Ο Αγώνας Δρόμου του Παναγιώτη από την Ηρωίνη στον Μαραθώνιο

Όλη του η πορεία θα μπορούσε να παραλληλιστεί με έναν διαρκή και αδιάκοπο αγώνα δρόμου με σκαμπανεβάσματα. Έχει διανύσει εκατοντάδες χιλιόμετρα, όμως δεν έχει ορίσει κάποιο σημείο τερματισμού. Ένας μαραθώνιος, από τη χρήση στην απεξάρτηση. Αναπολώντας τη διαδρομή του μέχρι σήμερα, μπορεί πλέον να μιλήσει ανοιχτά, με νηφαλιότητα και το βλέμμα του στραμμένο στον επόμενο στόχο.

Για έξι ολόκληρα χρόνια, ήταν βυθισμένος στη χρήση. Από το χασίς στο ecstacy, την κοκαΐνη και την ενδοφλέβια ηρωίνη. Στις πλατείες της εξάρτησης, νόμιζε πως έμαθε τη ζωή και την ξεγέλασε. Όμως, έφτασε στο σημείο να πίνει καθημερινά, αλλιώς δεν μπορούσε να σηκωθεί από το κρεβάτι. Τα στερητικά γίνονταν ακόμη πιο έντονα στο κορμί του κάθε φορά που προσπαθούσε να ξεκόψει για μερικές ημέρες. Εφίδρωση, εμετοί, διάρροια, πονοκέφαλοι, καταρροή, μυϊκοί σπασμοί, πόνος – σωματικός και ψυχολογικός. Μετά την απεξάρτηση ήρθε στη ζωή του το τρέξιμο. Ένας μαραθώνιος 42 χιλιομέτρων ήταν το κομβικό σημείο που αναμετρήθηκε με τον εαυτό του και ένιωσε τόσο έντονα συναισθήματα όσο ποτέ ξανά. Ο πόνος που βίωσε μέχρι να φτάσει στον τερματισμό ήταν για εκείνον μια μικρογραφία της ζωής του. Από τότε η καθημερινότητά του είναι ένα ασταμάτητο τρέξιμο.

Ο 35χρονος Παναγιώτης Καραΐσκος, σήμερα, είναι μαραθωνοδρόμος. Πλέον είναι 13 χρόνια καθαρός και μπορεί να μιλήσει απεγκλωβισμένος από όλα αυτά που τον σημάδεψαν.

Η ιστορία του, όπως την αφηγήθηκε στο VICE:

Μόλις είχα κλείσει τα 18 πιάστηκα με μεγάλη ποσότητα χασίς. Ήμασταν τέσσερα άτομα σε ένα αμάξι και κάναμε βόλτα στην Πετρούπολη κι εγώ είχα μια ποσότητα σε μια τσάντα στα πόδια μου. Όπως οδηγούσαμε, ήρθαμε φάτσα με πολλά περιπολικά και κάναμε απότομη στροφή. Τους κινήσαμε την περιέργεια και έκαναν αναστροφή για να μας κυνηγήσουν. Εγώ πέταξα τη σακούλα μέσα σε ένα σχολείο και έφυγα με τα πόδια, αλλά έπιασαν τους υπόλοιπους.

Τότε ήρθε το πρώτο μεγάλο ταρακούνημα στην οικογένεια. Θυμάμαι την ημέρα που έφτασε στο σπίτι μας εισαγγελέας μαζί με αστυνομικούς, οι οποίοι μπούκαραν και το έψαξαν όλο. Ο πατέρας και ο μεγαλύτερος αδερφός μου έλειπαν, αλλά η μητέρα μου ήταν εκεί. Τη θυμάμαι στον καναπέ σε ημιλυπόθυμη κατάσταση. Η εισαγγελέας ήταν μία ψηλή ξανθιά γυναίκα –έχει αποτυπωθεί στο μυαλό μου χαρακτηριστικά η φυσιογνωμία της- και προσπαθούσε να την ηρεμήσει. Φοβήθηκα, στεναχωρήθηκα, τρόμαξα. Αυτό το περιστατικό είχε γίνει μία Παρασκευή, οπότε έκατσα όλο το Σαββατοκύριακο στο τμήμα της περιοχής, για να περάσω τη Δευτέρα από ανακρίτρια. Στάθηκα τυχερός επειδή είχα κάποια ελαφρυντικά λόγω ηλικίας - μόλις είχα κλείσει τα 18. Σκέφτηκα να σταματήσω τη διακίνηση και να κάνω περιστασιακή χρήση, με τη λογική να κόψω εντελώς κάποια στιγμή.

