Θέλετε να Καταπολεμήσετε το AIDS; Αποποινικοποιήστε την Πορνεία, Λένε οι Ερευνητές

Photo via flickr 

Οι προσπάθειες πρόληψης του HIV συνήθως περιλαμβάνουν δυναμικές παρεμβάσεις. Όταν όμως το θέμα αφορά τους εργαζομένους στη βιομηχανία του σεξ, το να τους αφήσουμε ήσυχους ίσως είναι η καλύτερη συνταγή. Μελέτη που παρουσιάστηκε από ερευνητές στην 20ο Διεθνή Διάσκεψη για το AIDS  στη Μελβούρνη, την προηγούμενη εβδομάδα, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η αποποινικοποίηση της πορνείας θα είχε «τη μεγαλύτερη επίδραση στην πορεία της επιδημίας του HIV» σε όλο τον κόσμο.

Οι γυναίκες ιερόδουλες στις χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος χώρες έχουν πάνω από 13 φορές περισσότερες πιθανότητες να κολλήσουν τον HIV συγκριτικά με τις γυναίκες που είναι εκτός της βιομηχανίας του σεξ και διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να μεταδώσουν τον ιό σε άλλους. Με στόχο να μειωθούν τα ποσοστά του HIV παγκοσμίως, ερευνητές στη διάσκεψη υποστήριξαν ότι οι χώρες θα πρέπει να βάλουν ως κορυφαία προτεραιότητα τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας των εργαζομένων στη βιομηχανία του σεξ.

Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στην βρετανική ιατρική επιθεώρησηThe Lancet ως το πρώτο θέμα μίας σειράς που εν μέρει χρηματοδοτείται από το Ταμείο Πληθυσμού των Ηνωμένων Εθνών, διαπίστωσε ότι η ποινικοποίηση κάνει τους εργαζομένους στη βιομηχανία του σεξ να έχουν περισσότερες πιθανότητες να παρενοχληθούν ή να κακοποιηθούν από την αστυνομία και λιγότερες να χρησιμοποιήσουν προφυλακτικά ή να αναζητήσουν θεραπεία για τον HIV και άλλες νόσους.

Χρησιμοποιώντας ένα στατιστικό μοντέλο ενημερωμένο από προηγούμενες έρευνες, οι ερευνητές υπολόγισαν την πιθανή ελάττωση του αριθμού των μολύνσεων από HIV τα επόμενα δέκα χρόνια σε τρεις πόλεις-Βανκούβερ στον Καναδά, Μομπάσα στην Κένυα και Μπέλαρι στην Ινδία -εάν αποποινικοποιήσουν το εμπόριο σεξ. Διαπίστωσαν ότι αυτή η πολιτική θα μείωνε την εξάπλωση του HIVμεταξύ των εργαζομένων στη βιομηχανία του σεξ και συγκεκριμένα 37% στο Βανκούβερ, 33% στη Μομπάσα και 46% στο Μπέλαρι.

«Κάναμε συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας των τελευταίων πέντε ετών» είπε στο VICE News η Steffanie Strathdee, διευθύντρια της πρωτοβουλίας Global Health Initiative του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Σαν Ντιέγκο και μιας εκ των συντακτών της μελέτης. «Τα στοιχεία μας από τη μοντελοποίηση των ευρημάτων στηρίζουν την πρόταση της πλήρους αποποινικοποίησης».

Υπερασπιστές της Δημόσιας Υγείας χαιρέτισαν τα συμπεράσματα της μελέτης.

«Υπογραμμίζει για πρώτη φορά τη στενή σχέση ανάμεσα στο ποινικοποιημένο statusκαι τους κινδύνους που συνδέονται με αυτό» είπε η Marine Buissonniere, διευθύντρια του προγράμματος Open Society Public Health Program στο VICE News.

Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, νωρίτερα αυτό το μήνα, είχε απευθύνει έκκληση για την αποποινικοποίηση «της συμπεριφοράς πληθυσμών-κλειδιά» που διατρέχουν κίνδυνο μόλυνσης από HIV.

