Και είναι μια Κόλαση στην οποία φτάνεις σταδιακά, χωρίς να το αντιληφθείς. Την πρώτη φορά που έπαθα κρίση πανικού- ήταν και η χειρότερη γιατί δεν ήξερα τι μου συμβαίνει- ήμουν μόλις 20 χρονών. Βρισκόμουν πρωί μέσα στο Μετρό, και προσπαθούσα να φτάσω στην Πανόρμου. Ξαφνικά ένιωσα ένα μούδιασμα που ξεκίνησε από τα κάτω άκρα και έφτασε σιγά σιγά στο κεφάλι μου. Τα χέρια μου άρχισαν να τρέμουν, νόμιζα πως θα λιποθυμήσω ή πως θα πάθω έμφραγμα. Δεν μπορούσα να αναπνεύσω, ένιωθα κυριολεκτικά πως το βαγόνι το οποίο βρίσκομαι δεν έχει αέρα ή πως τα πνευμόνια μου είναι ανίκανα να τον δεχτούν. Ήπια λίγο νερό και άρχισα να σκέφτομαι «Τι έχω πάθει; Τι μου συμβαίνει; Πεθαίνω; Γιατί είναι τόσο στενός ο χώρος; Δεν μπορώ να ανασάνω. Δεν μπορώ. Δεν μπορώ. Δεν μπορώ». Μετά οι σκέψεις άρχισαν να εναλλάσσονται τόσο γρήγορα που δεν μπορούσα να τις ελέγξω. Το κεφάλι μου ήταν έτοιμο να σπάσει και είχα έναν έντονο ίλιγγο που μαζί με το τρέμουλο, την ταχυκαρδία και τον φόβο πως θα τρελαθώ ή θα πεθάνω έκαναν εκείνα τα λεπτά αβάσταχτα. Στο κεφάλι μου ούρλιαζα, ενώ η σκέψη πως τρελαίνομαι με έκανε να νομίζω πως όλοι με ακούνε, πως όλοι έχουν καταλάβει. Εκείνα τα δέκα λεπτά ήταν αιώνας. Κάθε λεπτό που σε κυριεύει ένα τέτοιο άγχος μοιάζει αιώνας.Ξαφνικά ένιωσα ένα μούδιασμα που ξεκίνησε από τα κάτω άκρα και έφτασε σιγά σιγά στο κεφάλι μου
Μπορεί να συμβεί στον οποιοδήποτε μία φορά στη ζωή του, ακόμα και στο 5-6% του πληθυσμού
Δείτε ακόμη: Η Υγεία σε Κρίση
Πριν από οκτώ μήνες για παράδειγμα έπαθα μια ενώ βρισκόμουν στο λεωφορείο διαβάζοντας. Την επόμενη μέρα μου συνέβη ξανά, και μετά από μερικές μέρες το ίδιο. Μέχρι που άρχισαν να γίνονται συχνότερες, σχεδόν καθημερινές. Τότε ξεκίνησαν όλα. Υποσυνείδητα έκανα το λάθος που κάνουν οι περισσότεροι. Αντί να αφιερώσω χρόνο και να ψάξω για τις εσωτερικές αιτίες που δημιουργούσαν το άγχος, το απέδωσα σε οτιδήποτε άλλο εκτός από τον εαυτό μου. Τότε άρχισαν να μου φταίνε τα πάντα. Αν πάθαινα κρίση πανικού στο λεωφορείο, έφταιγε το στρίμωγμα. Αν την πάθαινα στη δουλειά, έφταιγε μια είδηση που άκουσα ή μια διαφωνία ή μια αποτυχημένη προσπάθεια να κάνω ένα θέμα.
Αυτό που θα πρέπει να κάνεις αν οι κρίσεις σε επισκέπτονται με τέτοια συχνότητα, είναι να απευθυνθείς είτε σε ένα ψυχίατρο, είτε σε ένα εξειδικευμένο κλινικό ψυχολόγο. Γιατί πρέπει έγκαιρα να προσπαθήσεις να αλλάξεις τον τρόπο, με τον οποίο εκτιμά το μυαλό σου τον κίνδυνο, και να δραστηριοποιηθείς ξανά σε αυτά που αποφεύγεις.Πρέπει έγκαιρα να προσπαθήσεις να αλλάξεις τον τρόπο, με τον οποίο εκτιμά το μυαλό σου τον κίνδυνο, και να δραστηριοποιηθείς ξανά σε αυτά που αποφεύγεις.
