Όταν η Κλέλια Ρένεση έπαιζε τους πρώτους της πρωταγωνιστικούς ρόλους στην τηλεόραση, όλοι μιλούσαν γι' αυτό το ταλαντούχο κορίτσι με την απαράμιλλη ομορφιά. Από τότε έχουν μεσολαβήσει κάποια χρόνια που στο μεταξύ έφυγε στο εξωτερικό, μάζεψε εμπειρίες και επιστρέφοντας, μας σύστησε ένα ακόμα ταλέντο της: αυτό της μουσικής.
Τη συνάντησα ένα ηλιόλουστο μεσημέρι στο αγαπημένο της Παγκράτι, με αφορμή το τραγούδι της «Έγια Έγια», με τον Σωκράτη Μάλαμα. Αφήνοντας λίγο στην άκρη την κουβέντα για την υποκριτική και τον ρόλο της στην τηλεοπτική σειρά Μουρμούρα, η συζήτησή μας κύλησε γύρω από στίχους, νότες, ταξίδια, εμπειρίες ζωής και τον δάσκαλό της -όπως τον αποκαλεί- Manu Chao. Εκτός από τις σκέψεις της μοιράζεται και φωτογραφίες από το προσωπικό της άλμπουμ.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
VICE: Έγραφες από μικρή μουσική;
Κλέλια Ρένεση: Όχι, μουσική άρχισα να γράφω πριν τέσσερα-πέντε χρόνια. Δεν σημαίνει βέβαια ότι δεν ασχολούμουν με τη μουσική. Πήγαινα ωδείο όπως όλα τα παιδιά που τα έστελναν οι γονείς, κάναμε σολφέζ, αρμονία, είχα κι ένα πιάνο στο σπίτι και το γρατζουνούσα. Αλλά μέχρι εκεί.
Ναι, από τα 17-18 μου. Εκεί ξεκίνησε η ανάγκη μου να γράφω. Πιο μικρή έγραφα άλλα πράγματα. Λίγο ημερολόγιο, λίγο βλακείες, αλλά δεν είχε διαμορφωθεί σε είδος τέχνης, είτε σε ποίηση είτε σε στίχο, είτε σε μυθιστόρημα. Έγραφα σκέψεις. Γύρω στην Γ' Λυκείου που πειραματιζόμασταν, υπήρχε το ρεύμα του το χιπ χοπ. Οι Terror X Crew, οι FF.C, οι Razastarr. Οι δικές μου οι παρέες μέσα στο σχολείο ακολουθούσαν πολύ όλο αυτό και οι πρώτοι στίχοι που έγραψα ήταν σε χιπ χοπ μορφή.Και πώς ήταν;
Μεγάλη αποτυχία. Αλλά ήταν καλό για το γέλιο και για την εκπαίδευση. Διότι τα πάντα είναι εκπαίδευση. Μετά έφυγα από τους δρόμους αυτούς και μπήκα σε πιο δικούς μου, προσωπικούς δρόμους. Άρχισα να διαβάζω περισσότερο ποίηση για να παίρνω εικόνες, να μαθαίνω, να κοιτάω πώς κυλάει ο λόγος, τι βουτιές κάνει, τι στροφές. Με ενδιέφερε πάρα πολύ, με μάγευε πάντα ο ωραίος στίχος. Θαύμαζα πάντα πιο πολύ τον ωραίο στίχο από μία εξαιρετική μελωδία. Η εξαιρετική μελωδία μού άρεσε πολύ, αλλά ο στίχος με έκοβε στα δύο, με συγκινούσε πολύ περισσότερο. Και πλέον, μετά από τόσα χρόνια που έχω ζήσει και στο εξωτερικό, αντιλαμβάνομαι ότι είναι θέμα του Έλληνα πιο πολύ. Ο Έλληνας έχει πετριά με τον στίχο. Δεν είναι τυχαίο ότι έχουμε δύο Νομπελίστες ποιητές στην Ελλάδα: τον Σεφέρη και τον Ελύτη. Στο εξωτερικό οι στίχοι είναι λίγο πιο «κουλ». Δεν είναι τόσο καραψαγμένοι. Εδώ, οι δικοί μας στιχουργοί είναι ποιητές κανονικά σε σχέση με τα αντίστοιχα alternative κουλτουριάρικα που κυκλοφορούν στο εξωτερικό.
Κλέλια Ρένεση: Όχι, μουσική άρχισα να γράφω πριν τέσσερα-πέντε χρόνια. Δεν σημαίνει βέβαια ότι δεν ασχολούμουν με τη μουσική. Πήγαινα ωδείο όπως όλα τα παιδιά που τα έστελναν οι γονείς, κάναμε σολφέζ, αρμονία, είχα κι ένα πιάνο στο σπίτι και το γρατζουνούσα. Αλλά μέχρι εκεί.
Στίχους έγραφες;Δεν υπάρχει θεραπεία της ψυχής. Η ψυχή έχει τα μαύρα, τα άσπρα, τα κίτρινα, τα μπλε. Και είναι όμορφη με όλα αυτά τα χρώματα. Δεν χρειάζεται να τα θεραπεύουμε όλα.
Ναι, από τα 17-18 μου. Εκεί ξεκίνησε η ανάγκη μου να γράφω. Πιο μικρή έγραφα άλλα πράγματα. Λίγο ημερολόγιο, λίγο βλακείες, αλλά δεν είχε διαμορφωθεί σε είδος τέχνης, είτε σε ποίηση είτε σε στίχο, είτε σε μυθιστόρημα. Έγραφα σκέψεις. Γύρω στην Γ' Λυκείου που πειραματιζόμασταν, υπήρχε το ρεύμα του το χιπ χοπ. Οι Terror X Crew, οι FF.C, οι Razastarr. Οι δικές μου οι παρέες μέσα στο σχολείο ακολουθούσαν πολύ όλο αυτό και οι πρώτοι στίχοι που έγραψα ήταν σε χιπ χοπ μορφή.Και πώς ήταν;
Μεγάλη αποτυχία. Αλλά ήταν καλό για το γέλιο και για την εκπαίδευση. Διότι τα πάντα είναι εκπαίδευση. Μετά έφυγα από τους δρόμους αυτούς και μπήκα σε πιο δικούς μου, προσωπικούς δρόμους. Άρχισα να διαβάζω περισσότερο ποίηση για να παίρνω εικόνες, να μαθαίνω, να κοιτάω πώς κυλάει ο λόγος, τι βουτιές κάνει, τι στροφές. Με ενδιέφερε πάρα πολύ, με μάγευε πάντα ο ωραίος στίχος. Θαύμαζα πάντα πιο πολύ τον ωραίο στίχο από μία εξαιρετική μελωδία. Η εξαιρετική μελωδία μού άρεσε πολύ, αλλά ο στίχος με έκοβε στα δύο, με συγκινούσε πολύ περισσότερο. Και πλέον, μετά από τόσα χρόνια που έχω ζήσει και στο εξωτερικό, αντιλαμβάνομαι ότι είναι θέμα του Έλληνα πιο πολύ. Ο Έλληνας έχει πετριά με τον στίχο. Δεν είναι τυχαίο ότι έχουμε δύο Νομπελίστες ποιητές στην Ελλάδα: τον Σεφέρη και τον Ελύτη. Στο εξωτερικό οι στίχοι είναι λίγο πιο «κουλ». Δεν είναι τόσο καραψαγμένοι. Εδώ, οι δικοί μας στιχουργοί είναι ποιητές κανονικά σε σχέση με τα αντίστοιχα alternative κουλτουριάρικα που κυκλοφορούν στο εξωτερικό.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Για τους δικούς σου στίχους, ποιο είναι το πιο ωραίο πράγμα που σου έχουν πει;
Το πιο ωραίο πράγμα που μου λένε συνήθως είναι ότι γράφω με δικό μου τρόπο. Ότι το δικό μου στιχούργημα έχει μία δική του ταυτότητα. Αυτό μου αρέσει πάρα πολύ, χωρίς να σημαίνει κάτι - μπορεί να είναι και αρνητικό. Τουλάχιστον όμως έχεις μία ταυτότητα, αρνητική ή θετική. Αυτό μου αρέσει πάρα πολύ, διότι ούτως ή άλλως εγώ δεν ξεκίνησα αυτήν την ιστορία για να αφήσω πίσω μου κάποια ποιητική ή στιχουργική κληρονομιά. Καμία σχέση.
Έπρεπε να βγει. Είναι ένας τρόπος δικής μου έκφρασης όταν μαζεύεται πολύ «αχ» μέσα μου. Ή όταν έχω πολλή χαρά ή πολλή λύπη.Σε κορύφωση συναισθημάτων δηλαδή γράφεις;
Συνήθως, ναι. Γράφω και περιγραφικά για κάτι που δεν με αφορά, για κάτι που άκουσα ή είδα, κάτι που με εμπνέει από μακριά και δε με έχει ακουμπήσει. Ένας πόλεμος, μία λύπη, μια χαρά μεγάλη κάποιου. Γράφω κι έτσι, αλλά η πιο ουσιαστική δική μου θεραπεία είναι όταν γράφω για πράγματα που με έχουν μπουκώσει μέσα μου, έχουν κάτσει εδώ και θέλουν να βγουν. Εκεί έρχεται λυτρωτικά.Σαν είδος ψυχοθεραπείας;
Δεν μου αρέσει αυτή η λέξη. Δεν υπάρχει θεραπεία της ψυχής. Η ψυχή έχει τα μαύρα, τα άσπρα, τα κίτρινα, τα μπλε. Και είναι όμορφη με όλα αυτά τα χρώματα. Δεν χρειάζεται να τα θεραπεύουμε όλα. Εγώ πιστεύω ότι πρέπει να τα αγκαλιάσουμε όλα και να τα δεχτούμε.
Social Waste: Πολιτική Διαδικασία ή Μουσικό Live;
Το πιο ωραίο πράγμα που μου λένε συνήθως είναι ότι γράφω με δικό μου τρόπο. Ότι το δικό μου στιχούργημα έχει μία δική του ταυτότητα. Αυτό μου αρέσει πάρα πολύ, χωρίς να σημαίνει κάτι - μπορεί να είναι και αρνητικό. Τουλάχιστον όμως έχεις μία ταυτότητα, αρνητική ή θετική. Αυτό μου αρέσει πάρα πολύ, διότι ούτως ή άλλως εγώ δεν ξεκίνησα αυτήν την ιστορία για να αφήσω πίσω μου κάποια ποιητική ή στιχουργική κληρονομιά. Καμία σχέση.
