Από το 2010, που μπήκα για πρώτη φορά σε αεροπλάνο, έχω αποκτήσει ένα κακό συνήθειο. Αν δεν έχω προλάβει να κλείσω θέση δίπλα στο παράθυρο, λέω ψέματα ότι έχω τάσεις ναυτίας, σε όποιον κάθεται εκεί, οπότε τον σηκώνω – πλέον αποκαλύφθηκα. Δεν το κάνω από καπρίτσιο. Το ψέμα, σε αυτή την περίπτωση, είναι μία αμαρτία που δεν μετανιώνω, αφού νιώθω την ανάγκη να φωτογραφίζω, έστω και με την 3.2 MegaPixels κάμερα του κινητού μου, ό,τι πιάνει το μάτι μου από εκεί πάνω. Σύννεφα, θάλασσες, βουνά και κτίρια – στην απογείωση/ προσγείωση. Βέβαια οι φωτογραφίες μου δεν «λένε» πολλά – φταίει το ότι το smartphone μου δεν είναι τόσο smart.
Φταίει, επίσης, το ότι δεν υπάρχουν πολλοί επαγγελματίες αεροφωτογράφοι για να μελετήσω, όπως λέει ο Alp Alper, o μοναδικός αεροφωτογράφος της Κωνσταντινούπολης. Ο Alp, Τούρκος στην καταγωγή και κάτοικος Ελλάδας από το 2000 έως 2006, ξεκίνησε πριν από μία δεκαπενταετία να φωτογραφίζει την Τουρκία, από ψηλά. Ξοδεύοντας ό,τι είχε και δεν είχε -μισθούς, σπίτι, αυτοκίνητο- κατάφερε να αποτυπώσει την πραγματικότητα της Τουρκίας. Εκτός από το οικονομικό εμπόδιο, ο Alp Alper, κλήθηκε να ξεπεράσει τον ίδιο του τον εαυτό, όταν «διέλυσε» το πόδι του, πέφτοντας από ένα αλεξίπτωτο, ενώ φωτογράφιζε. Βγαίνοντας νικητής από τη δοκιμασία με την υγεία του και αφού έσκισε χιλιάδες φωτογραφίες, πλέον, είναι περήφανος για το project του «Η Τουρκία από τα 1.000 πόδια».
Videos by VICE
Ήρθε η εποχή για ταξίδια; Δείτε τον οδηγό του VICE στα Βαλκάνια
VICE: Πώς ξεκίνησες τη φωτογραφία;
Alp Alper: Έβγαλα τις πρώτες φωτογραφίες όταν ήμουν ακόμα στο λύκειο. Εκείνη την εποχή, δεν υπήρχε η φωτογραφία με τη μορφή της σημερινής τέχνης. Ξεκίνησα να «τραβάω» φωτογραφίες από τους δρόμους· ο,τιδήποτε μου έκανε εντύπωση. Συνέχισα να κάνω το ίδιο στο πανεπιστήμιο, ωστόσο η αλλαγή στη ζωή μου, σε ό,τι αφορά τη φωτογραφία, ήρθε όταν βρέθηκα, από την Άγκυρα, στην Κωνσταντινούπολη. Η ζωή, εκεί, μου φάνηκε διαφορετική. Ήταν όλα πιο όμορφα και έμαθα πολλά πράγματα. Έκανα μαθήματα φωτογραφίας, για 3 μήνες, όπου έμαθα τεχνικά πράγματα και, έπειτα, μυήθηκα στα μυστικά της φωτογραφίας, από διάφορους Τούρκους φωτογράφους – καλλιτέχνες. Μου έδωσαν το «κάτι» που μου έλειπε. Ένα διαφορετικό σκεπτικό, μία άλλη ματιά, την οποία χρειαζόμουν. Από εκεί και πέρα ξεκίνησα να σκέφτομαι τι θα μπορούσα να κάνω. Για παράδειγμα, κάποια projects.
