Έτσι Κυλούσε η Ζωή στην Αθήνα του Στάθη Ψάλτη και των Μπλε Λεωφορείων

Από μικρός είχα την επιθυμία να μεταφερθώ στην Αθήνα του παρελθόντος και να βγω για βόλτα στους δρόμους της. Θυμάμαι να κάνω αυτήν τη σκέψη παρακολουθώντας μια ταινία με τον Στάθη Ψάλτη, στην οποία οδηγούσε μια μηχανή στους δρόμους της πόλης. Μάλιστα, είχα σκεφτεί να μάθω πού γυρίστηκε το εν λόγω φιλμ, με σκοπό να πάω και να δω πώς είχε εξελιχθεί. Βέβαια, όπως γίνεται με τα περισσότερα σχέδια που κάνουμε όταν είμαστε παιδιά, δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ. Ούτε και η βόλτα μου στο παρελθόν.

Όμως, στον αχανή κόσμο του Ιnternet μπορείς να βρεις σχεδόν τα πάντα. Με χαρά λοιπόν ανακάλυψα πριν από κάποιους μήνες, πως υπάρχουν πάρα πολλά ερασιτεχνικά -ή διδακτικά- βίντεο που απεικονίζουν γνωστές γωνιές και δρόμους της Αθήνας. Τα περισσότερα ανήκουν σε τουρίστες που κατέγραφαν τις βόλτες τους σε κάποια κεντρικά σημεία της πόλης. Μπορεί να μην είναι ακριβώς αυτό που ζητάω, όμως, όλα τα παρακάτω κλιπ έχουν τις στιγμές τους.

Αισθάνομαι πολύ τυχερός που, με το πάτημα λίγων πλήκτρων, μπορώ να έχω στη διάθεσή μου απέραντο αρχειακό υλικό. Για παράδειγμα, αυτό το βίντεο μας κάνει μια βόλτα στους δρόμους της Αθήνας του 1961. Έχουμε δηλαδή την ευκαιρία να ταξιδέψουμε 57 χρόνια πίσω και να περπατήσουμε μαζί με την Gaye Ashwood που το γύρισε, στους δρόμους της πρωτεύουσας. Μπορεί το κλιπ να ξεκινάει με την Ακρόπολη -εντάξει, ντοκιμαντέρ είναι-, όμως, στη συνέχεια μας κάνει μια όμορφη βόλτα στην τρομακτικά απαράλλαχτη Πανεπιστημίου, στο αγνώριστο Μοναστηράκι και στην υπέροχη εκείνη την εποχή, Ομόνοια. Παρεμπιπτόντως, τι θρυλική μορφή είναι ο τύπος με το ανοιχτό πουκάμισο στο 1:47; Το λιμάνι του Πειραιά είναι σοκαριστικά λιτό και χαλαρό, ενώ σε μια βόλτα της Ashwood στα νότια προάστια, βλέπουμε μια παραλία στη Βουλιαγμένη και την περιοχή από πίσω σχεδόν άδεια από κτίρια -πλέον έχει γεμίσει. Η Αθήνα ήταν πανέμορφη τότε. Το μόνο άσχημο στην όλη φάση, είναι τα ρατσιστικά comments που αφήνουν οι συμπολίτες μας κάτω από το βίντεο.

Ένα λίγο πιο τουριστικό κλιπ γεμάτο εικόνες από κάποια παραλία στα λίγο πιο πυκνοκατοικημένα, σε σχέση με το προηγούμενο βίντεο, νότια προάστια. Στην παραλία γινόμαστε μάρτυρες της ανεμελιάς που επικρατούσε στις ακτές της Αττικής τα παλιότερα χρόνια. Έπειτα βλέπουμε το Ηρώδειο και την Ακρόπολη. Αυτό που μου προκάλεσε έκπληξη είναι το γεγονός, ότι οι επισκέπτες του πιο γνωστού μας μνημείου μπορούσαν να μπουν μέσα σε αυτό και όχι, να το παρατηρήσουν από απόσταση ασφαλείας. Αυτό, για να πω την αλήθεια, με ενόχλησε λίγο. Από το βίντεο δεν θα μπορούσαν φυσικά να λείπουν οι τσολιάδες και τα περιστέρια, τα οποία, από τότε έβγαζαν το φαΐ τους -κυριολεκτικά- διασκεδάζοντας τους τουρίστες. Η απογείωση του αεροπλάνου και η επιστροφή κλείνει αυτό το όμορφο βίντεο όσο νοσταλγικά του αρμόζει.

