Ο Advi έψαχνε τρόπο να φύγει από την Αλβανία, όταν ένας φίλος στη Βρετανία τού πρόσφερε μια δουλειά για να βγάλει σίγουρα γρήγορα λεφτά: καλλιέργεια κάνναβης.
«Δεν υπάρχει τίποτα στην Αλβανία», λέει ο 30χρονος, που δούλευε ως μάνατζερ λιανικής στα Τίρανα. «Οι φίλοι μου έλεγαν ότι οι υπήρχαν πολλές δουλειές στον χώρο της κάνναβης στη Βρετανία και πως τα λεφτά θα ήταν καλά».
Videos by VICE
Τα τελευταία δέκα χρόνια, οι αλβανικές συμμορίες έχουν γίνει από τους πιο ισχυρούς παίκτες στην αγορά ναρκωτικών στο Ηνωμένο Βασίλειο. Εκτός από την κοκαΐνη, έχουν περάσει και στην οικιακή παραγωγή κάνναβης. Η Αλβανία ήταν ο μεγαλύτερος παραγωγός κάνναβης εξωτερικής καλλιέργειας στην Ευρώπη, αλλά η αστυνομία κατέστρεψε πολλές καλλιέργειες στο πλαίσιο της προοπτικής ένταξης στην ΕΕ. Τώρα, απ’ ό,τι φαίνεται φέρνουν τις γνώσεις τους στα προάστια της Βρετανίας.
Τα τελευταία δύο χρόνια, η αστυνομία έχει κάνει έφοδο σε σπίτια καλλιέργειας που ελέγχουν Αλβανοί, σε πόλεις όπως το Μάντσεστερ, το Γκλούστερ, το Πίτερμπορο και το Λιντς. Και οι επιτυχίες των συμμοριών γίνονται θέμα πίσω στην πατρίδα. Απέναντι από το καφέ στο κέντρο των Τιράνων όπου συνάντησα τον Advi, χτίζεται μια πολυκατοικία πολυτελών διαμερισμάτων «για ξέπλυμα», απ’ ό,τι μου λέει. Ολοκαίνουργιες Ferrari και BMW περνούν «σφαίρα».
Σε μια χώρα όπου ο μέσος μηνιαίος μισθός είναι λιγότερο από 300 λίρες (σχεδόν 350 ευρώ) και η ανεργία στους νέους αγγίζει το 30%, τα πλούτη των Αλβανών που ζουν στη Βρετανία είναι δύσκολο να αγνοηθούν. «Όλοι πιστεύουν ότι η Βρετανία είναι παράδεισος. Έλεγα σε όλους ότι θα έβγαζα πολλά λεφτά», λέει ο Advi.
«Το πρόβλημα είναι ότι κανείς δεν έχει χαρτιά», λέει επισημαίνοντας ότι είναι αδύνατο ένας παράνομος μετανάστης να βρει κανονική δουλειά. «Ξεκινάνε δουλεύοντας σε αλβανικά πλυντήρια αυτοκινήτων κι ύστερα μαθαίνουν για άλλες δουλειές».
VICE Video: Η Ιθαγενής Ακτιβίστρια των Μάγια στην Αθήνα
Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.
Ο Advi, όμως, έφυγε από τη χώρα με πρόθεση να δουλέψει στον χώρο του εγκλήματος. Οι φίλοι του, με τους οποίους έπαιζε πόκερ στα Τίρανα, είχαν ένα σπίτι καλλιέργειας στα προάστια του Μπέρμιγχαμ και προσφέρθηκαν να του δανείσουν χρήματα για να φτιάξει το δικό του. Η πρώτη σοδειά θα ήταν έτοιμη σε τρεις μήνες, θα την πουλούσε σε ντίλερ για 70.000 λίρες (81.000 ευρώ), από αυτά θα επέστρεφε στους φίλους του σχεδόν τα μισά και θα κρατούσε τα υπόλοιπα για τον ίδιο.
«Υπάρχουν πολλά τέτοια σπίτια στο Μπέρμιγχαμ. Σχεδόν σε κάθε δεύτερο σπίτι. Και δεν είναι μόνο των Αλβανών – υπάρχουν Αφγανοί, Πακιστανοί, Βιετναμέζοι». Συμπληρώνει ότι οι διάφορες ομάδες δεν συνεργάζονται με άλλους στην καλλιέργεια, παρά μόνο συχνά στην πώληση.
