Η Αλεξάνδρα και ο Βιτάλι ξυπνούν πριν λίγες ημέρες στις 6 το πρωί και παίρνουν την απόφαση να φύγουν από την Ουκρανία. Φορτώνουν όσα πράγματα μπορούν στο αμάξι και ξεκινάνε από το Λβιβ της Δυτικής Ουκρανίας για τα ουκρανο-πολωνικά σύνορα. Ο τελικός τους προορισμός είναι η Ελλάδα, όπου ζει η οικογένεια της Αλεξάνδρας Γιασέβινα.
Στην ουρά για τα σύνορα Ουκρανίας–Πολωνίας, η 29χρονη δύο μηνών έγκυος και ο 32χρονος σύζυγός της πέρασαν τέσσερις μέρες και τέσσερις νύχτες στο αυτοκίνητο, προσπαθώντας να διαφύγουν από τον πόλεμο. Μάταια. Μετά από τέσσερα εικοσιτετράωρα στην ουρά, αναγκάστηκαν να γυρίσουν πίσω. Η Αλεξάνδρα, δύο μέρες μετά απέβαλε. Ο γιατρός τής είπε ότι αυτό συνέβη λόγω των ακραίων συνθηκών που αντιμετώπισε: άγχος, φόβος, κούραση, τεράστια ταλαιπωρία.
Videos by VICE
Το νεαρό ζευγάρι έφυγε από το Κίεβο δύο μέρες πριν ξεκινήσουν οι βομβαρδισμοί και κατέφυγε στο πατρικό σπίτι της Αλεξάνδρας στην πόλη Λβιβ της Δυτικής Ουκρανίας, περίπου 70 χλμ. από τα σύνορα με την Πολωνία. Η Αλεξάνδρα λέει στο VICE πως ήταν θέμα τύχης το ότι έφυγαν από το Κίεβο πριν ξεκινήσει ο πόλεμος, καθώς ο άνδρας της ολοκλήρωσε τη δουλειά που είχε αναλάβει και αποφάσισαν να μείνουν στο Λβιβ, το επόμενο διάστημα.
«Δεν το περιμέναμε ότι τελικά οι Ρώσοι θα εισβάλουν στην Ουκρανία. Αφού ξεκίνησαν όλα, υπήρχαν Ρώσοι στρατιώτες που μας έλεγαν “μας είχαν πει πως ήρθαμε για εκπαίδευση και τελικά φτάσαμε στο σημείο να σκοτώνουμε άμαχο πληθυσμό”», περιγράφει η Αλεξάνδρα.
«Άρχισαν να πέφτουν βόμβες, μέτρησα πέντε εκρήξεις και έβλεπα μόνο καπνούς»
Μέχρι αυτήν τη στιγμή, η κατάσταση στο Λβιβ αλλάζει συνεχώς. Τη μια στιγμή, η πόλη μοιάζει να κινείται σχεδόν σε φυσιολογικούς ρυθμούς και το επόμενο λεπτό ηχούν σειρήνες και ο κόσμος τρέχει να κρυφτεί στα υπόγεια των πολυκατοικιών.
Οι κάτοικοι προετοιμάζονται για το χειρότερο και εικόνες από την ιστορική πόλη κάνουν τον γύρο του κόσμου. Οι πολίτες του Λβιβ έχουν «ντύσει» με αφρώδες και αλεξίπυρο υλικό αγάλματα και μνημεία. Αυτοσχέδια κέντρα εκπαίδευσης έχουν στηθεί στην ιστορική πόλη. Σε έναν κινηματογράφο, καθημερινά, δεκάδες άνδρες και γυναίκες προετοιμάζονται να πολεμήσουν και μαθαίνουν πώς να λύνουν, να καθαρίζουν και να χρησιμοποιούν καλάσνικοφ.
