«Είμαστε Χοντρές* Χωρίς Ενοχές» - ​Ο Ελληνικός Χοντρακτιβισμός

Δύσκολα μπορεί να εντοπίσει κανείς κάποια άλλη μορφή μίσους που να είναι τόσο κανονικοποιημένη, όσο αυτή που ασκείται στα χοντρά σώματα. Συντελείται με τέτοια συχνότητα που διαπερνά όλες τις σφαίρες της ζωής, την οικογένεια, την εκπαίδευση, την εργασία, τον έρωτα, την ιατρική, τον πολιτισμό. Είναι τόσο βαθιά ριζωμένο, που δεν επισημαίνεται καν ως μίσος, αλλά θεωρείται αντανακλαστικό. Αν, λοιπόν, θεωρείς ότι τα παχουλά άτομα χαλάνε την αισθητική σου, ότι δεν έχουν έναν υγιεινό τρόπο ζωής, ότι είναι ράθυμα και βαριούνται να αδυνατίσουν, ότι λένε ψέματα και καταβροχθίζουν κρυφά ό,τι βρουν μπροστά τους, ότι είναι αξιολύπητα, επειδή δεν έχουν αυτοεκτίμηση, τότε, ναι, είσαι χοντροφοβικός - και αυτό είναι ρατσισμός. Άκου, λοιπόν, τι έχουν να πουν οι χοντροί σου φίλοι, γείτονες, συνάδελφοι ή περαστικοί για τα βιώματά τους, για το πώς έχει επιδράσει πάνω τους το επικριτικό σου βλέμμα και ο φρονηματικός δημόσιος λόγος, για το πώς εντέλει νιώθουν τα ίδια για το σώμα τους και πως ορίζουν τις επιθυμίες τους. Άκου τη δική τους αλήθεια.

Ο Αβραάμ Βροχίδης είναι 29 ετών, απασχολείται ως petkeeper και συνοδός-φροντιστής παιδιών με αναπηρία, αυτοπροσδιορίζεται ως ένα fatqueer άτομο. Η Ειρήνη Πάλμου είναι 24 ετών, σπουδάζει ψυχολογία και είναι λεσβία. Η Κατερίνα Μάντουκα είναι επίσης 24 ετών, έχει σπουδάσει κοινωνική εργασία και είναι στρέιτ. Συναντηθήκαμε στο Γκάζι, δίπλα από ένα γυμναστήριο CrossFit, με πολλά γυμνασμένα κορμιά να περνούν ανά τέταρτο από μπροστά μας. Η σημειολογία, ξέρεις, ενίοτε είναι φλεγματικά ειρωνική. «Τώρα, αλήθεια, φαντάζεσαι τι κράξιμο θα ’πεφτε, αν σηκωνόμουν να τρέξω μαζί τους;», αναρωτήθηκε φωναχτά ο Αβραάμ. Είναι και οι τρεις μέλη της ομάδας FatUnicorns, μιας πρωτοβουλίας χοντρακτιβισμού που στοχεύει στην απενοχοποίηση και την ενδυνάμωση των παχουλών ατόμων.