Ποια ανάγκη σε ώθησε;
Έπρεπε να βγει. Είναι ένας τρόπος δικής μου έκφρασης όταν μαζεύεται πολύ «αχ» μέσα μου. Ή όταν έχω πολλή χαρά ή πολλή λύπη.Σε κορύφωση συναισθημάτων δηλαδή γράφεις;
Συνήθως, ναι. Γράφω και περιγραφικά για κάτι που δεν με αφορά, για κάτι που άκουσα ή είδα, κάτι που με εμπνέει από μακριά και δε με έχει ακουμπήσει. Ένας πόλεμος, μία λύπη, μια χαρά μεγάλη κάποιου. Γράφω κι έτσι, αλλά η πιο ουσιαστική δική μου θεραπεία είναι όταν γράφω για πράγματα που με έχουν μπουκώσει μέσα μου, έχουν κάτσει εδώ και θέλουν να βγουν. Εκεί έρχεται λυτρωτικά.Σαν είδος ψυχοθεραπείας;
Δεν μου αρέσει αυτή η λέξη. Δεν υπάρχει θεραπεία της ψυχής. Η ψυχή έχει τα μαύρα, τα άσπρα, τα κίτρινα, τα μπλε. Και είναι όμορφη με όλα αυτά τα χρώματα. Δεν χρειάζεται να τα θεραπεύουμε όλα. Εγώ πιστεύω ότι πρέπει να τα αγκαλιάσουμε όλα και να τα δεχτούμε.
Social Waste: Πολιτική Διαδικασία ή Μουσικό Live;
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Σαν παιδί, στο δωμάτιό σου, είχες αφίσες τραγουδιστών ή ηθοποιών;
Δεν είχα ποτέ ινδάλματα. Είχα βέβαια κάτι ομηρικούς καβγάδες με τη μάνα μου την καημένη. Στην Ε' Δημοτικού είχα πάρει μία δραματική μπλούζα του Alice Cooper. Η μισή ήταν ο Alice Cooper κανονικός και η άλλη μισή μια νεκροκεφαλή. Και μου έλεγε η μάνα μου, «δεν πας έτσι στο σχολείο». Κλάμα εγώ, οδυρμός, κακό, έλεγα «καταπίεση, φασισμός!» Μετά, όταν μου πέρασε, έβλεπα κι εγώ την μπλούζα κι έλεγα τι είναι αυτό το πράγμα!Συνειδητά ήθελες να τη φορέσεις όμως;
Ναι, μου άρεσε ο Alice Cooper. Ήμουν από αυτούς που πηγαίναμε στο Μοναστηράκι και παίρναμε τις μπλούζες από τα συγκροτήματα που μας άρεσαν. Θυμάμαι στην ΣΤ' Δημοτικού που το ελληνικό ποπ ήταν πολύ ανεβασμένο, τα παιδιά άκουγαν στα πάρτι το «Θα 'ναι σαν να μπαίνει η άνοιξη» κι εγώ άκουγα το «Ρεμπέτικο» του Ξαρχάκου, Iron Maiden και Metallica.
Ποια ήταν η πρώτη συναυλία που πήγες μόνη σου;Έχω διαδηλώσει, αλλά δεν έχω φωνάξει συνθήματα. Διότι, συνήθως, τα συνθήματα δεν περικλείουν όλο αυτό που εγώ θέλω να πω.
Στη Ζάκυνθο που παραθερίζω πάντα εκεί τα καλοκαίρια λόγω οικογένειας, όσο ήμουν στην εφηβεία, έκαναν περιοδεία οι Κατσιμιχαίοι, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου και γούσταρα. Είχα μεγαλώσει με τα τραγούδια τους και ειδικά στον Βασίλη πήγαινα σχεδόν κάθε χρόνο.
«Βασίλη ζούμε για να σ' ακούμε»;
Δεν ήμουν ποτέ φανατική στην πρώτη γραμμή και να φωνάζω «Βασίλη ζούμε για να σ' ακούμε». Δεν έχω φωνάξει ποτέ σύνθημα για κανέναν. Και για κανένα κόμμα και για καμία κατάσταση ποτέ.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Δεν έχεις διαδηλώσει ποτέ;
Έχω διαδηλώσει, αλλά δεν έχω φωνάξει συνθήματα. Διότι, συνήθως, τα συνθήματα δεν περικλείουν όλο αυτό που εγώ θέλω να πω. Μένουν σε κάτι που μπορεί να μεταφραστεί πολύ διαφορετικά. Υπάρχουν συνθήματα που έχουν αλλάξει πολιτεύματα, που έχουν αλλάξει την ιστορία, έχουν ελευθερώσει ανθρώπους. Τα σέβομαι απόλυτα, απλώς εγώ δεν χωράω ολόκληρη μέσα σε αυτά. Τον κόσμο που εγώ έχω ονειρευτεί δεν μπορώ να τον χωρέσω εκεί μέσα. Όχι ότι δεν μπορώ να καταλάβω των άλλων το σύνθημα. Και βέβαια μπορώ να το καταλάβω.
Έχω διαδηλώσει, αλλά δεν έχω φωνάξει συνθήματα. Διότι, συνήθως, τα συνθήματα δεν περικλείουν όλο αυτό που εγώ θέλω να πω. Μένουν σε κάτι που μπορεί να μεταφραστεί πολύ διαφορετικά. Υπάρχουν συνθήματα που έχουν αλλάξει πολιτεύματα, που έχουν αλλάξει την ιστορία, έχουν ελευθερώσει ανθρώπους. Τα σέβομαι απόλυτα, απλώς εγώ δεν χωράω ολόκληρη μέσα σε αυτά. Τον κόσμο που εγώ έχω ονειρευτεί δεν μπορώ να τον χωρέσω εκεί μέσα. Όχι ότι δεν μπορώ να καταλάβω των άλλων το σύνθημα. Και βέβαια μπορώ να το καταλάβω.
Είχες πάρει μέρος στη συναυλία για την Ηριάννα. Ποιος είναι ο ρόλος του καλλιτέχνη σε περιστάσεις όπως αυτή;
Στην συναυλία για την Ηριάννα συμμετείχα έμμεσα, σαν συνδετικός κρίκος των διοργανωτών με τον Manu. Ο σκοπός που κάναμε τη συναυλία για την Ηριάννα ήταν για να μαζέψουμε χρήματα για να μπορέσει η οικογένεια της Ηριάννας να στηρίξει την δικαστική μάχη. Κι επειδή φυσικά θεωρούσαμε ότι ήταν πολύ μεγάλη αδικία αυτή που είχε υποστεί το κορίτσι. Θα μου πεις: είναι η μόνη; Αν κοιτάξουμε γύρω μας είναι χιλιάδες. Θα συμφωνήσω. Είναι χιλιάδες οι αδικίες. Μπορείς να τις υπερασπιστείς όλες με το ίδιο σθένος; Όχι. Δεν σου φθάνει μια ζωή. Όμως δεν μπορείς συνέχεια να πράττεις μόνο για την αδικία. Πρέπει να υπάρχει ένας πυρήνας και μία μήτρα που γεννάει μία πρωτόλεια ουσία, πολύ προσωπική και απερίσπαστη, που από εκεί μετά στοχεύει στα κοινά. Ήταν μία πάρα πολύ όμορφη εμπειρία, πολύ ωραία συνθήκη. Οι άνθρωποι που μαζευτήκαμε, ο τρόπος με τον οποίο έγινε, τα λεφτά που μαζεύτηκαν, η χαρά με την οποία έγινε και που δικαιώθηκε από το αποτέλεσμα. Αυτή ήταν μία πολύ ωραία ιστορία. Δυστυχώς, δεν είναι όλες έτσι. Δεν δικαιώνονται όλες και δεν παίρνουν όλες το ίδιο μέγεθος.
Στην συναυλία για την Ηριάννα συμμετείχα έμμεσα, σαν συνδετικός κρίκος των διοργανωτών με τον Manu. Ο σκοπός που κάναμε τη συναυλία για την Ηριάννα ήταν για να μαζέψουμε χρήματα για να μπορέσει η οικογένεια της Ηριάννας να στηρίξει την δικαστική μάχη. Κι επειδή φυσικά θεωρούσαμε ότι ήταν πολύ μεγάλη αδικία αυτή που είχε υποστεί το κορίτσι. Θα μου πεις: είναι η μόνη; Αν κοιτάξουμε γύρω μας είναι χιλιάδες. Θα συμφωνήσω. Είναι χιλιάδες οι αδικίες. Μπορείς να τις υπερασπιστείς όλες με το ίδιο σθένος; Όχι. Δεν σου φθάνει μια ζωή. Όμως δεν μπορείς συνέχεια να πράττεις μόνο για την αδικία. Πρέπει να υπάρχει ένας πυρήνας και μία μήτρα που γεννάει μία πρωτόλεια ουσία, πολύ προσωπική και απερίσπαστη, που από εκεί μετά στοχεύει στα κοινά. Ήταν μία πάρα πολύ όμορφη εμπειρία, πολύ ωραία συνθήκη. Οι άνθρωποι που μαζευτήκαμε, ο τρόπος με τον οποίο έγινε, τα λεφτά που μαζεύτηκαν, η χαρά με την οποία έγινε και που δικαιώθηκε από το αποτέλεσμα. Αυτή ήταν μία πολύ ωραία ιστορία. Δυστυχώς, δεν είναι όλες έτσι. Δεν δικαιώνονται όλες και δεν παίρνουν όλες το ίδιο μέγεθος.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Κάποια στιγμή φεύγεις από την Ελλάδα και πας στο εξωτερικό. Τι ακριβώς έκανες;
Ταξίδευα. Είχα σταματήσει τη δουλειά συνειδητά και είχα πει ότι δεν θα ξαναγυρίσω στην Ελλάδα μόνιμα, αν δεν έχω χορτάσει από πράγματα που είχα στερηθεί.Πότε την πήρες αυτήν την απόφαση;
Το 2015. Έσκασα. Δεν μπορούσα να κλειστώ πάλι σε ένα στούντιο. Κάτι μου έλειπε πάρα πολύ. Ένιωθα σαν έναν άνθρωπο που δουλεύει σε μια τρύπα και δεν έχει δει τον ήλιο. Πήρα το αμάξι κι έφυγα για την Ευρώπη. Είχα κάνει καβάτζα, έκανα και μικροδουλειές συντήρησης κι είχα κάνει κάποιες επενδυτικές κινήσεις για να μπορώ να έχω μία ελευθερία. Έφυγα για ένα μεγάλο ταξίδι που μου χάρισε πάρα πολλά δώρα. Κάποια στιγμή γύρισα, άφησα το αμάξι και συνέχισα τα ταξίδια μου με αεροπλάνα. Στην αρχή πήγα με μια φίλη και ήταν κι η μάνα μου μαζί. Εγώ ήθελα να συνεχίσω παραπέρα, η φίλη μου είχε κουραστεί και η μάνα μου επίσης. Εμένα με πήγαινε άλλο ποτάμι. Αλλά ήταν πολύ ωραίο που συναντήθηκαν τα ποτάμια μας έστω και για λίγες μέρες. Ένας μήνας περίπου ήταν η κοινή μας πορεία. Γυρίσαμε κι εγώ ξαναέφυγα με αεροπλάνο. Και συνέχισα μόνη μου, γιατί ο καθένας έχει το δικό του ρυάκι. Από τότε, επί της ουσίας, δεν σταμάτησα να είμαι ταξιδευτής. Αρνήθηκα να στερεωθώ κάπου και να πω έχω βάση, γιατί βρήκα πολύ μεγάλη χαρά και δύναμη στη μετακίνηση. Και επαναπροσδιορισμό. Γιατρεύτηκα από πάρα πολλά πράγματα κι αυταπάτες. Περνούσα πάρα πολύ ωραία. Αυτή η φάση κράτησε τρία χρόνια.
