Το άρθρο εμφανίστηκε αρχικά στο VICE Alps.

Ο Ursu είναι οδηγός φορτηγού και έχει αράξει το όχημά του στον χώρο στάθμευσης του Grauholz service area. Ο αυτοκινητόδρομος έξω από τη Βέρνη είναι από τους πιο παλιούς και «φορτωμένους» της Ελβετίας. «Η δουλειά του οδηγού νταλίκας παλαιότερα είχε ένα ρομαντισμό», λέει ο 61χρονος, αλλά τα πράγματα έχουν πλέον αλλάξει. «H κυκλοφοριακή συμφόρηση, τα πιεσμένα χρονοδιαγράμματα, η ολοήμερη παρακολούθηση από μεριάς των εταιρειών και οι άθλιοι μισθοί στο τέλος του μήνα». Δεν θα ήθελε να αλλάξει θέση με τη νεότερη γενιά φορτηγατζήδων.

Το να είσαι οδηγός φορτηγού μεγάλων αποστάσεων είναι απαιτητική δουλειά: η μέση εβδομάδα ενός εργαζόμενου περιλαμβάνει 48 ώρες οδήγησης, αν και μπορεί να φτάσει και τις 60. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ένας οδηγός νταλίκας βγάζει περίπου 2.460 ευρώ τον μήνα προ φόρων, την ίδια στιγμή που ένας αντίστοιχος οδηγός στην Ολλανδία βγάζει 1.800 ευρώ και ένας στη Γερμανία βγάζει 1.970 ευρώ. Δεν διαφαίνεται κάποια άμεση βελτίωση των συνθηκών ή των αμοιβών στον ορίζοντα, μιας και οι πράκτορες από τις χώρες της δυτικής Ευρώπης δίνουν όλο και περισσότερη δουλειά σε οδηγούς από την κεντρική και την ανατολική Ευρώπη, που κάνουν την ίδια δουλειά για τα μισά περίπου χρήματα.

Αυτοί οι οδηγοί, από χώρες όπως η Εσθονία, η Λιθουανία, η Πολωνία, η Ουγγαρία, η Ρουμανία, η Ουκρανία ή η Λευκορωσία, βρίσκονται συχνά στον δρόμο για εβδομάδες ή και μήνες ακόμα και ζουν, τρώνε και κοιμούνται σε τρία περίπου τετραγωνικά μέτρα σε όλη τη διάρκεια αυτών των ταξιδιών. Πολλοί από αυτούς ωθούνται από την ανεργία στις χώρες τους να οδηγούν για οποιοδήποτε μισθό, κάτι που ασφαλώς εκμεταλλεύονται πολλοί μεταφορείς.

Βρέθηκα στο service stop του Grauholz για να συναντήσω μερικούς από αυτούς τους οδηγούς. Κάποιοι δεν ήθελαν να φωτογραφηθούν και μου ζήτησαν να φωτογραφίσω απλώς το φορτηγό τους. Κουβεντιάσαμε στα αγγλικά και τα γερμανικά, με χειρονομίες και με τη βοήθεια του Google Translate. Όπως κι αν επικοινωνήσαμε τελικά, ένα πράγμα ήταν ξεκάθαρο: τους έλειπε το σπίτι τους.

«Είμαι στον δρόμο εδώ και τρεις μήνες περίπου. Γυρίζω σπίτι σε δύο εβδομάδες, μαζί με έναν φίλο από τη Λευκορωσία. Είναι κι αυτός φορτηγατζής μεγάλων αποστάσεων, αλλά έχει και δυο μικρά παιδιά. Για μένα είναι λίγο πιο εύκολο μιας και ο γιος μου έχει μεγαλώσει. Δεν θέλω να παραπονιέμαι. Με πληρώνουν 750 ευρώ τον μήνα, την ίδια στιγμή που στην πατρίδα μου θα έβγαζα γύρω στα 100. Και αν τα έβγαζα κι αυτά».