Με κάποιο τρόπο το μυαλό μου άρχισε να βυθίζεται στο άγχος με ένα πολύ περίεργο τρόπο. Μπορεί να ήταν Κυριακή και να μην είχα τίποτα να κάνω. Ωστόσο πάλι θα ένιωθα στρεσαρισμένη. Και φυσικά σιγά σιγά αυτό σωματοποιήθηκε. Η καρδιά μου χτυπούσε κάθε μέρα σε τρελούς ρυθμούς χωρίς κάποια εμφανή αιτία, με αποτέλεσμα να νιώθω συνέχεια κουρασμένη. Και αυτό δεν είναι σύμπτωμα σαν αυτό των κρίσεων πανικού. Δεν φεύγει σε 20 λεπτά. Είναι πραγματικό και συνεχόμενο. Ένας οργανισμός με μόνιμη ταχυκαρδία αναπόφευκτα κουράζεται ευκολότερα. Μπορεί να μην ήθελα να βγαίνω απ' το σπίτι μου γιατί ένιωθα την ανάγκη να ξεκουραστώ, αλλά δεν μπορούσα να το κάνω. Ακόμη και μετά από 12 ώρες ύπνου ξυπνούσα εξαντλημένη. Δεν μπορούσα να αναπνεύσω και ένιωθα ένα συνεχόμενο πλάκωμα στο στέρνο μου, ενώ χρειαζόταν να προσπαθήσω 5-6 φορές για να πάρω μια βαθιά ανάσα. Παρουσίαζα αδυναμία συγκέντρωσης, σκέψης, απώλεια διάθεσης. Κάποια βράδια δεν μπορούσα να κοιμηθώ ή έκανα άτσαλο ύπνο και ξυπνούσα στη μέση της νύχτας χωρίς να μπορώ να κλείσω μάτι. Άλλα βράδια κοιμόμουν ατελείωτες ώρες και δεν μπορούσα να ξυπνήσω. Κάποιες μέρες δεν έτρωγα τίποτα. Άλλες μέρες γέμιζα το στομάχι μου μέχρι να κάνω εμετό. Όλη η καθημερινότητα μου μετατράπηκε σε μια διαικπεραιωτική, μη υποφερτή διαδικασία και ο εαυτός μου άρχισε να μοιάζει με ένα ιδεόγραμμα που δεν καταλαβαίνω.Η καρδιά μου χτυπούσε κάθε μέρα σε τρελούς ρυθμούς χωρίς κάποια εμφανή αιτία, με αποτέλεσμα να νιώθω συνέχεια κουρασμένη
Για αρκετούς μήνες ένιωθα πως όλο αυτό είναι ανίκητο. Δεν μπορούσα ή δεν ήθελα να το μοιραστώ με κανέναν. Υπήρχαν μέρες που δεν κατάφερνα να πάω στη δουλειά όχι γιατί δεν ήθελα ή γιατί βαριόμουν, αλλά γιατί φοβόμουν πως στη διαδρομή θα αγχωθώ και πάλι. Έβρισκα δικαιολογίες για να δουλέψω από το σπίτι μου, χωρίς να εξηγώ τι πραγματικά μου συμβαίνει. Το ίδιο γινόταν και με τους φίλους ή την οικογένεια μου. Δεν τολμούσα να πω πως δεν μπορώ να πάω να τους δω από φόβο μήπως αγχωθώ. Στο κεφάλι μου, έμοιαζε βουνό, όμως κάθε φορά που προσπαθούσα να το εξηγήσω έμοιαζε αστείο. Οι χειρότερες στιγμές ήταν εκείνες που έμπαινα σε ένα λαβύρινθο απελπισίας. Σκεφτόμουν πως η ζωή μου θα είναι έτσι για πάντα. Όλα έμοιαζαν ένας ατέλειωτος αναστεναγμός και το μόνο που υπήρχε στο μυαλό μου είναι πως θα στέκομαι στο κέντρο ενός φαύλου κύκλου, περιμετρικά του θα στέκουν ανύπαρκτα τέρατα και φοβίες που εγώ η ίδια έχω δημιουργήσει. Προσπαθούσα να μικρύνω το πρόβλημα με το να σκέφτομαι πως δεν έχω προβλήματα που πρέπει να με αγχώνουν, όμως κάθε προσπάθεια εκλογίκευσης των φόβων και του άγχους, έπεφτε στο κενό. Απλώς δεν μπορούσα να το ελέγξω.Ξύπνησα στις 6 το πρωί, μια ώρα πριν χτυπήσει το ξυπνητήρι του κινητού μου και έπαθα κρίση πανικού μόλις άνοιξα τα μάτια μου