Ταξίδευα. Είχα σταματήσει τη δουλειά συνειδητά και είχα πει ότι δεν θα ξαναγυρίσω στην Ελλάδα μόνιμα, αν δεν έχω χορτάσει από πράγματα που είχα στερηθεί.Πότε την πήρες αυτήν την απόφαση;
Το 2015. Έσκασα. Δεν μπορούσα να κλειστώ πάλι σε ένα στούντιο. Κάτι μου έλειπε πάρα πολύ. Ένιωθα σαν έναν άνθρωπο που δουλεύει σε μια τρύπα και δεν έχει δει τον ήλιο. Πήρα το αμάξι κι έφυγα για την Ευρώπη. Είχα κάνει καβάτζα, έκανα και μικροδουλειές συντήρησης κι είχα κάνει κάποιες επενδυτικές κινήσεις για να μπορώ να έχω μία ελευθερία. Έφυγα για ένα μεγάλο ταξίδι που μου χάρισε πάρα πολλά δώρα. Κάποια στιγμή γύρισα, άφησα το αμάξι και συνέχισα τα ταξίδια μου με αεροπλάνα. Στην αρχή πήγα με μια φίλη και ήταν κι η μάνα μου μαζί. Εγώ ήθελα να συνεχίσω παραπέρα, η φίλη μου είχε κουραστεί και η μάνα μου επίσης. Εμένα με πήγαινε άλλο ποτάμι. Αλλά ήταν πολύ ωραίο που συναντήθηκαν τα ποτάμια μας έστω και για λίγες μέρες. Ένας μήνας περίπου ήταν η κοινή μας πορεία. Γυρίσαμε κι εγώ ξαναέφυγα με αεροπλάνο. Και συνέχισα μόνη μου, γιατί ο καθένας έχει το δικό του ρυάκι. Από τότε, επί της ουσίας, δεν σταμάτησα να είμαι ταξιδευτής. Αρνήθηκα να στερεωθώ κάπου και να πω έχω βάση, γιατί βρήκα πολύ μεγάλη χαρά και δύναμη στη μετακίνηση. Και επαναπροσδιορισμό. Γιατρεύτηκα από πάρα πολλά πράγματα κι αυταπάτες. Περνούσα πάρα πολύ ωραία. Αυτή η φάση κράτησε τρία χρόνια.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Αυτό το ονειρεύεται πολύς κόσμος να το κάνει, αλλά μπορεί κανείς να σκέφτεται τι αφήνει πίσω, τι θα βρει όταν γυρίσει. Πολλοί θα ήθελαν να ταξιδέψουν τον κόσμο με ένα backpack, αλλά σκέφτονται και τι καβάτζα οικονομική χρειάζονται. Σε αυτόν τον κόσμο που το σκέφτεται και μπορεί να ταλαντεύεται, τι θα έλεγες;
Αυτήν τη νοοτροπία που μου περιγράφεις την αντιλαμβάνομαι και τη σέβομαι. Αλλά αυτή η νοοτροπία είναι «μη βγω έξω στη βροχή και βραχώ». Δεν μπορείς να κερδίσεις κάτι αν δεν χάσεις κάτι. Δεν μπορείς να κερδίσεις κανέναν χρυσό αν δεν ρισκάρεις κάτι από τη ζωή σου. Είναι η ίδια νοοτροπία που οι άνθρωποι παραμένουν σε σχέσεις θλιβερές και μίζερες μην τυχόν και δεν βρουν κάτι καλύτερο. Ή παραμένουν σε γάμους που δεν τους εκφράζουν, μην τυχόν και μείνουν μονάχοι. Είναι ένας τρόπος ζωής που έχει ποτιστεί μέσα στον φόβο. Δεν με αφορούσε ποτέ. Όταν ο άνθρωπος νιώθει ότι δεν έχει οξυγόνο, δεν μπορεί να σκεφτεί «Α, αν φύγω και δεν βρω δουλειά;». Δεν έχεις οξυγόνο ρε φίλε, τι συζητάς;
Αυτήν τη νοοτροπία που μου περιγράφεις την αντιλαμβάνομαι και τη σέβομαι. Αλλά αυτή η νοοτροπία είναι «μη βγω έξω στη βροχή και βραχώ». Δεν μπορείς να κερδίσεις κάτι αν δεν χάσεις κάτι. Δεν μπορείς να κερδίσεις κανέναν χρυσό αν δεν ρισκάρεις κάτι από τη ζωή σου. Είναι η ίδια νοοτροπία που οι άνθρωποι παραμένουν σε σχέσεις θλιβερές και μίζερες μην τυχόν και δεν βρουν κάτι καλύτερο. Ή παραμένουν σε γάμους που δεν τους εκφράζουν, μην τυχόν και μείνουν μονάχοι. Είναι ένας τρόπος ζωής που έχει ποτιστεί μέσα στον φόβο. Δεν με αφορούσε ποτέ. Όταν ο άνθρωπος νιώθει ότι δεν έχει οξυγόνο, δεν μπορεί να σκεφτεί «Α, αν φύγω και δεν βρω δουλειά;». Δεν έχεις οξυγόνο ρε φίλε, τι συζητάς;
Και γιατί γύρισες;
Γύρισα επειδή είχε ήδη κλείσει ένας κύκλος και μετά από τόση γύρα θες κάποια στιγμή να ξαποστάσεις και να μαζέψεις δυνάμεις. Και πάνω σ' αυτή μου την ανάγκη, ήρθε και το ευχάριστο συναπάντημα και μου πρότειναν έναν ωραίο ρόλο. Ο ρόλος μου στη Μουρμούρα. Μου άρεσε ο ρόλος, η συνθήκη της ελληνικής επαρχίας, της γυναίκας που κάνει τα καλύτερα γιουβαρλάκια, που σηκώνει στο πόδι έναν Πύργο ολόκληρο, που ξέρει να χαμογελάει και να αγκαλιάζει, που δεν έχει ίχνος μιζέριας, που δεν ξέρει τι θα πει ψυχοθεραπεία. Ήθελα πάρα πολύ να ενσαρκώσω μία δυνατή γυναίκα με όλα αυτά τα χαρακτηριστικά που έχει. Που θα ξυπνήσει το πρωί, θα πάει κομμωτήριο, θα βάψει τα νύχια της, θα κάνει το κουμάντο του σπιτιού και θα κάνει και τη φιγούρα της, γιατί η φιγούρα είναι το παν στη φάση της. Μέσα της, όμως, υπάρχει ένα πηγάδι από λάβα αγάπης και δύναμης. Εγώ αυτές τις γυναίκες τις θαυμάζω πάρα πολύ. Τις γυναίκες της επαρχίας της Ελλάδας, που έχουν κρατήσει δυνατές τις παραδόσεις, που έχουν κρατήσει τις οικογένειες μαζί, που μαζεύονται στις αυλές τους τα παιδιά. Που ξέρουν να ζυμώνουν το ψωμί. Μου αρέσουν πολύ αυτές οι γυναίκες. Μπορεί να γκρινιάζεις εσύ για τον γκόμενο ότι δεν σε πήρε, ότι δεν ξέρω εγώ τι και θα σου πει ένα «έλα καημένη τώρα, αύριο πεθαίνουμε, τελείωνε» και θα βάλει μια ρακή. Έχει πήξει το κεφάλι μας από μίζερα προβλήματα που δεν έχουν λύση. Οι άνθρωποι πνίγονται σε μία κουταλιά νερό μέσα στις νευρώσεις της πόλης έχουν ξεχάσει το αυτονόητο. Να χαρούν ρε.