«Πάντα ήμουν ένα παχουλό άτομο. Οι συμμαθητές μου με κορόιδευαν συχνά. Νομίζω ότι όλες έχουμε υποστεί bullying στο σχολείο γι’ αυτόν τον λόγο. Δεν σταματάει, βέβαια, στο σχολείο. Το fat shaming είναι παντού. Στα social media, αν ανεβάσεις μια φωτογραφία σου με μαγιό, στον δρόμο, παντού. Κάθε καταραμένο καλοκαίρι θα ακούσεις τρομερά σχόλια, “φάλαινα”, “ψόφα” - ό,τι μπορείς να φανταστείς. Πέρσι στην παραλία γελούσαν στη μάπα μου με αισχρό τρόπο. Τους κοιτούσα στα μάτια, αλλά δεν τους ενδιέφερε καθόλου», λέει η Ειρήνη. Το body shaming στοχεύει όλους τους ανθρώπους που η εικόνα τους δεν ταυτίζεται με τα κυρίαρχα πρότυπα ομορφιάς. Εκφράζεται, όμως, με πολύ μεγαλύτερη ένταση απέναντι στις γυναίκες. Στους cis άνδρες (τα άτομα που η αντίληψή τους για το φύλο τους συμφωνεί με το φύλο που τους αποδόθηκε κατά τη γέννηση) και ιδίως στους ετεροφυλόφιλους, τα όρια είναι πολύ πιο ευέλικτα. Δικαιούνται να καταλαμβάνουν περισσότερο χώρο, συμβολικά και κυριολεκτικά. Η πατριαρχική δόμηση των κοινωνιών και η διάχυτη σεξιστική κουλτούρα ευνοούν την αντικειμενοποίηση του γυναικείου σώματος, λες και αυτό είναι προορισμένο να ικανοποιεί τη φαντασίωση και την αισθητική των ανδρών. Ο κακοποιητικός λόγος, λοιπόν, είναι το τίμημα που πληρώνουν οι χοντρές θηλυκότητες, επειδή δεν ικανοποιούν τα ανδρικά κριτήρια. Σίγουρα, αυτό δεν συμβαίνει μόνο το καλοκαίρι. Απλώς το καλοκαίρι η φυσική ανάγκη για λιγότερα και πιο ελαφριά ρούχα αφήνει το σώμα περισσότερο εκτεθειμένο στο μικροσκόπιο της κριτικής. Η πρωταρχική πηγή της καταπίεσης είναι συχνά η ίδια η οικογένεια. Δεν έχει τα χαρακτηριστικά του χλευασμού και της θυμηδίας. Έχει το περίβλημα της φροντίδας και της αγάπης. Γίνεται για το «καλό σου». Ακόμη κι αν αυτό σου κοστίζει πολλές συνεδρίες στον ψυχαναλυτή κατά την ενήλικη ζωή σου.

«Την ντροπή τη μαθαίνεις πρώτα από τους συγγενείς σου. “Μην τρως τόσο, θα παχύνεις. Πέρσι που ήσουν πιο αδύνατος, ήσουν πιο όμορφος”. Εγώ τόλμησα και έβγαλα την μπλούζα μου μπροστά στους γονείς μου σε ηλικία 22 ετών. Ήταν η χρονιά που έκανα πρώτη φορά σεξ και αυτό με έκανε να νιώθω πιο άνετα με το σώμα μου. Μετά, πήγα στο σπίτι της μητέρας μου και πίστεψα ότι μπορώ να βγάλω τη μπλούζα μου χωρίς να με νοιάζει τι θα πουν. Μας κάνουν και εμάς τους ίδιους χοντροφοβικούς. Εγώ παλιότερα δεν ήθελα να έχω σεξουαλικές επαφές με παχουλά άτομα. Αν κυκλοφορούσα στον δρόμο μ’ ένα πιο χοντρό άτομο από εμένα, ενδόμυχα ένιωθα ανακουφισμένος. Σκεφτόμουν ότι θα στοχοποιηθεί αυτός κι εγώ θα περάσω απαρατήρητος. Ντρέπομαι που το λέω, αλλά έχει συμβεί. Έπρεπε να αποδομήσω πολλά στερεότυπα μέσα μου, για να πω ότι είναι ΟΚ να είσαι χοντρός. Το πιο σοκαριστικό κατά την άποψή μου είναι να βλέπεις άτομα που υπήρξαν παχουλά να αρθρώνουν υποτιμητικά και προσβλητικά σχόλια για το βάρος. Δηλαδή, αδυνατίζουν και εκτονώνουν πάνω σου όλη την επιθετικότητα που έχουν δεχτεί», λέει ο Αβραάμ.

Η χοντροφοβία δεν είναι ποτέ ένα εξωτερικό γεγονός. Εσωτερικεύεται. Γίνεται εμμονή και βάζει εσένα τον ίδιο να εξελίσσεσαι σε αυστηρό επόπτη του εαυτού σου. Βιώνεται ως πραγματικότητα από τα παχουλά άτομα και ως απειλή από όλους τους άλλους. Πρέπει να πασχίζεις να αδυνατίσεις ή να μην παχύνεις. Να σπαταλάς σχέσεις, ενέργεια, συναίσθημα, χρήμα, για να μεταμορφώσεις το σώμα σου. Αν δεν τα καταφέρεις, να βρίσκεσαι σε μια διαρκή απολογία, το σώμα σου να είναι ένα επείγον διακύβευμα. «Είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις ποια είναι η δική σου αντίληψη και ποια σου έχει επιβληθεί. Βγαίνεις στον δρόμο - ακόμη και αν δε σε κοιτάνε, εσύ νομίζεις ότι σε κοιτάνε, ότι σκέφτονται άσχημα για σένα. Για πολλά χρόνια, ζούσα με συστολές, πρόσεχα τι θα φορέσω, πώς θα κάτσω. Τα social media και το κίνημα του body positivity με βοήθησαν να αποκτήσω αυτοπεποίθηση. Δεν λέω ότι έχω αποβάλλει εντελώς τις ενοχές. Αισθάνομαι, όμως, καλύτερα», τονίζει η Κατερίνα.