Η Αλεξάνδρα μεγάλωσε στο Λβιβ και ξέρει κάθε σπιθαμή της πόλης. Η 29χρονη περιγράφει στο VICE τη στιγμή που φοβήθηκε περισσότερο για τη ζωή της, στις δύο βδομάδες που μετράει ο πόλεμος. «Την τρίτη μέρα από την έναρξη του πολέμου, ξύπνησα από τον ήχο που έκαναν οι σειρήνες. Άρχισαν να πέφτουν βόμβες, τις άκουγα να σφυρίζουν. Τα τζάμια στο σπίτι μου έτρεμαν. Μέτρησα πέντε εκρήξεις και έβλεπα μόνο καπνούς», θυμάται η Αλεξάνδρα.
Οι ρωσικές δυνάμεις βομβάρδισαν στρατιωτική βάση ελικοπτέρων, πέντε χιλιόμετρα μακριά από το σπίτι της. Όπως λέει η Αλεξάνδρα, οι Ουκρανοί είχαν προλάβει και είχαν κρύψει τα ελικόπτερα στα χωράφια.
«Έχουν βγει σχεδόν όλοι οι ντόπιοι – ανάμεσά τους και ο θείος μου και κάνουν εθελοντικά περιπολίες σε βάρδιες. Έχουν στήσει πόστα ελέγχου παντού. Οι πολιτοφύλακες έχουν ειδικά έγγραφα για να μπορούν να κυκλοφορούν τη νύχτα, διότι από τις 22:00 έως τις 7:00 υπάρχει απαγόρευση κυκλοφορίας», λέει στο VICE η Αλεξάνδρα.
Η 29χρονη μεταφράστρια, που έχει και ελληνική υπηκοότητα, θεωρεί την Ελλάδα δεύτερη πατρίδα, καθώς από τα 11 της χρόνια, μέχρι και πέρσι, ζούσε στην Αθήνα. Οι γονείς της βρίσκονται ακόμα στην Ελλάδα κι έτσι η Αλεξάνδρα και ο Βιτάλι αποφάσισαν να αφήσουν προς το παρόν την Ουκρανία και να εγκατασταθούν στην Αθήνα. Αυτό, εν μέσω πολέμου, αποδείχτηκε εξαιρετικά δύσκολο.
Εν τω μεταξύ, οι γονείς του Βιτάλι ήταν στο Κίεβο και το νεαρό ζευγάρι προσπαθούσε από μακριά να τους βοηθήσει να ξεφύγουν. «Επικοινωνούσαμε με όποιον έγραφε στο Διαδίκτυο ότι θα έφευγε από το Κίεβο και είχε χώρο να πάρει κι άλλους μαζί του». Όλο αυτό ήταν μεγάλο στρες για τον οργανισμό της 29χρονης. Ευτυχώς, τελικά, οι γονείς του κατάφεραν να φύγουν από την ουκρανική πρωτεύουσα που έχει περικυκλωθεί από ρωσικές δυνάμεις.
«Ήμουν έγκυος και πέρασα 4 εικοσιτετράωρα στην ουρά για τα σύνορα. Πολλοί άφηναν τα αμάξια τους και έκαναν 40 χλμ. με τα πόδια»
Η πρώτη προσπάθεια της Αλεξάνδρας και του Βιτάλι να εγκαταλείψουν την Ουκρανία και να περάσουν με το αμάξι στη γειτονική Πολωνία απέτυχε. Στην αρχή δεν είχε κίνηση και θεώρησαν ότι θα τα καταφέρουν να περάσουν τα σύνορα και από εκεί να συνεχίσουν το ταξίδι τους προς την Ελλάδα.
Ωστόσο, 22 χιλιόμετρα πριν τα σύνορα, τα αυτοκίνητα σταμάτησαν να κινούνται. Η ουρά των οχημάτων ήταν τεράστια και πολύ γρήγορα πίσω από το αυτοκίνητο της Αλεξάνδρας και του Βιτάλι στοιβάχτηκαν εκατοντάδες άλλα. Η ουρά των οχημάτων ξεπερνούσε τα 130 χλμ.