Γύρισα επειδή είχε ήδη κλείσει ένας κύκλος και μετά από τόση γύρα θες κάποια στιγμή να ξαποστάσεις και να μαζέψεις δυνάμεις. Και πάνω σ' αυτή μου την ανάγκη, ήρθε και το ευχάριστο συναπάντημα και μου πρότειναν έναν ωραίο ρόλο. Ο ρόλος μου στη Μουρμούρα. Μου άρεσε ο ρόλος, η συνθήκη της ελληνικής επαρχίας, της γυναίκας που κάνει τα καλύτερα γιουβαρλάκια, που σηκώνει στο πόδι έναν Πύργο ολόκληρο, που ξέρει να χαμογελάει και να αγκαλιάζει, που δεν έχει ίχνος μιζέριας, που δεν ξέρει τι θα πει ψυχοθεραπεία. Ήθελα πάρα πολύ να ενσαρκώσω μία δυνατή γυναίκα με όλα αυτά τα χαρακτηριστικά που έχει. Που θα ξυπνήσει το πρωί, θα πάει κομμωτήριο, θα βάψει τα νύχια της, θα κάνει το κουμάντο του σπιτιού και θα κάνει και τη φιγούρα της, γιατί η φιγούρα είναι το παν στη φάση της. Μέσα της, όμως, υπάρχει ένα πηγάδι από λάβα αγάπης και δύναμης. Εγώ αυτές τις γυναίκες τις θαυμάζω πάρα πολύ. Τις γυναίκες της επαρχίας της Ελλάδας, που έχουν κρατήσει δυνατές τις παραδόσεις, που έχουν κρατήσει τις οικογένειες μαζί, που μαζεύονται στις αυλές τους τα παιδιά. Που ξέρουν να ζυμώνουν το ψωμί. Μου αρέσουν πολύ αυτές οι γυναίκες. Μπορεί να γκρινιάζεις εσύ για τον γκόμενο ότι δεν σε πήρε, ότι δεν ξέρω εγώ τι και θα σου πει ένα «έλα καημένη τώρα, αύριο πεθαίνουμε, τελείωνε» και θα βάλει μια ρακή. Έχει πήξει το κεφάλι μας από μίζερα προβλήματα που δεν έχουν λύση. Οι άνθρωποι πνίγονται σε μία κουταλιά νερό μέσα στις νευρώσεις της πόλης έχουν ξεχάσει το αυτονόητο. Να χαρούν ρε.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Θα ήθελες να ανέβεις στη σκηνή να τραγουδήσεις;
Δεν είναι μέλημά μου. Τη σκηνή τη γνωρίζω. Έχω υπάρξει στη σκηνή ως ηθοποιός, εκτίθεμαι, δεν είναι η συστολή αυτή που με κρατάει. Όμως δεν είναι πρώτο μου μέλημα. Πρώτο μου μέλημα είναι να εκφραστώ μέσα από αυτά που δημιουργώ. Προς το παρόν για μένα είναι πιο εύκολο να εκφραστώ με αυτόν τον τρόπο και να ερμηνεύουν άλλοι άνθρωποι. Κάποια τα ερμηνεύω κι εγώ βέβαια. Στα τραγούδια που κάναμε με τον Manu, κάποια τα ερμηνεύω κι εγώ. Δεν μπορούσε να μιλήσει ελληνικά ο Manu κι έτσι τα είπα.
Δεν είναι μέλημά μου. Τη σκηνή τη γνωρίζω. Έχω υπάρξει στη σκηνή ως ηθοποιός, εκτίθεμαι, δεν είναι η συστολή αυτή που με κρατάει. Όμως δεν είναι πρώτο μου μέλημα. Πρώτο μου μέλημα είναι να εκφραστώ μέσα από αυτά που δημιουργώ. Προς το παρόν για μένα είναι πιο εύκολο να εκφραστώ με αυτόν τον τρόπο και να ερμηνεύουν άλλοι άνθρωποι. Κάποια τα ερμηνεύω κι εγώ βέβαια. Στα τραγούδια που κάναμε με τον Manu, κάποια τα ερμηνεύω κι εγώ. Δεν μπορούσε να μιλήσει ελληνικά ο Manu κι έτσι τα είπα.
Θα ανέβαινες σε live μαζί του πάνω στη σκηνή;
Έχω ανέβει σε live στο εξωτερικό σε μία περιοδεία που είχε κάνει ο Manu και είχα πάει κι εγώ για να βοηθήσω. Μην ξεχνάμε κιόλας τι παριστάνεις εκεί πάνω. Δεν πάμε να κάνουμε όπερα. Την ψυχή μας βγάζουμε. Ο Manu έχει ξεκινήσει από μία σκηνή πανκ. Δεν χρειάζεται να έχεις τελειώσει ωδείο, ψυχή πρέπει να έχεις. Και να το λέει η καρδιά σου.Τον άκουγες πριν γνωριστείτε; Ήταν τα ακούσματά σου αυτή η μουσική;
Δεν το συζητάμε. Παρόλο που σου ξαναλέω, δεν είμαι φανατική θαυμάστρια κανενός, στο Λύκειο θυμάμαι ότι είχα αγοράσει το Clandestino γιατί μου άρεσε πάρα πολύ. Τον είχα «λιώσει», τον άκουγα πάρα πολύ. Παρόλα αυτά δεν ήξερα ποιος είναι αυτός ο άνθρωπος. Τραγουδούσα τα τραγούδια του και δεν με ενδιέφερε ποιος είναι. Με ενδιέφερε ότι μου έχει δώσει αυτό το δώρο, αυτήν τη μουσική. Αργότερα με τα χρόνια παρατηρούσα πιο στενά τα τραγούδια του και τις κινήσεις του, όπως και πολλούς άλλους που με ενδιέφεραν. Διότι με ενδιέφερε να δω την πορεία ενός καλλιτέχνη, την πολιτικοποίησή του, το πώς συμμετέχει στα κοινά. Με αυτόν τον τρόπο τον παρατηρούσα, όχι με τον τρόπο του φαν που λέει τι φόρεσε και πού πήγε.
Έχω ανέβει σε live στο εξωτερικό σε μία περιοδεία που είχε κάνει ο Manu και είχα πάει κι εγώ για να βοηθήσω. Μην ξεχνάμε κιόλας τι παριστάνεις εκεί πάνω. Δεν πάμε να κάνουμε όπερα. Την ψυχή μας βγάζουμε. Ο Manu έχει ξεκινήσει από μία σκηνή πανκ. Δεν χρειάζεται να έχεις τελειώσει ωδείο, ψυχή πρέπει να έχεις. Και να το λέει η καρδιά σου.Τον άκουγες πριν γνωριστείτε; Ήταν τα ακούσματά σου αυτή η μουσική;
Δεν το συζητάμε. Παρόλο που σου ξαναλέω, δεν είμαι φανατική θαυμάστρια κανενός, στο Λύκειο θυμάμαι ότι είχα αγοράσει το Clandestino γιατί μου άρεσε πάρα πολύ. Τον είχα «λιώσει», τον άκουγα πάρα πολύ. Παρόλα αυτά δεν ήξερα ποιος είναι αυτός ο άνθρωπος. Τραγουδούσα τα τραγούδια του και δεν με ενδιέφερε ποιος είναι. Με ενδιέφερε ότι μου έχει δώσει αυτό το δώρο, αυτήν τη μουσική. Αργότερα με τα χρόνια παρατηρούσα πιο στενά τα τραγούδια του και τις κινήσεις του, όπως και πολλούς άλλους που με ενδιέφεραν. Διότι με ενδιέφερε να δω την πορεία ενός καλλιτέχνη, την πολιτικοποίησή του, το πώς συμμετέχει στα κοινά. Με αυτόν τον τρόπο τον παρατηρούσα, όχι με τον τρόπο του φαν που λέει τι φόρεσε και πού πήγε.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Πώς ήταν η πρώτη φορά που τον είδες σε συναυλία;
Ήταν στη Θεσσαλονίκη, το 2014. Ήταν συγκλονιστικός. Δεν υπάρχει αυτό το πράγμα που κάνει. Δεν έχει καταφέρει ποτέ κανείς να το κάνει. Δεν είναι μόνο ο Manu, είναι όλη η ομάδα La Ventura. Όλος ο μηχανισμός είναι ένα καλοκουρδισμένο ρολόι που καταφέρνει να κάνει 50.000 άτομα να χτυπιούνται σαν ένα. Είναι τρομερό.Όταν βρέθηκες σε αυτήν τη συναυλία, σου βγήκε η ανάγκη να γνωρίσεις και να συνδημιουργήσεις με αυτόν τον άνθρωπο;
Τον είχα γνωρίσει ήδη εγώ. Είχαμε πει πέντε κουβέντες. Εμένα ποτέ δεν μου ήρθε στο μυαλό να συνεργαστώ με τον Manu. Δεν πίστευα ότι μπορεί να γίνει αυτό, ούτε το περίμενα, ούτε το φανταζόμουν. Έγραφα στίχους στα ελληνικά. Τώρα, από πού κι ως πού εγώ να συνεργαστώ με τον Manu; Δεν μου έμπαινε στο μυαλό. Και δεν είχαμε και οικειότητα. Αλλα κι όταν αποκτήσαμε οικειότητα και φιλική σχέση δεν πήγα ποτέ εγώ να του πω κοίτα έχω κάτι στίχους θες να κάνεις κάτι; Θα γέλαγε και το παρδαλό κατσίκι. Ο Manu βρήκε δρόμο να γίνει αυτό. Εγώ δεν το περίμενα ποτέ ότι μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο.Και τελικά πώς έγινε το TI.PO.TA.;
Κάποια στιγμή ήρθαμε πιο κοντά με την παρέα και αρχίσαμε να τραγουδάμε ο καθένας κάποια τραγούδια από τη χώρα του. Ο Manu τραγούδησε κάποια πράγματα από την Αλγερία, από τη Γαλικία ή από τη Βραζιλία που έχει ταξιδέψει πάρα πολύ. Και του είπα κι εγώ κάποια παραδοσιακά δικά μας και τον ενδιέφερε πάρα πολύ να ακούσει τον στίχο. Όταν του μετέφραζα τον ελληνικό στίχο, είχε πάθει σοκ. Και σκέψου ότι δεν είμαι καθόλου καλή μεταφράστρια, το μισό νόημα σίγουρα χάθηκε. Άντε εξήγησε τώρα το «Ανάθεμα τον αίτιο» στα αγγλικά και τι κρύβει από πίσω. Αλλά προσπαθούσα, γιατί ήθελε πολύ να μάθει ο Manu. Ο Manu είναι σπουδαίος καλλιτέχνης και οι σπουδαίοι καλλιτέχνες δεν σταματούν ποτέ να μαθαίνουν. Δεν νιώθουν ποτέ ότι δεν τους ενδιαφέρει αυτό που λες. Ο Manu θέλει να ρουφήξει μέχρι την τελευταία συλλαβή. Είναι τρομερός δάσκαλος, επειδή είναι μαθητής. Εκεί πάνω λοιπόν στη διαδικασία που τον «πότιζα» με τον ελληνικό στίχο, την ελληνική κουλτούρα, και τους ελληνικούς μουσικούς δρόμους, μου είπε «θα ήθελα πολύ να κάνω ένα ελληνικό τραγούδι». Και λέω «ΟΚ, μπορώ να σε φέρω αν θες σε επαφή με στιχουργούς». Ή του λέω «μπορείς να φτιάξεις πάνω σε δρόμους ελληνικούς και να βάλεις ισπανικό στίχο, σιγά δεν κολλώνεις εσύ σε αυτά». Και μου είπε «Γιατί δεν δοκιμάζουμε μαζί;». Εκεί λίγο αλληθώρισα αλλά είπα ΟΚ, δεν έχω να χάσω κάτι.
