Ήταν αργά το απόγευμα μια μέρα του Φεβρουαρίου του 2022, όταν επιτέλους πάτησα το πόδι μου στο Krasny Yar, ένα χωριό στην περιοχή Primorsky Krai στα πέρατα της ανατολικής Ρωσίας. Και κυριολεκτώ: Η περιοχή βρίσκεται ουσιαστικά απέναντι από το νησί Χοκάιντο της Ιαπωνίας, ακριβώς πάνω από τη Βόρεια Κορέα και δίπλα στην ανατολική Κίνα.
Χρειάστηκα εννέα ώρες για να φτάσω με τρένο από το Βλαδιβοστόκ, την πρωτεύουσα της περιοχής, στο Luchegorsk, την πλησιέστερη πόλη που βρίσκεται περίπου 150 χιλιόμετρα μακριά. Και μετά άλλες τρεις σε ένα λεωφορείο που περνούσε από χωριά, μαζί με μόνο δύο άλλους επιβάτες. Όταν φτάσαμε, οι άλλοι δύο άντρες φύγανε με τους αγαπημένους τους που τους περίμεναν. Όσο για μένα, ο Yura Kanchuga, ο ξεναγός μου, μου είχε πει να τον βρω στο «σπίτι μετά τη γέφυρα».
Videos by VICE
Ο οδηγός καταλαβαίνει αμέσως ότι είμαι ξένος και ρωτάει ποιον ήρθα να δω. Όταν αναφέρω τον Kanchuga, βγάζει το τηλέφωνό του και τον παίρνει. Δύο λεπτά αργότερα, ο Kanchuga φτάνει, ντυμένος με ένα χοντρό καφέ παλτό, μπότες χιονιού και ένα γούνινο καπέλο. «Καλώς ήρθες στο Krasny Yar», λέει, προτού επιβιβαστούμε στο snowmobile του και φύγουμε γρήγορα κάτω από έναν καθαρό βιολετί ουρανό.
Ο Kanchuga, 30 ετών, είναι μέλος του λαού Udege, μιας αυτόχθονης κοινότητας από τις περιοχές Primorsky Krai και Khabarovsk Krai, σ’ αυτό το τμήμα της Ρωσίας. Πίσω από το αρχικά ανέκφραστο πρόσωπο του κρύβεται ένας διασκεδαστικός άντρας, που έχει περιέργεια να μάθει περισσότερα για μένα και βάζει τα δυνατά του να με κάνει να νιώσω άνετα.
Μετά από μια σύντομη θητεία στη σχολή καλών τεχνών, ο Kanchuga επέστρεψε στη γενέτειρά του για να εξασκήσει την παραδοσιακή μορφή τέχνης του σκαλίσματος οστών. Επειδή ξέρει αγγλικά, είναι συχνά ανεπίσημος ξεναγός και σημείο αναφοράς για τουρίστες και άλλους ξένους στην περιοχή. Το ξύλινο σπίτι του μοιάζει με πολλά άλλα στο χωριό, πολύ άνετο και φιλόξενο. Ζει ακριβώς κάτω από τους γονείς του. Εκείνο το βράδυ, τρώμε μαζί τους και συζητάμε για τις κουλτούρες μας μπροστά σε ένα αχνιστό πιάτο με ραβιόλια βοδινού και μερικά ποτήρια βότκα.
Όταν φτάσαμε στους γονείς του Kanchuga, η μικρή του αδερφή Valeria, 11, είχε τρέξει προς το μέρος μου, παρόλο που ήταν γενικά αρκετά ντροπαλή. Είχε ρωτήσει τον αδερφό της αν μπορούσα να της μάθω λίγα αγγλικά και με οδήγησε σε έναν πίνακα στο δωμάτιο της με μια ρωσική πρόταση γραμμένη πάνω. Με λίγη βοήθεια από το Google Translate, κατάλαβα ότι πρόσφερε μια ανταλλαγή: θα της μάθαινα αγγλικά και εκείνη θα μου μάθαινε ρωσικά.
Η Valeria μου λέει ότι θέλει να γίνει γιατρός όταν μεγαλώσει. Για να το κάνει αυτό, θα πρέπει να αφήσει το χωριό της και ίσως ακόμη και τη χώρα της, όπως η μεγάλη της αδερφή που ζει στη Σαγκάη.