Ο δικηγόρος που με είχε αναλάβει, με παρότρυνε να μπω στρατό για να δείξω στο δικαστήριο ότι κάνω πρόοδο. Ήμουν 19 τότε. Με έστειλαν στον Έβρο. Ήμουν πολύ άσχημα ψυχολογικά, ήμουν απομακρυσμένος, ο χρόνος είχε σταματήσει. Στο στρατόπεδο ήρθε η πρώτη μου επαφή με την ηρωίνη, καθώς βρήκα ανθρώπους που έκαναν χρήση και οι παρέες μου διαμορφώθηκαν γύρω απ’ αυτό. Τη στιγμή που δοκίμασα, απόρησα γιατί δεν το είχα κάνει νωρίτερα και έγινε η κύρια ουσία που έπινα. Κάπως έτσι, έγινε τρόπος ζωής και δεν μπορούσα να βγω έξω αν δεν έκανα χρήση. Ήταν το φάρμακο που με έκανε να νιώθω καλά κάθε πρωί. Με την πρέζα νιώθεις απίστευτη ευφορία, είναι πολύ εθιστική, νιώθεις ότι βρήκες το νόημα της ζωής. Γι' αυτο λέγεται και «παραμύθα». 'Ενιωθα ότι ζούσα σε παραμύθι. Μπορεί να ήμουν μέσα σε ένα λεωφορείο και να βάραγα ντάγλες, να με έδειχνε ο κόσμος και να σχολίαζε «κοίτα το πρεζάκι», αλλά ένιωθα ότι φαίνομαι καλά. Όλα ήταν ένα ψέμα.

Βγαίνοντας απ’ τον στρατό, έκανα πλέον παρέα με όσους έπιναν πρέζα. Ήταν ένα παιδί που ήταν χρόνια χρήστης, παρακολουθούσε ένα πρόγραμμα του ΟΚΑΝΑ και έπαιρνε τα υποκατάστατα -δηλαδή μεθαδόνη και βουπρενορφίνη- παράλληλα με ηρωίνη. Όταν άρχισα να συνειδητοποιώ ότι είμαι κι εγώ εξαρτημένος, έκανα αρκετές προσπάθειες για να κόψω από την πρέζα, που ήταν το δυσκολότερο - τα υπόλοιπα δεν με φόβιζαν. Όταν περνούσαν τα στερητικά και ένιωθα καλά, ξεχνιόμουν κάπως πίνοντας χασίς και άλλα ναρκωτικά. Το μεγαλύτερο διάστημα που την έκοψα ήταν ένας μήνας. Έτσι σκεφτόμουν ότι το 'χω, οπότε έπινα έναν μύτο. Έβρισκα δικαιολογίες για να πίνω. Με ένα μαγικό τρόπο, μπορεί περνούσαν 30-40 μέρες όπου κατέληγα να πίνω πρέζα καθημερινά. Έκοβα για λίγο, αλλά επειδή οι χαρμάνες, το στερητικό σύνδρομο ήταν πολύ δύσκολο, δεν ήθελα να το περάσω ξανά. Προσπάθησα πέντε-έξι φορές, αλλά ξανακύλησα.

Όταν άρχισα την ενδοφλέβια χρήση, τα πράγματα χειροτέρευαν. Έβλεπα πολλές εικόνες, παρατηρούσα το σώμα μου να αλλάζει και μάλιστα μια φορά το χέρι μου τουμπάνιασε από τη χρήση. Μου έκαναν άλλοι τις ενέσεις, γιατί εγώ τις φοβόμουν. Κάποια στιγμή πίναμε πέντε άτομα μαζί σε ένα σπίτι και ο ένας πέθανε από υπερβολική δόση. Αυτό ήταν πολύ δυνατό ταρακούνημα και έτσι πήρα την απόφαση να προσπαθήσω να κόψω. Οι γονείς μου κατάλαβαν ότι κάτι δεν πάει καλά, επειδή είχαν δει κάποια σημάδια, όπως να με παίρνει ο ύπνος στην κουζίνα πάνω στο φαΐ και ξεκίνησαν να ψάχνουν προγράμματα απεξάρτησης.