Ήταν στη Θεσσαλονίκη, το 2014. Ήταν συγκλονιστικός. Δεν υπάρχει αυτό το πράγμα που κάνει. Δεν έχει καταφέρει ποτέ κανείς να το κάνει. Δεν είναι μόνο ο Manu, είναι όλη η ομάδα La Ventura. Όλος ο μηχανισμός είναι ένα καλοκουρδισμένο ρολόι που καταφέρνει να κάνει 50.000 άτομα να χτυπιούνται σαν ένα. Είναι τρομερό.Όταν βρέθηκες σε αυτήν τη συναυλία, σου βγήκε η ανάγκη να γνωρίσεις και να συνδημιουργήσεις με αυτόν τον άνθρωπο;
Τον είχα γνωρίσει ήδη εγώ. Είχαμε πει πέντε κουβέντες. Εμένα ποτέ δεν μου ήρθε στο μυαλό να συνεργαστώ με τον Manu. Δεν πίστευα ότι μπορεί να γίνει αυτό, ούτε το περίμενα, ούτε το φανταζόμουν. Έγραφα στίχους στα ελληνικά. Τώρα, από πού κι ως πού εγώ να συνεργαστώ με τον Manu; Δεν μου έμπαινε στο μυαλό. Και δεν είχαμε και οικειότητα. Αλλα κι όταν αποκτήσαμε οικειότητα και φιλική σχέση δεν πήγα ποτέ εγώ να του πω κοίτα έχω κάτι στίχους θες να κάνεις κάτι; Θα γέλαγε και το παρδαλό κατσίκι. Ο Manu βρήκε δρόμο να γίνει αυτό. Εγώ δεν το περίμενα ποτέ ότι μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο.Και τελικά πώς έγινε το TI.PO.TA.;
Κάποια στιγμή ήρθαμε πιο κοντά με την παρέα και αρχίσαμε να τραγουδάμε ο καθένας κάποια τραγούδια από τη χώρα του. Ο Manu τραγούδησε κάποια πράγματα από την Αλγερία, από τη Γαλικία ή από τη Βραζιλία που έχει ταξιδέψει πάρα πολύ. Και του είπα κι εγώ κάποια παραδοσιακά δικά μας και τον ενδιέφερε πάρα πολύ να ακούσει τον στίχο. Όταν του μετέφραζα τον ελληνικό στίχο, είχε πάθει σοκ. Και σκέψου ότι δεν είμαι καθόλου καλή μεταφράστρια, το μισό νόημα σίγουρα χάθηκε. Άντε εξήγησε τώρα το «Ανάθεμα τον αίτιο» στα αγγλικά και τι κρύβει από πίσω. Αλλά προσπαθούσα, γιατί ήθελε πολύ να μάθει ο Manu. Ο Manu είναι σπουδαίος καλλιτέχνης και οι σπουδαίοι καλλιτέχνες δεν σταματούν ποτέ να μαθαίνουν. Δεν νιώθουν ποτέ ότι δεν τους ενδιαφέρει αυτό που λες. Ο Manu θέλει να ρουφήξει μέχρι την τελευταία συλλαβή. Είναι τρομερός δάσκαλος, επειδή είναι μαθητής. Εκεί πάνω λοιπόν στη διαδικασία που τον «πότιζα» με τον ελληνικό στίχο, την ελληνική κουλτούρα, και τους ελληνικούς μουσικούς δρόμους, μου είπε «θα ήθελα πολύ να κάνω ένα ελληνικό τραγούδι». Και λέω «ΟΚ, μπορώ να σε φέρω αν θες σε επαφή με στιχουργούς». Ή του λέω «μπορείς να φτιάξεις πάνω σε δρόμους ελληνικούς και να βάλεις ισπανικό στίχο, σιγά δεν κολλώνεις εσύ σε αυτά». Και μου είπε «Γιατί δεν δοκιμάζουμε μαζί;». Εκεί λίγο αλληθώρισα αλλά είπα ΟΚ, δεν έχω να χάσω κάτι.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Και του έδειξες στίχους σου;
Δεν ήμουν Ελλάδα τότε, ήμουν Βαρκελώνη. Του είπα ότι έχω δέκα στίχους μαζί μου σε ένα e-mail. Του είπα τι σημαίνουν οι στίχοι, του άρεσαν και μου λέει «φιλενάδα θέλω να συνεργαστούμε, τι θα γίνει;». Μου λέει γουστάρω να κάνω κάτι με το ελληνικό στοιχείο. Μου αρέσει ο στίχος σου, είναι τίμιος και μπορούμε να βρούμε πράγματα να κάνουμε μαζί. Του λέω, πήγαινε μπροστά κι ακολουθώ. Εγώ δεν τα ξέρω αυτά, εσύ τα ξέρεις. Κι έτσι δημιουργήθηκε η συνθήκη του TI.PO.TA. με απόλυτη πρωταρχική προϋπόθεση ότι περνάμε καλά μεταξύ μας, γουστάρουμε, σαν δυο παιδιά που παίζουν και ότι δεν του δίνουμε μεγαλύτερη βαρύτητα απ’ αυτήν που θέλουμε.
Δεν ήμουν Ελλάδα τότε, ήμουν Βαρκελώνη. Του είπα ότι έχω δέκα στίχους μαζί μου σε ένα e-mail. Του είπα τι σημαίνουν οι στίχοι, του άρεσαν και μου λέει «φιλενάδα θέλω να συνεργαστούμε, τι θα γίνει;». Μου λέει γουστάρω να κάνω κάτι με το ελληνικό στοιχείο. Μου αρέσει ο στίχος σου, είναι τίμιος και μπορούμε να βρούμε πράγματα να κάνουμε μαζί. Του λέω, πήγαινε μπροστά κι ακολουθώ. Εγώ δεν τα ξέρω αυτά, εσύ τα ξέρεις. Κι έτσι δημιουργήθηκε η συνθήκη του TI.PO.TA. με απόλυτη πρωταρχική προϋπόθεση ότι περνάμε καλά μεταξύ μας, γουστάρουμε, σαν δυο παιδιά που παίζουν και ότι δεν του δίνουμε μεγαλύτερη βαρύτητα απ’ αυτήν που θέλουμε.
Πώς ήταν για σένα όλο αυτό το πρώτο ταξίδι με τη μουσική;
Πλάκα είχε. Όταν πρωτοέγινε ήταν μόνο για εμάς. Με την έννοια ότι αντί να είναι στο ντουλάπι μου, ήταν στο ντουλάπι μου και στην κιθάρα του. Όταν αποφασίσαμε να το βγάλουμε προς τα έξω, κοιταχτήκαμε και είπαμε πάμε να το κάνουμε ακριβώς όπως το κάνουμε με τους φίλους μας. Θα βγάλουμε τα τραγούδια χωρίς εταιρείες, χωρίς τίποτα, τζάμπα και όποιος θέλει, όπου θέλει, όποτε γουστάρει. Με μια πολύ ελεύθερη έννοια, όπως φτιάχνεις ένα σπιτικό κέικ και το δίνεις στον κόσμο. Με αυτήν την έννοια κρατήσαμε το TI.PO.TA. Project, γι' αυτό το ονομάσαμε έτσι. Ο τίτλος ήταν πολύ σαφής. Δεν κάνουμε τίποτα, δεν είμαστε τίποτα, απλώς παίζουμε και το μοιραζόμαστε και με τον κόσμο χωρίς τυμπανοκρουσίες, χωρίς δελτία Τύπου, χωρίς από πίσω εταιρίες. Τίποτα. Εμείς. Τα κάναμε όλα μόνοι μας. Στο σπίτι ηχογραφήσεις ή όπου ήμασταν, όπου ταξίδευε η παρέα ή σε περιοδείες του Manu ή σε κάνα νησί. Φτιάχναμε εκεί κάνα βίντεο μόνοι μας, το μοντάραμε. Όλο το κόνσεπτ μύριζε σπίτι. Αυτό είναι το σπίτι. Αυτή είναι η παρέα. Και η παρέα δεν είναι μόνο εγώ και ο Manu. Είναι και όλοι οι άνθρωποι οι οποίοι συμμετείχαν σε αυτό και βοήθησαν τη δική μας πειραματική ανάγκη να ενώσουμε δύο κόσμους φαινομενικά αγεφύρωτους. Γιατί ο Manu είναι από μία κουλτούρα του τέμπου, τέσσερα τέταρτα, εμείς είμαστε πιο μελωδική χώρα με στιχουργική κληρονομιά, πιο πολύπλοκη. Ε, αυτό είχε πλάκα. Όλος αυτός ο πειραματισμός.
