Στην αρχή είναι σοκαριστικό, μετά εξοργιστικό και στην πορεία καταντά κουραστικό. Βαρεθήκαμε. Αυτή η λέξη αρκεί για να περιγράψουμε τα συναισθήματά μας μπροστά σε ακόμη μια ακραία συμπεριφορά μιας μειοψηφούσας ομάδας χριστιανών ορθόδοξων συμπολιτών μας, που προέβησαν σε ντροπιαστικούς βανδαλισμούς ενάντια στο θέατρο Ακροπόλ, μάλλον επειδή πιστεύουν ότι με αυτόν τον τρόπο θα εξασφαλίσουν μια θέση στον παράδεισο.
Συνδυάζοντας σκοταδιστικές αντιλήψεις με μαφιόζικες πρακτικές εκφοβισμού, μέλη παραθρησκευτικών οργανώσεων έσπασαν αυτοκίνητα των συντελεστών της παράστασης Jesus Christ Superstar, του πολυβραβευμένου μιούζικαλ των Andrew Lloyd Webber και Tim Rice που έκανε πρεμιέρα στο θέατρο Ακροπόλ στις 9 Φεβρουαρίου. Εκτός από τις καταστροφές σε οχήματα, οι δράστες επιτέθηκαν με μπογιές στην πρόσοψη και τη μαρκίζα του θεάτρου, προφανώς σε μια κίνηση αγάπης προς τον πλησίον τους, τον οποίο αγαπούν ως εαυτόν.
Videos by VICE
Η παραπάνω «τιμωρία» των «βλάσφημων θεατρίνων» είναι το αποκορύφωμα των αντιδράσεων απέναντι στο έργο, των οποίων φαίνεται να ηγείται ο Mητροπολίτης Κυθήρων, Σεραφείμ, ο οποίος κατέθεσε και μήνυση για κακόβουλη βλασφημία και καθύβριση θρησκεύματος μέσω της παράστασης. Την ημέρα της πρεμιέρας του μιούζικαλ, ο μητροπολίτης επικοινώνησε με την Eισαγγελέα του Αρείου Πάγου, καταγγέλλοντας την παράσταση και ζητώντας από τη Δικαιοσύνη να πάρει όλα τα απαραίτητα μέτρα για τη ματαίωσή της. Στη συνέχεια, κατέθεσε μήνυση στην Αστυνομία, όπου ανέφερε ότι η παράσταση παρουσιάζει τον Χριστό «ως μέλος της κοινότητας των χίπις, κοινότητα προσώπων που έχει ταυτιστεί με σεξουαλικά όργια και χρήση ναρκωτικών ουσιών».
«Αρκετά!»
Εκτός από τις καταστροφές στο θέατρο και σε αυτοκίνητα, οι συντελεστές της παράστασης καταγγέλλουν ότι μέλη παραθρησκευτικών οργανώσεων πηγαίνουν καθημερινά έξω από το Ακροπόλ, απειλώντας ότι θα κάψουν το θέατρο που φιλοξενεί το βλάσφημο έργο.