«Σε περιοχές όπου η παροχή υπηρεσιών σεξ είναι ποινικοποιημένη, υπάρχει η τάση εντοπισμού μιας κοινότητας που είναι εξαιρετικά ευάλωτη και περιθωριοποιημένη, όπου πέφτουν θύματα κακοποίησης στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης και γενικότερα δεν απολαμβάνουν το ίδιο επίπεδο ανθρωπίνων δικαιωμάτων» είπε η Buissonniere. «Όταν μια χώρα ποινικοποιεί τη σεξουαλική εργασία ή τη χρήση ναρκωτικών, τείνει να ωθεί τον κόσμο στην παρανομία και μακριά από τις δημόσιες υπηρεσίες».

Παρόλο που χώρες όπως η Ολλανδία και η Γερμανία έχουν νομιμοποιήσει την παροχή υπηρεσιών σεξ σε καθορισμένα πλαίσια και έθνη όπως η Δανία την έχουν αποποινικοποιήσει σε συγκεκριμένες καταστάσεις (η προσέλκυση πελατών στο δρόμο εξακολουθεί να είναι παράνομη), τα μόνο δυο μέρη στον κόσμο που την έχουν πλήρως αποποινικοποιήσει είναι η Νέα Ζηλανδία και η Νέα Νότια Ουαλία, πολιτεία της Αυστραλίας. Η διάκριση είναι σημαντική καθώς η αποποινικοποίηση αφαιρεί όλους τους «ειδικούς για την πορνεία κανονισμούς που επιβάλει το κράτος», ενώ η νομιμοποίηση εισάγει νέους νόμους και κανονισμούς που είναι λιγότερο τιμωρητικοί. Στο τελευταίο πλαίσιο, οι εργαζόμενοι στη βιομηχανία του σεξ χωρίς κατάλληλη άδεια ή πρόσβαση εξακολουθούν να είναι αναγκασμένοι να εργάζονται παράνομα.

«Η νομιμοποίηση, στην πραγματικότητα, αναπαράγει μερικά από τα ίδια προβλήματα που δημιουργεί η ποινικοποίηση» είπε η Strathdee. «Η αντίληψη έχει να κάνει με τους φόρους και τον έλεγχο και όχι με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ακόμα και σε νομιμοποιημένα περιβάλλοντα γίνονται αστυνομικές επιχειρήσεις καταστολής».

Απάντηση στη συνηθισμένη ανησυχία που εκφράζεται κατά της μεταρρύθμισης, αποτελεί το γεγονός ότι ο αριθμός των εργαζομένων στη βιομηχανία του σεξ στη Νέα Ζηλανδία δεν έχει αλλάξει σημαντικά από τότε που αποποινικοποιήθηκε το επάγγελμα, το 2003. Στη Νέα Νότια Ουαλία, που αποποινικοποίησε την παροχή σεξουαλικών υπηρεσιών το 2009, μάλιστα, οι εργαζόμενοι εμφανίζουν χαμηλότερο ποσοστό μετάδοσης του HIV από ότι η υπόλοιπη χώρα.

Η Strathdee και οι συνάδελφοι της επέκριναν όχι μόνο τους νόμους κατά των εργαζομένων στον τομέα των σεξουαλικών υπηρεσιών αλλά και τις εναλλακτικές πολιτικές , όπως η ποινικοποίηση της αγοράς σεξουαλικών υπηρεσιών- το επονομαζόμενο «σουηδικό μοντέλο» κατά των πελατών εδραιώθηκε στη Σουηδία το 1999. Αρκετά ευρωπαϊκά έθνη έχουν υιοθετήσει τέτοιους νόμους και οι νομοθέτες στον Καναδά μελετούν ένα παρόμοιο καθεστώς.

Οι ευρωπαϊκές ομάδες υπεράσπισης ισχυρίζονται ότι οι πελάτες στις χώρες που χρησιμοποιούν το σουηδικό μοντέλο είναι λιγότερο πιθανό να αναφέρουν επικίνδυνες καταστάσεις ή την υποψία τους ότι οι εργαζόμενοι κακοποιούνται ή είναι θύματα σωματεμπορίας.

«Εάν ένας πελάτης συναντήσει ιερόδουλη που είναι θύμα σωματεμπορίας, ίσως φοβηθεί για τον εαυτό του και έτσι δεν το αναφέρει επειδή πάντα υπάρχει ο κίνδυνος της σύλληψης» είπε ο Strathdee. «Τίποτα λιγότερο από την πλήρη αποποινικοποίηση δεν θα ωφελήσει».