«Σαν οδηγός φορτηγού πάντα περιμένεις, πάντα. Ώρες ολόκληρες, ακόμα και μέρες. Αυτό είναι και το χειρότερο κομμάτι της δουλειάς. Παλιά έφερνα ένα βιβλίο μαζί μου, αλλά πλέον ασχολούμαι με το τηλέφωνό μου. Αισθάνομαι αμέσως καλύτερα όταν αρχίζω να οδηγώ, με ηρεμεί. Δεν με ενδιαφέρει πού θα είμαι την επόμενη εβδομάδα, αρκεί να μη χρειάζεται να περιμένω για πολύ. Δουλεύουμε υπό ακόμα μεγαλύτερη πίεση απ' ό,τι στο παρελθόν. Μας παρακολουθούν διαρκώς: η αστυνομία, οι μεταφορείς, οι πελάτες. Δεν ξέρω πόσο καιρό ακόμα θα ασχολούμαι με αυτήν τη δουλειά, ίσως τα παρατήσω όταν βρω κοπέλα».

«Ο Fjodor από το Καζακστάν είναι φίλος μου. Συχνά οδηγούμε μαζί και μιλάμε για ένα σωρό πράγματα: για τη ζωή στο σπίτι, για τα προβλήματά μας, για το τι θα κάνουμε στη συνέχεια – όταν σταματήσουμε να οδηγούμε εννοώ. Καμιά φορά φοβάμαι να πάω σπίτι, ειδικά όταν λείπω καιρό. Δεν ξέρεις ποτέ αν κάτι στην πατρίδα έχει αλλάξει δραματικά, γιατί ζούμε σε μια μετα-σοβιετική δικτατορία. Φυσικά επικοινωνώ με την οικογένειά μου όταν αυτό είναι εφικτό, αλλά ποτέ δεν ξέρεις τι θα σου φέρει η επόμενη ημέρα. Πίστεψέ με, έχω δει αρκετά πράγματα και ξέρω».

«Οδήγησα από τη Λευκορωσία μέχρι τη Λιθουανία και από εκεί πέρασα από την Πολωνία για να πάω στη Γερμανία και από εκεί στην Ελβετία. Αρχικά μετέφερα ξυλεία, μετά έπιπλα και μετά λουλούδια. Νομίζω ότι στην επιστροφή μεταφέρω καφέ. Καμιά φορά λείπω για αμέτρητους μήνες. Δεν ξέρω πώς να σου το εξηγήσω αυτό, αλλά πολλές φορές είμαι πολύ λυπημένος. Σκέφτομαι το σπίτι μου, τη μικρή μου αυλή – είναι τόσο όμορφα εκεί. Αλλά δεν υπάρχει δουλειά, οπότε τι άλλο να κάνω; Μόνο και μόνο η επαγγελματική μου άδεια οδήγησης μου κόστισε μια περιουσία, δεν μπορώ απλώς να τα παρατήσω. Πρέπει να βγάλω λεφτά».

«Παλιά είχα δεκάδες φορτηγά. Μετέφερα ένα σωρό πράγματα – ξέρεις, οτιδήποτε. Έχω οδηγήσει σε μέρη όπως η Νότιος Αφρική, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία, έχω πάει σε πόλεις όπως η Πόλη του Μεξικού και η Καμπούλ. Έβγαλα πολλά λεφτά αλλά το σιχάθηκα. Ήθελα να φύγω όσο πιο μακριά μπορούσα από αυτήν τη ζωή. Τώρα οδηγώ και βγάζω μόνο 2.500 ευρώ τον μήνα. Είμαι πια με την τέταρτη γυναίκα μου, που είναι Ρωσίδα και ξέρει τι σημαίνει οικογένεια.

Ναι, οι συνθήκες εργασίας μας είναι σκατένιες. Η κίνηση, η πίεση, οι οδηγοί από την ανατολική Ευρώπη – όλα είναι σκατά. Αλλά δεν πειράζει, είμαι 56 ετών και θα οδηγώ μέχρι να πεθάνω. Αυτή είναι η ζωή μου, η ελευθερία μου. Και όχι, δεν θα σε αφήσω να ανέβεις στο φορτηγό μου. Ούτε τον ίδιο μου τον αδερφό δεν αφήνω, φέρνει κακοτυχία».

«Οδηγώ εδώ και δύο χρόνια. Είναι η μόνη δουλειά που μπορώ να κάνω και να βγάλω τα λεφτά που μου χρειάζονται για να ζήσω. Μου έρχονται κάτι εικόνες στο μυαλό – συνήθως λίγο πριν κοιμηθώ, αλλά καμιά φορά και όταν οδηγώ. