότησαν μεγάλη πρόοδο σε μια χώρα όπου η Καθολική Εκκλησία ασκεί τεράστια επιρροή. «Είμαστε μια μικρή χώρα με ένα μεγάλο μήνυμα», είπε στον παγκόσμιο Τύπο ο πρωθυπουργός Enda Kenny. Το γεγονός γιορτάστηκε παγκοσμίως, στηρίχθηκε από διασημότητες όπως ο Ian McKellen Και ο Liam Neeson. Το μομέντουμ συνεχίστηκε, καθώς η χώρα νομιμοποίησε την έκτρωση δυο χρόνια αργότερα με άλλο δημοψήφισμα, και έστειλε ένα μήνυμα ότι τα πράγματα αλλάζουν προς το καλύτερο.

Ένα από τα μεγαλύτερα «Άντε γαμήσου» προς τις κυβερνήσεις από διαδηλωτές. Το 2015 κατατέθηκε μήνυση ενάντια στην ολλανδική κυβέρνηση, με αίτημα να μειώσει τις εκπομπές άνθρακα κατά 25% μέσα σε πέντε χρόνια. Ένα δικαστήριο στη Χάγη βρήκε τα σχέδια της ολλανδικής κυβέρνησης να μειώσει τις εκπομπές μόνο κατά 14-17% παράνομες, και αποφάσισε υπέρ της Urgenda, μιας ομάδας ακτιβιστών για το κλίμα.

Η εμβληματική απόφαση ήταν η πρώτη που όρισε ότι οι κυβερνήσεις δεν είναι μόνο ηθικά αλλά και νομικά υπεύθυνες, για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και επικυρώθηκε σε έφεση το 2018. Είναι από τα πιο εντυπωσιακά παραδείγματα εναντίωσης στο κατεστημένο όλων των εποχών. Είναι μια απόδειξη της θετικής επίδρασης των διαδηλώσεων και μπορεί να αποτελέσει κίνητρο για να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για το περιβάλλον.

Για πολλούς, η εικόνα που στοιχειώνει τη δεκαετία είναι το πτώμα του τρίχρονου Σύριου Alan Kurdi, μπρούμυτα σε μια ακτή στην Τουρκία. Ο Alan, με τη μητέρα και τον αδελφό του, πνίγηκαν προσπαθώντας να φτάσουν στην Κω με μια βάρκα. Ήταν ένας από τους σχεδόν ένα εκατομμύριο πρόσφυγες (κυρίως από τη δοκιμαζόμενη από τον πόλεμο Συρία) που έφτασαν στην Ευρώπη το 2015 και ένας από τους σχεδόν 4.000 που πέθαναν στη διαδρομή. Το 2015 ήταν το αποκορύφωμα αυτού που σήμερα αναφέρουμε ως ευρωπαϊκή μεταναστευτική kρίση, όταν οι πρόσφυγες έφτασαν τον μεγαλύτερο αριθμό μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Την ίδια χρονιά που υπογράφηκε η μνημειώδης συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα (όταν οι ηγέτες του κόσμου έφτασαν σε μια συμφωνία-ορόσημο για τον περιορισμό της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό Κελσίου) – η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία Volkswagen γινόταν πρωτοσέλιδο για τους λάθους λόγους. Το σκάνδαλο ξέσπασε όταν αποκαλύφθηκε ότι χρησιμοποιούσαν παράνομο λογισμικό για να ξεγελάνε τις δοκιμές κινητήρων ντίζελ στο Ηνωμένο Βασίλειο, για να κρύψουν τα επίπεδα εκπομπών.

Η υπόθεση έλαβε διεθνείς διαστάσεις και μέχρι σήμερα, έχει κοστίσει στην εταιρεία πάνω από 30 δισεκατομμύρια ευρώ σε πρόστιμα, αλλαγές οχημάτων και προβλέψεων. Επίσης, οδήγησε στην ποινική δίωξη του πρώην CEO της εταιρείας, Martin Winterkorn, ο οποίος μπορεί να εκτίσει ποινή φυλάκισης επτά ετών για κατηγορίες απάτης. Το χειρότερο απ’ όλα είναι το κόστος για το περιβάλλον. Η εφημερίδα Guardian εκτιμούσε τότε ότι η εταιρεία μπορεί να ήταν υπεύθυνη για σχεδόν ένα εκατομμύριο τόνους επιπλέον ρύπανσης του αέρα κάθε χρόνο – σχεδόν όλες οι εκπομπές του Ηνωμένου Βασιλείου από σταθμούς ενέργειας, οχήματα, βιομηχανία και γεωργία, μαζί.

Τον Ιανουάριο του 2013, ο Έλληνας αντιφασίστας ράπερ Παύλος Φύσασς (Killah P) δολοφονήθηκε. Ο Γιώργος Ρουπακιάς, μέλος του ακροδεξιού κόμματος Χρυσή Αυγή, συνελήφθη, ενώ η τραγωδία θεωρήθηκε καταλύτης που οδήγησε στη σύλληψη 69 μελών της Χρυσής Αυγής και του αρχηγού της Νίκου Μιχαλολιάκου. Η δίκη συνεχίζεται και παραμένει μια τεράστια επίδειξη θεσμικής προστασίας ενάντια στον φασισμό στην Ελλάδα. Επίσης, ενίσχυσε την αντιφασιστική μουσική σκηνή στην Ελλάδα, η οποία επλήγη με τη δολοφονία ενός μέλους της.

Πήγαν να χορέψουν, να πιουν και να απολαύσουν τη νιότη τους. Πολλοί δεν βγήκαν ποτέ ξανά. Μια φωτιά σε κλαμπ στο Βουκουρέστι οδήγησε στον θάνατο 64 ατόμων, στις 30 Οκτωβρίου του 2015. Δύο χρόνια αργότερα, ο φίλος ενός από τα θύματα που ήταν επίσης στο κλαμπ, αυτοκτόνησε λόγω όσων πέρασε. Ήταν η πιο θανάσιμη φωτιά της Ρουμανίας στη σύγχρονη ιστορία της. Αυτή η κόλαση, που προκλήθηκε από τα πυροτεχνήματα ενός συγκροτήματος, σάρωσε τον γεμάτο χώρο ενώ νέοι άνθρωποι ποδοπατούνταν για να βγουν από τη μοναδική έξοδο κινδύνου.

«Ήμουν ξαπλωμένος μέσα σε έναν σωρό ανθρώπων», είπε στο VICE ένας επιζήσας. «Έλεγα στον εαυτό μου, τι; Είμαι μόνο 20, τι γίνεται; Θα πεθάνω».

Δεν ήταν τραγικό ατύχημα. Ήταν μια αναπόφευκτη καταστροφή. Οι θάνατοι έδειξαν όχι μόνο την ανικανότητα και τη διαφθορά των υπεύθυνων υγείας, ασφαλείας και αδειοδοτήσεων, αλλά και το πώς τέτοιες συμπεριφορές ήταν κοινά φαινόμενα στη ρουμανική κυβέρνηση. Μετά από διαδήλωση χιλιάδων ατόμων στο Βουκουρέστι, που απαιτούσαν εκκαθάριση, ο πρωθυπουργός Victor Ponta παραιτήθηκε.

Κάθε Παριζιάνος ξέρει πού ακριβώς βρισκόταν όταν έγινε μια σειρά συντονισμένων τρομοκρατικών επιθέσεων στην πόλη, την Παρασκευή 13 Νοεμβρίου 2015. Συνολικά 130 άνθρωποι δολοφονήθηκαν μέσα σε μια νύχτα, σε μια από τις πιο ανατριχιαστικές επιθέσεις του Ισλαμικού Κράτους στην Ευρώπη μέχρι σήμερα. Η πλειοψηφία των δολοφονηθέντων είχαν πάει στη συναυλία των Eagles of Death Metal, στο περίφημο Bataclan.

Τρεις ένοπλοι μπήκαν στον χώρο κατά τη διάρκεια της συναυλίας και άνοιξαν πυρ σκοτώνοντας 90 ανθρώπους συνολικά και αφήνοντας πάνω από 200 τραυματίες πριν αυτοκτονήσουν, πυροδοτώντας τα γιλέκα αυτοκτονίας που φορούσαν (ένας έπεσε από τα πυρά της αστυνομίας). Οι Παριζιάνοι χρησιμοποίησαν το hashtag #portesouvertes (ανοιχτές πόρτες) για να προσφέρουν καταφύγιο σε όσους φοβούνταν να γυρίσουν σπίτι μετά τις επιθέσεις, ενώ όλα τα δημόσια σχολεία και πανεπιστήμια του Παρισιού ήταν κλειστά την επόμενη μέρα. Οι επιθέσεις εξακολουθούν να είναι το πιο θανατηφόρο γεγονός στη Γαλλία μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Όπως θα σας έλεγε η Greta, αν δεν θέλουμε να βράσει ο πλανήτης πρέπει να ρίξουμε πολλή δουλειά και μερικές δύσκολες επιλογές είναι αναπόφευκτες. Αλλά αν η Γη, όπως την ξέρουμε, επιβιώσει άλλον έναν αιώνα ή δύο, μπορεί να φανεί ότι η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής ξεκίνησε σε μια αίθουσα συσκέψεων στα προάστια του Παρισιού.