Η χοντροφοβία, λοιπόν, είναι εκείνο το πλέγμα σχέσεων και μηχανισμών που υπονοεί ρητά ότι το μέγεθος του σώματός σου συνδηλώνει τη διανόηση, την ηθική, την εργατικότητα και τη γοητεία σου. Μπορεί παλιότερα τα παχουλά σώματα να ήταν δείγμα ευρωστίας. Στη νεωτερικότητα, όμως, η πολιτισμική τους πλαισίωση είναι αρνητική και υφίστανται την απαξίωση της προσωπικότητάς τους, την κοινωνική απομόνωση, αλλά και ανοιχτές διακρίσεις θεσμικού χαρακτήρα. Τα παχουλά άτομα, για παράδειγμα, τρέμουν, όταν πρόκειται να πετάξουν με αεροπλάνο,επειδή πολλές αεροπορικές εταιρείες προβλέπουν ειδικές πολιτικές για «επιβάτες μεγάλου μεγέθους», οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν από την επέκταση ζώνης που ρίχνει πάνω σου όλα τα βλέμματα, μέχρι την άρνηση της θέσης σου στο αεροπλάνο -όπως συνέβη στον σκηνοθέτηKevinSmith,όταν ταξίδευε την εταιρεία Southwest- ή να σε υποχρεώσουν να πληρώσεις δύο θέσεις, για να πετάξεις.

Διεθνή στατιστικά δεδομένα δείχνουν ότι τα παχουλά άτομα αντιμετωπίζουν ανισότητα στην αγορά εργασίας, τόσο ως προς τις αμοιβές όσο και ως προς τη δυνατότητα επαγγελματικής ανέλιξης. Σπάνια προωθούνται σε θέσεις ιεραρχίας. Αντίθετα, οι σύμβουλοι καριέρας τούς προτείνουν θέσεις που δεν απαιτούν διαπροσωπική επαφή. Οι γυναίκες, σύμφωνα με παλιότερα έρευνα του Πανεπιστημίου του Γέιλ, έχουν διπλάσια πιθανότητα να υποστούν διακρίσεις με κριτήριο το βάρος τους. Ακόμη περισσότερο, υπάρχουν θέσεις εργασίας που θεωρούνται εξαρχής απαγορευτικές. Αυτό στη χώρα μας αποτυπώνεται εύγλωττα στη γνωστή, ανεκδιήγητη και βαθιά σεξιστική αγγελία τύπου «ζητείται κοπέλα εμφανίσιμη».

«Όταν βρίσκω τέτοιες αγγελίες, δεν παίρνω ποτέ τηλέφωνο. Ξέρω ότι δεν εννοούν εμένα. Αλλά γιατί εγώ δεν είμαι εμφανίσιμη; Το πάχος έχει ταυτιστεί με την ασχήμια. Παρότι είναι εντελώς αυθαίρετο, έχει γίνει θέσφατο. Στην προηγούμενή μου δουλειά, με το πρόσχημα του ενδιαφέροντος, οι συνάδελφοί μου άφηναν συχνά υπονοούμενα για τα κιλά μου ή μου πρότειναν δίαιτες. Άλλη παρανόηση αυτή. Νομίζουν ότι επειδή είμαστε χοντροί, δεν ξέρουμε από δίαιτες. Παιδιά, εμείς ξέρουμε καλύτερα από σας», λέει η Κατερίνα. «Εγώ όταν φτιάχνω βιογραφικό, ψάχνω τη φωτογραφία που θα φαίνομαι πιο αδύνατη. Είναι ηλίθιο, το ξέρω, αλλά το κάνω. Αγχώνομαι για το τι θα γίνει, αν με καλέσουν και με δουν από κοντά. Κανένας, βέβαια, μέχρι στιγμής δε με έχει καλέσει», συμπληρώνει η Ειρήνη.

