Ο Βασίλης Δημάκης Σταματά την Απεργία Δίψας

Update 14 Aπριλίου: Ο Βασίλης Δημάκης σταματά την απεργία δίψας, όπως ενημέρωσε η δικηγόρος του, καθώς του δόθηκαν διαβεβαιώσεις από το Υπουργείο Δικαιοσύνης ότι θα έχει άμεση πρόσβαση στο Πανεπιστήμιο. Η ενημέρωση της δικηγόρου του:

Με δελτίο τύπου η Γενική Γραμματεία Αντεγκληματικής πολιτικής του Υπουργείου Δικαιοσύνης σημειώνει πως:

«Ο κρατούμενος Β.Δ. διέκοψε την απεργία πείνας-δίψας και μεταφέρθηκε με τη θέλησή του στο Αττικό νοσοκομείο για νοσηλεία και αποκατάσταση. Το αίτημά του για έκτακτη άδεια εξετάζεται ήδη από τον αρμόδιο δικαστικό λειτουργό ενώ και το Πειθαρχικό συμβούλιο θα επιληφθεί σε δύο μήνες νέου αιτήματος για εκπαιδευ­τική άδεια. Στη θετική κατάληξη της υπόθεσης συνέβαλαν ιδιαίτερα οι συγγενείς του κρατουμένου, οι πανεπιστημιακοί καθηγητές, οι υπάλληλοι του Υπουργείου και ιδίως η Διευθύντρια του Νοσοκομείου Κρατουμένων και πρωτίστως ο αρμόδιος εισαγγελικός λειτουργός. Αξίζουν σε όλους συγχαρητήρια. Το Υπουργείο Δικαιοσύνης τονίζει ακόμα μια φορά τη σταθερή του δέσμευση στην υποστήριξη της εκπαίδευσης των κρατουμένων, με πολιτικές και έργα σε όλες τις φυλακές της χώρας. Αυτή η πολιτική συνεχίζεται».

Νωρίτερα τον είχε επισκεφτεί ο Εισαγγελέας κι όπως πληροφορεί η δικηγόρος του του είχε πει ότι θα προχωρήσει σε αναγκαστική σίτιση.

Απορριπτική ήταν απόφαση του Πειθαρχικού Συμβουλίου των Φυλακών που συνεκλήθη το πρωί της Παρασκευής 13 Απριλίου, ώστε να εξετάσει το αίτημα του απεργού πείνας και δίψας, Βασίλη Δημάκη, για θεραπεία της πρώτης απορριπτικής απόφασης. Αν και η αίτηση του κρατούμενου φοιτητή είχε γίνει από τις 15 Μαρτίου όταν και ξεκίνησε την απεργία πείνας, το Συμβούλιο των Φυλακών συνεδρίασε έναn μήνα μετά και αποφάσισε να εξετάσει το αίτημα των έκτακτων αδειών τη Δευτέρα.

Παράλληλα έχει υποβληθεί και δεύτερο αίτημα προς τον εισαγγελέα της φυλακής, ώστε να βρεθεί μια λύση με έκτακτες άδειες στον κρατούμενο μέχρι να του δοθεί το δικαίωμα να ξαναζητήσει εκπαιδευτική άδεια. Ο ίδιος συμπληρώνει έναν ολόκληρο μήνα χωρίς τροφή και σχεδόν δέκα μέρες χωρίς νερό, ενώ δεν υπάρχει πλέον κίνδυνος μόνο για την υγεία του, αλλά και για την ίδια του τη ζωή. Μια ζωή, που μπήκε ανάχωμα σε μια άνιση μάχη με τους κρατικούς μηχανισμούς, ώστε να καταφέρει να σπουδάσει με αξιοπρέπεια.

Έγραφε ο Ιταλός ποινικολόγος Cesare Beccaria στο βιβλίο του «Περί εγκλημάτων και Ποινών», πως «σκοπός της ποινής δεν είναι η εκδίκηση, αλλά ο σωφρονισμός εκείνου που διέπραξε το αδίκημα και ο παραδειγματισμός των άλλων. Ο σωφρονισμός της ποινής λοιπόν είναι η πρόληψη υπό δυο έννοιες: γενική πρόληψη του κακού, δηλαδή να αποτρέψει πολλούς άλλους από το να θελήσουν να αδικήσουν και ειδική πρόληψη, δηλαδή να αποτρέψει το συγκεκριμένο άτομο από το να διαπράξει ξανά έγκλημα, αλλάζοντας εν μέρει την οπτική του γωνία για τον κόσμο.