Εκεί, τον Δεκέμβρη του 2015, 195 ηγέτες απ’ όλο τον κόσμο διαπραγματεύτηκαν μια συμφωνία για τον περιορισμό της αύξησης των παγκόσμιων θερμοκρασιών σε λιγότερο από 2 βαθμούς Κελσίου, για τη δημιουργία ενός πλανήτη με ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα και τη δημιουργία χρηματοδότησης για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου

Η συμφωνία του Παρισιού δεν ήταν τέλεια. Δεν ήταν νομικά δεσμευτική και κάποιες χώρες την έχουν αγνοήσει από τότε. Το 2017, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι αποσύρονται. Παρόλα αυτά, ήταν ιστορική στιγμή. Έδειξε ότι οι ηγέτες του κόσμου έπαιρναν στα σοβαρά την κλιματική αλλαγή (αν όχι αρκετά σοβαρά) και δημιούργησε ένα πλαίσιο για όλες τις μελλοντικές συμφωνίες.

Κι άλλοι παράλογοι σκοτωμοί. Αυτή τη φορά, ο πυρήνας της ευρωπαϊκής πολιτικής, οι Βρυξέλλες, ήταν ο στόχος μιας συντονισμένης επίθεσης που άφησε 32 νεκρούς και 340 τραυματίες. Τρεις βομβιστές αυτοκτονίας πυροδότησαν μηχανισμούς σε διαφορετικά σημεία στην πόλη. Οι επιθέσεις, την ευθύνη των οποίων ανέλαβε το Ισλαμικό Κράτος, από πολλούς θεωρήθηκαν ένα ισχυρό μήνυμα ότι το ευρωπαϊκό δίκτυο του Ισλαμικού Κράτους λειτουργούσε ακόμα, παρά τις έρευνες που κάνουν οι δυνάμεις ασφαλείας σε όλη την ήπειρο. Μια αναφορά που διέρρευσε αργότερα έδειχνε ότι στην περιοχή Molenbeek στις Βρυξέλλες υπήρχαν έως και 51 ομάδες με σχέσεις με τρομοκρατικές οργανώσεις. Με βάση την πληροφορία αυτή, ο Trump αποκάλεσε την πόλη κολαστήριο. Οι επικριτές είπαν ότι ο πρόεδρος της Αμερικής είχε να επισκεφτεί την πρωτεύουσα του Βελγίου 20 χρόνια.

Αλλά οι Ευρωπαίοι θρηνούσαν άλλες 32 ζωές που χάθηκαν λόγω τρομοκρατικών χτυπημάτων και το φορτισμένο κλίμα ενίσχυσε την αντιμεταναστευτική ρητορική και τη στήριξη σε ακροδεξιά κόμματα.

Το Brexit έχει χωρίσει οικογένειες, προκάλεσε νομοθετικό αδιέξοδο, είδε την άνοδο και την πτώση πολλών πολιτικών και συνέβαλε στον θάνατο της βουλευτίνας των εργατικών, Jo Cox. Επίσης, έβαλε τέλος στη Βρετανική παράδοση που θέλει να μη γίνονται πολιτικές συζητήσεις, κάτι που είναι μάλλον το μόνο θετικό απ’ όλη αυτή τη αναστάτωση.

Σε μια απρόσμενη νίκη της καμπάνιας υπέρ της εξόδου –οι τακτικές της οποίας έκτοτε έχουν πέσει σε ανυποληψία– η Βρετανία ψήφισε κατά 52% υπέρ της εξόδου από την ΕΕ τον Ιούνιο του 2016. Από τότε, το μόνο στο οποίο έχει καταφέρει να συμφωνήσει η βουλή του Ηνωμένου Βασιλείου είναι ότι δεν μπορούν να συμφωνήσουν. Το πολιτικό αδιέξοδο, μαζί με την επιρροή του UKIP και του ηγέτη του Nigel Farage, έχει προκαλέσει ένα κλίμα οργής – με αύξηση των εγκλημάτων μίσους και της στήριξης σε ακροδεξιές ομάδες. Για να μη μιλήσουμε για ένα σωρό άλλες θλιβερές συνέπειες. Έχει γίνει διεθνές ανέκδοτο και τα πράγματα δεν φαίνεται να βελτιώνονται σύντομα.

Η Γαλλία έχει παράδοση σε ό,τι αφορά την πολιτική για το ντύσιμο των μουσουλμάνων γυναικών. Το 2004 απαγορεύτηκε από τα δημόσια σχολεία της Γαλλίας η θρησκευτική ενδυμασία (η μπούρκα, το χιτζάμπ και το νικάμπ). Το 2011 απογορεύτηκαν οι μαντίλες που καλύπτουν όλο το πρόσωπο σε όλη τη χώρα. Και το 2016, λίγους μήνες μετά της επιθέσεις στη Νις, την Ημέρα της Βαστίλης. Ο δήμαρχος των Καννών David Lisnard πήγε τα πράγματα ένα βήμα πιο πέρα και απαγόρευσε το μπουρκίνι. Τα μίντια τότε επισήμαναν ότι το μπουρκίνι δεν έκρυβε το πρόσωπο, ήταν τυπικά ένα νόμιμο ρούχο. Αλλά ο Lisnard αποκάλεσε το μπουρκίνι, που είναι ένας συνδυασμός ρούχου-μαντίλας, σύμβολο εξτρεμισμού.