«Μια ολόκληρη μέρα, μετακινηθήκαμε μόλις 500 μέτρα. Τη δεύτερη μέρα άρχισε να χιονίζει και έκανε πάρα πολύ κρύο. Ήταν τρομακτικό. Πολλοί δεν είχαν άλλη βενζίνη και αναγκάστηκαν να παρατήσουν τα αμάξια τους στην άκρη του δρόμου. Τα βενζινάδικα δεν είχαν βενζίνη. Έκαναν 40 χλμ. με τα πόδια μέχρι να φτάσουν στα σύνορα.
»Ευτυχώς, οι ντόπιοι μάς βοηθούσαν πολύ. Όταν περμούσαμε έξω από το σπίτι τους έβγαζαν έξω το τραπέζι και μας έδιναν φαγητό, σούπες και τσάι για να ζεσταθούμε. Εμείς περάσαμε τέσσερις νύχτες μέσα στο αμάξι με ελάχιστο ύπνο. Δεν μπορούσε ο άνδρας μου να είναι διαρκώς πίσω από το τιμόνι για να μετακινούμαστε ελάχιστα μέτρα τη φορά, οπότε κάναμε βάρδιες.
»Όταν φτάσαμε στα σύνορα, τρεις διαφορετικοί στρατιώτες μάς άφησαν να περάσουμε. Ένας μάλλον πιο υψηλόβαθμος μας σταμάτησε και απευθύνθηκε στον άνδρα μου λέγοντας “Ξέρεις πόσο χρονών είσαι; Τριάντα-δύο χρονών άνδρας. Πού πας;”. Είχαμε όλα τα απαραίτητα έγγραφα. Ο Βιτάλι είχε χαρτί από τον στρατό που αποδείκνυε ότι για λόγους υγείας, δεν ήταν υποχρεωμένος να πολεμήσει.
»Ρώτησα τον στρατιωτικό αν ο ίδιος θα άφηνε την έγκυο γυναίκα του να περάσει μόνη της τα σύνορα για μια ξένη χώρα. Μου απάντησε “όχι” αλλά δεν τον ένοιαζε. Μας είπε “γυρίστε πίσω”. Ένα άλλο ζευγάρι στα σύνορα μάς είπε ότι τους ζήτησαν 700 δολάρια για να τους αφήσουν να περάσουν μαζί, στο ίδιο αυτοκίνητο. Νομίζω είναι και θέμα τύχης, εξαρτάται σε ποια βάρδια θα πέσεις, γιατί πριν από εμάς, είχαν αφήσει αρκετούς να περάσουν.
»Η μητέρα μου που ζει στην Ελλάδα, όσο ήμασταν στα σύνορα, έμενε άυπνη κι αυτή μαζί μας. Ανησυχούσε πάρα πολύ για την υγεία μου, επειδή ήμουν και έγκυος και προσευχόταν να μας αφήσουν να περάσουμε. Όταν μας σταμάτησαν, την πήρα τηλέφωνο κι έκλαιγα, γιατί δεν ήθελα να προχωρήσω χωρίς τον άνδρα μου. Εκείνη προσπαθούσε να με παρηγορήσει.
»“Δεν πάω πουθενά. Ό,τι γίνει, έγινε” , είπα στον άνδρα μου, αφού μας γύρισαν πίσω. Ήμουν τρομερά κουρασμένη και απογοητευμένη. Υπόγειο στην πολυκατοικία έχουμε. Κατεβάσαμε ένα στρώμα και αν γίνει επίθεση στο Λβιβ, θα μείνουμε εκεί.
»Τη δεύτερη μέρα αφότου γυρίσαμε σπίτι μας, στις 2.30 τα ξημερώματα, άρχισα να πονάω τρομερά – έκλαιγα από τον πόνο. Με πήγε ο άνδρας μου στο νοσοκομείο με το αυτοκίνητο και επειδή υπάρχει απαγόρευση κυκλοφορίας, μας σταμάτησαν για έλεγχο – ευτυχώς, μας άφησαν.
