Το Lockdown Έβγαλε Έξω για τα Καλά τα Ποδήλατα στην Ελλάδα, Αλλά τι Γίνεται με τις Υποδομές;

Αν περνούσε κάποιος έξω από ένα ποδηλατάδικο κατά τη διάρκεια της καραντίνας, θα έβλεπε ουρές, είτε για αγορά είτε για επιδιορθώσεις. Στα αυτοκίνητα, θα έβλεπε σχάρες με ποδήλατα. Στους άδειους δρόμους, αμέριμνους ποδηλάτες να απολαμβάνουν την απουσία αυτοκινήτων. Λίγο ο εγκλεισμός, λίγο η στροφή στην άθληση, λίγο ο φόβος για τις μετακινήσεις με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και λίγο ο κωδικός 6 για μετακίνηση για σωματική άσκηση σε εξωτερικό χώρο, η καραντίνα μάς έστρεψε στο πετάλι. Τελικά, ήταν μία μόδα που κράτησε όσο και η καραντίνα ή αποτελεί μία τάση που ήρθε να μείνει;

Η στροφή στο ποδήλατο μάλιστα ενισχύθηκε κι από τους επιστήμονες. Σε μία από τις ανακοινώσεις του, ο λοιμωξιολόγος Σωτήρης Τσιόδρας είχε αναφέρει χαρακτηριστικά πως είναι καλό «να εξακολουθούμε να αποφεύγουμε τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς όταν είναι δυνατόν. Να προσπαθήσουμε να βρούμε εναλλακτικές, είτε αυτό λέγεται ποδήλατο, είτε λέγεται περπάτημα κάποιας απόστασης ή οδήγηση με ένα ιδιωτικό μέσο αυτό τον καιρό».

Ο Σπύρος Παπαγεωργίου ασχολείται με το ποδήλατο τα τελευταία 20 χρόνια, ως μέσο αστικής μετακίνησης, άθλησης και αναψυχής. Εργάζεται για την ανάπτυξη της χρήσης του ποδηλάτου στην Ελλάδα, κυρίως ως μέσου μετακίνησης και τουριστικής ανάπτυξης. Μάλιστα, το 1998 ίδρυσε το MBike, το πρώτο μηνιαίο περιοδικό στην Ελλάδα για το ποδήλατο. Στο πλούσιο βιογράφικό του συγκαταλέγεται και η διάκριση από τον Ολλανδικό οργανισμό BYCS.org, ως “Bicycle Mayor” της Αθήνας, εξαιτίας του έργου του για το ποδήλατο. Ο ίδιος επιβεβαιώνει τη στροφή του κόσμου στο πετάλι. Όπως λέει στο VICE, «το lockdown ήταν μια αφορμή για να στραφούν οι πολίτες σε μια πιο λογική στάση ζωής: Λιγότερες περιττές μετακινήσεις, μικρότερη κατανάλωση, λιγότερη χρήση αυτοκινήτου. Και όταν κανείς επιλέγει τη “λογική” στην καθημερινότητά του, αναπόφευκτα καταλήγει στο ποδήλατο. Διότι, το ποδήλατο αποτελεί εδώ και πάνω από 200 χρόνια, τον πιο λογικό τρόπο μετακίνησης για μικρές αποστάσεις. Είναι ελαφρύ, ευέλικτο, διασκεδαστικό, οικονομικό και δεν προκαλεί καμία επιβάρυνση στο περιβάλλον. Αντίθετα, επιδρά θετικά στην υγεία - σωματική και ψυχική. Και, μεταξύ μας, αποτελεί τον πιο γρήγορο τρόπο μετακίνησης για αποστάσεις έως πέντε χιλιόμετρα περίπου».