Η απαγόρευση ανετράπη το 2016 για λόγους παραβίασης πολιτικών ελευθεριών, αλλά ήδη 20 πόλεις είχαν ακολουθήσει το παράδειγμα και μια μουσουλμάνα, αναγκάστηκε να πληρώσει για «καθαρισμό» 490 ευρώ, επειδή κολυμπούσε σε μια ιδιωτική πισίνα με μπουρκίνι. Ακούγεται εξωφρενικό και είναι.

Ήταν δεκάδες χιλιάδες, φορούσαν μαύρα και το μήνυμά τους σε ένα πλακάτ έγραφε «Δική μου η μήτρα, δική μου η απόφαση».

Η 4η Οκτώβρη 2016 έμελε να γίνει γνωστή ως Μαύρη Δευτέρα, καθώς 100.000 Πολωνές γυναίκες δεν πήγαν στη δουλειά και στα σχολεία, και βγήκαν στους δρόμους για να διαδηλώσουν ενάντια σε σχέδια πλήρους απονομιμοποίησης της έκτρωσης – ακόμh και σε περιπτώσεις βιασμού. «Δεν θέλω να ζω σε μια χώρα που η κυβέρνηση χώνει τη μύτη της στο βρακί μου», είπε μια διαδηλώτρια στο VICE, στη Βαρσοβία.

Η δράση αυτή τελικά ήταν επίδειξη δύναμης που ήταν δύσκολο να αγνοηθεί. Παρόλο που η Πολωνία ακόμα έχει μερικούς από τους πιο αυστηρούς νόμους για τις εκτρώσεις στην Ευρώπη, το κοινοβούλιο αμέσως απέσυρε τις νέες διευρυμένες προτάσεις.

«Ο κόσμος τραντάχτηκε». Έτσι το περιέγραψε ο Martin Hibbert. «Και ακολούθησαν ουρλιαχτά και δεν ήσουν πια σε συναυλία, ήσουν στην κόλαση».

22 αθώα άτομα έχασαν τη ζωή τους –επτά εκ των οποίων παιδιά– όταν ένας βομβιστής αυτοκτονίας του ISIS πυροδότησε εκρηκτικό μηχανισμό σε μια συναυλία της Ariana Grande στη Manchester Arena στις 22 Μαΐου του 2017. Πολλοί ακόμητραυματίστηκαν – ανάμεσά τους ο Hibbert και η 15χρονη κόρη του, που έμειναν και οι δύο ανάπηροι.

Μια δεύτερη τρομοκρατική επίθεση έγινε στην πρωτεύουσα 12 μέρες μετά. Αυτή τη φορά οκτώ άτομα έχασαν τη ζωή τους, όταν τρεις τρομοκράτες οδήγησαν ένα βαν πάνω σε κόσμο που διασκέδαζε το Σάββατο το βράδυ στη Γέφυρα του Λονδίνου και μαχαίρωσαν άλλους στη Borough Market, πριν πέσουν νεκροί από τα πυρά της αστυνομίας.

Μια μέρα μετά τη φρικτή επίθεση στο Λονδίνο, πάνω από 55.000 άτομα γέμισαν το γήπεδο κρίκετ του Old Trafford για μια συναυλία με τίτλο One Love, που εν μέρει διοργάνωσε η ίδια η Grande – μια τολμηρή επίδειξη δύναμης.

Επί χρόνια ήταν σκέτος εφιάλτης. Πήγαινες εξωτερικό, ξεχνούσες να κλείσεις τα δεδομένα σου και ύστερα σου ερχόταν ένας τεράστιος λογαριασμός. Οι τοπικές εφημερίδες κάθε χρόνο έγραφαν άρθρα για τουρίστες που γύριζαν χαρούμενοι και μαυρισμένοι, και ανακάλυπταν ότι χρωστούσαν χιλιάδες ευρώ σε κάποια εταιρία κινητής.

Έπειτα, η ΕΕ παρενέβη. Τον Ιούνιο του 2017, όλες οι χρεώσεις roaming καταργήθηκαν για τους πολίτες της ΕΕ που ταξίδευαν εντός συνόρων της Ένωσης. Όπου κι αν είσαι στις 28 χώρες, πληρώνεις για τηλέφωνα, μηνύματα και Ίντερνετ όσο θα πλήρωνες στην πατρίδα σου.

Η νομοθεσία προέκυψε μετά από δέκα χρόνια διαπραγματεύσεων και αμέσως έκανε τη ζωή πιο εύκολη και πιο φτηνή για όποιον εξερευνά την Ένωση. Δυο χρόνια μετά, οι Βρυξέλλες θεωρούν ακόμα τον νόμο αυτόν μια από τις μεγαλύτερες και πιο απτές επιτυχίες τους.