Η περίπτωση του Βασίλη Δημάκη είναι μια επιτυχημένη διαδικασία «σωφρονισμού». Ενός σωφρονισμού που επετεύχθη από τον ίδιο τον κρατούμενο. Είναι ένας άνθρωπος ο οποίος κατάφερε αποφασιστικά να αφήσει πίσω του την παλιά του ζωή -κρατείται για ληστεία και για έγκλημα τιμής- και να αλλάξει τον εαυτό του μέσα από τα βιβλία. Βρήκε κίνητρο μέσω των σπουδών του, πέρασε δεύτερος στο Πολιτικό της Νομικής του ΕΚΠΑ, από όλα τα νυχτερινά Λύκεια της χώρας, ενόσω ήταν κρατούμενος στις φυλακές της Πάτρας. Ένας άνθρωπος που επί 20 χρόνια δεν είχε πρόσβαση στις σπουδές, κατάφερε να περάσει σε μια αξιόλογη και δύσκολη σχολή έχοντας καταβάλλει ένα μεγάλο και επίπονο προσωπικό αγώνα σε ένα κελί. Οι καθηγήτριες που εθελοντικά υποστήριξαν την προσπάθειά του, καθώς στις φυλακές της Πάτρας δεν υπάρχει οργανωμένο πρόγραμμα σπουδών για όσους βρίσκονται στο Λύκειο και για όσους θέλουν να δώσουν Πανελλήνιες, έχουν ενόρκως καταθέσει ότι ο Δημάκης αποτελούσε υπόδειγμα μαθητή, γι’ αυτό ακριβώς και αποφάσισαν να ενισχύσουν την προσπάθειά του. «Οι συγκρατούμενοι-συμμαθητές του εμπνέονταν», όπως λένε, «από την αποφασιστικότητα και την προσήλωσή του στον στόχο του και πολλοί έθεσαν μορφωτικούς στόχους για τους εαυτούς τους που -κατά δήλωσή τους- στο παρελθόν ούτε καν φαντάζονταν».

Όταν λοιπόν ο άνθρωπος αυτός πέρασε στο πανεπιστήμιο, όπως έχει γίνει γνωστό κανονίστηκε η εκπαιδευτική μεταγωγή του στο Κατάστημα Κράτησης του Κορυδαλλού προκειμένου να είναι εφικτή η παρακολούθηση της σχολής υπό το καθεστώς της ηλεκτρονικής επιτήρησης, ενώ την επιτυχία του χαιρέτισε ο Υπουργός Δικαιοσύνης απονέμοντάς του έπαινο. Όπως. όμως. βλέπουμε μέχρι τώρα, ούτε η μεταγωγή, ούτε ο έπαινος μπόρεσαν να εγγυηθούν ότι ο Δημάκης θα απολάμβανε μία ευκαιρία, μια κανονική ευκαιρία, να παρακολουθήσει το πανεπιστημιακό τμήμα στο οποίο πέρασε, όπως σύμφωνα με τον νόμο δικαιούται, μιας και το Συμβούλιο των Φυλακών υποστηρίζει πως κάτι τέτοιο δεν είναι απαραίτητο «εφόσον διασφαλίζεται η εξ αποστάσεως παρακολούθηση μέσα από τη φυλακή».

Το αίτημά του για το πολυπόθητο βραχιολάκι με το σύστημα γεωεντοπισμού που θα του επιτρέπει την παρακολούθηση μαθημάτων στο Πανεπιστήμιο, απορρίφθηκε τρεις φορές από το Συμβούλιο της Φυλακής. Στην πρώτη (27/10/2017) και στη δεύτερη (8/01/2018) απόρριψη, το Συμβούλιο ανέφερε ότι ο κρατούμενος δεν πληροί τις τυπικές προϋποθέσεις, δηλαδή την «επιτυχή παρακολούθηση του 1/3 των μαθημάτων», κάτι που δεν ισχύει πλέον αφού έχουν βγει οι βαθμολογίες κι έχει περάσει με άριστα τα μαθήματα. Στην τρίτη απορριπτική απόφαση χρησιμοποίησαν την αντίθετη δικαιολογία λέγοντας πως «αφού μέχρι τώρα πέρασε τα μαθήματα με άριστα, δεν χρειάζεται να παρακολουθεί τις παραδόσεις».