Η χοντροφοβία είναι ύπουλη. Δεν εκφράζεται μόνο ως αποστροφή. Μπορεί να εκφραστεί και ως ηθικός πανικός για την υγεία. Δεν έχει σημασία αν υπάρχουν χιλιάδες αδύνατοι άνθρωποι που δεν γυμνάζονται, που δεν κάνουν υγιεινή διατροφή, που αρέσκονται σε βλαβερές συνήθειες, όπως το κάπνισμα ή το αλκοόλ, που μπορεί να αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας. Κανένας αδύνατος δεν στοχοποιήθηκε από το σχήμα του σώματός του και μόνο ως άρρωστος. Για τους χοντρούς ανθρώπους, όμως, το μέγεθος του σώματός τους στη συλλογική συνείδηση ισοδυναμεί με κοκκινισμένες εξετάσεις αίματος και ακτινογραφίες γεμάτες βρώμικες σκιές. «Είναι το πιο συνηθισμένο επιχείρημα που έχω ακούσει. Εγώ είμαι ένα εν δυνάμει vegan άτομο, πίνω ελάχιστο αλκοόλ, έχω σχεδόν κόψει το τσιγάρο. Έχω έναν φίλο αδύνατο που τρώει κατά βάση junk food και παίρνει ναρκωτικά. Κανένας άνθρωπος που δεν τον ξέρει, δεν σκέφτηκε ποτέ ότι μπορεί να μην είναι υγιής. Πώς μπορείς, λοιπόν, να κρίνεις μόνο από την εμφάνιση ενός ανθρώπου αν κάνει ανθυγιεινή ζωή. Στην τελική, αν κάνω ανθυγιεινή ζωή, τι σε νοιάζει; Είναι δική μου η ζωή, δικό μου το σώμα και δεν σου πέφτει λόγος». Η Ειρήνη, παραθέτοντας αυτήν τη βιωματική εμπειρία, φωτίζει την υποκριτική όψη του ζητήματος. Η σχέση πάχους - υγείας είναι σχέση συσχέτισης και όχι αιτιότητας. Επιπλέον, η υγεία δεν είναι ηθική υποχρέωση του υποκειμένου, αλλά ένα πολύ πιο περίπλοκο και πολυπαραγοντικό ζήτημα. Σ’ έναν πολύ μικρό βαθμό, είναι θέμα επιλογής του ίδιου του ατόμου, την οποία πάντα διατηρούμε το δικαίωμα να μην κάνουμε. Υπάρχουν πολλοί περισσότεροι παράγοντες που τεκμηριωμένα επιβαρύνουν την υγεία του μαζικού πληθυσμού, όπως οι κοινωνικοοικονομικές ανισότητες ή η περιβαλλοντική μόλυνση, αλλά δεν συγκεντρώνουν σε επίπεδο καθημερινότητας τόσο μένος. Επίσης, το bullying εις βάρος των παχουλών ατόμων μάλλον προκαλεί μεγαλύτερη ζημιά στην υγεία τους από τα κιλά τους, επειδή πονάει. Ενσταλάζει απογοήτευση στη σκέψη τους και μετατρέπει το σώμα τους σε ακούσιο κοιμητήριο επιθυμιών. Πάλι, τα διεθνή δεδομένα δείχνουν ότι οι χοντροί έφηβοι που έχουν υποστεί εκφοβισμό έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν αυτοκτονικές τάσεις.