Είναι από τους πιο διάσημους δρόμους της Ευρώπης – ένας δρόμος με δέντρα και καφέ που τα λούζει ο ήλιος, μαγαζιά, θέατρα, street performers, που καταλήγει στη Μεσόγειο.

Αλλά οι Las Ramblas έγιναν σκηνή τρόμου στις 17 Αυγούστου του 2017, όταν ένας τρομοκράτης του ISIS έριξε ένα βαν σε πεζούς, σκοτώνοντας 15 και τραυματίζοντας 131. Έξι εξτρεμιστές που συνδέονταν με την επίθεση έπεσαν νεκροί από τα πυρά της αστυνομίας.

«Όλα αυτά τα πτώματα είναι μια εικόνα που δεν θα ξεχάσω ποτέ», είπε στο VICE ένας υπάλληλος ξενοδοχείου. Αλλά όπως το Παρίσι, η Νις, οι Βρυξέλλες και το Μάντσεστερ – η Βαρκελώνη αρνήθηκε να υποκύψει στον τρόμο.

Μέσα σε λίγες ώρες, εκατοντάδες κάτοικοι πήγαν στα νοοκομεία της πόλης να δώσουν αίμα. Την επόμενη μέρα, χιλιάδες μαζεύτηκαν στις Las Ramblas και τραγουδούσαν ξανά και ξανά No tinc por (Δεν φοβάμαι).

Όταν 2,2 εκατομμύρια Καταλανοί έφτασαν στα εκλογικά τμήματα για να ψηφίσουν για την αυτονομία της περιοχής, στις αρχές του Οκτώβρη του 2017, δεν περίμεναν ότι θα αντιμετώπιζαν αστυνομική βία. Σε σκηνές που σόκαραν την Ευρώπη, αστυνομικοί με γκλομπ προσπαθούν διά της βίας να εμποδίσουν τους Καταλανούς να ψηφίσουν, στο δημοψήφισμα που η ισπανική κυβέρνηση και τα δικαστήρια έκριναν αντισυνταγματικό. Από την αστυνομική βία, πάνω από 800 άτομα τραυματίστηκαν. «Μόλις είδα τις βίαιες εικόνες, πήγα στο πιο κοντινό εκλογικό τμήμα και ψήφισα», είπε μια γυναίκα τότε στο VICE. «Δεν ήμουν αυτονομίστρια πριν, αλλά τώρα είμαι».

Τα αποτελέσματα έδειξαν 90% υπέρ της αυτονομίας. Η Μαδρίτη όμως δεν επρόκειτο να ακούσει. Δυο χρόνια μετά, η αυτονομία της Καταλονίας παραμένει άπιαστη, ενώ εννιά οργανωτές του δημοψηφίσματος έχουν φυλακιστεί.

Η Daphne Caruana Galizia ήταν μια Μαλτέζα δημοσιογράφος που ερευνούσε τη διαφθορά, το ξέπλυμα χρήματος, τον νεποτισμό, το οργανωμένο έγκλημα και όσα κάνουν τους ισχυρούς άνδρες να νιώθουν πολύ άβολα.

Όπως πολλούς συναδέλφους της, συχνά την κατηγορούσαν ότι έγραφε fake news. Προσπάθησαν να την εκφοβίσουν με μηνύσεις, συλλήψεις, απόπειρες εμπρησμού στο σπίτι τους και τη δολοφονία τριών κατοικιδίων της. Μόνο μια βόμβα που τοποθετήθηκε κάτω από το αυτοκίνητό της κατάφερε τελικά να σωπάσει την ατρόμητη δημοσιογραφία της.

Από τη δολοφονία της στις 1 Οκτωβρίου 2017, έρευνες και από την ΕΕ και τις τοπικές Aρχές οδήγησαν στη σύλληψη τριών εκτελεστών, ενός επιχειρηματία και πρόσφατα τριών μελών της κυβέρνησης του πρωθυπουργού Joseph Muscat. Παραιτήθηκε, προκαλώντας εθνική πολιτική κρίση.

Σήμερα, ο θάνατος της Daphne μάς θυμίζει πόσο εύκολο είναι νταήδες να επηρεάσουν την κοινή γνώμη ενάντια σε δημοσιογράφους που λένε την αλήθεια. Μάλιστα, αυτή μπορεί να είναι η πιο διεθνώς πετιχυμένη πολιτική του Trump μέχρι σήμερα.

Μέχρι τώρα ήταν διάσημη για τον ψηλό καθεδρικό και επειδή ήταν κοντά στο Stone Henge. Η ήσυχη πόλη του Salisbury στα νοτιοδυτικά της Αγγλίας γίνεται το κέντρο μιας διεθνούς διπλωματικής διένεξης και συνωμοσίας δολοφονίας.