Αφορμή για να πάω στο γιατρό ήταν η προηγούμενη Πέμπτη. Ξύπνησα στις 6 το πρωί, μια ώρα πριν χτυπήσει το ξυπνητήρι του κινητού μου και έπαθα κρίση πανικού μόλις άνοιξα τα μάτια μου. 20 λεπτά μετά και ενώ είχε περάσει, άρχισα να κλαίω ασταμάτητα χωρίς λόγο. Σηκώθηκα να κάνω μπάνιο πριν πάω στη δουλειά και συνέχισα να κλαίω. Έβαζα τα ρούχα μου, έδενα τα κορδόνια των παπουτσιών μου, αλλά το κλάμα δεν μπορούσε να σταματήσει. Το χειρότερο; Αυτό συνέβη σε εμένα που δεν κλαίω σχεδόν ποτέ. Μπορεί να στεναχωριέμαι, όμως η στεναχώρια μου ανεξήγητα, σπάνια εξωτερικεύεται με τη μορφή δακρύων και πόσο μάλλον τόσο πολλών. Αν και δεν ένιωθα καλά, αποφάσισα πως θέλω να πάω για δουλειά. Έφτασα στην πόρτα, έπιασα τα κλειδιά, ακούμπησα το πόμολο και τα χέρια μου άρχισαν πάλι να τρέμουν. Τα πόδια μου είχαν μουδιάσει, και η ταχυκαρδία με την οποία είχα μάθει τόσους μήνες να συνυπάρχω είχε γίνει εντονότερη. Ειδοποίησα ξανά στη δουλειά πως θα εργαστώ από το σπίτι. Όταν ηρέμησα αυτό που σκεφτόμουν είναι πως δεν θέλω να ζω μια ζωή που την έχει κυριεύσει ο πανικός και το άγχος. Το μόνο που ένιωθα είναι πως βρίσκομαι βουτηγμένη μέσα σε μια βαθιά θλίψη, κι εκεί δεν υπάρχει χώρος και χρόνος για συναισθηματισμούς. Εκεί το μόνο περιθώριο που άφησα στον εαυτό μου είναι να κοιταχτώ στον καθρέφτη και να πω πως δεν θέλω η πρώτη μου σκέψη το πρωί να είναι πως πεθαίνω.Το μόνο που είπα στον εαυτό μου είναι «Δεν θα ζήσεις άλλο έτσι. Χρειάζεσαι βοήθεια. Δέξου το και χτύπα το κουδούνι»
Την επόμενη μέρα έκλεισα ραντεβού σε ένα ψυχίατρο. Ήταν για τις 8:30 το απόγευμα. Παραδόξως ήμουν ήρεμη όταν περπατούσα προς το ιατρείο. Ένιωθα σε κάθε βήμα να λυτρώνομαι γιατί έκανα επιτέλους μια προσπάθεια να ξεφύγω απ' αυτό. Έφτασα στις 8:25, βρισκόμουν ακριβώς από κάτω, όμως κάθισα για λίγο στην είσοδο, πριν χτυπήσω το κουδούνι. Όλη η ζωή που έχασα τους τελευταίους μήνες, χώρεσε μέσα σε πέντε λεπτά και ένα στριφτό τσιγάρο, κάτω από το γραφείο του ψυχιάτρου. Το μόνο που είπα στον εαυτό μου είναι «Δεν θα ζήσεις άλλο έτσι. Χρειάζεσαι βοήθεια. Δέξου το και χτύπα το κουδούνι».Το προηγούμενο ραντεβού του δεν είχε τελειώσει ακόμη. Κάθισα σε ένα σαλόνι με δερμάτινους καναπέδες και χαλαρωτική μουσική, και το μάτι μου έπεσε στα κουτιά απ' αυτά τα χαρτομάντηλα που υπήρχαν πάνω στο τραπέζι. Πόσοι κλαίνε στα σαλόνια αναμονής των ψυχιάτρων και των ψυχολόγων προσπαθώντας να νικήσουν ό,τι τους πονάει; Πόσοι έρχονται εδώ απελπισμένοι; Πριν προλάβω να περάσω τα χαρτομάντηλα σε μια ποιητική διάσταση, ο ψυχίατρος με κάλεσε μέσα. Ερωτήσεις εκείνος, απαντήσεις εγώ, και σημειώσεις, πολλές σημειώσεις. Μια ώρα μετά μου είπε πως δυστυχώς στην περίπτωση μου, η φαρμακευτική αγωγή ήταν αδιαπραγμάτευτη. Αυτό που μου εξηγήθηκε είναι ότι σε πρώτη φάση θα πρέπει τα συμπτώματα που με ταλαιπωρούν πρέπει να σταματήσουν, να υποχωρήσουν.