Τα πράγματα περιπλέκονται περαιτέρω επειδή οι ιερόδουλες ελάχιστα στρέφονται στην αστυνομία για να αναφέρουν περιστατικά σωματεμπορίας και κακοποίησης. Η παρενόχληση από πλευράς αστυνομίας μπορεί να τις  αποθαρρύνει από το να ζητήσουν ιατρική φροντίδα ή να χρησιμοποιήσουν προφυλακτικά.

Η Kholi Buthelezi, μια πρώην ιερόδουλος που είναι εθνική συντονίστρια του Sisonke, μιας οργάνωσης ιερόδουλων στη Νότια Αφρική (όπου πιστεύεται πως οι εργαζόμενοι στη βιομηχανία του σεξ πάσχουν από HIVσε ποσοστό 60%), περιέγραψε την αστυνομία στη χώρα της ως μια συνεχή πηγή παρενόχλησης και κακοποίησης.

«Οι ιερόδουλες εξαναγκάζονται να αδειάσουν τις τσάντες τους , και εάν βρουν προφυλακτικά μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν ως αποδεικτικό στοιχείο και να τους κρατήσουν» είπε η Buthelezi στο VICE News.

Η αστυνομία μπορεί να κρατήσει τις ιερόδουλες για μέρες χωρίς σαφείς κατηγορίες ή απλώς επειδή κυκλοφορούσαν έξω με προφυλακτικά. Σε ορισμένες περιπτώσεις, είπε, θα καταστρέψουν τα φάρμακα για τη θεραπεία του HIVτων ιερόδουλων ή θα τους αρνηθούν να πάρουν φάρμακα κατά την κράτηση, προφανώς επειδή απλώς μπορούν να το κάνουν. Εάν παραλειφθούν οι φαρμακευτικές δόσεις τότε μπορεί να αυξηθούν τα συμπτώματα, και άρα η πιθανότητα μετάδοσης του ιού και επίσης να δώσουν την ευκαιρία στον οργανισμό της ιερόδουλης να αναπτύξει ανθεκτικότητα κατά του φαρμάκου.

Στις χειρότερες περιπτώσεις, αστυνομικοί θα ασκήσουν σεξουαλική βία.

«Μερικές εργαζόμενες θα τους πουν όχι και θα πέσουν θύματα βιασμού» είπε η Buthelezi, υπογραμμίζοντας την προφανή δυσκολία των εργαζομένων σε αυτό τον τομέα να υποβάλλουν μηνύσεις κατά της αστυνομίας. «Η αποποινικοποίηση θα μειώσει τη σωματεμπορία και τα ποσοστά του HIV σε οποιαδήποτε χώρα, είμαι βέβαιη».

Το πρόβλημα δεν περιορίζεται στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Χρειάστηκε να φθάσουμε στο σήμερα για το αστυνομικό τμήμα Νέας Υόρκης για να περιορίσει τη χρήση των προφυλακτικών ως στοιχείο σε υποθέσεις πορνείας.

Υπέρμαχοι της ποινικοποίησης και του σουηδικού μοντέλου τονίζουν την ανάγκη να σταματήσει η σωματεμπορία, αλλά αποτυγχάνουν να συμπεριλάβουν τους ιερόδουλους στην προσπάθεια.

«Αυτό που εμείς βλέπουμε είναι ότι οι ιερόδουλες είναι σίγουρα ο καλύτερος σύμμαχος στην ταυτοποίηση του ποιος έχει πέσει θύμα σωματεμπορίας» είπε η Buissonniere. «Εάν δείτε περιπτώσεις όπου οι παρέχοντες σεξουαλική εργασία ενθαρρύνονται και δεν ποινικοποιούνται, όπου συνεργάζονται μαζί με την αστυνομία, σε μεγάλο βαθμό εγγυώνται στην ασφάλεια της κοινότητας».

Αν και τα ευρήματα της μελέτης για τη γυναικεία σεξουαλική εργασία, ήταν προφανής η έλλειψη στοιχείων για τους άνδρες και τους τρανσέξουαλ ιερόδουλους. Αυτές οι ομάδες είναι περιθωριοποιημένες ακόμα και εντός του κόσμου της παροχής σεξουαλικών υπηρεσιών.

Η διάσκεψη στη Μελβούρνη που αμαυρώθηκε από τους θανάτους τουλάχιστον έξι συμμετεχόντων κατά την συντριβή της πτήσης ΜΗ17 των Μαλαισιανών Αερογραμμών στην ανατολική Ουκρανία, ολοκληρώθηκε την Παρασκευή.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter,  Facebook και Instagram.