Στις 4 Μαρτίου του 2018, ο Ρώσος πρώην στρατιωτικός που έγινε κατάσκοπος του Ηνωμένου Βασιλείου, Sergei Skripal, και η κόρη του, Yulia, δηλητηριάζονται στο Novichok μετά από ένα ιταλικό δείπνο και βρίσκονται αναίσθητοι σε ένα κοντινό παγκάκι. Δυο Ρώσοι και μέλη τις στρατιωτικής κατασκοπείας αναγνωρίστηκαν ως ένοχοι – αν και σε μια παράξενη συνέντευξη στην κρατική τηλεόραση της Ρωσίας, ισχυρίστηκαν ότι είχαν πάει στην πόλη για να δουν τα αξιοθέατα και όχι με εντολή να σκοτώσουν.

Σύμμαχοι των Βρετανών διώχνουν Ρώσους διπλωμάτες κι η Μόσχα απαντάει διώχνοντας έναν αντίστοιχο αριθμό.

Περίπου 5,3 εκατομμύρια γυναίκες σε όλη την Ισπανία βγήκαν στους δρόμους τη μέρα ης γυναίκας για να αντιδράσουν στη μισθολογική ανισότητα, της σεξουαλικές διακρίσεις και την ενδοοικογενειακή βία, στην πρώτη φεμινιστική διαδήλωση της χώρας.

Η δράση αυτή άγγιξε όλες τις μεγάλες πόλεις, καθώς οι διαδηλώτριες απαίτησαν να μπει ένα τέλος στη μάτσο κουλτούρα της χώρας. «Αν σταματήσουμε εμείς, σταματάει ο κόσμος», ήταν το αρχικό σλόγκαν. Είναι αμφισβητήσιμο το πόσα πέτυχε η διαδήλωση. Οι μισθολογικές διαφορές, οι έμφυλες διακρίσεις και η βία ενάντια στις γυναίκες παραμένουν ενδημικά φαινόμενα στην Ισπανία, όπως και αλλού. Αλλά σίγουρα τόνισε την ανάγκη για αλλαγή. «Σπάσαμε εκατομμύρια φράγματα», είπε στο site Little Black Book η διαδηλώτρια Marta Llucia. «Οι γυναίκες αρχίζουν να είναι πιο ενωμένες από ποτέ».

Στα 15 χρόνια της μόλις, η Greta Thunberg ανακάλυψε μια αλήθεια που η ανθρωπότητα δεν μπορούσε να καταλάβει για περισσότερα χρόνια απ’ όσα εκείνη ζει: Η κλιματική αλλαγή σκοτώνει τον πλανήτη.

Σε αντίθεση όμως με τους περισσότερους, η νεαρή Σουηδέζα αποφάσισε ότι αυτό δεν ήταν πρόβλημα κάποιου άλλου. Αποφάσισε να δράσει. Μια Παρασκευή τον Αύγουστο του 2018 δεν πήγε σχολείο και διαμαρτυρήθηκε έξω από το κοινοβούλιο. Το έκανε κάθε βδομάδα. «Είναι ηθική ευθύνη μου», είπε για την πράξη της.

Ευτυχώς δεν ήταν μόνη για πολύ. Εμπνευσμένοι από τις πράξεις της εκατομμύρια μαθητές σε όλο τον κόσμο διαδηλώνουν σχεδόν μια Παρασκευή τον μήνα απαιτώντας από τους ενήλικες να σταματήσουν να τα σκατώνουν και να κάνουν κάτι για την κλιματική αλλαγή.

Η Greta ήταν υποψηφία για το Νόμπελ Ειρήνης.

Απόδειξη πως όταν οι Γάλλοι διαδηλώνουν, δεν το κάνουν με μισή καρδιά.

Ξεκίνησε ως online ψήφισμα ενάντια στην αύξηση του φόρου στα καύσιμα και οδηγήθηκε σε βία στις 17 Νοεμβρίου του 2018 όταν διαδηλωτές βγήκαν στον δρόμο του Παρισιού για να εκφράσουν ευρύτερα παράπονα.

Αμάξια κάηκαν, επιχειρήσεις καταστράφηκαν και μαγαζιά λεηλατήθηκαν καθώς οι διαδηλωτές –με το παρατσούκλι κίτρινα γιλέκα, λόγω των γιλέκων που φορούσαν– αντιμετώπιζαν την αστυνομία που πετούσε δακρυγόνα. Μέσα σε οκτώ συνεχόμενα σαββατοκύριακα έγιναν ζημιές αξίας εκατομμυρίων και τουλάχιστον 3.000 διαδηλωτές συνελήφθησαν. Δέκα άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Έναν χρόνο μετά, οι ταραχές δεν έχουν υποχωρήσει.

Παρόλο που έχουν γίνει πολλές πράξεις ευξεμενισμού για να μειωθεί η ευρύτερη στήριξη προς το κίνημα –ένα από αυτά είναι η μείωση του φόρου καυσίμων– οι διαδηλώσεις παραμένουν εβδομαδιαίο γεγονός.