Από πλευράς του ο Αντώνης Σηφάκης, μέλος του Δ.Σ. της «Ποδηλαττικής Κοινότητας», αναφέρεται στην ιστορία του ποδηλατικού κινήματος. «Το ποδηλατικό κίνημα στην Αθήνα δημιουργείται το 2005 και ένα από τα αιτήματα είναι η ασφάλεια. Δεν είναι τόσο οι ποδηλατόδρομοι, διότι το πώς θα υπάρξουν οι ποδηλατικές υποδομές είναι ένα μεγάλο ζήτημα. Είναι οι ποδηλατολωρίδες, οι μειωμένες ταχύτητες, το να επιτρέπονται τα ποδήλατα στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Εγώ κινούμαι με ποδήλατο στην Αθήνα από το 1999, είμαι δικηγόρος και πηγαίνω παντού με αυτό. Πάντα λέγαμε ότι το αυτοκίνητο στην Αθήνα έχει φτάσει στα όριά του και ο κόσμος, αν υπήρχε ασφάλεια και υποδομές, θα έπαιρνε το ποδήλατο. Ουσιαστικά αυτό συνέβη τις ημέρες του κορονοϊού. Μειώθηκε η κίνηση των αυτοκινήτων πάρα πολύ και ο κόσμος -με αφορμή και τη μετακίνηση για άθληση- έβγαλε από την αποθήκη τα ποδήλατα. Εντωμεταξύ το ποδήλατο είναι εθιστικό. Παλαιότερα που υπήρχε το Freeday τις Παρασκευές είχε φτάσει να μαζεύει μέχρι και 3.000-4.000 κόσμο. Τότε ήταν σαφώς μόδα, αλλά από την άλλη ήταν ένα εργαστήρι αυτοπεποίθησης στη μετακίνηση με το ποδήλατο. Αυτή τη μόδα δεν την εκμεταλλεύτηκε ο δήμος, η κυβέρνηση, οι Αρχές. Θα μπορούσαν να πουν ότι θα κάνουν υποδομές για να εκμεταλλευτούμε την τάση, πράγμα που δεν έγινε κι έκανε μία μεγάλη κοιλιά το κίνημα», σημειώνει. «Τώρα, η γνώμη μου είναι ότι με τον κορονοϊό, όλη αυτή η αγάπη για το ποδήλατο που δεν μπορούσε να εκφραστεί της δόθηκε μία δεύτερη ευκαιρία. Οπότε και πάλι μπαίνει ζήτημα αν θα διαρκέσει ή θα χαθεί πάλι και κατά πόσο το μομέντουμ θα το εκμεταλλευτούν οι Αρχές», συμπληρώνει.

Η αλήθεια είναι ότι η στροφή στο ποδήλατο κατά τη διάρκεια της πανδημίας δεν είναι ελληνικό φαινόμενο. Παγκοσμίως καταγράφηκε αντίστοιχη τάση, με τη βιομηχανία του ποδηλάτου, μάλιστα, να αντιμετωπίζει ελλείψεις και καθυστερήσεις.

Ο κ. Παπαγεωργίου περιγράφει πως «αποτέλεσμα της τάσης αυτής ήταν να εκτοξευτούν οι πωλήσεις ποδηλάτων για όλες τις ηλικίες, από παιδικά έως ενηλίκων. Οι πωλήσεις ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο ακόμα και τις χρυσές εποχές του ποδηλάτου στην Ελλάδα, που είχαμε γνωρίσει το 2010. Πλέον, δύο μήνες μετά, τα περισσότερα καταστήματα ποδηλάτων δεν έχουν ποδήλατα να εξυπηρετήσουν τους καταναλωτές και η ανατροφοδότηση της αγοράς, λόγω ακριβώς της πανδημίας, παραμένει ακόμα προβληματική».

Σε επικοινωνία του VICE με μία από τις μεγαλύτερες εταιρίες ποδηλάτων στην Ελλάδα, που μάλιστα είναι μια από τις λίγες που κατασκευάζουν ποδήλατα στην Ευρώπη, υψηλόβαθμο στέλεχος μεταφέρει την εικόνα που επικρατεί στην αγορά του ποδηλάτου τους τελευταίους μήνες. «Αυτή τη στιγμή εξαντλούνται τα ποδήλατα σε όλο τον κόσμο. Τα αποτελέσματα του lockdown σε περιοχές που υπάρχουν τα εργοστάσια που φτιάχνουν τα υλικά των ποδηλάτων, όπως Κίνα, Μαλαισία, Ιαπωνία, Σιγκαπούρη, φαίνονται τώρα, οπότε η διαθεσιμότητα δυσκολεύει ολο και περισσότερο».

