Οι Τρεις Θεματοφύλακες του Low Bap

Κάθε φορά που προσπαθώ να φέρω στο νου μου με ήχους τα μεγάλα κοινωνικοπολιτικά γεγονότα της γενιάς μου, θυμάμαι το «Φυσάει κόντρα» σ' ένα sleeping bag επί τρεις μήνες σε μια αίθουσα χωρίς θέρμανση στο Πάντειο στις φοιτητικές καταλήψεις του 2006 – 2007, το «Γκουαντάναμο» στα μεγάλα αντιπολεμικά συλλαλητήρια λίγο πριν κοκκινίσουν τα μάτια από τα δακρυγόνα και το «Πολισμανία» ανάμεσα σε τουβλάκια με άδεια μπουκάλια μπύρας σε πάρτι αλληλεγγύης στο Πολυτεχνείο. Από τότε μου χε καρφωθεί να γνωρίσω αυτούς τους τύπους που έφτιαξαν την ελληνική σκηνή του hip hop. Το low bap για την ακρίβεια ως μουσικό και κοινωνικό ρεύμα που ξεκίνησε το 1992 από το Πέραμα κι έφτασε να τραγουδιέται από τους ανήσυχους πιτσιρικάδες σε όλες τις γωνιές της Ελλάδας. Κατά καιρούς θύμωνα με τις κόντρες τους, τα σταριλίκια και όλα αυτά που τους κράτησαν διασπασμένους για πολλά χρόνια. Σ' αυτή την ταραχώδη διαδρομή κάποιοι λακίσανε και ενσωματώθηκαν σε πιο life style σχήματα κοσμώντας τα πάλαι ποτέ τηλεοπτικά κυριακάτικα show. Οι περισσότεροι όμως παραμένουν εκείνα τα αλητάκια του δρόμου που πειραματίζονται με τον ήχο και τις λέξεις για να διηγηθούν την ιστορία τους, όπως έλεγε και το μανιφέστο του low bap, «Στηρίζω το λόγο μου με τη ζωή μου και τη ζωή μου με το λόγο μου».

Γιατί αναμφισβήτητα όσο κι αν νευριάζει ο Μιχάλης (BD Foxmoor) κάθε φορά που το λέω, το low bap είναι από τα πλέον πολιτικοποιημένα μουσικά ρεύματα του τόπου μας που κατόρθωσε να μετατρέψει το προσωπικό βίωμα σε συλλογική αμφισβήτηση. Μετά λοιπόν από το μεγάλο reunion τον Απρίλιο του 2014 στον απόηχο της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα, αποφάσισα να πάω να βρω τους «Τρεις Θεματοφύλακες» καταρχήν για να μάθω τι φυλάνε, να τους κάνω τα παράπονα μου για το σεξισμό και την ομοφοβία που ενέχουν καμιά φορά οι στίχοι τους και να μου μετρήσουν τα μεγάλα ΟΧΙ της ζωής τους. Είχα την αυταπάτη ότι θα μπορούσα να κάνω μια φορμαλιστικού τύπου συνέντευξη μαζί τους που θα ακολουθούσαν με τη σειρά την πειθαρχία των ερωταπαντήσεων. Σιγά μη τα κατάφερνα. Η λέξη «καλούπι» μάλλον δε χώρεσε ποτέ στον κώδικα τους. Σας τους παρουσιάζω, λοιπόν, έτσι όπως μου συστήθηκαν ο καθένας με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο λίγο πριν ανάψουν τα φώτα της Αρχιτεκτονικής στο Γκάζι για να ξεκινήσει ένα νέο ταξίδι σε αχαρτογράφητα νερά που θα κρατήσει όλο το μήνα …

B.D. Foxmoor (Active Member)

Αυτό το concept είναι μια σύντομη περίληψη του καθενός μας. Γνωριζόμαστε από παλιά. Όταν ξεκίνησα εγώ δε φανταζόταν κανείς ότι μπορούσε να γίνει hip hop με ελληνικό στίχο. Mόνο με την αναφορά πεθαίνανε στο γέλιο. Εγώ απλά αυτό μπορούσα να κάνω. Αν μίλαγα καλά αγγλικά το πιο πιθανό ήταν να ήμουν στην Αμερική και να ράπαρα εκεί. Μονό έτσι μπορούσα να διηγηθώ αυτά που ήθελα να πω στους άλλους.

