Το VICE Greece δίνει βήμα σε ανθρωπιστικές οργανώσεις, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άτομα, με τη δημιουργία της στήλης «Ρισπέκτ», στην οποία κάθε εβδομάδα δημοσιεύονται προσωπικές ιστορίες, άρθρα άποψης, φωτογραφίες, ρεπορτάζ ή άλλες υποθέσεις που ενδιαφέρουν την ελληνική κοινωνία. Στόχος μας είναι να ενημερώσουμε το κοινό και να ανοίξουμε διάλογο για ζητήματα με τα οποία καταπιάνονται και αξίζουν την προσοχή όλων.
Το συγκεκριμένο άρθρο υπογράφουν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα. Περισσότερα για το έργο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα μπορεί να δει κανείς μέσα από την προβολή του ντοκιμαντέρ «Εγωιστές» που θα φιλοξενηθεί στο 27ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας τη Δευτέρα 27 Σεπτεμβρίου στις 18.00 στον κινηματογράφο Δαναό Ι (Λεωφόρος Κηφισίας 109, ΜΕΤΡΟ Πανόρμου).
Videos by VICE
Στις 8.29 το πρωί της 14ης Αυγούστου, η γη της Αϊτής σείστηκε. Οι μνήμες από τον φονικό σεισμό του 2010 ξύπνησαν. Αυτήν τη φορά, τα 7.2 Ρίχτερ στοίχησαν τη ζωή σε πάνω από 2.000 ανθρώπους, ενώ άλλοι 12.000 τραυματίστηκαν, καθώς τοίχοι και στέγες κατέρρευσαν. Στην είδηση του νέου καταστροφικού σεισμού, η σκέψη τής Αλίκης Αλεξίου ταξίδεψε αμέσως στους συναδέλφους της και τις οικογένειές τους, που γνώρισε κατά την αποστολή της στη χώρα το 2019, με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα ως υπεύθυνη Ανθρώπινου Δυναμικού.
Έφτασα στην Αϊτή τον Αύγουστο του 2019, στην πρωτεύουσα Port-au-Prince (Πορτ-ο-Πρενς), με στόχο το συντονισμό του ανθρώπινου δυναμικού των Γιατρών Χωρίς Σύνορα σε δύο διαφορετικές και ιδιαίτερα περίπλοκες περιοχές. Η μία τοποθεσία είναι το Martissant, όπου συμμορίες είχαν σχεδόν τον έλεγχο της περιοχής, προκαλώντας βίαια και αιματηρά επεισόδια. Τα κτίρια κατασκευασμένα από κακής ποιότητας υλικά κατέρρεαν από τις συχνές σαρωτικές, καταστροφικές πλημμύρες, αφήνοντας εκατοντάδες άστεγους και εντείνοντας τα κρούσματα χολέρας. Το άλλο πρόγραμμά μας ήταν στο Port à Piment, κωμόπολη μονίμως πληττόμενη από ακραία καιρικά φαινόμενα στα νότια του νησιού, και παντελώς κατεστραμμένη από το σεισμό που συνέβη δέκα χρόνια πριν.
Έμεινα συνολικά τέσσερις μήνες σε μία χώρα σειόμενη από εκρηκτικές διαδηλώσεις, μεγάλες φωτιές στους δρόμους και στα πρόθυρα απόλυτης οικονομικής κατάρρευσης. Ο πληθωρισμός σάρωνε τα πάντα στο πέρασμά του και ο απλός λαός διαμαρτυρόταν για τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης, ζητώντας την παραίτηση της κυβέρνησης.
Μία χώρα υπό κατάρρευση
Η χώρα ήταν στα πρόθυρα απόλυτης κατάρρευσης. Χρόνια διεφθαρμένης διακυβέρνησης σε συνδυασμό με απανωτές θεομηνίες είχαν οδηγήσει τους Αϊτινούς σε απόγνωση και βίαιες αντιδράσεις, όπως φωτιές και τεράστια μπλόκα στη μέση του δρόμου. Σπάνια παίρναμε το ρίσκο να κυκλοφορήσουμε στους δρόμους ευρείας κυκλοφορίας, λόγω των συνεχών αναταράξεων στη χώρα.
Οι πολίτες διαμαρτύρονταν για τη διαφθορά, τον πληθωρισμό, τη διευρυμένη φτώχεια, την ανύπαρκτη κυβερνητική βοήθεια. Όλα τα προϊόντα είναι εισαγωγής (κυρίως από τις ΗΠΑ) με αποτέλεσμα ακόμη και μία εξάδα αυγά να έχει τη τετραπλάσια τιμή σε σχέση με το αναμενόμενο. Το σύστημα υγείας είχε καταρρεύσει δίνοντας τη θέση του σε ιδιωτική πανάκριβη περίθαλψη, προσιτή σε πολύ λίγους. Βία και ανομία μαστίζουν τη δαιδαλώδη πρωτεύουσα, ενώ η επαρχία έχει βυθιστεί στην παρακμή.
