Η Frontex στέλνει στα ελληνικά νησιά δύο νέα αερόστατα, τύπου Zέπελιν, για την επιτήρηση των θαλάσσιων περασμάτων μεταναστών από τα τουρκικά παράλια. Το σχέδιο υλοποιείται ενάμιση χρόνο μετά την πρώτη δοκιμαστική πτήση του Zέπελιν στη Σάμο, η επιτυχία του οποίου δεν έγινε γνωστή κι ενώ τα τελευταία επίσημα στοιχεία του Υπουργείου Μετανάστευσης δείχνουν ότι το 2020 καταγράφηκε μείωση 80% στις μεταναστευτικές ροές.
Σύμφωνα με ασφαλείς πηγές του VICE, η Frontex προκήρυξε διαγωνισμό για την ενοικίαση δύο αερόστατων επιτήρησης. Στα σχετικά έγγραφα σημειώνεται ότι ο στόχος του «δεύτερου πιλοτικού έργου, το οποίο υποστηρίζεται από την Ελλάδα» είναι η αξιολόγηση «της αποδοτικότητας κόστους των αερόστατων που εκτελούν θαλάσσια επιτήρηση σε επιχειρησιακό περιβάλλον». Τα δύο Zέπελιν θα πετούν για χρονικό διάστημα τεσσάρων μηνών, με προοπτική επέκτασης της σύμβασης για άλλους δύο μήνες. Κατατέθηκαν τρεις προσφορές και ο διαγωνισμός κατακυρώθηκε από την κεντρική υπηρεσία της Frontex στα τέλη Δεκεμβρίου.
Videos by VICE
Την καλύτερη προσφορά, στα τρία εκατομμύρια ευρώ χωρίς ΦΠΑ, κατέθεσε ένα γαλλο-γερμανικό σχήμα, κερδίζοντας τον διαγωνισμό. Όπως αναφέρεται στη σχετική σύμβαση, πρόκειται για σύμπραξη της γαλλικής εταιρείας CNIM AIR SPACE SAS και της γερμανικής In-Ιnnovative Νavigation GmbH. Στην τελευταία ανήκε το Ζέπελιν τύπου Aerostat TC350, το οποίο είχε ενοικιαστεί για έναν μήνα το καλοκαίρι του 2019, έναντι 480.000 ευρώ και είχε εγκατασταθεί σε στρατόπεδο της Σάμου.
Στο κόστος του έργου, περιλαμβάνεται ο επίγειος εξοπλισμός υποστήριξης για τις πτήσεις των λευκών «μπαλονιών» κι επίσης οι τεχνικοί των εταιρειών που θα εγκατασταθούν στην Ελλάδα και θα συνεργαστούν με τους συνδέσμους της Frontex και των ελληνικών Αρχών. Στη νέα σύμβαση δεν προσδιορίζεται η ακριβής τοποθεσία στην οποία θα επιχειρούν το επόμενο διάστημα τα αερόσταστα. Πηγή της Frontex, απαντώντας σε σχετικό ερώτημα του VICE, είπε ότι «θα εγκατασταθούν στα νησιά, όμως δεν έχει ακόμα αποφασιστεί πού» – δηλαδή το γεωγραφικό σημείο. Τα Ζέπελιν θα φέρουν ραντάρ και θερμικές κάμερες, επίσης θα λαμβάνουν φωτογραφίες και βίντεο.
VICE Video: Εξαρτημένοι Χρήστες-Lockdown στον Δρόμο
Η εγκατάσταση του Ζέπελιν της Frontex στη Σάμο το καλοκαίρι του 2019 είχε προκαλέσει την αντίδραση του συλλόγου ΔΕΠ (Διδακτικό Ερευνητικό Προσωπικό) του Πανεπιστημίου Αιγαίου, σε ό,τι αφορά τη χρήση του δικτύου του πανεπιστημίου για τη μεταφορά των δεδομένων του αερόστατου και την παραχώρηση πανεπιστημιακού χώρου για την εγκατάσταση του τεχνολογικού εξοπλισμού του ζέπελιν. Επιφυλάξεις υπήρξαν τότε και για την αποτελεσματικότητά του – τον μήνα Ιούλιο του 2019 είχαν φθάσει στη Σάμο 640 μετανάστες, ενώ τον Αύγουστο, περίοδο που βρισκόταν το Ζέπελιν στο νησί, έφθασαν 1.272 μετανάστες. Το «πείραμα» της Σάμου ήταν το πρώτο κατά το οποίο χρησιμοποιήθηκε αερόστατο για την επιτήρηση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ.