Ήταν Δεκέμβρης του 2009 όταν μπήκα στο πρόγραμμα, πέντε μήνες μετά το περιστατικό. Όμως, τα πιο έντονα στερητικά τα πέρασα σπίτι μόνος μου. Την πρώτη εβδομάδα, ήταν λες και ήμουν βαριά άρρωστος. Πονοκέφαλοι, καταρροή, εμετοί, διάρροιες, φτερνίσματα, κομάρες, μυϊκοί σπασμοί και πολλοί πόνοι. Για 23 ημέρες δεν μπορούσα να κοιμηθώ σχεδόν καθόλου, έκανα πολύ άστατο ύπνο, η ψυχολογία μου ήταν χάλια. Αυτό διαρκεί ανάλογα με τη χρήση που κάνεις. Μπορεί να έπινες έναν μύτο και να ήσουν κομπλέ. Ευτυχώς, όμως, τα δύσκολα στερητικά τα είχα ξεπεράσει. Έκανα μεγάλες ποσότητες ηρωίνης για δύο χρόνια, αλλά είχα τη δύναμη να απεμπλακώ στεγνός. Γενικά είμαι κατά του υποκατάστατου. Αν δεν νιώσεις τον πόνο στο πετσί σου, δεν καταλαβαίνεις πόσο κακό έχεις κάνει στον εαυτό σου.

Πήγα στο ΚΕΘΕΑ ΣΤΡΟΦΗ. Υπήρχε δυνατότητα να σε παίρνουν οι γονείς σου και να κοιμάσαι σπίτι, αλλά εγώ αποφάσισα να μείνω μέσα, να μη βλέπω εικόνες από τους δρόμους και τις πλατείες όπου έκανα τη χρήση. Ήθελα να είμαι σε καινούργιο μέρος. Κάναμε ψυχοθεραπευτικές διαδικασίες είτε ατομικά είτε ομαδικά, με άτομα που μπορεί να είχαν αποφοιτήσει από το πρόγραμμα χρόνια πριν, οπότε μπορούσα να μιλήσω πιο ανοιχτά. Στην αρχή ήμουν επιφυλακτικός, δούλεψα περισσότερο τα θέματα συμβίωσης με άλλους. Δεν έπρεπε να βρίζουμε, όταν μιλούσαμε απαγορευόταν να καθόμαστε σταυροπόδι, δεν επιτρεπόταν να καπνίσουμε σε εσωτερικό χώρο. Γενικά είχαμε πολλά όρια που ήταν ξένα, για εμάς που είχαμε συνηθίζει να αράζουμε στις πλατείες και να μιλάμε με αργκό. Εκεί κόβεις και το αλκοόλ, μπορείς να πιεις ξανά στην επανένταξη, αλλά με περιορισμό. Ευτυχώς το αλκοόλ ποτέ δεν μου άρεσε, σπάνια μπορεί να πιω μια μπίρα. Υπάρχει ιεραρχία, περνάς από στάδια και όταν αποκτήσεις προνόμια και γίνεις συντονιστής, μπορείς ακόμα και να πας βόλτα με νέα μέλη στην Αθήνα. Εγώ το είχα πιστέψει βαθιά ότι θα καταφέρω να απεμπλακώ από τις ουσίες.

Πέρασαν έξι μήνες και άρχισα να πηγαίνω σπίτι, καθώς ένιωθα πως είχα δυναμώσει μέσα μου. Στο εννιάμηνο έβγαινα μόνος έξω, πηγαινοερχόμουν στην κοινότητα, ένιωθα καλύτερα με τον εαυτό μου, ένιωθα ότι με εμπιστεύονται. Στην φάση της επανένταξης πήγαινα εκεί τρεις φορές την εβδομάδα για μία ώρα και μιλούσα για το πως πέρασαν οι μέρες και ποιοι είναι οι στόχοι μου. Την πιο ουσιαστική δουλειά με τον εαυτό μου, την έκανα στη φάση της επανένταξης. Το σημαντικό είναι να έχεις θέληση να το παλέψεις, αλλιώς κανένα πρόγραμμα δεν μπορεί να σε βοηθήσει. Στην επανένταξη ξεκίνησα δουλειά σε call center με πωλήσεις, ενώ μετά πήγαινα στην κοινότητα μια φορά το μήνα, μέχρι να αποφοιτήσω. Στη συνέχεια πήγα σε δημόσιο ΙΕΚ να σπουδάσω νοσηλευτική χειρουργείου και έκανα πρακτική στο Αττικό.

Όταν βγήκα, ασχολήθηκα ξανά με τον αθλητισμό. Έκανα ποδόσφαιρο και γυμναστήριο και είχα αγοράσει ένα ποδήλατο για τις μετακινήσεις μου, καθώς δεν είχα οικονομική δυνατότητα για αμάξι. Τότε ήρθε το τρέξιμο στη ζωή μου. Τον Οκτώβρη του 2013, με κάλεσε ένας φίλος από το πρόγραμμα και μου είπε ότι θα τρέξει στον μαραθώνιο -έναν μήνα μετά- και με έγραψε και μένα. Μου είπε ότι είναι 42 χιλιόμετρα, από τον Μαραθώνα μέχρι το Καλλιμάρμαρο. Θεωρούσα πως είναι εύκολο, μιας και γύριζα όλο το λεκανοπέδιο με ποδήλατο. Δεν είχα καμία εμπειρία τρεξίματος στη ζωή μου.