Συνεχίζοντας το αράδιασμα στερεοτύπων, τα παχουλά άτομα, εκτός από μη υγιή, είναι και αποσεξουαλικοποιημένα. Αναπαρίστανται ως αντιερωτικά πλάσματα που δεn μπορούν να ασκήσουν γοητεία και άρα έχουν σπάνιες ή ανύπαρκτες σεξουαλικές σχέσεις. «Μου έχει τύχει να με αντιμετωπίσουν σαν να μην κάνω καθόλου σεξ ή να μην πιστεύουν ότι κάνω πολύ σεξ. Γιατί όμως; Είναι πολύ εύκολο για έναν γκέι άνδρα να κάνει σεξ. Αυτό που είναι δύσκολο, είναι το σεξ να εξελιχθεί σε σχέση. Πέρσι γούσταρα πολύ κάποιον και μου είπε ότι ενώ του αρέσουν τα παχουλά άτομα, ντρέπεται να το μοιραστεί με τα φιλαράκια του, επειδή βιώνει και αυτός τη διάκριση. Αυτό είναι επίσης μια έμμεση μορφή χοντροφοβίας», μου εξηγεί ο Αβραάμ. Τον ρωτάω αν ο ΛΟΑΤΚ χώρος είναι πιο ανοιχτός, αν δίνει περισσότερες δυνατότητες στις ετερότητες να εκφραστούν και να εκπληρωθούν ερωτικά. «Tη μεγαλύτερη χοντροφοβία την έχω βιώσει από γκέι άνδρες. Λυπάμαι που το λέω, αλλά είναι αλήθεια. Μου έχει συμβεί σε dating app να στέλνω μήνυμα και να μου γράψουν από “προτιμώ να μην κάνω σεξ ποτέ ξανά”, μέχρι “τράβα ψόφα καρκινιάρη, να βγάλεις καρκίνο εσύ και η μάνα σου”. Καταλαβαίνεις τώρα για πόσο μίσος μιλάμε; Επειδή είσαι χοντρός, ο άλλος να σου εύχεται να πάθεις καρκίνο. Είναι μια καταπιεσμένη κοινότητα που πρέπει να μετουσιώσει την καταπίεσή της σε ενσυναίσθηση και να μην καταπιέζει άλλες μειονότητες», απαντάει.

Τα χοντρά σώματα είναι αποσεξουαλικοποιημένα και ταυτόχρονα μετατρέπονται σε κάτι εξωτικό. Αν διατρέξει κανείς το Διαδίκτυο θα βρει στις σελίδες πορνογραφίας και γνωριμιώνένα μεγάλο κοινό που ενδιαφέρεται για τη σεξουαλικότητα των χοντρών θηλυκοτήτων. Όμως και πάλι, έχει στοιχεία φετιχισμού λες και η σεξουαλικότητα των παχουλών ατόμων οφείλει να είναι πάντα παθολογικοποιημένη, είτε ανύπαρκτη είτε διαστροφική. «Το YouPorn είχε βγάλει κάποια στιγμή στατιστικά για το ελληνικό κοινό. Στη δεύτερη θέση ήταν η κατηγορία chubby women. Από τη μια το κατακρίνουμε, από την άλλη είναι και ένα κρυφό φετίχ. Εγώ, όταν έκανα μια γυμνή φωτογράφιση, πήρα 40 μηνύματα από άνδρες για σεξ και ήταν όλα τέτοιου χαρακτήρα», αναφέρει η Ειρήνη.

Συζητήσαμε πολλή ώρα για την καινούργια σειρά εσωρούχων της Rihanna που φτάνει έως το XXXL, για τα plussize μοντέλα του εξωτερικού, για αυτήν την πολλή δειλή και τρομερά αργοπορημένη προσπάθεια της μόδας να εξιλεωθεί απέναντι στον ψυχαναγκασμό των σκελετωμένων σωμάτων που προώθησε για χρόνια, θρυμματίζοντας τα κορμιά και τον ψυχισμό χιλιάδων κοριτσιών που έμεναν πεινασμένα και δυστυχισμένα, για να γίνουν μια αψεγάδιαστη, αλλά αναλώσιμη σιλουέτα σ’ ένα ιλουστρασιόν εξώφυλλο. Στην Ελλάδα, βέβαια, οι αλυσίδες ρούχων και οι σχεδιαστές αρνούνται να συμπεριλάβουν στις δημιουργίες τους τις ανάγκες των παχουλών ατόμων. Το να ψωνίσεις ρούχα, ένα απλό και συνήθως ευχάριστο στιγμιότυπο της καθημερινότητας, απλώς διαγράφεται. Πρέπει κατά βάση να παραγγείλεις ρούχα από το Ίντερνετ, για να βρεις το νούμερό σου, χωρίς να τα δεις, να τα ακουμπήσεις και να τα δοκιμάσεις.

