Στο ντοκιμαντέρ Saving Capitalism, ο πρώην Υπουργός Εργασίας του Bill Clinton, Robert Reich, περιγράφει το πώς η μεσαία τάξη χάνει τη θέση της στη δυτική κοινωνία και τελικά εγκαταλείπει το όραμα ευημερίας του αμερικανικού ονείρου. Ο πρώην υπουργός λέει ότι ενώ η μεσαία τάξη μεγάλωσε με την αντίληψη «να ζήσουμε καλύτερα από τους γονείς μας και τα παιδιά μας καλύτερα από εμάς», κατέληξε να είναι όλο και πιο φτωχή στην εποχή του καζινοκαπιταλισμού, όπου όλα -ακόμα και συντάξεις και αποταμιεύσεις- παίζονται στο χρηματιστήριο. Το ντοκιμαντέρ επικοινωνεί μία νοσταλγία για τις μεταπολεμικές δεκαετίες, όπου η σκληρή δουλειά ήταν αρκετή για να χτίσεις μία καλή και άνετη ζωή, όσο χαμηλά και αν ξεκινούσες.
Διαβάστε ακόμα: ΠΑΣΟΚ, Ουίσκι και του Καρρά οι Δίσκοι: Μιλήσαμε με το «Παλιό ΠΑΣΟΚ – Το Ορθόδοξο»
Videos by VICE
Αυτήν τη νοσταλγία φαίνεται ότι προσπαθεί να εκφράσει το πολιτιστικό κέντρο «η Αλλαγή», στην οδό Βουτάδων 60, στο Γκάζι, με το οποίο η λαοφιλής σελίδα «Παλιό ΠΑΣΟΚ – Το Ορθόδοξο» μας βάζει σε μία χρονοκάψουλα και να μας μεταφέρει στη δεκαετία του ’80, όταν το ΠΑΣΟΚ μεσουρανούσε, μοιράζοντας δάνεια, προσλήψεις και όνειρα στην ελληνική μεσαία τάξη και τα μικροαστικά στρώματα. Με έναν ομολογουμένως τρολ τρόπο, η «Αλλαγή» επιχειρεί να αναβιώσει σε λίγα τετραγωνικά τα «ένδοξα» χρόνια των τρελών ρυθμών ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, όταν το διακοποδάνειο και το στεγαστικό ήταν δεδομένα, πριν φτάσουμε στη δυστοπική εποχή των μνημονίων, της ανεργίας, των περικοπών.
Η περιέργεια μάς έφαγε και είπαμε να επισκεφτούμε το νέο στέκι. Από την είσοδό μας, όλα θύμιζαν ΠΑΣΟΚ του ’80. Το πράσινο κυριαρχεί παντού, πλάι σε φωτογραφίες του Ανδρέα, παλιά πεντοχίλιαρα και all time classic συνθήματα που «σκότωσαν τη Δεξιά» της Νέας Δημοκρατίας και υποσχέθηκαν στον λαό «ακόμα καλύτερες μέρες», μακριά από την «καμένη γη» της «επάρατης δεξιάς». Τα στιγμιότυπα από μεγάλες συγκεντρώσεις του ΠΑΣΟΚ και τις σηκωμένες γροθιές του ηγέτη συνδυάζονται και με το περιβόητο Mea Culpa του Ανδρέα, επειδή ο ηγέτης ο σωστός ξέρει από αυτοκριτική.
Η μουσική και το μενού με τα φαγητά είναι πολυσυλλεκτικότατα, όπως ακριβώς πολυλλεκτικό ήταν και το ορθόδοξο ΠΑΣΟΚ, που κατάφερε να συστεγάσει τον ριζοσπάστη Ανδρέα με τον αρκετά συντηρητικότερο Στέλιο Παπαθεμελή. Αυτήν την ποικιλία γεύσεων είχαμε την τύχη να απολαύσουμε. Αφού ήπιαμε το «συμβόλαιο με τον λαό» -ένα κοκτέιλ με ρούμι, passion fruit και ανανά- υπό την μουσική υπόκρουση των ποπ επιτυχιών της δεκατετίας του ‘80 Cheri Cheri Lady και Sweet Dreams, φάγαμε τον σολομό μας, τους γίγαντες και τα ντολμαδάκια υπό το άκουσμα λαϊκών ασμάτων και τραγουδιών της Ρίτας Σακελλαρίου. Την ώρα που τρώγαμε και πίναμε -παίρνοντας μία γεύση από την χρυσή εποχή των μπουζουκιών- κάναμε κεφάλι διαβάζοντας τα πρωτοσέλιδα που κολλημένα σε τοίχους και αποθεώνουν τις μεγάλες νίκες του ΠΑΣΟΚ. Πλάι σε αυτές πόζαραν προεκλογικές αφίσες του κόμματος, που προπαγάνδιζαν τα μεγάλα επιτεύγματα της παράταξης κατά τις πρώτες ορθόδοξες τετραετίες, πριν χτυπήσουν το κόμμα τα πρώτα συμπτώματα νεοφιλελευθερισμού.
