Αυτοκίνητα με Βουλγάρικες Πινακίδες Κυκλοφορούν Παράνομα στην Ελλάδα

Το πρωί της περασμένης Δευτέρας, έξω από ιδιωτικό σχολείο της Θεσσαλονίκης, ένα κλιμάκιο κρατικών υπαλλήλων, που δεν έμοιαζαν με αστυνομικούς, πραγματοποιούσε ελέγχους σε αυτοκίνητα γονέων. Με μία πιο προσεχτική ματιά, γινόταν αντιληπτό ότι στην άκρη του δρόμου σταματούσαν οδηγοί πολυτελών ΙΧ με κοινό χαρακτηριστικό όλων ότι «φορούσαν» στα οχήματά τους βουλγάρικες πινακίδες κυκλοφορίας. Αντίστοιχο μπλόκο είχε στηθεί και το βράδυ του Σαββάτου 10 Σεπτεμβρίου, ημέρα των εγκαινίων της ΔΕΘ, έξω από νυχτερινά κέντρα διασκέδασης στην Ανατολική Θεσσαλονίκη. Και στις δύο περιπτώσεις οι κρατικοί υπάλληλοι δεν ήταν αστυνομικοί, αλλά στελέχη της Διεύθυνσης Τελωνείων της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων. Οι ελεγχόμενοι οδηγοί δεν ήταν Βούλγαροι γονείς μαθητών ούτε Βαλκάνιοι τουρίστες, αλλά Έλληνες κάτοικοι της Θεσσαλονίκης και των περιχώρων. Οι στοχευμένοι έλεγχοι, καθώς φαίνεται, «έβγαλαν λαβράκι». Τα έξι από τα 17 αυτοκίνητα που σταμάτησαν στην άκρη του δρόμου για έλεγχο, κατά κύριο λόγο θηριώδη τζιπ, δεσμεύτηκαν από τα τελωνειακά κλιμάκια, καθώς διαπιστώθηκε ότι οι Έλληνες ιδιοκτήτες τους δεν είχαν τα απαραίτητα δικαιολογητικά έγγραφα, που να αποδεικνύουν ότι μπορούν να κυκλοφορούν στους ελληνικούς δρόμους με βουλγάρικες πινακίδες.

Το φαινόμενο «ελληνικά αυτοκίνητα στη Βόρεια Ελλάδα να κυκλοφορούν με πινακίδες ΒG» δεν είναι καινούριο. Ξεκίνησε δειλά μετά την είσοδο της Βουλγαρίας στην ΕΕ το 2007 και φούντωσε τα χρόνια της ελληνικής κρίσης. Τα κίνητρα ήταν φυσικά οικονομικά: το χαμηλό κόστος των τελών κυκλοφορίας και κυρίως οι χαμηλοί συντελεστές φορολογίας στη γειτονική χώρα. Όλοι γνώριζαν για το βαλκανικό «βάπτισμα» των πολυτελών ΙΧ και την ίδια στιγμή οι αρμόδιες Αρχές αδιαφορούσαν για τη μαύρη τρύπα στα δημόσια έσοδα, που συνεχώς μεγάλωνε. Το κλίμα ξεκίνησε να αλλάζει από την αρχή του έτους, όταν υπήρξε μία κινητικότητα στις ελεγκτικές υπηρεσίες, η οποία αποτυπώνει το μέγεθος του προβλήματος.

Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, το οκτάμηνο Ιανουαρίου–Αυγούστου 2016 πραγματοποιήθηκαν 5.102 έλεγχοι και διαπιστώθηκαν 477 παραβάσεις σε ολόκληρη την Ελλάδα. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο στη Θεσσαλονίκη, σύμφωνα με την ανακοίνωση της ΓΓΔΕ, ένα στα δύο αυτοκίνητα με βουλγάρικες πινακίδες που ελέγχθηκαν κυκλοφορούσε παράνομα. Αντίστοιχες διαστάσεις φέρεται να λαμβάνει το φαινόμενο σε ακριτικούς νομούς της Βόρειας Ελλάδας, όπως των Σερρών και της Δράμας.

Οι ελληνικές Αρχές επιμένουν ότι οι έλεγχοι θα ενταθούν μετά τον Οκτώβριο, σε συνεργασία με τους τελωνειακούς στην άλλη πλευρά των συνόρων. Επίσης, σημειώνουν ότι, εκτός της δέσμευσης των ΙΧ, προβλέπονται τσουχτερά πρόστιμα, τα οποία κυμαίνονται γύρω στις 3.000 ευρώ για αυτοκίνητα 1.400-1.600 κυβικών, στις 5.000 ευρώ για αυτοκίνητα 1.600-2.000 κυβικών, ενώ μπορεί να φθάσουν τις 8.000 ευρώ για οχήματα άνω των 2.000 κυβικών. Από τη μέχρι σήμερα εμπειρία, πάντως, προκύπτει ότι δεν πληρώνουν το πρόστιμο όλοι όσοι πιάνονται να παρανομούν. Πολλοί ιδιοκτήτες εγκαταλείπουν τα ΙΧ, τα οποία στη συνέχεια κατάσχονται από το ελληνικό Δημόσιο και βγαίνουν σε δημοπρασία. «Έλεγχοι από κινητές μονάδες τελωνειακών γίνονταν πάντα, τόσο στο τελωνείο του Προμαχώνα όσο και σε ολόκληρο τον νομό. Το ποσοστό παραβάσεων είναι αντίστοιχο των αριθμών που αναφέρονται στην τελευταία ανακοίνωση της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων», περιορίστηκε να μας δηλώσει ο προϊστάμενος του Τελωνείου Σερρών, Αθανάσιος Μπάτσιος.

Πώς ακριβώς, όμως, ένα ελληνικό αυτοκίνητο «πολιτογραφείται» ως βουλγάρικο; Άνθρωποι με επαφές και στις δύο πλευρές των συνόρων εξηγούν ότι υπάρχουν δύο λύσεις για όσους θέλουν να παρανομήσουν κι αυτές δεν αφορούν φυσικά τους υγιείς επιχειρηματίες και τις πολυεθνικές που δραστηριοποιούνται απολύτως νόμιμα σε βουλγαρικό έδαφος. Η πρώτη και πιο διαδεδομένη φέρεται να είναι η ίδρυση εικονικής εταιρείας στη Βουλγαρία και ακολούθως η δήλωση του οχήματος ως περιουσιακό στοιχείο της εταιρείας. Χρειάζεται μία σχετικά απλή γραφειοκρατική διαδικασία για την απόκτηση βουλγάρικου ΑΦΜ και κάτι περισσότερο από 200 ευρώ ως παράβολο. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, το πρώτο εξάμηνο το αυτοκίνητο δεν μπορεί να βγει από τη βουλγάρικη επικράτεια. Ωστόσο, η γειτονική χώρα ανήκει στην ΕΕ και στα σύνορα δεν γίνεται σχεδόν ποτέ ούτε ο τυπικός έλεγχος. Η δεύτερη λύση για το «βάφτισμα» ενός πολυτελούς τζιπ, καταπώς περιγράφεται, είναι πιο σύνθετη και αφορά την εικονική δήλωση μόνιμης κατοικίας στη Βουλγαρία. Σε αυτή την περίπτωση ο ιδιοκτήτης καλείται να αποδείξει ότι πληρώνει φόρους στο βουλγάρικο Δημόσιο, να εμφανίσει πληρωμές δημοτικών τελών στη βουλγάρικη πόλη που υποτίθεται ότι διαμένει, λογαριασμούς θέρμανσης, νερού κ.α., καθώς και να αποδείξει ότι μένει εκεί 185 μέρες τον χρόνο. Σε αυτή την περίπτωση ένα ολόκληρο δίκτυο ανθρώπων στη γειτονική χώρα φέρεται να αναλαμβάνει τη «βρόμικη δουλειά», δηλαδή τη δημιουργία ενός εικονικού προφίλ μόνιμου κατοίκου Βουλγαρίας. Στο πλαίσιο παλιότερης έρευνας του VICE την περασμένη άνοιξη για τη σύσταση εικονικών εταιρειών στη γειτονική χώρα, Έλληνας επιχειρηματίας από τη Θεσσαλονίκη που είχε προσπαθήσει να κάνει μία επένδυση, διαβεβαίωνε ότι παρά τους συστηματικούς ελέγχους, αλλά και την πίεση της ΕΕ, τα επίπεδα διαφθοράς του κρατικού μηχανισμού στην απέναντι πλευρά των συνόρων παραμένουν υπολογίσιμα.

Πόσα είναι τα «μαϊμού» βουλγάρικα αυτοκίνητα; Αυτό παραμένει άγνωστο, συμφωνούν όσοι εμπλέκονται στην υπόθεση με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Θα μπορούσαμε να είχαμε μία τάξη μεγέθους, αν αναζητούσαμε στατιστικά στοιχεία για τις ελληνικές εταιρείες στη Βουλγαρία - με την προφανή επισήμανση ότι υπάρχουν πολλές υγιείς επενδύσεις και ότι δεν είναι δυνατόν όλοι αδιακρίτως οι ιδιοκτήτες να παρανομούν. Δημοσίευμα της εφημερίδας ΤΑ ΝΕΑ (15.3.2016), με βάση στοιχεία του Μητρώου Εγγραφής Εταιρειών του Βουλγάρικου Εμπορικού Επιμελητηρίου, ανέφερε ότι μέχρι το α΄ δίμηνο του 2016 είχαν ιδρυθεί στην απέναντι πλευρά 11.841 ελληνικές εταιρείες, εκ των οποίων μόλις οι 2.000 φέρονται να είναι ενεργές, να έχουν δηλαδή τζίρο και εργαζόμενους. Μόνο στην πόλη Μπαγκόεβγκραντ των 70.000 κατοίκων στη Νότια Βουλγαρία, εμφανίζονται να λειτουργούν 5.000 ελληνικές εταιρείες, δηλαδή μία για κάθε 14 κατοίκους. Το φαινόμενο εντάθηκε το περσινό καλοκαίρι των capital controls στην Ελλάδα, με αποκορύφωμα το πρώτο δίμηνο του 2016, οπότε φέρονται να ιδρύθηκαν στη γειτονική χώρα 581 νέες ελληνικές επιχειρήσεις, δηλαδή εννέα με δέκα ημερησίως.

Περισσότερα από το VICE

Ένα Τσιγάρο και Μια Μπύρα για τον Παύλο Φύσσα

Άνθρωποι που Είναι σε Μακροχρόνια Σχέση Εξομολογούνται τις Φαντασιώσεις τους ως Εργένηδες

Πήγαμε Documenta