Πλάκα είχε. Όταν πρωτοέγινε ήταν μόνο για εμάς. Με την έννοια ότι αντί να είναι στο ντουλάπι μου, ήταν στο ντουλάπι μου και στην κιθάρα του. Όταν αποφασίσαμε να το βγάλουμε προς τα έξω, κοιταχτήκαμε και είπαμε πάμε να το κάνουμε ακριβώς όπως το κάνουμε με τους φίλους μας. Θα βγάλουμε τα τραγούδια χωρίς εταιρείες, χωρίς τίποτα, τζάμπα και όποιος θέλει, όπου θέλει, όποτε γουστάρει. Με μια πολύ ελεύθερη έννοια, όπως φτιάχνεις ένα σπιτικό κέικ και το δίνεις στον κόσμο. Με αυτήν την έννοια κρατήσαμε το TI.PO.TA. Project, γι' αυτό το ονομάσαμε έτσι. Ο τίτλος ήταν πολύ σαφής. Δεν κάνουμε τίποτα, δεν είμαστε τίποτα, απλώς παίζουμε και το μοιραζόμαστε και με τον κόσμο χωρίς τυμπανοκρουσίες, χωρίς δελτία Τύπου, χωρίς από πίσω εταιρίες. Τίποτα. Εμείς. Τα κάναμε όλα μόνοι μας. Στο σπίτι ηχογραφήσεις ή όπου ήμασταν, όπου ταξίδευε η παρέα ή σε περιοδείες του Manu ή σε κάνα νησί. Φτιάχναμε εκεί κάνα βίντεο μόνοι μας, το μοντάραμε. Όλο το κόνσεπτ μύριζε σπίτι. Αυτό είναι το σπίτι. Αυτή είναι η παρέα. Και η παρέα δεν είναι μόνο εγώ και ο Manu. Είναι και όλοι οι άνθρωποι οι οποίοι συμμετείχαν σε αυτό και βοήθησαν τη δική μας πειραματική ανάγκη να ενώσουμε δύο κόσμους φαινομενικά αγεφύρωτους. Γιατί ο Manu είναι από μία κουλτούρα του τέμπου, τέσσερα τέταρτα, εμείς είμαστε πιο μελωδική χώρα με στιχουργική κληρονομιά, πιο πολύπλοκη. Ε, αυτό είχε πλάκα. Όλος αυτός ο πειραματισμός.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Τι ρόλο έπαιξε ο Manu στο να γυρίσεις στην Ελλάδα;
Ο Manu έχει το δικό του ποτάμι. Έχει έναν δικό του δρόμο πανέμορφο, που είναι πολύ τυχερός ο άνθρωπος που λούζει τα πόδια του εκεί. Και είμαι πολύ τυχερή που όποτε μπορώ και κάνουμε κέφι συναντιόμαστε και πλατσουρίζουμε. Αλλά έχει πολύ δικό του προσωπικό ποτάμι. Τα δικά μας τα ποτάμια συνέκλιναν στις περιόδους που έπρεπε να γίνουν πράγματα, δημιουργούσαμε. Και φυσικά ακόμα δημιουργούμε. Ακόμα προσέχουμε ο ένας τον άλλον πάρα πολύ. Αλλά οι καπετάνιοι είναι διαφορετικοί. Και συνήθως αυτά ένα δεν γίνονται, όταν υπάρχουν δύο άνθρωποι που έχουν έντονη προσωπικότητα και αναμμένη φλόγα.
VICE Video: Η Γυναίκα Ψάλτης από τη Σκύρο
Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.
Πιστεύω ότι είσαι ένας άνθρωπος που δεν θα έβαζε τα δικά του όνειρα πίσω για κανέναν. Ότι θα συνέχιζες την πορεία σου.
Και δεν θα ήθελε ούτε ο Manu να το κάνω αυτό, σαν τίμιος φίλος που είναι. Δεν θα ήθελε να με δει υπό σκιά κανενός δέντρου. Επίσης, δεν θα μπορούσα κι εγώ. Νομίζω ότι είναι αυτονόητο ότι για μία γυναίκα που κυλάει στα πράγματα θα γκρινιάξει στο δευτερόλεπτο, αν είναι μόνο μία υποστηρικτική παρουσία. Που και πάλι εγώ είμαι υποστηρικτική παρουσία σε έναν άνθρωπο που αγαπάω και νοιάζομαι και σέβομαι αυτό που κάνει. Είναι πολύ σημαντικό να σέβεσαι τι κάνει ο άλλος. Όταν σέβεσαι και εκτιμάς αυτό που κάνει και πάλι είναι ποτάμι δικό σου μέχρι ένας σημείο για να μάθεις, να πάρεις, να γευτείς αυτήν την κατάσταση και να συνεχίσεις το δικό σου το μονοπάτι. Και τα μονοπάτια αυτά μπορεί να είναι αιώνια παράλληλα. Με τον Manu, για παράδειγμα, έχουμε παράλληλα ποτάμια πολλά χρόνια και κυλάμε μαζί. Και μπορεί να χαιρετιόμαστε από μακριά και να λέμε έλα ρε βλάκα να σε δω να κάνουμε μουσική να γελάσουμε. Οι ελεύθεροι άνθρωποι, οι άνθρωποι που έχουν αποφασίσει να ζουν έστω με ένα ίχνος ελευθερίας έχουν κι αυτή τη δυνατότητα. Δεν χρειάζεται να προσδιοριστούν γεωγραφικά. Στα τετραγωνικά ενός σπιτιού, σε τίτλους ή στο τί κάνουν. Εγώ τουλάχιστον ποτέ δεν έχω υπάρξει σύντροφος κανενός. Με την έννοια είναι ο άνδρας μου αυτός/είναι η γυναίκα μου αυτή. Και δεύτερον είναι πιο σημαντική η φιλία με τον άλλον. Η εκτίμηση και η φιλία. Αυτό είναι που κρατάει τα πάντα. Ο έρωτας είναι κάτι που έρχεται και φεύγει. Ο Manu είναι ένας τόσο εμπνευσμένος, έντονος σε προσωπικότητα και αλλόκοτος -με την καλή έννοια- άνθρωπος που είναι ευλογία να τον έχεις κοντά σου. Καμία μέρα δεν είναι ίδια. Και όλα έχουν μία έκπληξη, μία χαρά μέσα. Και ήταν και μεγάλος δάσκαλος για μένα. Και την εποχή που τον συνάντησα και συναντήθηκαν τα βλέμματά μας και καθρεφτίστηκαν κάποια πράγματα από μέσα μας. Ήταν πάρα πολύ σημαντικός δάσκαλος για μένα γιατί μέχρι τότε με κατέτρωγαν κάποια σκοτάδια κι ο Manu ήταν ο ήλιος ο ίδιος.
Ο Manu έχει το δικό του ποτάμι. Έχει έναν δικό του δρόμο πανέμορφο, που είναι πολύ τυχερός ο άνθρωπος που λούζει τα πόδια του εκεί. Και είμαι πολύ τυχερή που όποτε μπορώ και κάνουμε κέφι συναντιόμαστε και πλατσουρίζουμε. Αλλά έχει πολύ δικό του προσωπικό ποτάμι. Τα δικά μας τα ποτάμια συνέκλιναν στις περιόδους που έπρεπε να γίνουν πράγματα, δημιουργούσαμε. Και φυσικά ακόμα δημιουργούμε. Ακόμα προσέχουμε ο ένας τον άλλον πάρα πολύ. Αλλά οι καπετάνιοι είναι διαφορετικοί. Και συνήθως αυτά ένα δεν γίνονται, όταν υπάρχουν δύο άνθρωποι που έχουν έντονη προσωπικότητα και αναμμένη φλόγα.
VICE Video: Η Γυναίκα Ψάλτης από τη Σκύρο
Πιστεύω ότι είσαι ένας άνθρωπος που δεν θα έβαζε τα δικά του όνειρα πίσω για κανέναν. Ότι θα συνέχιζες την πορεία σου.
Και δεν θα ήθελε ούτε ο Manu να το κάνω αυτό, σαν τίμιος φίλος που είναι. Δεν θα ήθελε να με δει υπό σκιά κανενός δέντρου. Επίσης, δεν θα μπορούσα κι εγώ. Νομίζω ότι είναι αυτονόητο ότι για μία γυναίκα που κυλάει στα πράγματα θα γκρινιάξει στο δευτερόλεπτο, αν είναι μόνο μία υποστηρικτική παρουσία. Που και πάλι εγώ είμαι υποστηρικτική παρουσία σε έναν άνθρωπο που αγαπάω και νοιάζομαι και σέβομαι αυτό που κάνει. Είναι πολύ σημαντικό να σέβεσαι τι κάνει ο άλλος. Όταν σέβεσαι και εκτιμάς αυτό που κάνει και πάλι είναι ποτάμι δικό σου μέχρι ένας σημείο για να μάθεις, να πάρεις, να γευτείς αυτήν την κατάσταση και να συνεχίσεις το δικό σου το μονοπάτι. Και τα μονοπάτια αυτά μπορεί να είναι αιώνια παράλληλα. Με τον Manu, για παράδειγμα, έχουμε παράλληλα ποτάμια πολλά χρόνια και κυλάμε μαζί. Και μπορεί να χαιρετιόμαστε από μακριά και να λέμε έλα ρε βλάκα να σε δω να κάνουμε μουσική να γελάσουμε. Οι ελεύθεροι άνθρωποι, οι άνθρωποι που έχουν αποφασίσει να ζουν έστω με ένα ίχνος ελευθερίας έχουν κι αυτή τη δυνατότητα. Δεν χρειάζεται να προσδιοριστούν γεωγραφικά. Στα τετραγωνικά ενός σπιτιού, σε τίτλους ή στο τί κάνουν. Εγώ τουλάχιστον ποτέ δεν έχω υπάρξει σύντροφος κανενός. Με την έννοια είναι ο άνδρας μου αυτός/είναι η γυναίκα μου αυτή. Και δεύτερον είναι πιο σημαντική η φιλία με τον άλλον. Η εκτίμηση και η φιλία. Αυτό είναι που κρατάει τα πάντα. Ο έρωτας είναι κάτι που έρχεται και φεύγει. Ο Manu είναι ένας τόσο εμπνευσμένος, έντονος σε προσωπικότητα και αλλόκοτος -με την καλή έννοια- άνθρωπος που είναι ευλογία να τον έχεις κοντά σου. Καμία μέρα δεν είναι ίδια. Και όλα έχουν μία έκπληξη, μία χαρά μέσα. Και ήταν και μεγάλος δάσκαλος για μένα. Και την εποχή που τον συνάντησα και συναντήθηκαν τα βλέμματά μας και καθρεφτίστηκαν κάποια πράγματα από μέσα μας. Ήταν πάρα πολύ σημαντικός δάσκαλος για μένα γιατί μέχρι τότε με κατέτρωγαν κάποια σκοτάδια κι ο Manu ήταν ο ήλιος ο ίδιος.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Τι σου έμαθε;
Ο Manu ήταν ο άνθρωπος που μου είπε πρώτος με τέτοιον τρόπο που κι εγώ βέβαια ήμουν έτοιμη να το ακούσω ότι «Κλέλια, ό,τι και να μας συμβαίνει είμαστε καλά και πρέπει να είμαστε ο ήλιος μέσα στα μεσάνυχτα. Να δίνουμε φως και χαρά στους άλλους ανθρώπους. Δεν επιτρέπεται να κουβαλάμε μιζέρια εμείς που είμαστε καλά, υγιείς, δυνατοί και αντέχουμε». Μου το είπε μια, εγώ κλαψούριζα, μου το 'πε δυο, ε την τρίτη πέρασε στο μεδούλι μου. Το κατάλαβα. Και ήταν πραγματικός δάσκαλος για μένα σε πολλά πράγματα τέτοια. Δηλαδή, έχω δει τον Manu να σηκώνεται να πάει να τραγουδήσει για μία γιαγιά άρρωστη που δεν είναι καλά για να της ανεβάσει το ηθικό στο σπίτι της, στο κρεβάτι της δίπλα και ο Manu να έχει 40 πυρετό. Και να σηκώνεται να το κάνει. Και να λέει, όχι θα πάω να το κάνω. Ο δάσκαλος δεν είναι αυτός που θα σου πει τι πρέπει να κάνεις. Ο δάσκαλος κατά τη γνώμη μου είναι αυτός ο οποίος ζει καθ' εικόνα και καθ' ομοίωση αυτού που λέει, του έργου του. Ο Manu είναι ένας τέτοιος άνθρωπος. Είναι ο άνθρωπος που ό,τι λέει είναι. Ό,τι τραγουδάει, είναι. Είναι ένας άνθρωπος που δεν έχει κινητό, δεν έχει αυτοκίνητο, και που έχει ΑΦΜ είναι επειδή αλλιώς δεν γίνεται. Είναι ελεύθερος, δεν έχει ρολόι, δεν έχει τίποτα.