Τα χοντρά σώματα έχουν χλευαστεί, υποτιμηθεί και κακοποιηθεί πολλαπλώς και αυτό το ίχνος δεν μπορεί να σβήσει, παρά την όποια προσωπική προσπάθεια ενδυνάμωσης έχεις κάνει. «Όση αυτοπεποίθηση και αν έχεις, μια μέρα θα νιώθεις κουρασμένη. Θα πεις,“δεν θέλω άλλο, δεν θέλω να με κοιτάνε έτσι, δεν θέλω να ακούω αυτά τα σχόλια”. Επίσης, δεν θέλω να αδυνατίσω. Είναι δικαίωμά μου», προσθέτει η Ειρήνη. «Μικρός πέρασα πολλά βράδια κλαίγοντας. Στο σχολείο προσπαθούσα να είμαι αόρατος, απέφευγα να πηγαίνω σε πάρτι. Δεν θέλω να μιλήσω ακριβώς για κατάθλιψη. Κλείνεσαι στον εαυτό σου. Αυτά τα κατάλοιπα μένουν, αλλά μαθαίνεις να θωρακίζεσαι καλύτερα απέναντι στις προσβολές. Δεν ζητάω από κανέναν να με αποδεχτεί. Κανένας στρέιτ ή αδύνατος δεν ζήτησε αποδοχή. Εγώ γιατί να ζητήσω; Δεν σ’ ενοχλώ, δεν κάθομαι πάνω σου. Αν καθόμουν πάνω σου, ΟΚ, να μου πεις να αδυνατίσω λίγο, επειδή δεν μπορείς να με σηκώσεις», αναφώνησε με σαρκασμό ο Αβραάμ και αποχαιρετιστήκαμε.

Το body positive movement και ο χοντρακτιβισμός ως κομμάτι του, δεν είναι μια καινούργια υπόθεση. Στο εξωτερικό, τέτοιες ομάδες δραστηριοποιούνται χρόνια. Αναδεικνύουν πως το σώμα δεν είναι μόνο η υλική υπόσταση της ύπαρξής μας, αδιαπέραστη από κοινωνικές και πολιτισμικές συνθήκες, αλλά ένα πεδίο στο οποίο ασκούνται οι σχέσεις εξουσίας. Ο έλεγχος του σώματος και της επιθυμίας είναι ένας βασικός μηχανισμός χειραγώγησης της προσωπικότητας. Πρέπει να επιδιώκεις πάντα το καλούπι ενός λεπτού, νεανικού, σχεδόν πλαστικού σώματος, όσες θυσίες και αν προϋποθέτει. Αλλιώς, το σώμα σου θα λογίζεται πάντα ως ένα νοητό δοχείο που μπορούμε να πετάξουμε βιτριόλι. Μ’ αυτήν την έννοια, η αντίσταση στη διαδικασία πειθάρχησης του σώματος είναι βαθιά πολιτική, επειδή δεν αφορά τη διευθέτηση μιας διαπροσωπικής ασυμμετρίας, αλλά στον τρόπο που ένα ολόκληρο σύστημα κατηγοριοποιεί τα σώματα σε αποδεκτά και φυσιολογικά ή ανεπαρκή, περιττά και παθολογικά. Ωστόσο, το να παραδεχτείς στην Ελλάδα ότι είσαι χοντρή μοιάζει με μοιρολατρική ομολογία ήττας. Το «χοντρή» είναι μια ταυτότητα που δεν μπορεί να υποδηλώνει άνεση ή περηφάνια. Ο χοντρακτιβισμός στη χώρα μας είναι κάτι πολύ πρόσφατο που στοχεύει στην επανοικειοποίηση της ταυτότητας της χοντρής χωρίς ενοχές και απολογίες.

VICE Video: Το Φετίχ που Συνδέει το Σεξ με την Κατανάλωση Τεράστιων Ποσοτήτων Φαγητού

