FYI.

This story is over 5 years old.

Cartoon G.A.G

H Επίπλαστη Γκλαμουριά του Έλληνα Χομπίστα

Ένα κείμενο για αυτούς που δουλεύουν τζάμπα από hobby.

Η δουλειά είναι μία λέξη που ετυμολογικά σχετίζεται με τη δουλεία. Ευτυχώς για εμάς πριν πολλά χρόνια κάποιοι αγωνιστές του εργατικού κινήματος αξίωσαν παγκόσμια με αίμα και θυσίες καλύτερες εργασιακές συνθήκες εξαλείφοντας το στοιχείο της δουλείας από την έννοια της εργασίας. Η εργασία, λοιπόν, που είναι ο σωστός όρος για να χρησιμοποιούμε όλοι ξέρουμε πως είναι αναφαίρετο ανθρώπινο δικαίωμα σε μια κοινωνία. H στέρηση αυτής, γνωστή και ως ανεργία, είναι μια σύγχρονη μάστιγα για την διεθνή και την ελληνική πραγματικότητα, με τους δείκτες στην ανεργία των νέων στη χώρα μας να κοντεύουν να σπάσουν κάθε ρεκόρ. Και επειδή έχουν γραφτεί σεντόνια για το φταίξιμο της Τρόικας και των εργοδοτών στην δημιουργία, αλλά και διόγκωση αυτής, ήρθε ώρα να γραφτεί και μια ανάλυση για το φταίξιμο των εργαζόμενων-υπαλλήλων και δη στον τομέα των υπηρεσιών.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Οι υπηρεσίες είναι κάτι άυλο, ένας τομέας στον οποίο όταν είσαι εργαζόμενος σημαίνει πως παραχωρείς στον εργοδότη σου το χρόνο σου, τον κόπο σου και την ειδίκευση σου με σκοπό να λάβεις κάποιο χρηματικό αντάλλαγμα για να βιοποριστείς. Αυτό είναι το λογικό, το σωστό, το δίκαιο ώστε να εξασφαλίσεις τουλάχιστον ένα επίπεδο διαβίωσης και να μπορείς να αμειφθείς για τα χρόνια που σπατάλησες σπουδάζοντας ή εξειδικεύοντας τις γνώσεις σου και το όποιο ταλέντο σου. Στην σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα όμως παρατηρείται κατά κόρον το φαινόμενο του χομπίστα που έχει δυναμικά μπει στην αγορά εργασίας με σκοπό να εξυπηρετήσει τις βραχυπρόθεσμες ανάγκες αυτοπροβολής του, καταστρέφοντας με τους εγωιστικούς σκοπούς τους έναν ολόκληρο κλάδο. Και θα σας εξηγήσω ευθύς αμέσως τι σημαίνει αυτό.

Ο χομπίστας είναι μια παραλλαγή του χλιδάνεργου, ένας άνθρωπος που έχει πιθανότατα αρκετά καλές σπουδές στη φαρέτρα για τον αγώνα του εργασιακού στίβου, αλλά δεν είναι ιδρώνει ιδιαίτερα για το βιοποριστικό κομμάτι της εργασίας, γιατί έχει τη μακροχρόνια και απερίσπαστη οικονομική στήριξη της οικογένειας του ή κάποιου άλλου φιλικού προσώπου (όπου φιλικού εννοούμε sugar daddy, σχέσης, γάμου και δεν ξέρω τι άλλο) ή απλά είναι τόσο υπερφίαλος και μεγαλομανής που θα έκανε τα πάντα για την προβολή του, ακόμα και εις βάρος του υπόλοιπου κοινωνικού συνόλου ή ακόμα και αν δεν είχε να φάει. Και επειδή δεν έχει ανάγκη την ανταμοιβή στον εργασιακό στίβο ή δεν είναι καν αυτός ο στόχος του, ελπίζει να καρπωθεί τη δόξα, τη φήμη, το status μια εργασιακής θέσης. Ο χομπίστας δεν θα παρέχει ποτέ τις υπηρεσίες του σε επαγγέλματα που κατά τη γνώμη του θεωρεί ευτελή ή δεν τον ανταμείβουν με αρκετή προβολή οπότε οι κλάδοι που κυρίως μπορεί να δράσει ανενόχλητος και δεν υπάρχουν σωματεία να τον εμποδίσουν είναι τα media, η μόδα, η μουσική, η showbiz και άλλα κομμάτια της οικονομίας που φαίνονται αρκετά θελκτικά με την ψευδαίσθηση της λάμψης που επικοινωνούν στο μαζικό κοινό. Γιατί ενδεχομένως τα media παραδείγματος χάριν να φαίνονται μία βιομηχανία όπου έχει μόνο θετικά και όλα είναι εύκολα για όσους βιοπορίζονται από αυτά, αλλά η πραγματικότητα είναι πενιχροί μισθοί, εξαντλητικές συνθήκες εργασίας και μεγαλειώδη δυσκολία να παραμείνεις με αξιοπρέπεια στο χώρο. Εκεί, λοιπόν, ο χομπίστας έρχεται να προσφέρει αφιλοκερδώς τις υπηρεσίες του σε έναν εργοδότη που αν δεν ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για το επίπεδο των υπηρεσιών του παράγει η επιχείρηση του, φυσικά και θα κάνει τη λογική κίνηση να δώσει την ευκαιρία σε έναν άνθρωπο που οικειοθελώς του προτείνει χωρίς ανταμοιβή να εργαστεί για εκείνον. Έτσι, βέβαια ο χομπίστας δεν καταλαβαίνει ότι δημιουργεί κακό προηγούμενο σε έναν ήδη πληγωμένο κλάδο όπως είναι αυτοί που αναφέραμε και ο στόχος του του να είναι επίκαιρος και στα πράγματα, έχει ως αποτέλεσμα να αποδεικνύει ότι μία υπηρεσία που θέλει τη μέγιστη πνευματική διεργασία στην ουσία δεν αξίζει τίποτα και θα έπρεπε να παράγεται μόνο από ανθρώπους που έχουν το οικονομικό υπόβαθρο να βιοπορίζονται από κάποιον άλλον και όχι την προσωπική τους εργασία. Γιατί όπως δεν θα μπορούσατε να φανταστείτε να αγοράζετε τζάμπα προϊόντα από το super market ή ένας δικηγόρος να σας συντάσσει συμβόλαια χωρίς αμοιβή, γιατί είναι δυνατόν όταν ένας στιλίστας ντύνει έναν celebrity ή όταν συντάκτης δίνει ένα κείμενο σ'ένα μέσο να το κάνει χωρίς χρηματικό αντάλλαγμα;