Ο Manu ήταν ο άνθρωπος που μου είπε πρώτος με τέτοιον τρόπο που κι εγώ βέβαια ήμουν έτοιμη να το ακούσω ότι «Κλέλια, ό,τι και να μας συμβαίνει είμαστε καλά και πρέπει να είμαστε ο ήλιος μέσα στα μεσάνυχτα. Να δίνουμε φως και χαρά στους άλλους ανθρώπους. Δεν επιτρέπεται να κουβαλάμε μιζέρια εμείς που είμαστε καλά, υγιείς, δυνατοί και αντέχουμε». Μου το είπε μια, εγώ κλαψούριζα, μου το 'πε δυο, ε την τρίτη πέρασε στο μεδούλι μου. Το κατάλαβα. Και ήταν πραγματικός δάσκαλος για μένα σε πολλά πράγματα τέτοια. Δηλαδή, έχω δει τον Manu να σηκώνεται να πάει να τραγουδήσει για μία γιαγιά άρρωστη που δεν είναι καλά για να της ανεβάσει το ηθικό στο σπίτι της, στο κρεβάτι της δίπλα και ο Manu να έχει 40 πυρετό. Και να σηκώνεται να το κάνει. Και να λέει, όχι θα πάω να το κάνω. Ο δάσκαλος δεν είναι αυτός που θα σου πει τι πρέπει να κάνεις. Ο δάσκαλος κατά τη γνώμη μου είναι αυτός ο οποίος ζει καθ' εικόνα και καθ' ομοίωση αυτού που λέει, του έργου του. Ο Manu είναι ένας τέτοιος άνθρωπος. Είναι ο άνθρωπος που ό,τι λέει είναι. Ό,τι τραγουδάει, είναι. Είναι ένας άνθρωπος που δεν έχει κινητό, δεν έχει αυτοκίνητο, και που έχει ΑΦΜ είναι επειδή αλλιώς δεν γίνεται. Είναι ελεύθερος, δεν έχει ρολόι, δεν έχει τίποτα.
Ο Σωκράτης Μάλαμας πώς μπαίνει στη ζωή σου;
Ήμασταν με τον Manu στην Κρήτη, είχαμε πάρει το αμάξι και τη γυρίσαμε όλη. Ήταν ένα ταξίδι για να γνωρίσει πιο πολύ ο Manu την Κρήτη και την κρητική μουσική. Εκεί που είμαστε στην Κρήτη, οδηγούμε ατελείωτες αποστάσεις και ακούμε ριζίτικα ξαφνικά χαλάει ο σταθμός και γυρνάει και παίζει ένα τραγούδι του Μάλαμα. Τα διόδια. Και λέω Manu αυτός ο άνθρωπος είναι επίσης μοναδικός στην Ελλάδα. Θα ήταν ωραίο να τον γνωρίσεις. Μου λέει ωραία φωνή. Του έκανε αμέσως εντύπωση. Και του είχε κάνει πάρα πολύ εντύπωση τότε η κιθάρα. Μου λέει "Oh Greek blues, Greek rebetiko blues". Γελάσαμε και του εξήγησα ότι είναι ο Johnny Cash της Ελλάδας αν υπάρχει αυτή η αντιστοιχία. Γιατί ο άνθρωπος όταν είναι από άλλη κουλτούρα οι αντιστοιχίες βοηθούν να πάρεις έτσι μία μυρωδιά. Εκείνη την ώρα μου έρχεται στο μυαλό ότι έχω ένα τραγούδι, την «Ανατολή», που την είχα γράψει στη Βαρκελώνη τρεις μήνες πριν από εκείνο το ταξίδι στην Κρήτη.
Ήμασταν με τον Manu στην Κρήτη, είχαμε πάρει το αμάξι και τη γυρίσαμε όλη. Ήταν ένα ταξίδι για να γνωρίσει πιο πολύ ο Manu την Κρήτη και την κρητική μουσική. Εκεί που είμαστε στην Κρήτη, οδηγούμε ατελείωτες αποστάσεις και ακούμε ριζίτικα ξαφνικά χαλάει ο σταθμός και γυρνάει και παίζει ένα τραγούδι του Μάλαμα. Τα διόδια. Και λέω Manu αυτός ο άνθρωπος είναι επίσης μοναδικός στην Ελλάδα. Θα ήταν ωραίο να τον γνωρίσεις. Μου λέει ωραία φωνή. Του έκανε αμέσως εντύπωση. Και του είχε κάνει πάρα πολύ εντύπωση τότε η κιθάρα. Μου λέει "Oh Greek blues, Greek rebetiko blues". Γελάσαμε και του εξήγησα ότι είναι ο Johnny Cash της Ελλάδας αν υπάρχει αυτή η αντιστοιχία. Γιατί ο άνθρωπος όταν είναι από άλλη κουλτούρα οι αντιστοιχίες βοηθούν να πάρεις έτσι μία μυρωδιά. Εκείνη την ώρα μου έρχεται στο μυαλό ότι έχω ένα τραγούδι, την «Ανατολή», που την είχα γράψει στη Βαρκελώνη τρεις μήνες πριν από εκείνο το ταξίδι στην Κρήτη.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Του την είχες πει;
Του την είχα πει, του άρεσε και μου είχε πει ότι πρέπει να το κάνουμε τραγούδι. Είχα γράψει μόνο το ρεφρέν το «να ανατείλει ένας ήλιος σαν φωτιά». Και μου λέει "that's a greek tavern song". Λέω ναι της ταβέρνας, της τυροκαυτερής. Και λέω, ρε συ να πούμε στον Σωκράτη να το πει; Μέχρι τότε το TI.PO.TA. project ήταν κάτι πολύ προσωπικό δικό μας, εκεί είπαμε ότι θα ήταν ωραίο να πει αυτός το ρεφρέν. Ο Manu είπε βεβαίως, αν γουστάρει εννοείται. Αυτό έμεινε σαν μια συζήτηση καλοκαιρινή εκεί στο βουνό. Και δεν ξαναειπώθηκε γιατί δεν είχαμε κανέναν ψυχαναγκασμό να κάνουμε κάποιον δίσκο.Περνούν οι μήνες, ήρθα στην Αθήνα, κλείστηκα λίγο σπίτι, με έπιασε η μαυρίλα, έγραψα τα κουπλέ. Γιατί λέει το ρεφρέν «Να ανατείλει ένας ήλιος σαν φωτιά ήλιος που καίει και σκορπά την ερημιά ν' ανταμωθούμε μες στα μάτια όπως παλιά». Αυτό το είχα γράψει σε ένα άνοιγμα ψυχής. Κι όταν γύρισα έγραψα το «Δε λέει να φύγει αυτό το σύννεφο από πάνω έχει καθίσει στη κορφή και δεν το φτάνω». Οπότε το βρήκα και το κούμπωσα κι εκεί λέω ας κάνω μία νύξη στον Σωκράτη αν θέλει να παίξει με εμάς τα ζαβά που κάνουμε αυτά τα κόλπα τα αστεία και που δεν έχουμε μία συγκεκριμένη στρατηγική. Και είπε ο Σωκράτης αμέσως ναι, μου φαίνεται ενδιαφέρον, γουστάρω να πειραματιστώ, μέσα. Έτσι ξεκίνησε η συνεργασία με τον Σωκράτη. Ως TI.PO.TA. ξεκινήσαμε, περάσαμε όμορφα κι αυτό προμήνιε ότι αυτό μπορεί να συνεχιστεί και σε άλλα πράγματα.