Η κατάσταση για την Ελλάδα περιγράφεται ως εξής: «Ο Μάρτιος ήταν δύσκολος μήνας επειδή ο κόσμος είχε κλειστεί στο σπίτι. Μετά τις δύο πρώτες εβδομάδες, όταν βοήθησε κι ο καιρός, είδαμε πράγματα που είχαμε να δούμε από την πετρελαϊκή κρίση του '70 με ουρές στα ποδηλατικά καταστήματα, που σε έναν βαθμό οφείλονταν και στο ότι δεν επιτρεπόταν να μπουν πολλά άτομα μέσα. Οι επιδόσεις του Απριλίου ήταν καλύτερες από το 2019, αλλά δεν ήταν πάρα πολύ καλύτερες. Παραδοσιακά λόγω Πάσχα, ο Απρίλιος είναι ένας καλός μήνας για την αγορά ποδηλάτου. Στις αρχές Απριλίου, αρκετός κόσμος έβγαλε τα παλιά του ποδήλατα από την αποθήκη και τα πήγε για σέρβις. Μετά όμως κατάλαβε τη διαφορά της ποιότητας κι άρχισε να ψάχνεται να αγοράσει κάτι καλύτερο. Οπότε, παρατηρήσαμε ότι υπήρξε άνοδος στις πωλήσεις στη μέση τιμή των συμβατικών ποδηλάτων, δηλαδή 400-700 ευρώ. Ξαναήρθε στη μόδα η μεσαία γκάμα. Στο εξωτερικό έγινε ένα τεράστιο μπαμ στα ηλεκτρικά ποδήλατα. Εδώ δεν έγινε αυτό, διότι είναι πολλά τα λεφτά για τον μέσο Έλληνα ποδηλατιστή».

Ήδη μετά την άρση της καραντίνας έχουν γίνει αρκετές ανακοινώσεις για δημιουργία ποδηλατοδρόμων στην Αθήνα. Το σχέδιο για τη δημιουργία μιας από τις μεγαλύτερες αστικές αναπλάσεις στην Αθήνα, του αποκαλούμενου «Μεγάλου Περιπάτου», συνολικού μήκους 6,8 χιλιομέτρων, περιλαμβάνει και τη δημιουργία ποδηλατόδρομων σε κεντρικούς δρόμους της Αθήνας.

Παράλληλα, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης, δήλωσε κατά την έναρξη ποδηλατοδρομίας στον υπό διαμόρφωση «Μεγάλο Περίπατο» που διοργάνωσε ο Δήμος Αθηναίων, με αφορμή την Ημέρα Ποδηλάτου στις 3 Ιουνίου, ότι η κυβέρνηση αποφάσισε να προχωρήσει γρήγορα στην ολοκλήρωση δύο μεγάλων ποδηλατόδρομων αλλά και στην παροχή ισχυρών κινήτρων για την απόκτηση ηλεκτρικών ποδηλάτων.

Ειδικότερα, όπως έκανε γνωστό ο κ. Χατζηδάκης, η κυβέρνηση αποφάσισε «την ολοκλήρωση της ποδηλατικής διαδρομής από το Φάληρο μέχρι την Κηφισιά και ειδικότερα το τμήμα Γκάζι-Κηφισιά, με προϋπολογισμό επτά εκατομμυρίων ευρώ. Παράλληλα, θα κατασκευαστεί άλλος ένας ποδηλατόδρομος, ένα έργο ύψους τριών εκατομμυρίων ευρώ, με αφετηρία από τον σταθμό του Μετρό της Κατεχάκη, ο οποίος μέσω Πολυτεχνειούπολης και Πανεπιστημιούπολης, θα καταλήγει στον σταθμό του Μετρό στον Ευαγγελισμό».