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Η Σοφία Αποστολίδου που είναι 30 ετών και ζει στο Βερολίνο και η Βάσω Λαζαρίδου, 29 ετών που πλέον ζει στην Αθήνα, είναι οι «Πολιτικά Χοντρέλες» (PoliticalFatties) και εξηγούν τι είναι η πρωτοβουλία τους και ποια ανάγκη τη γέννησε: «Η ομάδα αποτελείται από τέσσερις χοντρές θηλυκότητες που συνομιλούν μεταξύ τους για το πάχος ως βίωμα και πολιτική ταυτότητα. Υπάρχει ανάγκη να μιλήσουμε για τον ελέφαντα στο δωμάτιο, να πούμε ότι το πάχος δεν είναι αστείο, δεν είναι σημάδι αποτυχίας, δεν είναι σιχαμένο. Σιχαμένη είναι η χοντροφοβία και το φαινομενικά αναφαίρετο δικαίωμα του κάθε ατόμου να σχολιάζει αρνητικά τα χοντρά σώματα. Στο εξωτερικό, τις λέξεις που χρησιμοποιούσαν οι άλλοι για να σε κοροϊδέψουν, τα κινήματα τις πήραν και τις έκαναν δείκτες περηφάνιας. Γι’ αυτό και εμείς είμαστε πολιτικά χοντρέλες. Δεν θέλαμε καν να χρησιμοποιήσουμε μια ξένη λέξη που θα ήταν κάπως αισθητικοποιημένη. Θέλαμε αυτήν τη λέξη, “χοντρέλα”, που είναι η προσβολή που ακούμε από το νηπιαγωγείο, να την πάρουμε πίσω, να τη μεταγράψουμε στο δικό μας πλαίσιο. Είναι μια εσωτερική διαδικασία ίασης και ταυτόχρονα μια κίνηση πολιτικού συμβολισμού».

Κάνουν, μάλιστα, μια χρήσιμη ανθρωπολογική επισήμανση για τον τρόπο που το πάχος άλλαξε νοήματα σε συνάρτηση με την ιστορική εξέλιξη της χώρας: «Υπάρχει ένα ελληνικό οξύμωρο. Το πάχος προκαλεί μια εθνική ταύτιση, επειδή θυμίζει μια πιο παραδοσιακή εποχή, με γυναίκες τροφαντές και νταρντάνες, όπως η Λωξάντρα. Στο συλλογικό φαντασιακό θεωρείται μια πιο γνήσια εποχή, που η Ελλάδα δεν είχε εκσυγχρονιστεί ακόμη με το δυτικό πρότυπο. Παράλληλα, όμως, υπάρχει ηαταλάντευτη υπόσχεση της ευρωπαϊκής νεωτερικότητας που προτάσσει το λεπτό γυναικείο σώμα. Γι’ αυτό η παραδοχή ότι είσαι χοντρή είναι ταμπού. Το χοντρή είναι μια αέναη κατάσταση προσωρινότητας. Πρέπει να θες να φύγεις από αυτό, να θες να μην είσαι χοντρή. Εκεί συσπειρώνεται όλη η ενοχή».

Το να νιώθεις χοντρή, λοιπόν, σ’ αυτό το σύμπαν δεν είναι μόνο ένα βίωμα, είναι μια συντομογραφία της απέχθειας που εκτονώνουν οι άλλοι πάνω σου. Ακόμη και αυτοί που δεν θα το φανταζόσουν ποτέ. Ερευνητές του Πανεπιστημίου Johns Hopkins διαπίστωσαν ότι όσο αυξανόταν ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) του ασθενούς, τόσο μειωνόταν ο σεβασμός του γιατρού προς το πρόσωπό του. Επειδή, αν είσαι χοντρή, ακόμη και με ωτίτιδα να πας στον γιατρό, θα σου πει να αδυνατίσεις και θα σου προτείνει έναν σκασμό επώδυνες και αμφιλεγόμενες μεθόδους. «Όποια μελέτη και αν έχουμε διαβάσει, δείχνει ότι το 95% των ανθρώπων που έχει χάσει πάνω από το 10% του βάρους του, μέσα σε πέντε χρόνια το παίρνει ξανά, με σοβαρές επιπτώσεις για την υγεία. Οι εγχειρήσεις για την απώλεια βάρους είναι από τις πιο επικίνδυνες που υπάρχουν. Σου κόβουν το στομάχι και έχουν σημαντικό ποσοστό θνησιμότητας. Το μήνυμα που σου στέλνει η ιατρική, δηλαδή, είναι καλύτερα πεθαμένος παρά χοντρός. Μας έχει τύχει σε όλες να πηγαίνουμε στον γιατρό με πολύ καλές εξετάσεις και να μας προτείνει εγχείρηση, να πάρει έναν υγιή οργανισμό και να τον πετσοκόψει, μόνο και μόνο για να αδυνατίσει. Από τα δέκα μας θυμόμαστε τον εαυτό μας να μπαίνει σε προγράμματα δίαιτας. Είναι πολύ βαρύ όλο αυτό. Η χοντροφοβία είναι η άρνηση στην ευτυχία του τώρα. Είναι μια μετάθεση προς ένα μέλλον που θα έχει στο επίκεντρο ένα αδύνατο και σφριγηλό σώμα. Αυτό το σώμα, όσο κι αν το κυνηγήσεις, δεν θα το φτάσεις ποτέ. Το ιδανικό σώμα και η ιδανική υγεία δεν θα υπάρξουν ποτέ. Εσύ, όμως, πρέπει να πληρώνεις φόρο, επειδή δεν τα ’χεις», επισημαίνουν η Σοφία και η Βάσω.