»Κανονικά, στα νοσοκομεία δεν σε κρατάνε τώρα, γιατί δίνουν προτεραιότητα στους τραυματίες πολέμου. Όμως, εγώ πέθαινα απ’ τον πόνο και τελικά απέβαλα, οπότε μου έκαναν εισαγωγή. Ήμουν στο δωμάτιο του νοσοκομείου, όταν ακούστηκαν ξανά οι σειρήνες κι έπρεπε να κατέβουμε στο υπόγειο.
»Η αποβολή ήταν μεγάλο σοκ. Με τρώει πάρα πολύ αυτό το θέμα και νιώθω πολύ στενοχωρημένη. Ξέρω ότι το να κατηγορήσω κάποιον δεν έχει κανένα νόημα. Για να μην τρελαθώ και πέσω σε κατάθλιψη, προσπαθώ να το δω πιο χαλαρά και να σκεφτώ ότι αφού έγιναν έτσι τα πράγματα, αν προχωρούσε η εγκυμοσύνη, το παιδί δεν θα γεννιόταν υγιές.
»Αυτήν τη στιγμή κάνω θεραπεία με ενέσεις, για να αποφύγω τη χειρουργική επέμβαση απόξεσης μήτρας. Στα νοσοκομεία της Ουκρανίας δεν υπάρχουν ούτε τα βασικά. Μου κάνουν τις ενέσεις και δεν υπάρχουν γάντια, οινόπνευμα, βαμβάκι. Έχουν σταλεί όλα για τους στρατιώτες και είναι απόλυτα λογικό.
»Μπορεί να απέβαλα αλλά η οικογένειά μας έχει ένα καινούριο μέλος. Τις τελευταίες ημέρες, ο κόσμος έχει πανικοβληθεί και αφήνει τα ζώα του στον δρόμο. Εμείς υιοθετήσαμε ένα κουτάβι δύο μηνών που το είχαν παρατήσει μόνο του. Μακάρι να μπορούσαμε να σώσουμε κι άλλα ζώα, αλλά δεν γίνεται γιατί πρέπει να έχει και χαρτιά για να περάσουμε τα σύνορα μαζί του.
»Μόλις τελειώσω τη θεραπεία μου και ηρεμήσω λίγο ψυχολογικά, θα ξαναδοκιμάσουμε να περάσουμε στην Πολωνία, ίσως από άλλο σημείο. Θέλω να πιστεύω ότι θα τα καταφέρουμε αυτή τη φορά, γιατί αν όχι, δεν θα έχω άλλη δύναμη να ξαναπροσπαθήσω. Ελπίζουμε το καλύτερο για την Ουκρανία, αλλά θέλουμε να φύγουμε, γιατί σε λίγο δεν θα έχουμε χρήματα ούτε για να πληρώσουμε τους λογαριασμούς.
»Δεν έχουμε μέλλον εδώ. Εγώ δούλευα ως μεταφράστρια σε μια πολυεθνική, η οποία έκλεισε. Ο Βιτάλι δεν θα μπορέσει να ξαναδουλέψει στο Κίεβο. Για να φτιαχτούν όσα γκρεμίστηκαν στον πόλεμο, θα πάρει τουλάχιστον τρία χρόνια. Σπαράζει η καρδιά μου για όσους δεν μπορούν να φύγουν από το Κίεβο και τις πόλεις που βομβαρδίζονται. Εμάς τουλάχιστον μας περιμένει η οικογένειά μου στην Ελλάδα».
Περισσότερα από το VICE
Τα NFTs Ανατρέπουν τα Πάντα και Δεν το Έχουμε Καταλάβει Ακόμα
Η Νατάσα Εξηνταβελώνη Είναι Τόσο Νομοταγής που Αηδιάζει με τον Εαυτό της
