Μου Αρέσει Τόσο η Ψυχοθεραπεία, που Σαμποτάρω τον Εαυτό μου για να μην τη Σταματήσω

«Η ψυχοθεραπεύτρια μου η Lori, που μου κάνει ψυχοθεραπεία μέσω συζήτησης για το άγχος και την κατάθλιψη εδώ και πάνω από τέσσερα χρόνια, τους τελευταίους μήνες με προκαλεί πιο συχνά στις συνεδρίες. Στις αρχές, τα καθησυχαστικά λεκτικά χτυπήματα στην πλάτη που είχαν στόχο να με βοηθήσουν να επιβεβαιώσω τα συναισθήματά μου, ήταν συχνά. Αλλά, καθώς έκανα πρόοδο, αντικαταστάθηκαν από παροτρύνσεις να εξετάσω πιο βαθιά τις αιτίες της ψυχολογικής μου κατάστασης, να δουλέψω περισσότερο, για να λύσω τα προβλήματά μου.

Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα, όταν ξεκίνησα μια συνεδρία με ένα οκτάλεπτο ξέσπασμα για το ότι ο ιδιοκτήτης μου δεν ασχολήθηκε με την προβληματική θέρμανση στο διαμέρισμά μου (κάτι που με θύμωσε υπερβολικά), η Lori, ατάραχη, με ρώτησε ευθέως: «Τι συμβαίνει πραγματικά;».

Μετά από λίγο καιρό, συμπέρανα ότι για την υπερβολική μου αντίδραση υπεύθυνος ήταν ο φόβος μου ότι δεν μπορούσα να τα βγάλω πέρα ως κειμενογράφος. Μερικές φορές με ενοχλεί που ακόμη δεν έχω τα χρήματα για τον τρόπο ζωής που θέλω - ένα αξιοπρεπές δικό μου διαμέρισμα, αποταμιεύσεις, τη δυνατότητα να κάνω ταξίδια - παρά το γεγονός ότι δουλεύω πάρα πολλές ώρες. Το κρύο στο υπνοδωμάτιό μου ήταν μια απτή απόδειξη ότι η επιλογή μου να γίνω freelancer, μετά από 11 χρόνια στον χώρο της διδασκαλίας, ήταν κακή - τουλάχιστον στο μυαλό μου - ενώ αγνοούσα παροδικά τα επαγγελματικά μου επιτεύγματα της τελευταίας πενταετίας, τα οποία δεν ήταν και λίγα.

Δεν είναι εύκολο, όμως, να αναλύεις τέτοια σοβαρά ζητήματα σε μια στιγμή. Θέλει πνευματική και ψυχική εξάσκηση, κάτι στο οποίο με καθοδηγεί η Lori σε αυτήν τη φάση της ψυχοθεραπείας μου. Αλλά κάποια στιγμή θα πρέπει να διαχειριστώ τέτοιες δύσκολες συναισθηματικά στιγμές μόνος μου, ώστε να μην με εξαντλούν και να μην με πνίγουν. Άλλωστε, αυτό είναι το νόημα της ψυχοθεραπείας - να μάθεις κάποιους μηχανισμούς, ώστε να αντιμετωπίζεις καταστάσεις και να τους χρησιμοποιείς, για να γίνεις καλύτερος. Αλλά η Lori αισθάνθηκε έναν δισταγμό από πλευράς μου να προχωρήσω και με εγκάλεσε, με τον πιο ευγενικό τρόπο.

«Θέλω απλώς να σου θυμίσω ότι πάντα θα είμαι εδώ για 'σένα. Ακόμη και όταν δεν θα χρειάζεσαι πια τακτικές συνεδρίες, θα μπορείς να μου μιλάς, αν νιώθεις την ανάγκη», είπε.

VICE Video: Πώς μια Ψυχική Νόσος Σταμάτησε την Καριέρα ενός Πολλά Υποσχόμενου Skateboarder

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Ήταν ένας πολύ όμορφος τρόπος να μου πει ότι μπορεί να έκανα σαμποτάζ στον εαυτό μου, ότι ίσως σε κάποιο επίπεδο λειτουργούσα ενάντια στο συμφέρον μου και αρνιόμουν το δικαίωμα να βελτιωθώ. Αν συνέχιζα να θάβω τον εαυτό μου μέσα στη λάσπη του μυαλού μου, θα μπορούσα να δέχομαι τη συμπόνια, την κατανόηση, την αποδοχή και τη στήριξη που μου δίνει η ψυχοθεραπεύτριά μου δυο φορές την εβδομάδα.

