FYI.

This story is over 5 years old.

News

Γυναίκες Πρόσφυγες από τη Συρία Πέφτουν Θύματα Κακών Προξενιών στην Τουρκία

Στρέφονται στον γάμο ως μία διέξοδο από την κατάστασή τους και καταλήγουν με άντρες οι οποίοι έχουν ήδη συζύγους.
YE
Κείμενο Yesim Erdem Holland

Μία πρόσφυγας στην Τουρκία ποζάρει φορώντας νυφικό.

To άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE UK.

Όταν μία προξενήτρα είπε στην Jasmin ότι της βρήκε έναν Τούρκο άνδρα να παντρευτεί, η Jasmin δεν πίστευε στην τύχη της. Είχε περάσει μόλις ένας χρόνος από τότε που διέφυγε από τη Συρία λόγω του πολέμου και κατέφυγε στην πόλη Gaziantep, στα τουρκικά σύνορα. Ήταν 27 ετών -σχεδόν γεροντοκόρη με βάση τα παραδοσιακά συριακά πρότυπα- και της είπαν ότι ο 38χρονος Τούρκος επίδοξος μνηστήρας ήταν πλούσιος και εργένης.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Αμέσως μετά τον αρραβώνα, όμως, η αλήθεια άρχισε να ξεπροβάλλει. Ο υποτιθέμενος εργένης ήταν ήδη παντρεμένος με τέσσερα παιδιά.

«Σοκαρίστηκα», μου είπε η Jasmin. (Μου ζήτησε να χρησιμοποιήσω μόνο το μικρό της όνομα, για να προστατεύσει την ιδιωτική ζωή της οικογένειάς της). Όταν έμαθε για τη γυναίκα, ο άνδρας ισχυρίστηκε ότι ήταν διαζευγμένος και ότι τα οικογενειακά προβλήματα που αντιμετώπιζε τον είχαν οδηγήσει πίσω στην πρώτη του σύζυγο. Στην πραγματικότητα δεν είχε πάρει διαζύγιο, όμως ο πατέρας της Jasmin τον συμπαθούσε κι έτσι τους πάντρεψε ένας ιμάμης. Έκαναν θρησκευτικό γάμο, χωρίς κάποιο επίσημο ή νομικό έγγραφο.

Η Jasmin είναι μόνο μία από τις 2,5 εκατομμύρια γυναίκες από τη Συρία που κατέφυγε στην Τουρκία και μία από τις πολλές που εγκαταστάθηκε στο Gaziantep. Από τις γυναίκες πρόσφυγες εκεί, περίπου το ένα τέταρτο είναι αναλφάβητες, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του τουρκικού ιδρύματος για τα δικαιώματα των γυναικών, Kamer. Πολλές στρέφονται στον γάμο ως μία διέξοδο από την κατάστασή τους και, μερικές φορές, οι άντρες στους οποίους στρέφονται έχουν ήδη συζύγους.

«Ο βασικός λόγος είναι η φτώχεια», λέει η Aynur Yildiran, επικεφαλής στα γραφεία του Kamer στο Gaziantep. «Ζουν υπό καθεστώς αβεβαιότητας σε μια ξένη χώρα. Θέλουν λίγη ασφάλεια. Οι μητέρες νομίζουν ότι θα σωθούν οι ζωές των κορών τους και ότι θα γίνουν πολίτισσες της Τουρκίας. Ακόμα και όταν ξέρουν ότι προορίζονται για δεύτερες σύζυγοι, προσπαθούν να βρουν δικαιολογίες, όπως το ότι "η πρώτη του γυναίκα δεν μπορεί να κάνει παιδιά" ή "είναι καλός άνθρωπος"».