Αντιδρώντας στις απειλές και τους βανδαλισμούς, οι εργαζόμενοι του Ακροπόλ αποφάσισαν να προχωρήσουν σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας την Πέμπτη 1 Μαρτίου, στις έξι το απόγευμα, έξω από το θέατρο. Όπως αναφέρουν στη σχετική ανακοίνωσή τους, «δεν μπορούσαμε να φανταστούμε πως θα βρισκόμαστε εν έτει 2018 αντιμέτωποι με παραθρησκευτικές οργανώσεις και σκοταδιστικές αντιλήψεις. Από την πρώτη μέρα, οι ομάδες αυτές προσπαθούν να συγκροτήσουν έναν φανατικό όχλο, ώστε να δημιουργήσουν ακραία επεισόδια, με σκοπό να κατέβει η παράσταση. Βρίσκονται καθημερινά έξω από το θέατρο, δημιουργώντας έκρυθμο κλίμα. Έχουν ήδη επιτεθεί με μπογιές στην πρόσοψη και τη μαρκίζα του θεάτρου και σε αυτοκίνητα συντελεστών της παράστασης. Με κάθε ευκαιρία εμποδίζουν απλούς θεατές που επιθυμούν να δουν την παράσταση με ακατανόμαστες βρισιές και χειροδικίες. Όλα τα παραπάνω συνοδεύονται με προσωπικές απειλές στους ηθοποιούς και με επιθετικές αναρτήσεις, όπως “κάψτε το θέατρο”. Αρκετά! Ως εργαζόμενοι του θεάτρου Ακροπόλ, δηλώνουμε πως δεν θα λυγίσουμε στον φόβο που επιδιώκει να σπείρει μια αναχρονιστική ομάδα. Η καθημερινή δράση τους έξω από το θέατρο υπερβαίνει το όποιο δημοκρατικό δικαίωμα διαμαρτυρίας και γίνεται φορέας ανομίας και διοργανωτής πογκρόμ».
Το θέατρο Ακροπόλ καταγγέλλει ότι παρά τις μηνύσεις και τις αναφορές στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου, δεν έχει γίνει ούτε μία σύλληψη ή προσαγωγή όσων καθημερινά απειλούν, εκφοβίζουν και κάνουν βανδαλισμούς έξω από το θέατρο, παρότι οι περισσότερες από τις παραπάνω παράνομες ενέργειες «διαδραματίζονται μπροστά στα μάτια των αστυνομικών δυνάμεων, οι οποίες παρακολουθούν αμέτοχες».
Δεν είναι ένα μεμονωμένο περιστατικό
Είναι λυπηρό και ταυτόχρονα εξοργιστικό μια μειοψηφία ακραίων συμπολιτών μας να παραμένει ατιμώρητη την ώρα που έμπρακτα προσβάλλει το δικαίωμα της καλλιτεχνικής έκφρασης, μια από τις σημαντικότερες μορφές της ελευθερίας του λόγου. Ειδικά, επειδή δεν είναι η πρώτη φορά που γινόμαστε θεατές σε αυτό το έργο: Το 2012, υπήρξαν έντονες αντιδράσεις κατά του θεατρικού έργου Corpus Christi που ανέβηκε στο Χυτήριο και παρουσίαζε τον Ιούδα να νιώθει ερωτική έλξη για τον Χριστό, με κάποιες εκδοχές του έργου να παρουσιάζουν τον Χριστό και τους Δώδεκα Αποστόλους ως ομοφυλόφιλους. Λόγω των πολύ έντονων αντιδράσεων, οι συντελεστές της παράστασης είχαν εκδώσει ανακοίνωση, με την οποία δήλωναν ότι δεν θα ανεβάσουν ξανά το έργο:
«Οι παραστάσεις του Corpus Christi, στο θέατρο Χυτήριο, ολοκληρώνονται. Δεν ήταν πρόθεσή μας ούτε να προκαλέσουμε το “θρησκευτικό συναίσθημα”, ούτε να δημιουργήσουμε εντάσεις και πολύ περισσότερο να ζήσουμε εικόνες αστυνομοκρατούμενου χώρου θεάτρου. Ευχαριστούμε όσους μας στήριξαν στην προσπάθειά μας για την ελευθερία της Τέχνης και τη μη φίμωση του θεατρικού λόγου. Όμως εμείς δεν κάνουμε θέατρο, για να υποκαταστήσουμε τους θεσμούς. Δεν λιποψυχούμε και θα δώσουμε τον αγώνα όπου και αν χρειαστεί. Ας προβληματιστούμε, όμως, για το Κράτος που παρακολουθεί μουδιασμένο τις δυνάμεις του σκοταδισμού να ασχημονούν».