Το δικαίωμα του να είσαι χοντρή, να σπας τον κύκλο της ματαίωσης, να διεκδικείς τη χαρά και την ηδονή στην τωρινή σου ζωή, βρίσκεται στον σκληρό πυρήνα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Είναι στην πραγματικότητα το δικαίωμα της αυτενέργειας του σώματος και μαζί το δικαίωμα όλων μας να υπάρχουμε ισότιμα ως ενεργές ετερότητες. Ως εκ τούτου, είναι αξιακό, απευθύνεται σε όλα τα χοντρά σώματα, χωρίς να παραγνωρίζει ότι η καταπίεση είναι πιο έντονη, όταν διαπλέκεται με άλλους παράγοντες. Δεν το βιώνεις με τον ίδιο τρόπο αν είσαι λευκός, πλούσιος, ετεροφυλόφιλος άνδρας, με το να είσαι φτωχή, μαύρη, λεσβία γυναίκα. Ακριβώς επειδή είναι μια σοβαρή υπόθεση, δεν μπορεί να χρησιμοποιείται εργαλειακά εις βάρος άλλων δικαιωμάτων. Ας πούμε, η κάθετη και ριζική διαφωνία μας με την Ουρανία Μιχαλολιάκου δεν αφορά καθόλου την εμφάνισή της, αλλά το γεγονός ότι είναι στέλεχος μιας νεοναζιστικής, εγκληματικής οργάνωσης, η οποία το μοναδικό «δικαίωμα» που υπερασπίζεται είναι να δολοφονεί, να χτυπά, να καταστρέφει και να τρομοκρατεί. Η σύνδεση αυτών των δύο είναι βαθιά προβληματική.

«Η εμπειρία γίνεται πολιτική, όταν φεύγει από το προσωπικό και πηγαίνει στο συστημικό. Υπάρχει ένα ολόκληρο σύστημα που ντροπιάζει τις υποκειμενικότητές μας. Εμάς μας ενδιαφέρει να καταρρίψουμε τα υπάρχοντα ρατσιστικά, αποικιοκρατικά, ετεροφυλόφιλα, μισογυνικά και καπιταλιστικά πρότυπα με τα οποία κρίνονται, αξιολογούνται και τραυματίζονται τα σώματά μας», λένε οι Πολιτικά Χοντρέλες - και μάλλον αυτός είναι ο οδικός χάρτης με τον οποίον ο αγώνας ενάντια στη χοντροφοβία μπορεί να διασταυρωθεί με τον αγώνα ενάντια σε άλλες μορφές καταπίεσης.

«Περήφανα χοντρές, λοιπόν;», ρωτάω τα κορίτσια. «Κοίτα, έχουμε υπάρξει και με κατάθλιψη και με λουμπάγκο περήφανες, αλλά είναι λίγο πιεστικό. Η περηφάνια απαιτεί μια διαρκή παραγωγή ενέργειας και λάμψης. Δεν γίνεται. Προτιμάμε να μην απολογούμαστε, αντί να είμαστε περήφανες. Το θέμα είναι να κυκλοφορείς και να νιώθεις ασφαλής και άνετη. Να υπάρχεις με τον τρόπο που εσύ θες», απαντούν.

*Ο όρος «χοντρές» χρησιμοποιείται με τη λογική της επανοικειοποίησης των απαξιωτικών όρων που πρεσβεύουν τα σύγχρονα κινήματα.

Περισσότερα από το VICE

Φωτογραφίζοντας τις Μεθόδους Αντιγραφής των Ελλήνων Φοιτητών στην Εξεταστική

Γυναίκες Διηγούνται τις Εκτρώσεις που Έκαναν στην Ελλάδα όσο Ήταν Ακόμη Παράνομες

«Έχω Κρεμάσει την Κάπα μου»: Ο Alket Rizai Μιλά για την Απόδραση με το Ελικόπτερο 12 Χρόνια Μετά