Είναι αυτή μια ευκαιρία λοιπόν να μιλήσουμε σοβαρά για το ζήτημα των ποδηλατοδρόμων στην ελληνική επικράτεια; Ο κ. Παπαγεωργίου πιστεύει πως «τώρα λοιπόν είναι η ιδανική εποχή να επαναφέρουμε το θέμα υποδομών ποδηλάτου. Το ίδιο γίνεται αυτή τη στιγμή σε όλο τον κόσμο, Ένας συνεχώς αυξανόμενος αριθμός πόλεων σε όλο τον κόσμο, όπως το Βερολίνο, η Βιέννη, το Λονδίνο, το Παρίσι αλλά και η Νέα Υόρκη, το Όκλαντ, η Μπογκοτά και το Νέο Μεξικό -για ν’ αναφέρουμε μερικές μόνο- δημιουργούν τις προϋποθέσεις για την αλλαγή του τρόπου μετακίνησης των πολιτών τους εξαιτίας του Covid 19. Και το κάνουν αυτό δημιουργώντας προσωρινές ποδηλατολωρίδες, με στόχο να επιτρέψουν στους πολίτες να κινηθούν με ασφάλεια αποφεύγοντας τα ΜΜΜ, τα ταξί αλλά και τα αυτοκίνητά τους. Το σκεπτικό είναι απλό: Επιλέγονται κάποιοι κεντρικοί ή δευτερεύοντες δρόμοι που οδηγούν, ως επί το πλείστον, στο κέντρο των πόλεων ή σε super market, νοσοκομεία κλπ και με απλό τρόπο -για παράδειγμα προσωρινές πινακίδες μείωσης των ορίων ταχύτητας και βάψιμο με αντίστοιχα χρώματα- δημιουργούνται ασφαλείς ποδηλατολωρίδες για τους πολίτες. Πρόκειται για ένα μέτρο το οποίο όχι μόνο δίνει την ευκαιρία στους πολίτες να μετακινούνται χωρίς τον αυξημένο κίνδυνο της συνύπαρξης σε ένα λεωφορείο, μετρό ή τρένο, αλλά και να ασκούνται σε επίπεδο γειτονιάς, διατηρώντας την ψυχική και σωματική τους υγεία».

Όσο για τα μέτρα που σταδιακά ανακοινώνονται, ο κ. Παπαγεωργίου σχολιάζει πως «είχαμε τη χαρά να ακούσουμε τον Δήμαρχο Αθηναίων να αναγγέλλει μια ανάπλαση στο κέντρο της πόλης, η οποίας όπως όλα δείχνουν θα απελευθερώσει περισσότερα από 50 στρέμματα δημόσιου χώρου. Το ΥΠΕΝ από την άλλη, έχει ήδη αναγγείλει τη δημιουργία ενός εθνικού πλάνου για την ανάπτυξη του ποδηλάτου. Αλλά και η Περιφέρεια Αττικής προχωρά προς αυτή την κατεύθυνση. Όλα δείχνουν πως οι συγκυρίες είναι ιδανικές ώστε αυτό που συμβαίνει πλέον σε όλη την Ευρώπη, να συμβεί επιτέλους και στην Αθήνα: Δηλαδή να βρει το ποδήλατο το ρόλο του ως μέσο εναλλακτικής μετακίνησης, να βελτιωθεί η δημόσια συγκοινωνία και να διευκολυνθεί το περπάτημα. Αυτό είναι το μέλλον των πόλεων και αυτό είναι και το μέλλον μιας πόλης με ιστορία 25 αιώνων, όπως η Αθήνα», καταλήγει.

Περισσότερα από το VICE

Πώς να Κάνεις Μυς Χωρίς να Σηκώνεις Τρελά Κιλά (Επαναλήψεις VS Βάρη)

Το Άλμπουμ της Ζωής του Μίμη Δομάζου

O Κώστας Σαμαράς Δεν Πανικοβάλλεται Τόσο Εύκολα, με το Παρελθόν που Έχει