Όταν απαγορεύτηκε προβολή ταινίας στην Ελλάδα
Το 1988, υπήρξαν αντιδράσεις κατά της ταινίας του Martin Scorsese Ο Τελευταίος Πειρασμός, που βασίζεται στο ομώνυμο έργο του Νίκου Καζαντζάκη. Με πρωταγωνιστή τον William Dafoe, η ταινία δέχθηκε έντονη κριτική, επειδή παρουσιάζει γυμνές σκηνές, ειδικά κατά τη σταύρωση του Χριστού, καθώς και επειδή ο Μεσσίας εμφανίζεται να έχει ερωτικές επαφές με τη Μαρία Μαγδαληνή. Κύκλοι της Ορθοδοξίας θεώρησαν το έργο «ανήθικο και ανάξιο σεβασμού», με την Εκκλησία της Ελλάδας να το καταδικάζει ως αιρετικό. Τον Οκτώβριο του 1988, διαδηλωτές εισέβαλαν σε αίθουσα προβολής της ταινίας, συνεπλάκησαν με αστυνομικούς και προκάλεσαν εκτεταμένες καταστροφές στον κινηματογράφο. Τελικά, εκδόθηκε δικαστική απόφαση, που απαγόρευσε την προβολή της ταινίας στην Ελλάδα, με την αιτιολογία ότι «προσβάλλει τη δημόσια αξιοπρέπεια και τις θρησκευτικές ευαισθησίες» και πως «το βασικό της μήνυμα είναι ανήθικο».
VICE Video: Ο Τζίμης Πανούσης Ήταν Όλα Αυτά που θα Θέλαμε να Είμαστε
Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.
Το ανδρικό γεννητικό όργανο ενώπιον του σταυρού
Έντονες αντιδράσεις προκάλεσε και ο πίνακας «Πότισέ με», του διαπρεπούς Βέλγου καλλιτέχνη Thierry de Cordier, που εκτέθηκε στην Ελλάδα στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας, το 2003. Το έργο, που απεικόνιζε ένα ανδρικό γεννητικό όργανο μπροστά σε έναν σταυρό, έκανε τον τότε εκπρόσωπο Τύπου της Αρχιεπισκοπής Αθηνών Επιφάνιο να υποστηρίξει ότι ο εν λόγω πίνακας «δεν έχει καμία σχέση με αυτό που ονομάζουμε τέχνη και πολιτισμό, αλλά είναι προϊόν της αρρωστημένης φαντασίας του “καλλιτέχνη”. Θεωρούμε ότι ο πίνακας αυτός προσβάλλει βάναυσα ένα από τα ιερότερα σύμβολα της πίστεώς μας, θίγει βάναυσα το θρησκευτικό συναίσθημα του ελληνικού λαού, διασύρει και δυσφημίζει την πατρίδα μας διεθνώς και εκθέτει ανεπανόρθωτα τον θεσμό της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας. Για τον λόγο αυτό, ζητήσαμε από το υπουργείο Πολιτισμού την παρέμβασή του για την άμεση απόσυρση».
Ο τότε Υπουργός Πολιτισμού Ευάγγελος Βενιζέλος και ο τότε Πρόεδρος του Δ.Σ. του Οργανισμού Προβολής Ελληνικού Πολιτισμού, Ευγένιος Γιαννακόπουλος, υπάκουσαν δίχως δεύτερη κουβέντα στις διαταγές της θρησκευτικής εξουσίας. Εξέδωσαν ανακοίνωση, η οποία επεσήμαινε, μεταξύ άλλων, ότι «η έντονη συζήτηση που προκλήθηκε τείνει να επισκιάσει την ουσία της έκθεσης και να παρεμποδίσει την επαφή του ευρύτερου κοινού με τη σύγχρονη τέχνη. Σταθμίζοντας, συνεπώς, όλα τα δεδομένα, το Διοικητικό Συμβούλιο του Οργανισμού Προβολής Ελληνικού Πολιτισμού και ο διευθυντής της έκθεσης αποφάσισαν να αποσυρθεί το συγκεκριμένου έργο και να τοποθετηθεί στη θέση του ανακοίνωση για τους λόγους της απόσυρσης». Ο ίδιος ο Ευάγγελος Βενιζέλος μάλιστα είχε τονίσει ότι το έργο «κακώς ήταν εκτεθειμένο» και είχε προσθέσει ότι «είναι στα όρια του ποινικού νόμου».
