Στο Μέλλον θα Μπορείς να Είσαι Έγκυος Έξω από το Σώμα σου

Μπες για δυο λεπτά στη θέση της Kylie Jenner - και προτού ξεκινάς να υπολογίσεις πόσα λεφτά θα βγάλεις από το Instagram, σκέψου αυτό: Αν μπορούσες να κάνεις ένα μωρό ή πολλά μωρά και να χρησιμοποιήσεις τα χρήματά σου, για να περιορίσεις όλους τους κινδύνους της εγκυμοσύνης για την υγεία, το σώμα και την καριέρα σου, χωρίς κίνδυνο για το παιδί σου, θα το έκανες; Αν υποθέσουμε ότι η απάντηση είναι «ναι», η απάντησή σου θα παρέμενε η ίδια, αν αυτό σήμαινε ότι το μωρό σου θα μεγάλωνε μέσα σε μια τεχνητή μήτρα;

Η εκτογένεση, η διαδικασία κύησης ενός εμβρύου έξω από τη μήτρα, ακούγεται βγαλμένη από τεχνολογία επιστημονικής φαντασίας. Αλλά κάποια στιγμή, αυτή η τεχνολογία θα μπορούσε να βγει από το Matrix και να γίνει ιατρική πραγματικότητα. Πέρυσι, ερευνητές στο Παιδιατρικό Νοσοκομείο της Φιλαδέλφεια κράτησαν πρόωρα έμβρυα αρνιού ζωντανά σε ειδικούς ασκούς γεμάτους υγρό για τέσσερις βδομάδες και το 2016 επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ διατήρησαν ένα έμβρυο σε ένα τρυβλίο καλλιέργεια Πέτρι για 13 μέρες (μια μέρα λιγότερο από το νόμιμο όριο).

Τελικά, αυτές οι δύο τεχνολογίες θα μπορούσαν να προχωρήσουν, ώστε να συναντηθούν κάπου στη μέση, λέει ο Scott Gelfand, καθηγητής φιλοσοφίας και διευθυντής του Κέντρου Ηθικής στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Οκλαχόμα. Αυτό σημαίνει ότι θα μπορούσε να υπάρξει κυοφορία ενός εμβρύου, μέχρι να φτάσει να ζει έξω από το σώμα. «Μπορεί στο τέλος να αποκτήσουμε την τεχνολογία κατά λάθος», μου λέει ο Gelfand. «Μπορεί να βρεθούμε σε μια κατάσταση όπου αυτές οι δύο τεχνολογίες θα συναντηθούν».

Ο Carlo Bulletti, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Μαιευτικής, Γυναικολογίας και Αναπαραγωγικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Γέιλ, πιστεύει ότι θα μπορούσε να δημιουργηθεί μια πλήρως λειτουργική μήτρα μέσα σε μια δεκαετία, αν επενδυθούν αρκετά χρήματα στην έρευνα. Ο Bulleti, ειδικός σε θέματα γονιμότητας, μου λέει ότι το προτεινόμενο σύστημα θα ήταν «μια γυάλινη θήκη με προστασία UV», που θα περιείχε μια ζελατινοειδή ουσία πρωτεΐνης. Στο έμβρυο θα υπάρχει παροχή μητρικού αίματος που θα οξυγονώνεται από έναν τεχνητό πνεύμονα, θα κυκλοφορεί από μια τεχνητή καρδιά και θα φιλτράρεται από τεχνητά νεφρά. Θα πρέπει πρώτα να δοκιμαστεί σε ζώα με έμβρυα παρόμοιου μεγέθους με των ανθρώπων, συμπληρώνει.

Το όραμα του Bulletti για έναν κόσμο όπου η εκτογένεση θα είναι συνηθισμένη, σημαίνει ότι θα είναι πιο εύκολο για ζευγάρια του ίδιου φύλου –άνδρες– να κάνουν παιδιά με τα οποία θα έχουν βιολογική σχέση, όπως και για γυναίκες με ανωμαλίες στη μήτρα ή χωρίς μήτρα να κάνουν δικά τους παιδιά, αλλά και η ισότητα των φύλων να πάει ένα βήμα μπροστά, με «μια καινούργια γονεϊκή ισορροπία όπου άνδρες και γυναίκες πλέον δεν θα έχουν πρωτεύοντες και δευτερεύοντες ρόλους», λέει.