Συνάντησα τα παιδιά στην πορεία μουσικά. Χαθήκαμε κάποια στιγμή. Περνώντας τα χρόνια πάνω σ' αυτή την ιστορία βρωμίσαμε και το στόμα μας ο ένας για τον άλλον, χωρίς να υπάρχει σοβαρός λόγος. Το καταλάβαμε τώρα αυτό. Τότε νομίζαμε ότι υπήρχε σοβαρός λόγος. Ήρθε η ζωή και μας το έδειξε. Δεν ήταν ο χαμός του Παύλου, όπως νομίζουν αρκετοί. Ο Φύσσας για εσάς τους απ' έξω μπορεί να είναι οσιομάρτυρας. Για μας όμως παραμένει εκείνο το απλό παιδί που γνωρίσαμε. Μ' αγαπούσε πολύ, μ' έλεγε πατέρα ο Παύλος και το σεβόμουνα. Το να γίνει εκείνη η μάζωξη στην Εσηέα ήταν δικιά του επιθυμία. Έλεγε: «μαζευτείτε ρε παιδιά να τα πείτε». Δεν πρόλαβε να το ζήσει. Το πρώτο πράγμα που μας ήρθε στο μυαλό όταν πέθανε ο Παύλος ήταν αυτό.

Ποτέ δεν είπα ότι κάνω πολιτικό τραγούδι. Μου το κολλάγανε. Τα χουνε καπηλευτεί οι κομματικές νεολαίες, αλλά αυτό δε μπορούσα να το αποφύγω. Το πολιτικό τραγούδι κάνει προπαγάνδα. Εγώ δε θέλω κανείς να γίνει σαν τα μούτρα μου. Η δική μου ουτοπία είναι χαμένη έτσι κι αλλιώς. Ανήκω στους χαμένους ιστορικά. Εγώ είμαι ακόμα αυτός ο αλητάμπουρας από το Πέραμα που κάνω αυτό το μαγικό παιχνίδι με τις λέξεις και τους ήχους και δε σου κρύβω ότι κάνω μάχη να μην είμαι ρατσιστής, σεξιστής κλπ γιατί όλοι μέσα μας κρύβουμε τέτοια πράγματα και θα μου πάρει όλη τη ζωή. Δεν έχω κάποια οικογενειακή παράδοση. Αντιπαθώ τους φασίστες, θεωρώ ότι ο ρατσισμός δεν έχει σχέση με τον άνθρωπο, ο σεξισμός είναι μια μαλακιά και μισή αλλά σ' αυτά έχω καταλήξει μόνος μου.

Έχω πάει κι έχω κάνει συνεργασίες έξω αλλά μου χει κόψει πολύ αυτό το δρόμο το γεγονός ότι από το 1999 δε μπορώ να ταξιδέψω στην Αμερική. Μας την έδωσε και κάψαμε το διαβατήριο του Νικήτα τότε … και λέω κάψαμε γιατί εγώ τον έβαλα στην μπρίζα να το κάνει, του έριξα ζιπέλαιο και του είπα: «έλα βάλτου φωτιά να τελειώνουμε». Έγινε εξώφυλλο στην El Pais. Καταλαβαίνεις τη συνέχεια

Υπάρχουν, όμως, καμιά 30αρια άνθρωποι που κάνουν hip hop στην Ελλάδα και που αν βρίσκονταν στην Αμερική θα ήταν δισεκατομμυριούχοι. Άμα βάλω τα όχι μου στη σειρά θα χα λύσει το πρόβλημα της ζωής μου. Δεν υπήρχε δισκογραφική εταιρεία στα καλά της τότε μέχρι το 2000 που να μην είχε έρθει με σχεδόν λευκές επιταγές να υπογράψουμε, κανάλι που να μη ζητούσε να κάνουμε εκπομπές. Το ότι είμαι η μια η άλλη μετά από τόσα χρόνια είναι απ' αυτά τα όχι. Δεν ήταν ηρωική πράξη, δεν ήξερα να τα κάνω. Εμείς αλητάκια είμαστε.