«Τι θα γίνει αν κάτι δεν πάει καλά με τα φάρμακα. Τι μπορεί να πάθω; Εγώ που δεν έπαιρνα ούτε depon, τώρα θα πάρω αντικαταθλιπτικά και ηρεμιστικά. Τι στο διάολο μου συμβαίνει;»
Η ενδεδειγμένη θεραπεία για τη Διαταραχή Πανικού είναι ελαφριάς μορφής αντικαταθλιπτικά, ακόμη και αν δεν έχεις κατάθλιψη. Παράλληλα μου έγραψε και ηρεμιστικά γιατί όταν ξεκινάς τη λήψη αντικαταθλιπτικών, μέχρι ο οργανισμός σου να συνηθίσει, τα συμπτώματα του άγχους εντείνονται. To θετικό είναι πως θα είναι για λίγο. Δεν δαιμονοποιώ τη φαρμακευτική αγωγή, όμως θα ήθελα να υπάρχει άλλος τρόπος. Και αν είχα απευθυνθεί νωρίτερα σε κάποιο ειδικό, θα υπήρχε άλλος τρόπος ή τουλάχιστον θα είχα απαλλαγεί από τα συμπτώματα γρηγορότερα, ευκολότερα, πιο ανώδυνα. Όχι ότι η ψυχοθεραπεία είναι εύκολη υπόθεση. Ακόμη και στο πρακτικό μέρος της υπόθεσης, δεν μπορούν για παράδειγμα όλοι να την αντέξουν οικονομικά και φυσικά δεν υπάρχουν υποδομές για να γίνεται τσάμπα.Επιστρέφοντας στο σπίτι μου, σκεφτόμουν φυσικά όσα δεν έπρεπε να σκέφτομαι. Μένω μόνη, και αυτό με έκανε να συνεχώς να αγχώνομαι για το πως θα αντιδράσει ο οργανισμός μου. «Τι θα γίνει αν κάτι δεν πάει καλά με τα φάρμακα. Τι μπορεί να πάθω; Εγώ που δεν έπαιρνα ούτε depon, τώρα θα πάρω αντικαταθλιπτικά και ηρεμιστικά. Τι στο διάολο μου συμβαίνει;». Το επόμενο πρωινό, όταν έρχεσαι αντιμέτωπος με τα κουτάκια των χαπιών, και το ένα λέει Xanax, ζεις την πιο ευάλωτη στιγμή σου. Υπάρχει ο φόβος πως αν δεν τα πάρεις θα παραμείνεις στην ίδια κατάσταση, μέσα στους πανικούς σου. Υπάρχει η αγωνία για το τι θα σου συμβεί όταν τα πάρεις. Υπάρχει και η ελπίδα πως θα γίνεις καλά. Όλα ανακατεμένα σε μια πρωινή απελπισμένη αναπνοή.Η υποστήριξη λειτουργεί σαν δεκανίκι και σου δίνει κουράγιο, ωστόσο για τον κάθε άνθρωπο αυτό είναι μια εντελώς μοναχική προσπάθεια
Φυσικά δεν νιώθεις αμέσως καλύτερα. Μέχρι να συνηθίσεις χρειάζεσαι ένα διάστημα 3-4 εβδομάδων στο οποίο σταδιακά βελτιώνεσαι. Αρχικά είναι δυσάρεστο. Περνάς από την υπερένταση στην ατονία, από τη χαρά στη λύπη, από την ελπίδα στην απόγνωση.