Αυτό σήμαινε ότι σιγά-σιγά εθιζόμουν στην ψυχοθεραπεία; «Δεν ξέρω αν μπορώ να πω ότι εθιζόμαστε», λέει ο Anthony P. DeMaria, ψυχοθεραπευτής και αναπληρωτής διευθυντής στην Κινητή Μονάδα Ψυχιατρικής Ενηλίκων στο νοσοκομείο Mt. Sinai στη Νέα Υόρκη, μιλώντας για τους ασθενείς του. Αλλά επιβεβαιώνει ότι ένας ασθενής μπορεί να αποκτήσει εξάρτηση από τον συναισθηματικό εναγκαλισμό του ψυχοθεραπευτή του.

«Όπως και με τις περισσότερες ευχάριστες εμπειρίες, την αποζητάμε και διστάζουμε να την αφήσουμε», λέει ο DeMaria. Συνήθως στην ψυχοθεραπεία υπάρχει «συναισθηματική ζεστασιά» που οι άνθρωποι απολαμβάνουν και «μπορεί να είναι θεραπευτική από κάποιες απόψεις», λέει επίσης.

«Όταν έρχεται ένας πελάτης και έχει μεγάλο συναισθηματικό πόνο και προσπαθεί να αντιμετωπίσει όσα συμβαίνουν στη ζωή του, μπορεί να είναι η πρώτη φορά που κάποιος τον ακούει και τον καταλαβαίνει», λέει η Nancy Sherman, ψυχοθεραπεύτρια από το Ιλινόις και κλινική συντονίστρια του συμβουλευτικού προγράμματος του Πανεπιστημίου Bradley. Επειδή ο ψυχοθεραπευτής είναι εκπαιδευμένος στην ενσυναίσθηση, είναι εύκολο - ιδίως για τους καινούργιους στην ψυχοθεραπεία - να αποκτήσουν κάποια εξάρτηση».

Το να απολαμβάνεις την ψυχοθεραπεία και την εξέλιξη που σου προσφέρει είναι κάτι άλλο από το να θέλεις ως πελάτης να στηριχτείς σε αυτό το δεκανίκι, έτσι μπορεί να ξεκινήσεις να αυτοσαμποτάρεσαι και τελικά η θεραπεία να λειτουργεί εις βάρος της ψυχικής σου υγείας.

Η Sherman, που ειδικεύεται στο να συμβουλεύει ασθενείς που έχουν βιώσει κάποιο τραύμα, λέει ότι αν ένας ψυχοθεραπευτής πει σε έναν πελάτη που είναι υπερβολικά εξαρτημένος να σταματήσουν ή να μειώσουν τις συνεδρίες, τότε «παλιές συμπεριφορές ξεκινούν να επανεμφανίζονται» στον ασθενή, συχνά στις σχέσεις με τους συντρόφους ή τους συναδέλφους τους.

Μπορεί να ξεκινήσουν «να κάνουν στις σχέσεις τους τα ίδια που τους δημιούργησαν πρόβλημα στο παρελθόν», λέει η Sherman, «παρόλο που έχουν μάθει νέους και υγιείς τρόπους να σχετίζονται με τους άλλους ανθρώπους. Δεν νομίζω ότι αυτοσαμποτάρονται συνειδητά. Είναι ο φόβος ότι "αυτό που έχω θα μου το πάρουν"», λέει η Sherman.

Στην περίπτωσή μου, είναι πιθανό να με αυτοσαμποτάρω μέσω της αδράνειας, με το να μην φροντίζω καλύτερα τον εαυτό μου έξω από το γραφείο της Lori. Σε αυτήν τη φάση, ξέρω ότι μπορώ να αναπτύξω καλύτερες συμπεριφορικές συνήθειες, για να καταπολεμήσω το άγχος και την κατάθλιψή μου, όταν τορπιλίζουν τη ζωή μου. Μπορώ να ανασάνω πιο βαθιά, να ηρεμήσω το μυαλό μου και να κάνω πιο θετικές σκέψεις, ώστε να μπλοκάρω τις αρνητικές, που συνήθως έκαναν κύκλο στο μυαλό μου (βλέπε, χαλασμένο καλοριφέρ, ίσον κακός κειμενογράφος). Θα μπορούσα να ασκούμαι πιο πολύ, να τρώω λίγο πιο υγιεινά, να πίνω κάπως λιγότερο. Αλλά αν τα κάνω όλα αυτά - Θεέ μου! - νιώθω καλύτερα και αυτό θα σήμαινε τη διάλυσή της σχέσης μου με τη Lori.

Αλίμονο, όμως, κάποια στιγμή πρέπει να γίνει. Διαφορετικά, ποιος ο σκοπός της ψυχοθεραπείας; Ο DeMaria επισημαίνει ότι το να λες αντίο σε κάποιον, το να τελειώνεις μια σχέση που σου έδωσε τόσα θετικά, είναι πολύ δύσκολο. Συμπληρώνει ότι ο καλύτερος τρόπος να γίνει είναι μέσω συζήτησης. «Στη ζωή μας διάφορα πράγματα τελειώνουν και εν συνεχεία καταλαβαίνουμε τι σημαίνει αυτό για εμάς», λέει ο DeMaria. «Στην ψυχοθεραπεία αντιστρέφεται η σειρά, το συζητάμε πρώτα, επεξεργαζόμαστε τις αντιδράσεις μας προτού συμβεί το τέλος, για να το καταλάβουμε».