Ήταν ένα κίνημα από την αρχή που ήταν άνευ προηγουμένου λόγω μεγέθους και αντικειμένου. Τον Μάρτιο του 2019, εκατομμύρια μαθητές, εμπνευσμένοι από τη Greta Thunberg, δεν πήγαν στο μάθημα την Παρασκευή σε περισσότερες από 80 χώρες για να διαμαρτυρηθούν ενάντια στη κλιματική αλλαγή.

Από την Αυστραλία ως την Αυστρία, τη Ινδία και την Ιταλία, μαζεύτηκαν στα κέντρα των πόλεων με ένα απλό αίτημα: να τους επιτραπεί να κληρονομήσουν έναν πλανήτη όπου το περιβάλλον δεν θα έχει καταστραφεί.

«Κανείς δεν είναι εδώ επειδή του αρέσει να διαδηλώνει», είπε ένας 14χρονος στον Independent. «Αλλά τι νόημα έχει να πηγαίνει στα μαθήματα αν δεν έχουμε μέλλον;».

Οι κυβερνήσεις απ’ ό, τι φαίνεται έχουν αρχίσει να συμφωνούν. Καθώς οι διαδηλώσεις γίνονται πιο τακτικές, η μια χώρα μετά την άλλη ανακοινώνει πράσινες πολιτικές που αν και περιορισμένους τουλάχιστον δείχνουν ότι η κρίση αυτή αρχίζει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη.

Ήταν η μεγαλύτερη διμερής εμπορική συμφωνία για την οποία έγιναν διαπραγματεύσεις: ένα κολοσσιαίο ποσό 310 δισεκατομμυρίων που συμφωνήθηκε ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες που έχουν υπάρξει στον πλανήτη.

Οι υποστηρικτές της Transatlantic Trade and Investment Partnership ανάμεσα στην ΕΕ και τις ΗΠΑ, λεγόταν ότι θα ενίσχυε τις οικονομίες παγκοσμίως, θα δημιουργούσε εκατομμύρια δουλειές και θα βελτίωνε τις εργασιακές συνθήκες ανοίγοντας τη μια αγορά στην άλλη.

Όσοι ήταν αντίθετοι ισχυρίζονταν ότι ήταν μια ύποπτη corporate εξουσίας που θα επέτρεπε σε ελίτ τις βιομηχανίας να ιδιωτικοποιήσουν τις δημόσιες υπηρεσίες (Το NHS!) και να ανατρέψουν κυβερνήσεις. Στο τέλος, δεν είχε σημασία.

Μετά από συνομιλίες τεσσάρων ετών, ο τότε αντι-καγκελάριος της Γερμανίας Sigmar Gabriel ανακοίνωσε ότι η συμφωνία ήταν de facto νεκρή τον Αύγουστο του 2016. Η περιπλοκότητα και η αναπόφευκτα μεροληπτική φύση των διαπραγματεύσεων είχε μπερδέψει ακόμα και τα πιο λαμπρά οικονομικά μυαλά. Το 2019, η ΕΕ δήλωσε ότι η TTIP ήταν, «έωλη και πλέον ανεπίκαιρη».

Η εκπροσώπηση των αθλητικών γυναικών στην τηλεόραση έχει προχωρήσει πολύ από το «τα κορίτσια μπορούν να το κάνουν και να δείχνουν σέξι», σε κινηματογραφικά αριστουργήματα όπως το Charlie’s Angels και το Tomb Raider. Καθώς η Γαλλία ακόμα ήταν σε έξαψη, αφότου η εθνική ομάδα των ανδρών στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2018, φιλοξένησε το τουρνουά των γυναικών που έγραψε ιστορία εντός και εκτός γηπέδων.

1,12 δισεκατομμύρια θεατές –αριθμός ρεκόρ- συντονίστηκαν στους δέκτες τους να δουν τις ΗΠΑ να νικούν την Ολλανδία στον τελικό, και 88% των θεατών της ολλανδικής τηλεόρασης είδαν το ματς. Επίσης τηλεοπτικά ρεκόρ έσπασαν στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Κίνα.

Όπως στους περισσότερους επαγγελματικούς χώρους, ωστόσο, η μισθολογική διαφορά ισχύει και για τις γυναίκες του ποδοσφαίρου. Παρόλο που το συνολικό χρηματικό έπαθλο για τις γυναίκες διπλασιάστηκε και έφτασε τα 30 εκατομμύρια δολάρια, η διαφορά ανάμεσα στα 400 εκατομμύρια δολάρια αντίστοιχα στο τουρνουά των ανδρών στη Ρωσία είναι τεράστια.

73 χρόνια αφότου ο Benito Mussolini δολοφονήθηκε και κρεμάστηκε στην πλατεία του Μιλάνο, η Ιταλία στράφηκε στον λαϊκισμό. Την 1η Ιουνίου του 2018, η Λίγκα του Βορρά του Matteo Salvini τετραπλασίασε και βάλε τις ψήφους του, κάνοντας τον Υπουργό Εσωτερικών της Ιταλίας de facto επικεφαλής ενός συνασπισμού με το λαϊκιστικό Five Star Movement (Μ5S).