Γυναίκες στο hip hop; Έχει μια γυναίκα που κάνει για πολλούς άνδρες. Είμαι σίγουρος ότι κι άλλες έχουν δοκιμάσει, αλλά μάλλον η Γιολάντα επέμεινε πιο πολύ. Φυσικά και έχει σεξισμό αυτός ο χώρος. Με ρωτήσανε μια άλλη φορά για τις ομοφοβικές αναφορές. Αυτά όμως που έμαθα στις γειτονιές που μεγάλωσα δε θα μου τα βγάλει κανείς από το λεξιλόγιο μου. Σ' ένα φεστιβάλ μας έλεγα «ρε πούστηδες δε μπορεί κάποιο παιδί από μας να μην είναι ομοφυλόφιλος». Βγες και πες το ρε μαλάκα. Για μένα γι' αυτό είναι το low bap. Άμα είσαι ωραία προσωπικότητα θα κάνεις καλό και στη φάση σου. Εγώ τύπους σαν τον Βαλλιανάτο τους εκτιμώ απεριόριστα. Η ομολογία του ότι ήταν οροθετικός ήταν μαγκιά. Θα γούσταρα πολύ κάποιο παιδί να βγει να το πει.

Βέβηλος (Βαβυλώνα, omerta)

Ξεκίνησα γύρω στο 92 και ήμουν από τους τυχερούς, αφού ο τόπος μου είχε τα πρώτα ακούσματα αυτής της σκηνής. Εγώ τότε ήμουν 13 χρονών. Στο Βύρωνα ήταν οι FFC. Ο Πυροβάτης, ας πούμε, ήταν 4 χρόνια μεγαλύτερος και η επιρροή που άσκησε πάνω μου ήταν καταλυτική. Οι χαρακτήρες μας ακόμα ήταν σε περίοδο δημιουργίας. Τύποι με μακριά μαλλιά, κολάν και σκουλαρίκια μας λέγανε αμερικανάκια. Θυμάμαι, το πρώτο κομμάτι ήταν για το skate που κάναμε τότε πιτσιρικάδες. Έτσι αντιλαμβάνομαι εγώ το hip hop , ως τρόπο να μιλάς για τη ζωή σου .

Το Μιχάλη τον συνάντησα το 93-94 σ' ένα live των FFC στο Planet στο Βύρωνα. Μας συνεπήρε και νιώσαμε την ανάγκη να τον γνωρίσουμε. Τότε δεν είχαμε την πολυτέλεια του στούντιο. Δεν είχαμε καν την πολυτέλεια να γράψουμε ένα ολοκληρωμένο κομμάτι. Ήταν κάτι απόπειρες με κάκιστα αγγλικά. Στο ραδιόφωνο στη θέση των ακουστικών συνδέαμε το υποτυπώδες μικρόφωνο , έπαιζε η μια κασέτα και η άλλη έγραφε.

Θυμάμαι μια περίοδο η FM records είχε τους going through, τους TXC και τα Hμισκούμπρια. Είχε βγάλει, λοιπόν, ένα διαφημιστικό που έλεγε: «Το hip hop σήμερα». Κι εμείς αναρωτιόμασταν: «Τι; Αυτό είναι το hip hop σήμερα;». Δε λέω, και το εμπορικό μέρος του παιχνιδιού είναι αλλά δε συμφωνώ με τον τρόπο που το πλασάρανε και κυρίως τον κώδικα που χρησιμοποιήσανε, ξέρεις… τα αμάξια, τις γυναίκες κλπ.