Το 1980 ένας Γερμανός κινηματογραφιστής επισκέφτηκε την Ελλάδα, έχοντας μαζί του μια κάμερα Super 8. Στο φιλμ «παγίδευσε» κάποιες απλές, καθημερινές στιγμές της Αθήνας. Μπορεί αυτά που κατέγραψε να μην έχουν κάποια ιστορική αξία, όμως, αποτελούν «διαμάντια» σε επίπεδο νοσταλγίας. Το βίντεο ξεκινάει με κάποια πλάνα από ψηλά, στα οποία βλέπουμε τις στήλες του Ολυμπίου Διός, για να μεταφερθούμε ξαφνικά στο Σύνταγμα. Αφισοκολλημένες κολώνες, μια διαφήμιση για ένα τσίρκο που μας επισκέπτεται ακόμα και το απαράλλαχτο μέσα στον χρόνο κτήριο της βουλής, σε κάνουν να πιστεύεις αρχικά πως η Αθήνα δεν έχει αλλάξει. Ωστόσο, τα αυτοκίνητα είναι αυτά που δίνουν το στίγμα της εποχής. Η Πανεπιστημίου είναι επίσης σαν να την έβγαλε βίντεο σήμερα. Στη συνέχεια, ο άγνωστος εικονολήπτης κάνει μια βόλτα στα σοκάκια του κέντρου, κυρίως γύρω από την Ακρόπολη, όμως, πάλι, όλα δείχνουν ίδια. Το βίντεο τελειώνει με την επιβίβαση του ανθρώπου πίσω από την κάμερα σε κάποιο πλοίο στο λιμάνι του Πειραιά. Μπορεί να μην έχει αλλάξει τραγικά η πόλη, όμως, για κάποιο περίεργο λόγο βγάζουν μια απλότητα και μια ηρεμία που σήμερα δείχνει να έχει χαθεί.

Εδώ τα πράγματα αρχίζουν να θυμίζουν το σήμερα. Σε αυτό το -λίγο κουραστικό- βίντεο, κάνουμε μια βόλτα στο κέντρο της Αθήνας των '90s. Οι άνθρωποι του βίντεο θα μπορούσαν άνετα να περπατούν και στην Αθήνα του 2017, ενώ αρκετά μοντέλα αυτοκινήτων που βλέπουμε, κυκλοφορούν ακόμα στους δρόμους. Κλασικά η κίνηση είναι χαοτική -το αναφέρει μάλιστα και ο «αφηγητής» στο 12ο λεπτό- επειδή μόνο έτσι ζεις την εμπειρία αυτής της πόλης. Επίσης, θυμήθηκα και αυτά τα μπλε λεωφορεία που αποτελούν μια γλυκιά, μακρινή ανάμνηση για τον μέσο 30άρη. Ακολουθεί μια βόλτα με τον ηλεκτρικό -τα βαγόνια του οποίου μάλλον είναι τα ίδια με σήμερα- και κάποια άσχημα νυχτερινά πλάνα της Ακρόπολης. Προς το τέλος του βίντεο μπορούμε να δούμε τη Βαρβάκειο Αγορά και στη συνέχεια την εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου στη Γλυφάδα. Το κλιπ τελειώνει με κάποια πλάνα από το Καβούρι που δεν έχει αλλάξει ιδιαίτερα.

Περισσότερα από το VICE

Δέκα Ερωτήσεις που Πάντα Ήθελες να Κάνεις σε Κάποιον που Αφαιρεί Τατουάζ (και τον Λένε «Θηρίο»)

Τα Stories του Instagram Άλλαξαν για Πάντα το Dating

Τα Εξάρχεια Έχουν Λόξιγκα