Ωστόσο, όπως με κάθε καινούργια τεχνολογία, η εκτογένεση είναι πιθανόν να ξεκινήσει ως πολυτέλεια. Η τεχνητή μήτρα θα είναι σαν μια μηχανική εκδοχή της απόκτησης απογόνων με παρένθετη μητέρα; Επίσης, θα μπορούσε η κανονική εγκυμοσύνη να γίνει ταξικό χαρακτηριστικό, όπως τα προνοιακά επιδόματα και η στέγαση σε εργατικές κατοικίες;

«Υπάρχει ο κίνδυνος η εκτογένεση να είναι προσβάσιμη μόνο για τους πλούσιους, εκτός αν εδραιωθεί ένα σύστημα δημόσιας πρόσβασης από την αρχή», λέει η Evie Kendal, καθηγήτρια βιοηθικής και ανθρωπιστικών επιστημών υγείας στο Πανεπιστήμιο Ντίκιν της Αυστραλίας και συγγραφέας του Equal Opportunity and the Case for State Sponsored Ectogenesis (εκδ. Palgrave Pivot, Ίσες Ευκαιρίες και η Περίπτωση της Χορηγούμενης από το Κράτος Εκτογένεσης ). «Οι περισσότερες αναπαραγωγικές βιοτεχνολογίες, όπως η εξωσωματική γονιμοποίηση, αρχικά ήταν προσβάσιμες μόνο σε πλούσιους πελάτες, αλλά καθώς η τεχνολογία βελτιωνόταν, γινόταν οικονομικά προσιτή σε όλο και περισσότερους πολίτες».

Ο Gelfand φοβάται, όμως, ότι η δημιουργία της εκτογένεσης και ύστερα η πρόσβαση σε αυτή θα μπορούσε να ενέχει κινδύνους. Ισχυρίζεται ότι η τεχνολογία τεχνητής μήτρας θα μπορούσε να γίνει πιο οικονομική με τον καιρό και ότι αυτό θα σήμαινε ότι δεν θα υπήρχαν πλέον έξοδα για διαμονή σε νοσοκομείο λόγω επιπλοκών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή εξαιτίας μιας πρόωρης γέννας. Ενώ τονίζει ότι όλα αυτά είναι υποθετικά, αναρωτιέται αν οι ασφαλιστικές εταιρείες και τα ταμεία θα θεωρήσουν την «παραδοσιακή» εγκυμοσύνη μια ακριβή «πολυτέλεια» και θα σταματήσουν ολότελα την κάλυψή της.

VICE Video: Οι Σατανιστές που Υπερασπίζονται το Δικαίωμα στην Έκτρωση

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

«Στην πολιτική κουλτούρα των ΗΠΑ αυτήν τη στιγμή, θα δυσκολευόμουν να πιστέψω ότι θα υπήρχε εθνική νομοθεσία που θα απαγόρευε στις ασφαλιστικές εταιρείες να ωθήσουν τους πελάτες τους στην εκτογένεση – υποθέτοντας, φυσικά, ότι είναι ασφαλής και αποτελεσματική», εξηγεί. «Σκεφτείτε το - αν υπάρχει ένα γενόσημο που κοστίζει λιγότερο, μια ασφαλιστική εταιρεία δεν πρόκειται να καλύψει το αυθεντικό».

Φυσικά, η αντιμετώπιση των ασφαλιστικών εταιρειών απέναντι σε όσους θέλουν παιδί με φυσικό τρόπο δεν είναι το μόνο που ανησυχεί τον Gelfand ως προς την είσοδο της εκτογένεσης στο πολιτικό τοπίο. Οι επιστήμονες βιοηθικής συχνά τονίζουν ότι το δικαίωμα στην έκτρωση που καθιερώθηκε με την υπόθεση Roe v. Wade δημιουργήθηκε από το δικαίωμα της μητέρας στην ιδιωτικότητα, όχι το δικαίωμά της να τερματίσει την κύηση. Η υπόθεση αυτή, όπως και ακόλουθες, λένε ότι οι πολιτείες δεν μπορούν να βάλουν τη βιωσιμότητα του εμβρύου, πάνω από το δικαίωμα στην έκτρωση. Αλλά αν το έμβρυο μπορεί να επιβιώσει έξω από τη μήτρα της μητέρας σε οποιαδήποτε στιγμή κατά τη διάρκεια της κύησης, τι γίνεται με τη δυνατότητα μιας γυναίκας να τερματίσει την εγκυμοσύνη της;

------

Ο Gelfand προειδοποιεί ότι οι νομοθέτες θα μπορούσαν να αποφασίσουν ότι «οι γυναίκες που θέλουν έκτρωση μπορούν να τερματίσουν την εγκυμοσύνη τους, αλλά θα πρέπει να βάλουν το έμβρυο σε τεχνητή μήτρα». Σε αυτήν την περίπτωση, η επιλογή του τερματισμού της κύησης, επειδή μια γυναίκα δεν θέλει να κάνει παιδί (για οικονομικούς ή άλλους λόγους) θα ήταν ακόμη πιο δύσκολη. Έτσι, νομοθέτες που είναι κατά του δικαιώματος της επιλογής, θα προσπαθούσαν να χρησιμοποιήσουν τις τεχνητές μήτρες ως εργαλείο, για να πείσουν τις γυναίκες να γίνουν μητέρες, αφού γεννηθεί το παιδί.