Πήγα λοιπόν και τερμάτισα τον μαραθώνιο 42 χιλιομέτρων σε λιγότερο από τέσσερις ώρες. Μετά κατάλαβα ότι είναι πολύ καλός χρόνος για έναν καπνιστή που δεν έχει ασχοληθεί ποτέ με το τρέξιμο. Είναι θέμα ψυχής, μυαλού και σώματος. Το είχα βάλει πείσμα, σκεφτόμουν ότι πρέπει να τερματίσω και ας πεθάνω. Από ένα σημείο και μετά, τα πόδια πήγαιναν μηχανικά και αναρωτιόμουν γιατί το κάνω αυτό στον εαυτό μου. Στη διαδρομή είχα κάνει στάση σε κάτι εθελοντές του Ερυθρού Σταυρού και οι γάμπες μου έκαναν συσπάσεις. Μου είπαν να σταματήσω γιατί θα έκανα κακό στο σώμα μου. Έτσι όπως μου έβαλαν κάτι αλοιφές και μου έκαναν μαλάξεις, σηκώθηκα και έφυγα.

Όταν τερμάτισα στο Καλλιμάρμαρο είχα μία απίστευτη ένταση, έκλαιγα με λυγμούς. Έβλεπα γνωστούς, με αγκάλιαζαν. Ένιωσα τέτοια συναισθήματα που δεν είχα νιώσει ποτέ στη ζωή μου, ούτε στο ποδόσφαιρο, ούτε στο τζούντο, ούτε στη χρήση, πουθενά. Ήταν τόσο έντονα που δεν ξέρω αν μπορώ να τα περιγράψω, σαν να ήρθε η λύτρωση. Και τότε είπα ότι θέλω να το κάνω ξανά και του χρόνου. Σκέφτηκα την πορεία μου και αναλογίστηκα όλα αυτά που πέρασα μέχρι να φτάσω εκεί. Ήμουν πρεζάκιας και κατέληξα να τρέχω μαραθώνιο. Όλη η κούραση και ο πόνος που πέρασα για να τερματίσω, ήταν για μένα σαν μικρογραφία της ζωής μου.

Υπήρχαν διάφοροι που με παρότρυναν να ασχοληθώ, μου έλεγαν ότι είχα ταλέντο και έκανα καλό χρόνο. Στην αρχή το υποτιμούσα, έλεγα ότι δεν είναι για μένα. Τον Φλεβάρη έβγαλα το δελτίο μου στον Πανελλήνιο σύλλογο, ξεκίνησα να κάνω προπονήσεις συστηματικά στο αγωνιστικό τμήμα και κατέβηκα σε ένα πανελλήνιο πρωτάθλημα ανώμαλου δρόμου 10 χλμ, όπου έκανα πολύ καλό χρόνο (34 λεπτά) με ενάμιση μήνα προπόνησης. Ήρθε ο Νοέμβρης και έτρεξα ξανά στον Μαραθώνιο, όπου τερμάτισα σε 2 ώρες και 47 λεπτά, μετά από επτά μήνες προπόνησης. Από εκεί και πέρα δεν σταμάτησα να τρέχω.

Από το 2013 έχω τρέξει σε όλους τους Μαραθωνίους της Αθήνας, Πανευρωπαϊκό στο Βερολίνο, Ημιμαραθώνιο στο Αμβούργο που βγήκα πρώτος και στη Σιέννα, όπου τον περασμένο Απρίλιο έκανα ρεκόρ 2 ώρες και 17 λεπτά. Έχω κάνει προετοιμασία από την Αμερική και την Κύπρο, μέχρι το Μαρόκο, σε υψόμετρα 1.700 και 2.200 μέτρων, που βοηθά τους δρομείς αντοχής να δυναμώσουν φυσικά. Ο Μαραθώνιος της Αθήνας είναι από τους πιο δύσκολους Μαραθωνίους παγκοσμίως αλλά παράλληλα από τους πιο όμορφους.