Δε σταμάτησα ποτέ. Απλά η ζωή μου ήταν λίγο περίεργη. Οι καταστάσεις κάπως τα φέρανε. Σκέψου 8 χρόνια φυλακή…δεν έχει κανένα στούντιο μέσα να γράψεις. Έγραφα και στη φυλακή. Έχω κάνει live στη φυλακή. Μια φορά στην Αλικαρνασσό έφεραν κάτι όργανα και καλά για γιορτή. Πήρα το μικρόφωνο και τα χωσα. Στις άδειες έκανα live σε αυτοοργανωμένα φεστιβάλ. Όταν αποφυλακίστηκα όμως, έβαλα το μυαλό μου σε τάξη να δω τι θέλω να κάνω. Αυτό ήθελα να κάνω. Δεν ήταν βιοποριστική επιλογή. Όχι πως δεν έχει σημασία, αλλά δεν ξυπνάς και λες «θέλω να βγάλω λεφτά», «θα γίνω rapper».

Τα πάντα είναι παρέμβαση. Στη δική μας μουσική ήταν μια παρέμβαση η ομόνοια μεταξύ μας. Συλλογικά όλη η φάση μετά τη δολοφονία και του Παύλου έχει οδηγήσει σε μια πιο καλή στάση. Μια θεματική που είχε να κάνει με τη διαμάχη θα αρχίσει να σταματάει. Το low bap δεν σου δείχνει τρόπο ζωής. Σου λέει όμως ότι αυτό που λες πρέπει να το στηρίζεις με τη ζωή σου. Εγώ, για παράδειγμα , μιλάω συχνά για τις φυλακές, τις ουσίες, τις ληστείες… τα δικά μου βιώματα. Συχνά χρησιμοποιώ την αργκό της φυλακής. Μπορεί να μη τα καταλαβαίνουν όλοι αλλά τι να κάνω; Αυτά έζησα.

Stab (Brigada, Ρόδες, Noova Groova)

Εγώ ήμουν από τους τυχερούς. Ξεκίνησα το 1998 όταν τα πράγματα για το hip hop πήγαιναν καλά. Μετά βέβαια δεν πήγαν. Έγινε η ρήξη και ήμουν κομμάτι της. Κάναμε με το Νικήτα τις Ρόδες. Περάσαμε ξυστά από το life style παίζοντας, για παράδειγμα, στα βραβεία του MAD. Το καταλάβαμε όμως και απομακρυνθήκαμε. Μετά, όμως απομακρύνθηκα κι εγώ από τις Ρόδες, ώσπου ξαναβρεθήκαμε στο μεγάλο live στις 11 Απριλίου που δώσαμε όλοι μαζί. Ήταν η επανένωση. Πριν γίνει ότι γίνει, τα είπαμε καλά. Ξεκαθαρίσαμε πολλά. Πρόκειται για πράγματα που δεν άξιζαν να χαλάσουν φιλίες. Βλακείες της εποχής και της ηλικίας.

Όταν έφυγα από τις Ρόδες, πέρασαν 7 χρόνια που δεν ασχολήθηκα καθόλου με τη μουσική. Μου έλειπαν πολλά πράγματα. Είχα μεγάλο θέμα. Βούλιαξα λίγο στον εαυτό μου. Δεν ήμουν κοινωνικός παλιότερα, ούτε πάνω, ούτε κάτω από τη σκηνή. Από τότε που ξαναβρήκα τα παιδιά άλλαξε η ψυχολογία μου. Έχω διάφορες θεματικές. Η υπομονή, ήταν κάτι που με χαρακτήριζε αν και πλέον δεν έχω καθόλου υπομονή. Σε αντιστοίχιση, το ρίσκο που δεν είχα και τώρα το απέκτησα. Τα όμορφα… αυτή είναι περίοδος που έχει δυνατότητες για όμορφα πράγματα.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.