Οι ψυχοθεραπευτές το κάνουν αυτό πιο απτό, σύμφωνα με τον Sherman, θέτοντας μετρήσιμους θεραπευτικούς στόχους με τους πελάτες. Για να τους θέσει, ο ψυχοθεραπευτής μπορεί να ρωτήσει τον ασθενή, «Σε τι θέλεις να δουλέψουμε; Τι θα ήθελες να δεις να αλλάζει;». Αν ένας πελάτης πει ότι θέλει να είναι χαρούμενος, ο ψυχοθεραπευτής θα πρέπει να του πει να γίνει πιο συγκεκριμένος, ρωτώντας π.χ. «Τι θα έκανες, αν ήσουν χαρούμενος, που να είναι διαφορετικό από αυτό που κάνεις τώρα;».

Κάποιοι ασθενείς επιτυγχάνουν τους θεραπευτικούς τους στόχους μέσα σε λίγες μόνο συνεδρίες. Για άλλους, αυτό μπορεί να πάρει χρόνια. Κανένα από τα δύο δεν είναι σωστό ή λάθος και η στιγμή που θα «τελειώσει», η ψυχοθεραπεία καθορίζεται κατά περίπτωση.

Ο DeMaria λέει ότι ένας από τους λίγους πιθανούς δείκτες ότι ένας ασθενής μπορεί να πλησιάζει στο τέλος της ψυχοθεραπείας «είναι, όσο απλό κι αν ακούγεται, ότι λέει πως νιώθει καλύτερα». Ο ασθενής μπορεί «κατά τη διάρκεια του τέλους να σκεφτεί τους αρχικούς παράγοντες, που τον έκαναν να στραφεί στην ψυχοθεραπεία. Καθώς η αλλαγή είναι σταδιακή διαδικασία, οι άνθρωποι συχνά κοιτάζουν πού βρίσκονταν σε σχέση με το πού είναι τώρα και λένε, "Χμ, ναι, αυτό δεν είναι πια κομμάτι της ζωή μου, δεν είναι θέμα για μένα πλέον"».

Για να φτάσω σε αυτό το σημείο, θα ήταν επιβεβλημένο να χρησιμοποιώ τακτικές και στρατηγικές στον δικό μου χρόνο - ασχέτως της επαγγελματικής μου θέσης - που θα οδηγήσουν σε ένα πιο υγιή τρόπο σκέψης. Αν και δεν προβλέπω άμεσο τέλος στην ψυχοθεραπεία αυτήν τη στιγμή, ξέρω ότι οι συζητήσεις που κάνω με τη Lori για να τη σταματήσω, είναι ένα βήμα προς τα εκεί.

Αν αυτό δεν είναι αρκετή απόδειξη, αρκεί να σκεφτώ τι συνέβη τις προάλλες: μετά το δείπνο, ξαφνικά με έπιασε κατάθλιψη και αποφάσισα να πάω μια βόλτα, για να κάνω μερικά ψώνια για το σπίτι, μόνο και μόνο για να ξεχαστώ. Δεν ξέρω πόση ώρα πέρασα μπροστά στα παγωτά στο σούπερ μάρκετ, να σκέφτομαι αν το Ben & Jerry's θα με έκανε να νιώσω καλύτερα, αλλά τελικά προχώρησα χωρίς να πάρω.

Σκέφτηκα, «Τι συμβαίνει;». Μάλλον ένιωθα λίγη μοναξιά, καθώς δούλευα όλο το Σαββατοκύριακο στο σπίτι και καθώς έπιανε κρύο, με έπιανε η εποχιακή συναισθηματική μου διαταραχή. Θα ένιωθα καλύτερα με λίγη παγωμένη ζάχαρη και γάλα; Φυσικά. Αλλά για λίγο. Κάποια στιγμή θα ήμουν άσχημα ξανά - ίσως για την υψηλή χοληστερίνη στις επόμενες εξετάσεις μου.

Η ψυχοθεραπεύτριά μου, όμως, μπορεί να με οδηγεί σε αυτόν τον τρόπο σκέψης λεπτό τη λεπτό, μέρα τη μέρα. Από μένα εξαρτάται. Εγώ έχω τον έλεγχο. Δέχομαι την πρόκληση.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο VICE US.

Περισσότερα από το VICE

Μια Ημέρα με Έναν Έλληνα Ιατροδικαστή

Η Σύζυγος Ενός Κρατουμένου Περιγράφει τον «Γολγοθά» του Επισκεπτηρίου στις Ελληνικές Φυλακές

Ο Νίκος Αλέφαντος 25 Μέρες στη Φυλακή