Ούτε ο Pesoa τη γλίτωσε
Το 2008 η κωμωδία του Γιάννη Καλαβριανού Εγώ είμαι το Θείο Βρέφος, με ήρωα έναν άνδρα που νόμιζε ότι είναι ο Ιησούς, έκανε πολλούς χριστιανούς να μαζευτούν έξω από το Θέατρο του Νέου Κόσμου, απειλώντας να λιντσάρουν ηθοποιούς και θεατές, ενώ το 2017, έξω από το θέατρο Αριστοτέλειον, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, άτομα που δήλωναν μέλη της οργάνωσης «Ιερός Λόχος» προσπάθησαν να διακόψουν την παράσταση Η Ώρα του Διαβόλου -βασισμένη σε έργο του Πορτογάλου συγγραφέα Fernando Pesoa- κρατώντας στα χέρια τους ελληνικές σημαίες και θρησκευτικές εικόνες και φωνάζοντας συνθήματα υπέρ του έθνους και της Ορθοδοξίας.
«Γέροντας Παστίτσιος»
Φυσικά, οι ακραίοι της ελληνικής χριστιανοσύνης δεν τα βάζουν μόνο με τις παραστάσεις, αλλά με οτιδήποτε θεωρούν ότι προσβάλλει την πίστη τους. Πιο γνωστή περίπτωση είναι η σύλληψη του διαχειριστή της σελίδας στο Facebook «Γέροντας Παστίτσιος», ο οποίος κατηγορήθηκε για κακόβουλη βλασφημία και καθύβριση θρησκευμάτων μέσω Facebook. Ενώπιον της δικαιοσύνης, με την κατηγορία της καθύβρισης θρησκευμάτων, βρέθηκε το 2013 και ο καλλιτέχνης Διονύσης Καβαλλιεράτος, καθώς κάποιοι χριστιανοί συμπολίτες μας θύμωσαν με τον εικαστικό, όταν είδαν τρία καινούρια σκίτσα του: Στο πρώτο από αυτά, η Παναγία απεικονίζεται να σουβλίζει τον Χριστό, στο δεύτερο η Παναγία κάθεται δίπλα στον Σατανά με τον Χριστό στην αγκαλιά της, την ώρα που ο Ναπολέων φαίνεται να τους δείχνει τα γεννητικά του όργανα, ενώ στο τρίτο -και εντυπωσιακότερο- ο Ιησούς έχει επτά πέη και η Λερναία Ύδρα του κάνει στοματικό έρωτα. Μάλιστα, στο παρακάτω σουρεαλιστικό βίντεο, ένας εξ αυτών εκφράζει την απογοήτευσή του που ο Διονύσης Καβαλλιεράτος τελικά αθωώθηκε από το δικαστήριο:
Όλα τα παραπάνω, δυστυχώς μας θυμίζουν ότι ένα τμήμα της ελληνικής κοινωνίας παραμένει βαθιά αναχρονιστικό, ενώ δεν διστάζει να γίνει και επικίνδυνο, αν με αυτόν τον τρόπο είναι ικανό να φιμώσει όσους διαφωνούν μαζί του. Σε αυτή την παράσταση φαρσοκωμωδίας, η μισαλλοδοξία τελικά θα νικηθεί, επειδή όπως λένε και οι συντελεστές της παράστασης Jesus Christ Superstar, «ο φόβος δεν θα περάσει στην Τέχνη».
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίοNewsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
Πώς να Επιβιώσεις την Πρώτη Ώρα μιας Πυρηνικής Επίθεσης
Η Εβδομάδα μιας Άνεργης στην Ελλάδα