Η σημερινή απόφαση της Frontex για την εκ νέου αποστολή δύο Ζέπελιν στην Ελλάδα δεν φαίνεται επίσης να συμβαδίζει με τους αριθμούς στο Αιγαίο. Την περασμένη εβδομάδα, ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότης Μηταράκης, ανακοίνωσε ότι κατά τη διάρκεια του 2020 καταγράφηκαν 14.848 αφίξεις μεταναστών, αριθμός μειωμένος κατά 80% συγκριτικά με το 2019 – υπήρξε μείωση 87% των αφίξεων στα νησιά και 62% στον Έβρο. Ειδικά για τα νησιά, τα στατιστικά στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν είναι αποκαλυπτικά: Στη Λέσβο καταγράφηκαν 4.505 αφίξεις το 2020, έναντι 27.336 το 2019, στη Χίο 980, έναντι 8.350 το 2019, στη Σάμο 1.291 έναντι 10.545, στη Λέρο 35 έναντι 4.857 και στην Κω 746 έναντι 7.082 την προηγούμενη χρονιά.
«Το 2020 καταγράφηκε ως χρονιά–ορόσημο στο μεταναστευτικό, καθώς συντελέστηκε δραστική αλλαγή και ουσιαστική βελτίωση σε όλους τους τομείς. Ήταν έτος ανάκτησης του ελέγχου της μεταναστευτικής κρίσης. Μειώσαμε τις ροές κατά 80%, εφαρμόζοντας μια συνολική πολιτική με απτά αποτελέσματα», δήλωσε ο κ. Μηταράκης.
Τη ραγδαία πτώση των μεταναστευτικών ροών στην Ελλάδα κατέγραψαν και τα στατιστικά στοιχεία της Frontex για το δεκάμηνο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου του 2020. Όπως ανακοίνωσε ο ευρωπαϊκός οργανισμός, σημειώθηκαν περί τις 17.000 παράνομες διελεύσεις, με αποτέλεσμα ο αριθμός τους να είναι μειωμένος κατά 74% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019.
Η Frontex στέλνει δύο Ζέπελιν στην Ελλάδα σε μια χρονική συγκυρία κατά την οποία βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο. Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) ξεκίνησε έρευνα μετά από αναφορές και σειρά δημοσιευμάτων αναφορικά με «παρενόχληση, ανάρμοστη συμπεριφορά και επαναπροωθήσεις» προσφύγων και μεταναστών στην Ελλάδα από στελέχη της Frontex. Τον περασμένο Δεκέμβριο, ο εκτελεστικός διευθυντής της Frontex Φαμπρίς Λεγκερί, μιλώντας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αρνήθηκε ότι ο οργανισμός του συμμετείχε σε επαναπροωθήσεις, υποστηρίζοντας ότι «δεν έχουμε βρει αποδεικτικά στοιχεία». Σύμφωνα με το Politico, πάντως, ανακριτικές της OLAF έκαναν έρευνα στο γραφείο του Λεγκερί.
Για την ίδια υπόθεση, βρίσκεται σε εξέλιξη και εσωτερική έρευνα στη Frontex. Προ ημερών, ρεπορτάζ της «Καθημερινής» ανέφερε ότι το διοικητικό συμβούλιο της Frontex αποφάσισε την περαιτέρω διερεύνηση πέντε από τα συνολικά 13 καταγγελλόμενα περιστατικά επαναπροωθήσεων μεταναστών στο ανατολικό Αιγαίο. Η εφημερίδα επικαλείται πηγές, σύμφωνα με τις οποίες αξιωματούχοι της Frontex δεν παρείχαν τα απαραίτητα στοιχεία στην ομάδα έρευνας. Ανάμεσα σε αυτά, είναι τρία συμβάντα που κατέγραψε αγγλικό αεροσκάφος επιτήρησης σε Λέσβο και Σάμο.
Ακολουθήστε τον Κώστα Κουκουμάκα στο Twitter.
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
Ασημί 925: Το Graffiti Περιοδικό που Γεννήθηκε στη Βόρεια Ελλάδα Επέστρεψε
Εύκολη Συνταγή για Κρεμ Μπουλέ με Σοκολάτα και Πορτοκάλι