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Η πραγματικότητα όπως είναι, μέσα από το Newsletter του VICE Greece

Υπάρχει, επίσης, σύγχυση ως προς το τι περιλαμβάνει ο γάμος. Η Yildiran επεσήμανε ότι στη Συρία είναι νόμιμο να έχεις μέχρι και τέσσερις συζύγους, εκ των οποίων όλες έχουν τα ίδια νομικά δικαιώματα. Στην Τουρκία, αν και η πολυγαμία δεν είναι κάτι σπάνιο, νομικά δικαιώματα έχει μόνο η πρώτη γυναίκα. Ως δεύτερη σύζυγος, μια γυναίκα από τη Συρία δεν μπορεί να κάνει αίτηση για την τουρκική υπηκοότητα. Δεν μπορεί να διεκδικήσει οποιαδήποτε αποζημίωση σε περίπτωση χωρισμού ούτε να κερδίσει την επιμέλεια των παιδιών που γεννιούνται μέσα σε αυτούς τους γάμους.

«Οι γυναίκες από τη Συρία αρχίζουν πλέον να συνειδητοποιούν πόσο ευάλωτες είναι μέσα σε αυτήν την κατάσταση», μου είπε η Yildiran.

Το Guzelvadi, περιοχή στο Gaziantep της Τουρκίας, όπου ζουν πολλοί πρόσφυγες.

Οι Σύροι σταδιακά αποκτούν νομικά δικαιώματα στην Τουρκία, η οποία για ένα διάστημα τους επέτρεπε να τελούν υπό το αόριστο καθεστώς του «επισκέπτη», χωρίς να τους αναγνωρίζει επίσημα ως πρόσφυγες. (Νωρίτερα αυτό τον χρόνο, Σύροι πρόσφυγες που τελούσαν υπό «καθεστώς προσωρινής προστασίας» απέκτησαν πρόσβαση σε άδειες εργασίας, καθώς και σε άλλους πόρους). Οι γυναίκες ζητούν όλο και περισσότερη βοήθεια, λένε οι ακτιβιστές, όμως ακόμα δεν είναι αρκετή για να αποτρέψει πολλές από αυτές από το να γίνουν δεύτερες σύζυγοι.

Η Jasmin ίσως να είναι μία από τις τυχερές. Ο σύζυγός της δεν πήρε ποτέ διαζύγιο από την πρώτη του γυναίκα, αλλά δημιούργησε δύο οικογένειες, δύο σπίτια και δύο ζωές. Μου είπε ότι γνώρισε την άλλη του γυναίκα και ότι συμπαθήθηκαν, όμως εξακολουθεί να φοβάται ότι μπορεί να την εγκαταλείψει. Αν την αφήσει ο άντρας της, δεν θα μπορέσει να προσφύγει στη δικαιοσύνη.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Οι Σύροι πρόσφυγες στο Gaziantep είναι γενικά φτωχοί- κάποιοι έχασαν την περιουσία τους στον πόλεμο και άλλοι ήταν πάντοτε φτωχοί - και δεν έχουν διασυνδέσεις στην καινούργια τους πατρίδα. Για τις γυναίκες που βρίσκονται σε καταυλισμούς προσφύγων, οι οποίοι βρίθουν από ιστορίες για σεξουαλική παρενόχληση και εκπόρνευση, οι δεύτεροι γάμοι μπορεί να είναι «απλώς ένας τρόπος να ζήσουν πιο φυσιολογικά», όπως λέει ο Erkan Sahin, συμπρόεδρος του φιλο-Κουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών.

Όμως κάποιοι ισχυρίζονται ότι οι γυναίκες από τη Συρία πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης με αυτές τις συναλλαγές, εφόσον δεν τους παρέχεται η προστασία που έχουν οι νόμιμες σύζυγοι.

Ο Ibrahim Caner, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ομάδας για τα ανθρώπινα δικαιώματα Mazlumder, μου είπε ότι πολλοί από αυτούς τους άνδρες κρύβουν τις δεύτερες συζύγους τους από τους φίλους και τους συγγενείς τους «αφού ο πραγματικός στόχος είναι το σεξ και όχι το να "αγκαλιάσουν" αυτήν τη γυναίκα ως πραγματική σύζυγο.» Και «μετά από λίγο, βαριούνται» και μπορεί να εγκαταλείψουν τη γυναίκα χωρίς να υπάρξουν συνέπειες.