O Advi λέει ότι οι υπάλληλοι δεν έφευγαν και πολύ από το σπίτι, μόνο για να πάρουν φαγητό και το περισσότερο που έχει ακούσει να έχει μείνει κάποιος ήταν οκτώ μήνες. Όμως, παρόλο που η καλλιέργεια κάνναβης στη Βρετανία είναι συνδεδεμένη με παιδική σκλαβιά και κακοποίηση, επιμένει ότι αυτό δεν συμβαίνει με τους Αλβανούς. Οι υπάλληλοι, που είναι από έφηβοι ως 30 ετών, έχουν καλή αντιμετώπιση από τα αφεντικά, έτσι η παραγωγή είναι καλή. Και αν τους πιάσουν, θέλεις να ‘ναι αφοσιωμένοι και να μη σε δώσουν».
Οι περισσσότεροι μετανάστες από την Αλβανία στη Βρετανία έρχονται από τα βόρεια (Κούκεσι, Ντίμπρα Ντίμπερ και Σκόδρα) κάτι που ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του ‘90, όταν πολλοί άνθρωποι αναζητούσαν άσυλο παριστάνοντας τους πρόσφυγες από τον πόλεμο του Κοσόβου. Περίπου 60-70 % των Αλβανών κρατουμένων στις φυλακές της Βρετανίας είναι από εκείνη την περιοχή. Η κοινωνία είναι οργανωμένη γύρω από σφιχτές πατριές και οικογενειακούς δεσμούς, κάτι που βολεύει τη στρατολόγηση σε συμμορίες.
Κάνοντας μια βόλτα, καταλαβαίνεις την επίδραση των χρημάτων τις επαρχιακές κοινότητες. Παρόλο που είναι από τα πιο φτωχά μέρη της Ευρώπης, με λίγη βιομηχανία και με εξαίρεση μερικές οικογενειακές επιχειρήσεις, κατασκευάζονται επαύλεις έξω από τα χωριά. Ένα στα δέκα αυτοκίνητα είναι μια γυαλιστερή καινούργια Mercedes ή ένα Audi με βρετανικές πινακίδες.
Έξι μήνες αφότου έφτασε στη Βρετανία, τον έπιασαν στο Λονδίνο με 16 σακουλάκια χόρτο από το σπίτι καλλιέργειας, που σκόπευε να πουλήσει στους τοπικούς ντίλερ. Πέρασε έξι μήνες στη φυλακή κι ύστερα τον απέλασαν στην Αλβανία.
Ο Advi δεν έχει πια επαφή με τους φίλους του στη Βρετανία και δεν σκοπεύει να επιστρέψει. Όμως, πιστεύει ότι οι έφοδοι της αστυνομίας στη Βρετανία αναγκάζουν πολλούς Αλβανούς να «καθαρίσουν» τις επιχειρήσεις τους. «Η εγκληματικότητα πάντα είναι ένα βήμα μπροστά από την αστυνομία», λέει. Όταν τον ρωτάω με τι επιχειρήσεις αρχίζουν να ασχολούνται, γελάει και λέει «πλυντήρια αυτοκινήτων». Ο σύνδεσμος που μας σύστησε αποκαλύπτει αργότερα ότι πιστεύει πως ο Advi μπορεί να κάρφωσε τους φίλους του για να πετύχει μικρότερη ποινή.
«Βγάζεις λεφτά στη Βρετανία αλλά είναι παράνομα», λέει ο Advi. «Μπορεί κάποιος να βγάζει 5.000 λίρες τον μήνα (5.800 ευρώ), όμως μπορεί να φυλακιζόταν για 16 με 17 χρόνια – είναι μεγάλο ρίσκο. Πολλοί θα προτιμούσαν να έχουν χαρτιά και να βρουν μια κανονική δουλειά με 3.000 λίρες τον μήνα. Αλλά καθώς η αλβανική οικονομία δεν δείχνει σημάδια ανάκαμψης και οι πιθανότητες να μπει στην ΕΕ φαίνονται μακρινές, ο αριθμός των απελπισμένων νέων που είναι πρόθυμοι να πάρουν το ρίσκο δεν πρόκειται να υποχωρήσει.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο VICE UK.
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
Οι Τελευταίοι «Καρβουνιάρηδες» Κρατούν Ζωντανή μια Τέχνη που Τείνει να Χαθεί
Το Άλμπουμ της Ζωής της Δήμητρας Παπανδρέου
Ένας Μετανάστης Περιγράφει τη Ζωή του στα Εξάρχεια ως Ντίλερ Χόρτου