Σε ένα δυτικό κράτος, άνθρωποι που ασχολούνται με τον σωφρονισμό και αποφασίζουν για την τύχη και τις ζωές ανθρώπων, θεώρησαν πως ένας κρατούμενος-φοιτητής μπορεί να βγάλει μια σχολή, έχοντας μια ώρα πρόσβασης στο Διαδίκτυο την εβδομάδα, χωρίς πρόσβαση σε βιβλιοθήκη και τη δυνατότητα αλληλεπίδρασης με καθηγητές και συμφοιτητές. Χωρίς καμιά εμπειρία στην παράδοση των μαθημάτων και χωρίς να παίρνει σημειώσεις. Οι μηχανισμοί εκείνοι που είναι υπεύθυνοι για τη βελτίωση του κρατουμένου αντί να του θέτουν στόχους, τον εγκλωβίζουν και ακυρώνουν κάθε προσπάθεια.

Είναι ευρέως γνωστό πως η αντεγκληματική πολιτική της Ελλάδας κινείται σε ένα τιμωρητικό πλαίσιο, ένα πλαίσιο που δεν περιέχει διόλου τις αξίες του σωφρονισμού και δεν περιλαμβάνει επίσης καθόλου την προσπάθεια εκ μέρους της Πολιτείας να επανεντάξει έναν κρατούμενο στο κοινωνικό σύνολο. Στη φυλακή βελτιώνεσαι μονάχα αν το θέλεις ο ίδιος, ενώ η ίδια η Πολιτεία γίνεται το τροχοπέδη σου, όπως και στην περίπτωση του Δημάκη ο οποίος την αλλαγή και τον «σωφρονισμό» τα πέτυχε ολομόναχος. Ο αγώνας που έδωσε κερδήθηκε από τον ίδιο. Δεκανίκια σε αυτόν τον αγώνα, όπως είπε και ο ίδιος, υπήρξαν οι δασκάλες του, οι φίλοι του, η δικηγόρος του και οι συμφοιτητές του, όχι όμως οι αρμόδιοι φορείς. Εντάχθηκε στο πλαίσιο του νόμου, τήρησε τις προβλεπόμενες διαδικασίες κατά γράμμα χωρίς να του χαριστεί τίποτα. Είναι τουλάχιστον παράλογο να μην του επιτρέπεται το νόμιμο δικαίωμα του λόγω του συντηρητισμού ή των απαρχαιωμένων απόψεων ενός συμβουλίου.

Παράλληλα, η κυβέρνηση και ο Υπουργός Δικαιοσύνης που άλλοτε έδιναν αγώνα για το δικαίωμα του Νίκου Ρωμανού και τη μάχη που έδινε ώστε να μπορέσει να σπουδάσει στη σχολή που πέρασε, αποδεικνύουν σήμερα πως λειτούργησε εντελώς ψηφοθηρικά. Με μια ανακοίνωση που επιχειρηματολογεί στα όρια της χυδαιότητας, προσπαθούν αφενός να αποποιηθούν τις ευθύνες τους και αφετέρου να δικαιολογήσουν τη στάση του συμβουλίου των φυλακών. «Το αίτημά του για εκπαιδευτική άδεια απερρίφθη από το Πειθαρχικό Συμβούλιο της φυλακής καθώς η φοίτησή του είναι δυνατή εξ’ αποστάσεως ενώ οι σπουδές στο συγκεκριμένο τμήμα δεν απαιτούν φυσική παρουσία. Απόδειξη αυτού αποτελεί η επιτυχία του στα μαθήματα του 1ου εξαμήνου. Η φοίτησή του, λοιπόν, είναι εξασφαλισμένη. Όμως η εκπαίδευση δεν μπορεί να είναι το πρόσχημα για προνομιακή μεταχείριση. Κατά τον νόμο η συνδρομή των τυπικών προϋποθέσεων δεν σημαίνει ότι ο κρατούμενος αυτοδικαίως δικαιούται εκπαιδευτική άδεια, καθώς συνεκτιμώνται πολλά επιπλέον στοιχεία, μεταξύ των οποίων είναι και η προσδοκία για καλή χρήση της άδειας» ανέφερε το Δελτίο Τύπου που εξέδωσε το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σχετικά με την υπόθεση.

Δεν προκαλεί καμιά έκπληξη που μέσα σε αυτήν την υπόθεση έχουν υπάρξει και άνθρωποι οι οποίοι προβάλουν σαν επιχείρημα το «ας σκεφτόταν τις σπουδές πριν παραβεί τον νόμο», όταν η ίδια η Πολιτεία χρησιμοποιεί τα ίδια επιχειρήματα, όταν το όπλο του Νομικού Πολιτισμού γίνεται η τιμωρία και η εκδίκηση. Αν οι αρμόδιοι για τη Δικαιοσύνη, τη Διαφάνεια και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα δεν αναγνωρίζουν τη διαφορά μεταξύ της τιμωρίας και του σωφρονισμού, τι ελπίδες έχουμε να μην αφεθεί η κοινωνία σε αγελαίες συμπεριφορές που θέλουν να κόβουμε το χέρι στους κλέφτες, χωρίς να σκεφτόμαστε ποια είναι αυτά τα ελατήρια που ώθησαν κάποιον στο να το κάνει;