Η Zeliha, μια 56χρονη πρόσφυγας από τη Συρία, μου είπε ότι είχε ένα μεγάλο σπίτι στην πατρίδα της πριν αναγκαστεί να αναζητήσει καταφύγιο στην Τουρκία με τα παιδιά της. Εδώ ζει σε ένα μικροσκοπικό διαμέρισμα χωρίς παράθυρα και απεχθάνεται το γεγονός ότι χρειάζεται βοήθεια από αγνώστους τώρα που είναι πρόσφυγας.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Και σαν να μην έφταναν αυτά, αναγκάστηκε να δεχτεί τον γάμο της 24χρονης κόρης της με έναν 32χρονο Τούρκο που είχε ήδη γυναίκα και τρία παιδιά. Η Zeliha, μου είπε ότι ο άνδρας υποσχέθηκε να χωρίσει τη γυναίκα του, άλλα δεν τον πιστεύει. Τώρα, η κόρη της Zeliha ζει στην νοτιοανατολική πόλη Maras με τον σύζυγό της.

«Εκείνος και η οικογένειά του είναι πολύ ευχαριστημένοι με την κόρη μου», είπε η Zeliha. «Λέει ότι δεν θα την αφήσει ποτέ». Όμως δεν τον πιστεύει και ισχυρίζεται ότι ασκεί σωματική βία στην κόρη της.

Η Mayada, μια 35χρονη πρόσφυγας από τη Συρία στην Τουρκία, η οποία απέφυγε να ξαναπαντρευτεί.

Οι ακτιβιστές στην περιοχή λένε ότι οι γυναίκες από τη Συρία θα μπορούσαν να αποφύγουν αυτή την κατάσταση με το να βρουν δουλειά, ώστε να γίνουν οικονομικά ανεξάρτητες. Πολλές γυναίκες μάλιστα, προτιμούν τη δουλειά από έναν σύζυγο, σύμφωνα με τη Majdoulin Elbe, τη συντονίστρια του Mercy Corps στη Συρία, μιας φιλανθρωπικής οργάνωσης που εκτείνει τη δραστηριότητά της στο Gaziantep. «Δεν μπορούν να έχουν καλούς μισθούς, αλλά δεν τις πειράζει», είπε η Elbe. «Συχνά, οι γυναίκες έχουν περισσότερες ευκαιρίες για εργασία από ό,τι οι άνδρες, όπως το μαγείρεμα ή το καθάρισμα».

Η Elba είπε, επίσης, ότι η ομάδα της δουλεύει πάνω στο «εμπόδιο της γλώσσας» και προσπαθεί να μάθει στους Σύρους τους τοπικούς νόμους και τα έθιμα και να χτίσει μια αλληλεγγύη με τις γυναίκες από την Τουρκία. Παρά τις προσπάθειες, δεν υπάρχει αρκετή δουλειά για όλους τους πρόσφυγες κι έτσι κάποιες γυναίκες στρέφονται προς τους ανεπίσημους γάμους.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Για αυτές που βρίσκουν δουλειά, τα αποτελέσματα είναι πιο ελπιδοφόρα. Η Mayada, μια 35χρονη πρόσφυγας από τη Συρία, δουλεύει σε ένα κατάστημα με φορέματα. Μου είπε ότι δεν υπήρχε περίπτωση να παντρευτεί αφότου χώρισε με τον άνδρα της που την κακοποιούσε πριν από 15 χρόνια και έχασε την επιμέλεια των τριών παιδιών της. Η ζωή για τους πρόσφυγες στην Τουρκία είναι σκληρή, όμως μπορεί να τα βγάλει πέρα μόνη της- δεν χρειάζεται άντρα.

«Δεν εμπιστεύομαι τους άνδρες», μου είπε. «Ούτε Σύρους ούτε Τούρκους».

Περισσότερα από το VICΕ

Γιατί οι Έφηβοι Ομολογούν Συνεχώς Δολοφονίες στο Snapchat;

Κόντρες «Πειραγμένων» Αυτοκινήτων στην Γκρίζα Άσφαλτο του Σχιστού

Είναι Ηθικό να Αναπτύσσουμε Ανθρώπινα Όργανα Mέσα σε Ζώα;

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.