Του την είχα πει, του άρεσε και μου είχε πει ότι πρέπει να το κάνουμε τραγούδι. Είχα γράψει μόνο το ρεφρέν το «να ανατείλει ένας ήλιος σαν φωτιά». Και μου λέει "that's a greek tavern song". Λέω ναι της ταβέρνας, της τυροκαυτερής. Και λέω, ρε συ να πούμε στον Σωκράτη να το πει; Μέχρι τότε το TI.PO.TA. project ήταν κάτι πολύ προσωπικό δικό μας, εκεί είπαμε ότι θα ήταν ωραίο να πει αυτός το ρεφρέν. Ο Manu είπε βεβαίως, αν γουστάρει εννοείται. Αυτό έμεινε σαν μια συζήτηση καλοκαιρινή εκεί στο βουνό. Και δεν ξαναειπώθηκε γιατί δεν είχαμε κανέναν ψυχαναγκασμό να κάνουμε κάποιον δίσκο.Περνούν οι μήνες, ήρθα στην Αθήνα, κλείστηκα λίγο σπίτι, με έπιασε η μαυρίλα, έγραψα τα κουπλέ. Γιατί λέει το ρεφρέν «Να ανατείλει ένας ήλιος σαν φωτιά ήλιος που καίει και σκορπά την ερημιά ν' ανταμωθούμε μες στα μάτια όπως παλιά». Αυτό το είχα γράψει σε ένα άνοιγμα ψυχής. Κι όταν γύρισα έγραψα το «Δε λέει να φύγει αυτό το σύννεφο από πάνω έχει καθίσει στη κορφή και δεν το φτάνω». Οπότε το βρήκα και το κούμπωσα κι εκεί λέω ας κάνω μία νύξη στον Σωκράτη αν θέλει να παίξει με εμάς τα ζαβά που κάνουμε αυτά τα κόλπα τα αστεία και που δεν έχουμε μία συγκεκριμένη στρατηγική. Και είπε ο Σωκράτης αμέσως ναι, μου φαίνεται ενδιαφέρον, γουστάρω να πειραματιστώ, μέσα. Έτσι ξεκίνησε η συνεργασία με τον Σωκράτη. Ως TI.PO.TA. ξεκινήσαμε, περάσαμε όμορφα κι αυτό προμήνιε ότι αυτό μπορεί να συνεχιστεί και σε άλλα πράγματα.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Μετά απ’ αυτήν τη συνεργασία είδαμε ότι έχουμε κάποια κοινά πατήματα με τον Σωκράτη κι έτσι όταν εγώ βρισκόμουν στην Ελλάδα έντυνα με εικόνες τα τραγούδια του. Έτσι το ένα έφερε το άλλο, έφτιαξα πολλά κλιπ γι’ αυτός, για τις περιοδείες και για τον δίσκο του, τα «Κάτοπτρα», όπου επιμελήθηκα και το φωτογραφικό υλικό του δίσκου. Η συνεργασία στα βίντεο κρατάει ακόμα με «Τα σκέτα» του Σωκράτη, στα οποία συμμετέχω κι εγώ φτιάχνοντας τα βίντεο για την τρίτη ενότητα του Τσιτσάνη. Ήρθαν όμως και καινούριες μελωδίες και στίχοι και αποφασίσαμε να συνεχίσουμε να κάνουμε τραγούδια μαζί, αυτή τη φορά χωρίς το πλαίσιο των TI.PO.TA. Έτσι γεννήθηκε το «Έγια-Έγια» και διάφορα άλλα που είναι ακόμα στα σκαριά.Και πώς φτάνουμε στο τραγούδι που βγάλατε τώρα;
Το Εγιά Εγιά το είχα γράψει εδώ και τρία χρόνια κι αμέσως με το που το έγραψα ήξερα ότι ήθελα να το πει ο Σωκράτης. Του είπα άκου τη μελωδία, αυτός είναι ο στίχος. Γουστάρεις; Μου είπε ότι έπρεπε να το φροντίσει, γιατί εγώ είμαι άγαρμπη στις μελωδίες. Ο Σωκράτης είναι μαέστρος. Το πήρε, το φρόντισε, μου το έστειλε πίσω μια μέρα, που το είχε δουλέψει μόνος του, και έτσι μετά το ηχογραφήσαμε.
Το Εγιά Εγιά το είχα γράψει εδώ και τρία χρόνια κι αμέσως με το που το έγραψα ήξερα ότι ήθελα να το πει ο Σωκράτης. Του είπα άκου τη μελωδία, αυτός είναι ο στίχος. Γουστάρεις; Μου είπε ότι έπρεπε να το φροντίσει, γιατί εγώ είμαι άγαρμπη στις μελωδίες. Ο Σωκράτης είναι μαέστρος. Το πήρε, το φρόντισε, μου το έστειλε πίσω μια μέρα, που το είχε δουλέψει μόνος του, και έτσι μετά το ηχογραφήσαμε.
Τι σημαίνουν οι στίχοι;
Το Εγιά Εγιά είναι μία προσευχή. Έχει διαμορφωθεί η ζωή μας κάπως σε μία αναμονή όλα και περιμένουν όταν οι συνθήκες να είναι κατάλληλες. Σαν εμείς να είμαστε έρμαια των συνθηκών, πιόνια στο παιχνίδι της ζωής μας. Σαν να μην έχουμε δύναμη εμείς, η θέλησή μας, το σθένος μας, να καταφέρει τα όνειρά μας τώρα. Ή τουλάχιστον να παλέψει γι' αυτά. Οπότε το τραγούδι αυτό μιλάει γι' αυτήν τη συνθήκη στην οποία βρίσκεται η πλειονότητα των ανθρώπων. Που περιμένει ένα Σάββατο να βγει, που περιμένει τις διακοπές για να χαρεί, περιμένει να πληρωθεί για να βγει με την γκόμενα να την κεράσει μία μπύρα. Αυτή η συνθήκη που είσαι στο stand by. Ήθελα να καταγράψω μία τέτοια συνθήκη και να την ανατρέψω στο ρεφρέν. «Έγια, έγια, έγια, πάμε μακριά, φυσάει τ΄ όνειρο στα μάτια μας μπροστά. Ό,τι έγινε, έγινε και βάλε μια φωτιά, τραπέζι στρώσε να χορτάσει η λησμονιά». Δηλαδή ό, τι έγινε έγινε. Ό, τι νομίζεις ότι σε καθορίζει από καταβολές οικογενειακές, ηθικές, πολιτικές, υπαρξιακές, του νου κ του αερα όλες αυτές πρέπει να σβηστούν, να κατακαούν για να μπορέσει να αναδυθεί αυτό που είσαι. Και επιτέλους να πραγματωθεί με έναν τρόπο. Όποιος κι αν είναι αυτός.Δεν μπορούσα να φανταστώ καλύτερο ερμηνευτή από τον Σωκράτη για έναν τέτοιου είδους τραγούδι. Που εννοείται έχω τη βαθιά αυτογνωσία ότι για τον Σωκράτη είναι ένας απλός στίχος. Έχει τραγουδήσει πολύ πιο πολυσύνθετα στιχουργήματα. Αλλά ήθελα τόσο πολύ αυτό το τραγούδι να θυμίζει ένα παιδικό παραμύθι, γι' αυτόν τον λόγο και το βίντεοκλιπ το έκανα έτσι τόσο παιδικό και με μια γλυκιά αφέλεια και λέω στον Σωκράτη θα πάμε να ζωγραφίσουμε. Λέει το τραγούδι «Όταν τα χέρια μας θα πλέκουν θαύματα, όταν τα κοντινά θα γίνουν μακρινά». Τί είναι τα κοντινά; Αυτά που μας περιβάλλουν και καθορίζουν τα όριά μας. Είμαι η κόρη αυτουνού, έχω αυτό το επίπεδο, έχω κάνει αυτό, είμαι η πρώην η η νυν αυτού και πρέπει να σταθώ στο ύψος των περιστάσεων αυτών. Όλοι αυτοί οι περιορισμοί που μπαίνουν από το γύρω περιβάλλον για να καθορίσουν το ποιος είσαι. Ε, όχι.
Το Εγιά Εγιά είναι μία προσευχή. Έχει διαμορφωθεί η ζωή μας κάπως σε μία αναμονή όλα και περιμένουν όταν οι συνθήκες να είναι κατάλληλες. Σαν εμείς να είμαστε έρμαια των συνθηκών, πιόνια στο παιχνίδι της ζωής μας. Σαν να μην έχουμε δύναμη εμείς, η θέλησή μας, το σθένος μας, να καταφέρει τα όνειρά μας τώρα. Ή τουλάχιστον να παλέψει γι' αυτά. Οπότε το τραγούδι αυτό μιλάει γι' αυτήν τη συνθήκη στην οποία βρίσκεται η πλειονότητα των ανθρώπων. Που περιμένει ένα Σάββατο να βγει, που περιμένει τις διακοπές για να χαρεί, περιμένει να πληρωθεί για να βγει με την γκόμενα να την κεράσει μία μπύρα. Αυτή η συνθήκη που είσαι στο stand by. Ήθελα να καταγράψω μία τέτοια συνθήκη και να την ανατρέψω στο ρεφρέν. «Έγια, έγια, έγια, πάμε μακριά, φυσάει τ΄ όνειρο στα μάτια μας μπροστά. Ό,τι έγινε, έγινε και βάλε μια φωτιά, τραπέζι στρώσε να χορτάσει η λησμονιά». Δηλαδή ό, τι έγινε έγινε. Ό, τι νομίζεις ότι σε καθορίζει από καταβολές οικογενειακές, ηθικές, πολιτικές, υπαρξιακές, του νου κ του αερα όλες αυτές πρέπει να σβηστούν, να κατακαούν για να μπορέσει να αναδυθεί αυτό που είσαι. Και επιτέλους να πραγματωθεί με έναν τρόπο. Όποιος κι αν είναι αυτός.Δεν μπορούσα να φανταστώ καλύτερο ερμηνευτή από τον Σωκράτη για έναν τέτοιου είδους τραγούδι. Που εννοείται έχω τη βαθιά αυτογνωσία ότι για τον Σωκράτη είναι ένας απλός στίχος. Έχει τραγουδήσει πολύ πιο πολυσύνθετα στιχουργήματα. Αλλά ήθελα τόσο πολύ αυτό το τραγούδι να θυμίζει ένα παιδικό παραμύθι, γι' αυτόν τον λόγο και το βίντεοκλιπ το έκανα έτσι τόσο παιδικό και με μια γλυκιά αφέλεια και λέω στον Σωκράτη θα πάμε να ζωγραφίσουμε. Λέει το τραγούδι «Όταν τα χέρια μας θα πλέκουν θαύματα, όταν τα κοντινά θα γίνουν μακρινά». Τί είναι τα κοντινά; Αυτά που μας περιβάλλουν και καθορίζουν τα όριά μας. Είμαι η κόρη αυτουνού, έχω αυτό το επίπεδο, έχω κάνει αυτό, είμαι η πρώην η η νυν αυτού και πρέπει να σταθώ στο ύψος των περιστάσεων αυτών. Όλοι αυτοί οι περιορισμοί που μπαίνουν από το γύρω περιβάλλον για να καθορίσουν το ποιος είσαι. Ε, όχι.
Περισσότερα από το VICEΣτην Ελλάδα Κάποιοι Κλέβουν Λείψανα από ΕκκλησίεςΟ Αριστομένης Θεοδωρόπουλος Οπτικοποιεί Όσα Συμβαίνουν «Πριν την Ηχώ»Το "Mean Girls" Παραμένει Αγαπημένο (και) Λόγω της ΜόδαςΓια τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.