Χομπίστες δεν είναι interns που ξεκινάνε για ένα συγκεκριμένο διάστημα την πρακτική τους σε ένα μέσο, αλλά οι άνθρωποι που βλέπουν ότι ο μοναδικό τρόπος για να παραμείνουν σε ένα επάγγελμα είναι να κοστολογούν την ειδίκευση τους με απόλυτο μηδενικό και να δέχονται να παρέχουν γη και ύδωρ σε οποιοδήποτε αφεντικό με την πρόφαση πως δεν είναι δική τους ευθύνη που η συμμετοχή σε ένα κλάδο είναι δυνατή μόνο κάτω από αυτούς τους όρους. Λάθος. Είναι δική τους ευθύνη και δικό τους λάθος γιατί διαχρονικά τέτοιες συμπεριφορές είναι υπαίτιες και έχουν οδηγήσει στη σημερινή κατάσταση στην οποία ο κάθε χομπίστας συνεχίζει να παρέχει μετρίου ποιότητας υπηρεσίες όσο αυταπατάται ότι στο μέλλον κάποιος θα δεχτεί να πληρώσει για την εργασία που παρέχει χωρίς αντίτιμο τόσο καιρό κάτω από το προσωπείο των αλλεπάλληλων πρακτικών ή άτυπων συμφωνιών που έγιναν σ'ένα μπαρ πάνω από ένα ποτό. Η πραγματικότητα είναι ότι όταν δεν σέβεται ο ίδιος την υπηρεσία που παρέχει και θεωρεί ότι η αξία της είναι μηδενική, δεν υπάρχουν και πολλές πιθανότητες να ανατιμηθεί στο μέλλον. Και αν το μόνο που ενδιαφέρει είναι η προσωπική προβολή, θα έπρεπε κάποιος να σκέφτεται ότι αν κανείς δεν δεχόταν να εργαστεί αφιλοκερδώς καταληκτικά θα αναγκαζόταν κάποιος εργοδότης να πληρώσει για την υπηρεσία που επιθυμεί έναν υπάλληλο, ακόμα και δεν είναι εκείνος. Κοινή λογική που πλήττεται όχι από τα συμφέροντα του εργοδότη που στο καπιταλιστικό περιβάλλον που ζούμε είναι γνωστά και λογικά γιατί αυτοί είναι οι κανόνες του οικονομικού συστήματος που εμείς ψηφίζουμε, αλλά από την αβελτηρία του υπαλλήλου που στο βωμό να πείσει τον περίγυρο του ότι κάνει ένα επάγγελμα γεμάτο «γκλαμ» και «χρυσόσκονη» είναι πρόθυμος να βάλει το μικρό του λιθαράκι στο χτίσιμο ενός γενικότερο προβλήματος που ήδη φαντάζει γόρδιο δεσμός και δεν λύνεται εύκολα.

Δεν μπορούμε να μιλάμε για εργασιακό μεσαίωνα των αφεντικών όταν άνθρωποι που ζουν στον ευρύτερο κοινωνικό ιστό δεν έχουν τη στοιχειώδη νοημοσύνη και αλληλεγγύη να σκέφτονται ότι εργασία ονομάζεται κάτι για το οποίο αμειβόμαστε. Σε κάθε άλλη περίπτωση αυτό λέγεται χόμπι και δεν έπρεπε οι άνθρωποι που το επιτελούν να έχουν το θράσος να αυτοαποκαλούνται επαγγελματίες.

Πριν προλάβετε να κράξετε γιατί μια στήλη pop culture έχει δικαίωμα να ασχολείται με εργασιακά θέματα ακόμα και αν δεν γράφεται από έναν εργατολόγο, η απάντηση είναι πως ίσως δεν θα έπρεπε. Αλλά από την άλλη όταν βλέπω τον κλάδο που εργάζομαι τόσα χρόνια και συγγενείς σε αυτόν να γίνονται έρμαιο καιροσκόπων που αν και αλεξιπτωτιστές στο χώρο (γιατί καταληκτικά θα βαρεθούν και θα αφήσουν το επάγγελμα) και να βλάπτει άμεσα τους σοβαρούς επαγγελματίες, δεν μου επιτρέπεται να μη στηλιτεύσω το γεγονός ακόμα και αν δεν είμαι συνδικαλιστής, ούτε διακατέχομαι από αριστερές αρχές υπό την έννοια της κομματικοποίησης. Ο ανθρώπινος κόπος ήταν πάντα άξιος σεβασμού και δεν πρόκειται να διανοηθώ πως περιμένουν κάποιοι αντίστοιχη αντιμετώπιση όταν οι ίδιοι δεν ενδιαφέρονται γι'αυτό.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.