Ο Kanchuga είναι ένας από τους λίγους στις νεότερες γενιές που αποφάσισε να μείνει πίσω στο Krasny Yar. «Είμαι περιτριγυρισμένος από απίστευτη φύση», λέει. «Πολλοί από τους φίλους μου από το σχολείο έφυγαν πριν από χρόνια για να συνεχίσουν την καριέρα τους. Ακόμα κι αν αυτό απειλεί τον πολιτισμό μας, τους καταλαβαίνω. Δεν υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για νέους εδώ».
Οι Udege είναι μία από τις περίπου 40 ιθαγενείς κοινότητες που αναγνωρίζονται επίσημα από τη Ρωσία από τις 100 και πλέον εθνοτικές ομάδες που ζουν στη χώρα. Οι περισσότερες από αυτές τις κοινότητες είναι συγκεντρωμένες στη Σιβηρία και στις ανατολικές περιοχές, που αντιστοιχούν περίπου στο ένα τρίτο της ρωσικής επικράτειας. Ακριβώς όπως και άλλες ομάδες, οι Udege είναι ένας λαός υπό εξαφάνιση. Υπάρχουν 1.600 Udege στη Ρωσία, την Κίνα, τις ΗΠΑ και την Ουκρανία. Το Krasny Yar είναι ο κύριος οικισμός τους, με 500 κατοίκους.
Απόγονοι αρχαίων νομαδικών και ημινομαδικών κοινοτήτων, οι Udege δημιούργησαν καταυλισμούς στις όχθες του ποταμού Bikin, στα απέραντα δάση της τάιγκα που αποκαλούν πατρίδα τους. Οι ομάδες συνήθιζαν να κινούνται κατά μήκος του ποταμού ανάλογα με το κυνήγι. Αλλά «στις πρώιμες σοβιετικές εποχές, ανακαλύψαμε ξανά μια νέα κοινωνία που βασίζεται στην ενότητα όλων των τοπικών μας κοινοτήτων», μου λέει ο Kanchuga. «Σε λίγα μόλις χρόνια, ο λαός μας εγκαταστάθηκε, άρχισαν να χτίζουν σπίτια και να μαθαίνουν ρωσικά».
Η πτώση της Σοβιετικής Ένωσης σηματοδότησε μια περίοδο παρακμής και για αυτές τις μακρινές ανατολικές κοινότητες. «Η ΕΣΣΔ ήταν υπέροχη για εμάς, ευημερούσαμε και είχαμε πολλές ευκαιρίες», λέει ο Vladimir Ignatev, 73 ετών, ξυλουργός στο Krasny Yar.
Τη δεκαετία του ’70, ο Ignatev ήταν καθηγητής μαθηματικών και φυσικής στο Luchegorsk, μια κάποτε πολυπληθή πόλη εξόρυξης άνθρακα, η οποία κατέρρευσε μετά την πτώση της ΕΣΣΔ. Τη δεκαετία του 1990, αφού το Luchegorsk είχε χάσει οικονομικές ευκαιρίες και μέρος του πληθυσμού του, ο Ignatev επέστρεψε στο χωριό του για να γίνει ξυλογλύπτης και να επανασυνδεθεί με την κουλτούρα καταγωγής του.
Ο Ignatev με προσκαλεί στο σπίτι του για να με ξεναγήσει το στούντιο του, που είναι χτισμένο μέσα σε μια καλύβα ακριβώς δίπλα στο σπίτι του. Καθισμένος στο τραπέζι της κουζίνας του με ένα φλιτζάνι τσάι παρασκευασμένο με ένα τοπικό βότανο από τον κήπο του, ο Ignatev μου λέει περισσότερα για την τέχνη του. «Τα περισσότερα γλυπτά είναι διακοσμητικά και γούρια», λέει. «Έχω επίσης μεγαλύτερα κομμάτια στο στούντιο μου που πουλάω στους ανθρώπους του χωριού».
Αν και ο Ignatev νοσταλγεί τις σοβιετικές μέρες, είναι χαρούμενος που μπόρεσε να επιστρέψει στη γενέτειρά του για να βελτιώσει μια τέχνη που σχετίζεται με την ταυτότητά του. «Είναι ένας τρόπος να διατηρήσουμε τον πολιτισμό μας ζωντανό», λέει. «Σήμερα, ο πρόεδρός μας δεν νοιάζεται για εμάς, αυτό είναι που ωθεί τους νέους να αναζητήσουν καλύτερες ευκαιρίες έξω από το χωριό. Και τους καταλαβαίνω».
Ο Kanchuga γνωρίζει επίσης πολύ καλά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι νεαροί Udeges. Όταν ο καιρός είναι καλός, του αρέσει να βγάζει τα παιδιά του χωριού στη φύση, όπου μπορούν να φορέσουν σκι και να διαλέξουν ένα σκυλί για να τα τραβήξει στο χιόνι.
«Τα παιδιά λατρεύουν αυτή τη δραστηριότητα το χειμώνα, διασκεδάζουν ενώ ασκούνται ταυτόχρονα», λέει. «Χρησιμοποιώ επίσης αυτόν τον χρόνο για να τους διδάξω μερικές λέξεις στα Udege, γιατί σήμερα διδάσκονται μόνο ρωσικά. Η γλώσσα μας εξαφανίζεται και οι νέες γενιές τείνουν να ξεχάσουν τις ρίζες τους όταν μεγαλώνουν. Δεν κάνω κάτι ιδιαίτερο αλλά του θυμίζει τη γλώσσα των προγόνων τους. Κάτι είναι κι αυτό».
Σύμφωνα με μια έρευνα του 2010, λιγότερα από 100 άτομα μιλούν αυτήν τη στιγμή Udege, το οποίο σημαίνει ότι η γλώσσα θεωρείται απειλούμενη, υπό εξαφάνιση. Ο Kanchuga δεν μπορεί να τα μιλήσει τέλεια, αλλά ξέρει αρκετά ώστε να διδάξει στα παιδιά τα βασικά. Γνωρίζει πολύ καλά ότι αυτή η γνώση δεν θα είναι πολύ χρήσιμη για εκείνα, αλλά θέλει να διατηρήσει την πολιτιστική κληρονομιά του λαού του.
Όπως ανέφερε προηγουμένως, ο Kanchuga βγάζει τα προς το ζην σκαλίζοντας κόκαλα, μια άλλη παραδοσιακή τέχνη του λαού Ugede. Οι κυνηγοί του φέρνουν κομμάτια κυνηγιού από τα οποία αφαιρεί το κρέας και στη συνέχεια βράζει τα κόκαλα για αρκετές ώρες. Μετά, τα οστά είναι έτοιμα για σκάλισμα με διάφορα εργαλεία που έχει στο ατελιέ του, επίσης μια καλύβα λίγο έξω από το σπίτι του.
«Είναι δύσκολη δουλειά», λέει ο Kanchuga. «Μου πήρε έξι μήνες. Τώρα ta τελειοποιώ για την έκθεση. Θέλω να δημιουργήσω ένα καθαρό, τέλειο γλυπτό για το μουσείο για να δείξω ότι το έργο των Udege είναι ακόμα ενδιαφέρον.» Γεμάτος ενθουσιασμό για την τέχνη του, ο Kanchuga μου δείχνει μερικά από τα παραδοσιακά χαρακτικά που έχει φτιάξει. «Η αρκούδα αντιπροσωπεύει τη γυναίκα Udege, η τίγρη τον άντρα», λέει. «Αυτό είναι ένα σκάλισμα του αποτυπώματος μιας τίγρης, που φέρνει τύχη».
Όταν ρωτάω τον Kanchuga αν μπορώ να επισκεφτώ το μουσείο, βγάζει το τηλέφωνό του και κάνει ένα γρήγορο τηλεφώνημα. «Θα πάμε σε μια ώρα», λέει, «θα μας ανοίξουν». Από το δρόμο, το μουσείο δεν διαφέρει καθόλου από τα άλλα ξύλινα σπίτια του χωριού. Στο εσωτερικό, δύο γυναίκες μας καλωσορίζουν στα δύο απλά δωμάτια του κτιρίου.
Στην πρώτη αίθουσα υπάρχουν κυρίως βιβλία, πίνακες ζωγραφικής και άλλα έγγραφα. Το δεύτερο είναι γεμάτο με πολυάριθμα αντικείμενα, εργαλεία, γούνες, παραδοσιακά ρούχα και μια καλύβα μακέτα. Η Polina Suanka, μια από τις ξεναγούς, μου εξηγεί τη λειτουργία των περισσότερων αντικειμένων που εκτίθενται. «Ξέρω ότι ο πολιτισμός μας κινδυνεύει», λέει. «Είναι σημαντικό για μας ως μουσείο να διατηρήσουμε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς»
Καθώς επιστρέφω από το μουσείο, παρατηρώ κάποιους φρεσκοκομμένους κορμούς δέντρων που βρίσκονται είτε μπροστά είτε πίσω από σπίτια στο χωριό. Αναστενάζοντας, ο Kanchuga εξηγεί ότι πολλοί χωρικοί κόβουν δέντρα στην τάιγκα για να τα πουλήσουν σε πριονιστήρια.
«Τα τελευταία 20 χρόνια, ήταν ένας τρόπος για να κερδίσουμε χρήματα σε βάρος του δάσους μας», λέει. «Τον τελευταίο καιρό, πολλές νέες βιομηχανίες έχουν ανοίξει στην περιοχή και προσπαθούν να επωφεληθούν από τους φυσικούς μας πόρους. Δεν είναι μόνο ο πολιτισμός μας που κινδυνεύει, κινδυνεύει ολόκληρο το οικοσύστημά μας».
Εφόσον ότι η κοινότητα εξαρτάται τόσο πολύ από τη φύση, αυτές οι διαδικασίες αποψίλωσης των δασών έχουν καταστήσει όλο και πιο δύσκολο για τους ντόπιους να βγάλουν τα προς το ζην στην περιοχή. «Οι άλλοι δεν καταλαβαίνουν ότι η καταστροφή του δάσους επηρεάζει επίσης τον τοπικό φυσικό βιότοπο και τα ζώα που ζουν σε αυτό», συνεχίζει. «Οι κυνηγοί έχουν λιγότερα ζώα στη διάθεση τους και πρέπει να κυνηγούν για μέρες».
Όμως, παρόλο που ο ντόπιος πληθυσμός συμβάλλει στην εκμετάλλευση των δικών του εδαφών, η μεγαλύτερη ζημιά γίνεται από μεγάλες εταιρείες. Σύμφωνα με μελέτη του 2013 που πραγματοποιήθηκε από έναν εταίρο του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον, πάνω από 60 εκτάρια δάσους είχαν κοπεί στην περιοχή γύρω από το Βλαδιβοστόκ, πολλά περισσότερα από τα 14 που επιτρέπει ο νόμος. Και το φαινόμενο έχει ενταθεί τα τελευταία δέκα χρόνια.
Πολλοί Udege είναι αντίθετοι στην αποψίλωση των δασών και αγωνίζονται ενεργά για τη διατήρηση των εδαφών τους. Ανάμεσά τους είναι η Galina, η 55χρονη μητέρα του Kanchuga, η οποία έχει επενδύσει πολύ στην κοινότητα.
Το 2016, η ρωσική κυβέρνηση ψήφισε τον νόμο Far-East Hectare που εκχωρεί ένα εκτάριο εδάφους σε οποιονδήποτε αιτούντα για προσωπική χρήση. Μπορείς να αποκτήσεις γη μετά από μια γρήγορη διαδικτυακή αίτηση. Η Galiena επέλεξε να συμμετάσχει στο πρόγραμμα πριν από λίγους μήνες με την ιδέα να φυτέψει νέα δέντρα στο εκτάριο που απέκτησε πρόσφατα. Μαζί με την κόρη της, Valeria, ετοιμάζει σπόρους για την επερχόμενη άνοιξη.
Μετά από μια εβδομάδα με τον Kanchuga και την οικογένειά του, και ενώ σχεδίαζα να μείνω περισσότερο, το ταξίδι μου διακόπηκε ξαφνικά από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και η γαλλική κυβέρνηση μου είπε να εγκαταλείψω αμέσως την περιοχή.
Εξακολουθώ να μην ξέρω αν θα μπορέσω ποτέ να επιστρέψω και να δω ξανά την οικογένεια Kanchuga, αλλά τον τελευταίο χρόνο, έβαλα τα δυνατά μου για να κρατήσω επαφή μαζί τους. Ελπίζω μια μέρα να μπορέσω να συνεχίσω το ταξίδι μου, παρόλο που οι σημερινές συνθήκες δεν είναι ακόμη ευνοϊκές.
Περισσότερες φωτογραφίες παρακάτω:
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο VICE Belgium.
Κάνε subscribe στο YouTube – VICE Greece.
Περισσότερα από το VICE
Όσα μου Δίδαξε για τη Ζωή το «Τhe X-Files»
Για τον ZAF οι Άνθρωποι Πονάμε Λιγότερο, Όταν Πονάμε Μαζί
Φωτογραφίες από ένα Δάσος της Ευρώπης Όπου Κρύβονται Μετανάστες