«Αν θέλεις να κάνεις έκτρωση σε κάποιες πολιτείες, σου ζητάνε να κάνεις υπέρηχο και είσαι αναγκασμένη να δεις το έμβρυο», συμπληρώνει ο Gelfand. «Φαντάζεστε ότι στις ΗΠΑ ίσως θα πρέπει να ελέγχεις κάθε μήνα το έμβρυο, για να δεις πώς αναπτύσσεται στην τεχνητή μήτρα, με τη σκέψη ότι οι γονείς θα αναγκαστούν να αναπτύξουν συναισθήματα που δεν θέλουν και μετά να κρατήσουν το παιδί».

Η Francesca Minerva, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Τμήμα Φιλοσοφίας και Ηθικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Γάνδης, πιστεύει ότι ενώ το θέμα της τεχνητής μήτρας πρέπει να ρυθμιστεί προσεκτικά, οι κίνδυνοι δεν είναι μεγαλύτεροι από τη δυνατότητα να φέρει χαρά σε όσους δεν μπορούν να κάνουν παιδιά.

«Θα ήταν λάθος να εμποδίσουμε την εξέλιξη της τεχνολογίας που έχει την τεράστια δυνατότητα να επιτρέψει σε επίδοξους γονείς να κάνουν παιδιά και οικογένειες και να ζήσουν ευτυχισμένοι, επειδή φοβόμαστε ότι σε κάποιες πολιτείες, σε κάποιες περιπτώσεις, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί με λάθος τρόπο», μου λέει. «Αυτή είναι η ιστορία της προόδου. Με κάθε νέα τεχνολογία, υπάρχει κίνδυνος».

Η Kendal λέει ότι η εκτογένεση θα μπορούσε να βοηθήσει να εκλείψει η πρακτική της παρένθετης μητέρας, που μερικές φορές σημαίνει εκμετάλλευση - μια ανισορροπία δύναμης που κάνει πλούσιους γονείς να εκμεταλλεύονται φτωχές γυναίκες οι οποίες αναλαμβάνουν αυτόν το ρόλο. «Ένα από τα πιθανά οφέλη της εκτογένεσης είναι ότι θα μπορούσε να αναθέσει μια εγκυμοσύνη σε ένα μηχάνημα και όχι σε έναν άνθρωπο», εξηγεί η Kendal. «Μιας και είναι αδύνατο να εκμεταλλευτούμε ένα μηχάνημα ή να του αφαιρέσουμε ανθρώπινα χαρακτηριστικά, μπορεί να θεωρηθεί καλύτερο από την εμπορευματοποίηση της παρένθετης μητρότητας».

Για να διασφαλιστεί ότι η τεχνητή μήτρα δεν θα περιορίσει την αναπαραγωγική αυτονομία των γυναικών και ότι θα διευρύνει, αντί να περιορίσει τις επιλογές τους, ο Gelfand λέει ότι χρειάζεται μια συζήτηση σε ηθική βάση προτού δημιουργηθεί.

«Είμαστε σε μια μοναδική θέση, κατά την οποία βλέπουμε την τεχνολογία αυτή προ των πυλών, αλλά ταυτόχρονα μπορούμε ακόμη να τη συζητήσουμε και να την καταλάβουμε περισσότερο», λέει. «Υπάρχουν πράγματα που ως κοινωνία πρέπει κατά τη γνώμη μου να σκεφτούμε καλά και να συζητήσουμε, προτού ξυπνήσουμε μια μέρα και διαβάσουμε στις εφημερίδες “Επιστήμονες έφεραν στον κόσμο μωρό σε τεχνητή μήτρα” και πούμε “Και τώρα, τι κάνουμε;”».

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE US.

Περισσότερα από το VICE

Ποιoς θα Πάρει Φέτος το Mundial, Χρήστο Σωτηρακόπουλε;

Αυτοί που Χειροκροτούν τον Δολοφόνο Ενός Παιδιού, Ζουν Ανάμεσά μας

«Είμαστε Τρελοί κι Ευτυχισμένοι»: Μια Γερή Φωτογραφική Βουτιά στα Εξάρχεια του 1980