H ρητορική του Salvini ενάντια στη μετανάστευση, τον γάμο μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου και της ΕΕ γοήτευσε τους απογοητευμένους ψηφοφόρους (τον τρόμο των μετριοπαθών). Όταν ο Salvini απαγόρευσε σε όλα τα πλοία με μετανάστες να μπουν σε ιταλικά ύδατα, σφετερίστηκε το M5S σε ένα κατά κάποιο τρόπο πραξικόπημα της κοινής γνώμης. «Είμαι πεπεισμένος», είπε στου Ιταλούς, «ότι υπάρχει διαρκής προσπάθεια "εθνικής αντικατάστασης"».

Αλλά ο ακροδεξιός ηγέτης υπερεκτίμησε τις δυνάμεις του. Τον Αύγουστο, το κόμμα του παραιτήθηκε από τον συνασπισμό σε μια προσπάθεια να πιέσει για πρόωρες εκλογές και να κερδίσει περισσότερη δύναμη. Απέτυχε. Ο πρωθυπουργός Guiseppe Conte αποχαιρέτησε τη Λίγκα του Βορρά και σύστησε έναν κεντροαριστερό συνασπισμό.

Το αθόρυβο θάρρος της καπετάνισσας Carola Rackete ίσως φαίνεται καλύτερα στην πλέον διάσημη συζήτησή της μέσω ασυρμάτου με την ιταλική ακτοφυλακή.

Το Ιούνιο του 2019, το πλοίο της πέρασε δυο βδομάδες στη Μεσόγειο μεταφέροντας 42 μετανάστες που διέσωσε από μια σχεδία. Στο πλοίο, υπήρξε κρίση υγείας. Αλλά η Ιταλία, υπό τον ακροδεξιό ηγέτη Matteo Salvini, αρνιόταν πρόσβαση στα ύδατά της.

«Καλησπέρα, κύριε», ακούγεται να λέει η Rackete στην ακτοφυλακή. «Πρέπει να σας ενημερώσω ότι πρέπει να μπω στα ιταλικά ύδατα. Δεν εγγυώμαι την ασφάλεια αυτών των ανθρώπων πια». Όταν οι αξιωματούχοι απείλησαν με ναυτικό αποκλεισμό απλώς απάντησε. «Ο ελλιμενισμένος μου υπολογίζεται στις δύο ώρες».

Έπειτα, η Rackete, 31χρονη Γερμανίδα εργαζόμενη σε ανθρωπιστικές οργανώσεις κατάφερε να προσπεράσει το ναυτικό της χώρας, έδεσε, έσωσε τις ζωές 42 ανθρώπων και συνελήφθη.

Αν και αργότερα αφέθηκε ελεύθερη, οι πράξεις της την έκαναν σύμβολο για μια καλύτερη Ευρώπη: θαρραλέα, ανεκτική και στα τέτοια της o Matteo Salvini.

Όταν την απήγαγαν ενώ έκανε πεζοπορία, η Ρουμάνα μαθήτρια Alexandra Macesanu κατάφερε να τηλεφωνήσει τρεις φορές στην αστυνομία.

«Ελάτε γρήγορα σας παρακαλώ, φοβάμαι», είπε η 15χρονη στο τηλεφωνικό κέντρο κι ύστερα τους είπε ότι τη βίασαν και έδωσε στοιχεία για το μέρος όπου κρατείτο.

Η αστυνομία έκανε 19 ώρες να φτάσει εκεί. Όταν έφτασαν, στις 24 Ιουλίου του 2019, ήταν ήδη νεκρή. Ήταν το δεύτερο θύμα του 65χρονου Gheorghe Dinca που αργότερα παραδέχτηκε ότι σκότωσε άλλη μια έφηβη στην πόλη Caracal.

Ακολούθησα μαζικές διαδηλώσεις για την ανικανότητα των ιθυνόντων. Ο αρχηγός της αστυνομίας διώχθηκε μαζί με τους ανώτατους αξιωματούχους, ενώ ο Υπουργός Εσωτερικών παραιτήθηκε. Πολλοί Ρουμάνοι, όμως, είναι ακόμα έξαλλοι. Υπάρχει ακόμα η αντίληψη ότι η αστυνομία της χώρα είναι ακατάλληλη.

Περισσότερα από το VICE

«Τσιγάρο Ατέλειωτο Βαρύ η Μοναξιά μου» - Άκουσα για Πρώτη Φορά τον Μάλαμα Χωρίς Τσιγάρο

Μέσα στα Γερμανικά Καταφύγια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου της Θεσσαλονίκης

Κάνω την Πρακτική μου Βοηθώντας Πρόσφυγες να Ενταχθούν στο Ελληνικό Σύστημα