Το τρέξιμο το κάνω και σε φάσεις off season, που δεν έχω άμεσο στόχο. Δεν μπορώ αν δεν τρέξω κάθε μέρα. Αφιερώνω πέντε-έξι ώρες την ημέρα σε προπονήσεις. Όταν έχω αγώνα, θα αποφύγω ζάχαρη, λιπαρά και junk food έναν μήνα πριν. Τρώω ό,τι μαγειρεύει η μαμά σπίτι, φτιάχνω μόνος τα πρωινά μου -αμυγδαλόγαλα, βρώμη, μπανάνες, ταχίνι. Η ζωή μου είναι ένα non-stop running. Κατά τη διάρκεια του τρεξίματος ή της προπόνησης, νιώθω πολύ δυνατά συναισθήματα, σκέφτομαι πράγματα, παίρνω αποφάσεις. Εθίστηκα στο τρέξιμο. Ο πρωταθλητισμός είναι κάτι που ήρθε από μόνο του, δεν είχα στο μυαλό μου ότι θα βγάλω λεφτά από αυτό. Παράλληλα έχω 40 άτομα τα οποία προπονώ στο πάρκο Τρίτση ατομικά ή σε γκρουπ, οπότε έχω ένα έξτρα εισόδημα. Και σπουδάζω προπονητικές επιστήμες στο Αμερικάνικο Κολλέγιο με υποτροφία. Δεν ζω με ανέσεις, αλλά μπορώ να συντηρήσω τον εαυτό μου. Στην Ελλάδα μπορεί να υπάρχει μια βελτίωση, αλλά γενικά είμαστε πολύ πίσω, δεν υπάρχει καμία στήριξη των νέων αθλητών και του πρωταθλητισμού, δεν υπάρχουν υποδομές.

Το δικαστήριό μου, για τη διακίνηση τότε, έγινε πολλά χρόνια μετά - είχα ήδη τρέξει τρεις μαραθωνίους. Βρέθηκα ενώπιον του πενταμελούς κακουργιοδικείου του Αρείου Πάγου το 2015. Μιλούσα για το παρελθόν, το παρόν και τα όνειρα που είχα. Όταν σήκωσα το κεφάλι είδα τους δικαστές να έχουν δακρύσει με την ιστορία μου. Έχω μάθει να βγαίνω νικητής και να παλεύω στη ζωή μου.

Το καλοκαίρι είχα πάει στη φυλακή με το ΚΕΘΕΑ να μιλήσω στο πρόγραμμα απεξάρτησης για κρατούμενους. Ήταν ένας κρατούμενος ηλικιωμένος, γεμάτος τατουάζ, ταλαιπωρημένος από τη χρόνια χρήση. Όταν έφτασε η σειρά του, έβαλε τα κλάματα και μου είπε ότι τους δίνω δύναμη και ελπίδα. Ήταν απίστευτο, δεν θα το ξεχάσω ποτέ. Σε ένα παιδί που παλεύει με τις εξαρτήσεις, θα του έλεγα ότι η απεξάρτηση είναι πολύ δύσκολη. Θέλει υπομονή, καθοδήγηση, ψυχολογική υποστήριξη και βοήθεια. Όταν ξεκίνησα υποτιμούσα την ψυχολόγο γιατί θεωρούσα ότι εγώ είχα μάθει τη ζωή από στις πλατείες. Τελικά τίποτα δεν ήξερα. Πρέπει να μάθουμε τον εαυτό μας, να δούμε τι πραγματικά αξίζει και να το παλέψουμε. Δεν είναι ντροπή να πας σε πρόγραμμα, ούτε να ζητήσεις βοήθεια.

Επόμενος αγώνας είναι το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα ανώμαλου δρόμου στα Τρίκαλα και ο Ημιμαραθώνιος της Αθήνας, όπου έχω κερδίσει τέσσερις φορές και έχω ρεκόρ διαδρομής από έλληνα 1:07:45. Το όνειρό μου είναι μια Ολυμπιάδα. Όλο αυτό δεν έχει τέλμα, όσο ασχολείσαι βάζεις τον επόμενο στόχο. Είμαι 13 χρόνια καθαρός και όλο αυτό μου φαίνεται πολύ μακρινό. Αλλά καλό είναι να θυμάσαι από που ξεκίνησες στη ζωή σου.

Ακολουθήστε την Άντυ στο Instagram.

Κάνε subscribe στο YouTube – VICE Greece.

Περισσότερα από το VICE

Ο Ψυχίατρος που Δουλεύει στη Μεγαλύτερη Φυλακή της Νότιας Ασίας

«Με Έβαζε στα Πόδια του και με Έπιανε στα Μπούτια» - Γυναίκες Θυμούνται την Πρώτη Σεξουαλική Παρενόχληση

Γιατί Αποκαλούμε «Μαϊμού» τις Απομιμήσεις Γνωστών Προϊόντων;

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.