Στα βασικά της εκγληματολογίας περιλαμβάνεται πως αν μια πράξη βίας αντιμετωπιστεί πάλι με βία, θα επιφέρει στην ψυχή του δράστη περισσότερο μίσος τόσο για τη δικαιοσύνη, όσο και για την κοινωνία, με αποτέλεσμα το έγκλημα να επαναληφθεί περισσότερο βίαιο και αποτρόπαιο, αλλά ίσως πιο τεχνικά σχεδιασμένο. Αν και τη δεύτερη φορά επιβληθεί τιμωρία πάλι με τη μορφή εκδίκησης, πιο σκληρή από την προηγούμενη, το μίσος θ' αυξηθεί και θα εκτονωθεί ξανά σε τρίτο έγκλημα, ακόμη χειρότερο. Έτσι είναι φανερό ότι θα έχουμε μια ακολουθία εγκλημάτων, συνοδευόμενη ταυτόχρονα από μια αντίστοιχη ακολουθία ποινών. Και το σωφρονιστικό σύστημα κινείται σε αυτό το πλαίσιο με αποτέλεσμα να πείθει κάποιον που παρανόμησε να παραμένει παντοτινός "πελάτης" των δικαστηρίων και των φυλακών.

Μακροπρόθεσμα το χειρότερο αυτής της υπόθεσης θα είναι πως ένας άνθρωπος που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σαν παράδειγμα από το σωφρονιστικό σύστημα το οποίο ευαγγελίζεται πως θέλει το καλό των κρατουμένων, απλώς τιμωρήθηκε για την προσπάθεια του να αλλάξει ζωή και να φύγει από την παρανομία. Θα μπορούσε ο χθεσινός παράνομος να γίνει σήμερα ένας ανασταλτικός παράγοντας για έναν άλλο παράνομο και κάπως έτσι η δικαιοσύνη θα έφτανε να απονεμηθεί στην πιο άρτια μορφή της. Ωστόσο αυτό που αποφασίστηκε είναι η εξόντωσή του.

Ευτυχώς το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας αναγνωρίζει το άδικο της υπόθεσης του. Το ψήφισμα που ξεκίνησαν πολίτες μέσω ΑVAAZ κοντεύει τις 5.000 υπογραφές, ενώ έχουν εκφράσει τη συμπαράστασή τους αμέτρητες οργανώσεις όπως η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, δημοσιογράφοι, οι διδάσκοντες στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου οι οποίοι εξέδωσαν ψήφισμα απευθύνοντας έκκληση στο Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Πειραιά και το Συμβούλιο της Φυλακής Κορυδαλλού να του αναγνωρίσουν, το συντομότερο δυνατό, το δικαίωμα παρακολούθησης των μαθημάτων φορώντας το ειδικό βραχιολάκι.

Η τιμωρία επιβλήθηκε ώστε η κοινωνία να μην αισθανθεί αφελής. Πώς κάποιος, δηλαδή, που υπέπεσε σε παράπτωμα πληρώνει και για το λάθος του αυτό; Τώρα ήρθε η ώρα να του αναγνωρίσουμε το δικαίωμα του «σφάλλειν» και να του δώσουμε όλα εκείνα τα μέσα ώστε να σπουδάσει και να γίνει ο άνθρωπος που θέλει να γίνει.

Ο Βασίλης Δημάκης έκλεισε την τελευταία επιστολή που έστειλε λέγοντας «Τι πειράζει κι αν χαθεί ο κόσμος αύριο; Εμείς θα συνεχίσουμε τη διεκδίκηση απ' τον ουρανό. Νιώθω τόση ευγνωμοσύνη που πνίγομαι», θυμίζοντας ανατριχιαστικά μια από τις τελευταίες φράσεις του Bobby Sands, του απεργού πείνας που η Margaret Thatcher άφησε να πεθάνει. «Πείτε σε όλους ότι θα τους συναντήσω κάπου, κάποτε», είχε πει εκείνος. Ας ελπίσουμε πως θα έχουν διαφορετική τύχη.

Μπορείτε να υπογράψτε το κείμενο στήριξης στον Βασίλη Δημάκη, εδώ.

Περισσότερα από το VICE

Τα Καλύτερα Video Games που Περιμένουμε Μέσα στο 2018

Tέχνη που Εξερευνά την Ομορφιά και την Κοινοτοπία της Περιόδου

Αλήθεια, τι Προκαλεί Περισσότερο Έναν Φασίστα;