Η «Αλλαγή» -όπως προδίδει και το όνομά της- δεν αγαπάει πολύ το ΠΑΣΟΚ 2.0 του εκσυγχρονισμού. Αυτό μας θυμίζει η παντελής απουσία, εκτός από εκείνες του Ανδρέα, οποιασδήποτε φωτογραφίας άλλου αρχηγού του ΠΑΣΟΚ -Σημίτης ούτε για δείγμα- αλλά και συνθήματα που βρήκαμε γραμμένα σε τοίχους, όπως το «ναι στον φραπέ της Αλλαγής, όχι στον espresso της διαπλοκής». Παρόλα αυτά, οι ευρωπαϊστές δεν θα νιώσουν «ορφανοί στη νέα σοσιαλιστική νησίδα, αφού τα ποτά -στοιχείο συνυφασμένο με την πασοκική κοσμοαντίληψη και ιδεολογία- καλύπτουν κάθε πτέρυγα του κόμματος. Έτσι, από τα ριζοσπαστικής κοπής White Horse και VAT 69, περνάμε στα παπανδρεϊκά Balantine’s και Cutty Shark, για να φτάσουμε στα εκσυχρονιστικά Famous Grouse και Diplomatico. Από το μενού δεν λείπει ούτε το κλασικό κοκτέιλ «Πασοκίτο» (μοχίτο με πράσινο μήλο), καθώς και τα «Ραντεβού με την Ιστορία», «Κir Social», «Married Margarita» και «Τενεκές Ξεγάνωτος». Για όσους από εσάς θέλουν να δώσουν τον ύψιστο φόρο τιμής στον μεγάλο ηγέτη Ανδρέα, προσφέρεται το κοκτέιλ «Πρόεδρος» με ρούμι και βερμούτ.
Το τρολ στοιχείο είναι έντονο στην «Αλλαγή». Το στέκι βρίσκεται στο Γκάζι, μία περιοχή που πέρασε από τα εργοστάσια, τα φτωχόσπιτα και τους οίκους ανοχής σε μία μεταβιομηχανική εποχή με υψηλή ανεργία, πολλά κλειστά μαγαζιά και μέτριας ποιότητας φοιτητο-μπαρ, και μας φέρνει σε επαφή με κάτι που λείπει σε πολλούς σήμερα: με την αισιοδοξία. Τη δεκαετία του ’80, οι Έλληνες δεν ήταν απαραιτήτως πλουσιότεροι από σήμερα. Ωστόσο, αυτό που έκανε εκείνη την εποχή ξεχωριστή ήταν το «κάθε του χρόνου και καλύτερα». Η χώρα εκτοξεύτηκε οικονομικά, ήρθε σε επαφή με τη μαζική κουλτούρα της Δύσης, το χρήμα έβγαινε πιο εύκολα, τα ήθη χαλάρωσαν, υπήρχε περισσότερη ασφάλεια, η δημοκρατία λειτουργούσε καλύτερα, η ζωή ήταν πιο εύκολη και απλή. Γενικά, οι Έλληνες ζούσαν καλύτερα μετά από πολλές δεκαετίες πολέμων, διχασμού και οικονομικής δυσπραγίας. Τώρα που τα πακέτα Ντελόρ και οι μαζικές προσλήψεις στο δημόσιο έχουν τελειώσει ανεπιστρεπτί, η νοσταλγία για εκείνα τα χρόνια είναι τόσο μεγάλη, που μία σελίδα του Facebook -με αρκετή δόση χιούμορ και τρολ- αποφάσισε να δημιουργήσει ένα θεματικό στέκι βασισμένο σε μία από τις καλύτερες δεκαετίες της χώρας (τουλάχιστον έτσι τη βλέπουμε σήμερα). Αυτή η τάση επιστροφής στην παράταξη που ίδρυσε ο Ανδρέας μάλλον έχει να κάνει με το γεγονός ότι αν σήμερα επιλέγαμε μία λέξη που να περιγράφει την Ελλάδα εκείνης της εποχής, αυτή η λέξη είναι ΠΑΣΟΚ.
Ακολουθήστε τον Θοδωρή Χονδρόγιαννο στο Facebook, στο Twitter και στο Instagram.
Περισσότερα από το VICE
Ο Αλβανός Γόης της Στυλίδας και ο Αφόρητος Τηλεοπτικός Ρατσισμός των 90s
H Άνοδος και η Πτώση του Nokia 3310, του πιο Διασκεδαστικού Τηλεφώνου που Έχει Υπάρξει