Η ιδέα για το «Η Τουρκία από τα 1.000 πόδια» πώς σου ήρθε;
Το 1999, έγινε ένας μεγάλος σεισμός στην Κων/πολη. Ο σεισμός με έκανε να καταλάβω ότι «σήμερα είμαστε και αύριο δεν είμαστε». Οπότε, πριν πεθάνουμε, όλοι πρέπει να κάνουμε κάτι, να ζήσουμε ένα όνειρό ή, αν θες, να αφήσουμε μία κληρονομιά. Έτσι, ξεκίνησε το project. Σχημάτισα μία ομάδα, περίπου, 40 ανθρώπων – φίλοι, ιστορικοί, αρχιτέκτονες, ζωγράφοι, φωτογράφοι, πιλότοι. Καθίσαμε όλοι σε ένα τραπέζι, όπου μοιράστηκα μαζί τους, τη σκέψη μου για αυτό το αεροφωτογραφικό project. Τους άρεσε η ιδέα και μετά από λίγο καιρό, η ομάδα αυτή ξεκίνησε ένα οδικό ταξίδι, σε όλη την Τουρκία, προκειμένου να βρει ιστορικά μέρη ή άλλα σημαντικά σημεία, να βγάλει φωτογραφίες και να σημειώσει στο GPS τις συντεταγμένες τους. Κι αυτό, διότι δεν έπρεπε να χάσουμε χρόνο ψάχνοντας σημεία και περιοχές, όταν θα ήμασταν πάνω στο αεροπλάνο, το οποίο κόστιζε εκατοντάδες ευρώ/ ώρα.
Πώς είναι να καταγράφεις την πραγματικότητα από ψηλά;
Καταρχήν, είναι πολύ δύσκολο· όποιο μέσο και αν χρησιμοποιήσεις – αεροπλάνο, ελικόπτερο, παραπέντε, αερόστατο. Στο συγκεκριμένο project χρησιμοποίησα λίγο από όλα. Για παράδειγμα, στην Κων/πολη φωτογράφισα από ελικόπτερο και στην Καππαδοκία από αερόστατο. Μάλιστα, το καθένα από αυτά απαιτεί διαφορετική τεχνική. Από εκεί και έπειτα, από ψηλά βλέπεις πάντα τρεις διαστάσεις της ζωής, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Από τον ουρανό, βλέπεις ό, τι ακριβώς συμβαίνει από κάτω σου, αλλά με διαφορετική οπτική. Διότι, εκείνη τη στιγμή δεν το ζεις, το παρατηρείς. Βλέπεις τα πράγματα πιο αντικειμενικά· σαν ένας «τρίτος», σαν ένα πουλί ή, αν θες, σαν τον Θεό. Μάλιστα, το αρχικό όνομα του project ήταν «Με τα μάτια του Θεού». Όταν είσαι κάτω στη γη, η ψυχή και το μυαλό σου δεν είναι άδεια και ελεύθερα. Έτσι, βλέπεις μόνο μία πλευρά, σε όλα τα θέματα.
Πώς θα σου φαινόταν ένα project «Η Ελλάδα από τα 1.000 πόδια»;
Το έχω οργανώσει ήδη, σε επίπεδο τεχνικών. Το μόνο που απομένει είναι να λάβω κάποια θετική απάντηση από τις εταιρίες που έχω προσεγγίσει, για να σπονσοράρουν το project. Αν πάρω το ΟΚ, ξεκινάω αύριο κιόλας, από το Αιγαίο. Εκτός από την ιστορία του, έχει εντυπωσιακή φυσική ομορφιά. Κι επειδή έχω πετάξει πολλές φορές πάνω από το Αιγαίο, με γοητεύει το ότι Ελλάδα και Τουρκία μοιραζόμαστε την ίδια θάλασσα. Είμαστε πραγματικοί γείτονες.
Οι αεροφωτογραφίες του project του Alp Alper, «Η Τουρκία από τα 1.000 πόδια», θα βρίσκονται στην Αίθουσα Τέχνης του IANOS, μέχρι τις 16 Μαΐου.