Η δική μου προσπάθεια ξεκίνησε πολύ πρόσφατα. Και ήμουν τυχερή γιατί την ξεκίνησα σε ένα πολύ υποστηρικτικό πλαίσιο. Για παράδειγμα στη δουλειά μου οι συνάδελφοι μου και ο προϊστάμενος μου με κατανόησαν. Δεν με αντιμετώπισαν ούτε στιγμή σαν μη λειτουργική, αλλά σαν έναν άνθρωπο που έχει κάτι να ξεπεράσει. Μου έδωσαν χρόνο. Οι φίλοι μου δεν σταμάτησαν να με παίρνουν τηλέφωνο και να ενδιαφέρονται για το αν είμαι καλά. Για λίγο οι πάντες τριγύρω μου με άφησαν να κατεβάσω τις ασφάλειες μου και να κάνω ένα restart. Δεν είναι όλοι τόσο τυχεροί, ενώ θα έπρεπε.Όλη αυτή η υποστήριξη λειτουργεί σαν δεκανίκι και σου δίνει κουράγιο, ωστόσο για τον κάθε άνθρωπο αυτό είναι μια εντελώς μοναχική προσπάθεια. Σε όλη αυτή τη διαδικασία είσαι μόνο εσύ και ο εαυτός σου και η διαδρομή που κάνεις ακόμη και αν υποφέρουμε από το ίδιο πράγμα είναι διαφορετική. Η ψυχική σου υγεία, η ψυχοπαθολογία σου, τα βιώματα και τα προβλήματα σου, όπως λέει ένας φίλος, είναι το δικό σου δακτυλικό αποτύπωμα και τελικά κανείς δεν μπορεί να σε βοηθήσει ολοκληρωτικά σε αυτό, εκτός από τον εαυτό σου και ένα γιατρό τον οποίο θα εμπιστεύεσαι. Δεν μπορεί κανείς άλλος να το κάνει για σένα.Ο μόνος λόγος που αποφάσισα να γράψω γι' αυτό είναι γιατί είμαι βέβαιη πως υπάρχουν εκεί έξω άνθρωποι που ντρέπονται για ό,τι που τους συμβαίνει ή νιώθουν αμήχανα με αυτό. Δεν θα ξεχάσω πόσες φορές έπαθα πανικό μέσα σε ένα λεωφορείο και το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα είναι «Ας μην καταλάβει κάποιος κάτι» ή πόσες φορές ένιωσα την ανάγκη να ζητήσω βοήθεια από τον ξένο άνθρωπο που καθόταν δίπλα μου, να του πω πως δεν νιώθω καλά, πως έχω αγχωθεί και ντράπηκα να το κάνω από φόβο μη με περάσει για περίεργη. Δεν ξεχνάω πόσες φορές αντιμετώπισα τον εαυτό μου σαν προβληματικό. Ακόμη κι εγώ που έχω αποτινάξει πλήρως-τουλάχιστον συνειδητά- το στίγμα που υποτίθεται πως κουβαλούν οι ψυχικές ασθένειες και οι παθήσεις. Μου πήρε χρόνο να με αντιμετωπίσω σαν προβληματισμένη και όχι σαν προβληματική.Μην κάνεις το ίδιο λάθος. Από τότε που ξεκίνησα να προσπαθώ να νικήσω τις φοβίες, το άγχος και τον πανικό, κατάλαβα πως υπάρχει μέσα μου ένα κομμάτι του εαυτού μου που δεν το εμπιστεύομαι και δεν με εμπιστεύεται. Από τη μια εντελώς αλαζονικά μου στερεί τη ζωή και την καθημερινότητα μου, και από την άλλη με γεμίζει τύψεις όταν δεν προσπαθώ αρκετά να το γιατρέψω. Ένα μέρος μέσα μου, ζει τραυματισμένο για λόγους που δεν έχω προλάβει να κατανοήσω ακόμη. Είναι ευάλωτο, ζητάει την προσοχή μου και αξίζει να του τη δώσω.Περισσότερα από το VICEΤι Έκανα τη Βραδιά Πριν Από τις ΠανελλαδικέςO Γιώργος Μαργαρίτης Είναι Ένας Μάγκας που Κάνει Γλέντια στις Φυλακές Επειδή «Κανείς Άνθρωπος δεν Περισσεύει»Η Ιστορία του Μάρκου Καραμπέρη, της πιο Αντιπροσωπευτικής Φιγούρας στη Σαλονικιώτικη Νύχτα των 80'sΜου πήρε χρόνο να με αντιμετωπίσω σαν προβληματισμένη και όχι σαν προβληματική