Η φτωχή οικονομική ανάπτυξη έχει δώσει τη θέση της σε ανύπαρκτα ανοικοδομητικά έργα, οπότε στο νότιο τμήμα του νησιού υπάρχουν τεράστια τμήματα ημικατεδαφισμένα ή ανασφαλή να επανακατοικηθούν. Επίσης, η χώρα ζει μονίμως υπό τον κίνδυνο μίας ακόμη θεομηνίας που θα καταστρέψει ολοσχερώς τα όποια παραπήγματα ή τις πιο σταθερές δομές, δεδομένου ότι κανένα από τα επαναδομημένα κτίσματα δεν τηρούν τους κανόνες ασφαλούς σεισμογενούς πολεοδομίας.
Παρά τη συνεχή και πολύπλευρη ανθρωπιστική βοήθεια, η Αϊτή παραμένει μία πάμφτωχη χώρα με τεράστιο οικονομικό πρόβλημα, χάος στην κοινωνική πρόνοια, ανύπαρκτη δημόσια μόρφωση και λυπηρά ανελλιπές νοσοκομειακό σύστημα περίθαλψης.
Στιγμές που δεν θα ξεχάσω
Είναι πάρα πολλές. Ξεχωρίζω μία από τις επισκέψεις μου στη κλινική του Martissant, περιοχή που αντιμετωπίζει καθημερινές συρράξεις, πυροβολισμούς, διακίνηση ναρκωτικών, τραυματίες, βία και απειλές. Το νοσοκομειακό όχημα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα μετέφερε τραυματίες στον χώρο των επειγόντων και όλοι σταμάτησαν αυτόματα τις διενέξεις, σεβόμενοι το υπέρτατο αγαθό που εκείνη τη στιγμή είχε σημασία: τη ζωή.
Άλλη συγκινητική ιστορία, όταν χιλιάδες άνθρωποι πετούσαν τα βιογραφικά τους από τις πύλες του νοσοκομείου των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην περιοχή του Tabarre, με την ελπίδα ότι θα προσληφθούν, με αποτέλεσμα για λιγότερες από 500 θέσεις να έχουμε πάνω από 26.000 βιογραφικά.
Θαύμασα την ψυχραιμία των Αϊτινών
Μεγάλες κοινωνικές ομάδες Αϊτινών παλεύουν για βασικά αγαθά. Νερό, βασική τροφή, καθημερινή υγιεινή, πρωτοβάθμια περίθαλψη, παιδεία. Η κοινωνική διαφοροποίηση είναι τεράστια, με αποτέλεσμα κάποιοι πολίτες να ζουν με τεράστια άνεση, ενώ άλλοι στα όρια της υπερβολικής φτώχειας. Κατά τη διάρκεια της παραμονής μου στην Αϊτή, οι Αϊτινοί είχαν ευλόγως επικεντρωθεί στη πολιτική κατάσταση της χώρας, το επικείμενο πραξικόπημα και τις προεκτάσεις στην ήδη πολύ δύσκολή καθημερινότητά τους. Θαύμασα την ψυχραιμία τους, όταν κατ’ ελάχιστον τρεις τυφώνες είχαν ανακοινωθεί όσο ζούσα στην πρωτεύουσα του Port au Prince και όλοι συνέχιζαν τη ζωή τους με καρτερικότητα και υπομονή.
Οι πρώτες σκέψεις μετά τον σεισμό
Ένιωσα βαθιά θλίψη και συμπόνια για τους συναδέλφους και τις οικογένειες τους, όπως και για όλο τον αϊτινό λαό. Άνθρωποι που γνωρίζω πόσο δυσβάσταχτη καθημερινότητα έχουν και πόσο παλεύουν για αυτονόητες ανάγκες, προφανώς έχουν μείνει χωρίς στέγη και τροφή, με επιβαρυμένη υγεία και διευρυμένη οικογένεια.
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα είναι παρόντες στην Αϊτή, εδώ και 30 χρόνια. Αυτήν τη στιγμή ανταποκρίνονται στις έκτακτες ανάγκες που έχουν προκύψει μετά τον σεισμό των 7,2 Ρίχτερ που έπληξε τον νότο της χώρας, στις 14 Αυγούστου 2021. Παρέχουν χειρουργική και ιατρική περίθαλψη σε τραυματίες και διανέμουν βασικά είδη πρώτης ανάγκης, ενώ προσφέρουν υπηρεσίες ύδρευσης και υγιεινής. Οι τακτικές δραστηριότητες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα συνεχίζονται, συμπεριλαμβανομένου του νοσοκομείου Tabarre στο Port-au-Prince, όπου φροντίζουν ασθενείς με σοβαρά εγκαύματα και τραύματα. Παρέχουν φροντίδα σε νέες μητέρες αλλά και υπηρεσίες σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας στο Port-a-Piment στην επαρχία Sud της Αϊτής, όπου φροντίζουν θύματα σεξουαλικής βίας.
Περισσότερα από το VICE
O Gen-Z «Φιλόσοφος» του Instagram που μας Μαθαίνει πώς να Ζούμε σαν Στωικοί
Το «Κομάντα και Δράκοι» Δεν Είναι το Ελληνικό “Stranger Things” – και Αυτό Είναι Καλό
Ένας Άνδρας Εκσπερμάτωνε Από τον Πρωκτό για Δύο Χρόνια Λόγω μιας Σπάνιας Επιπλοκής
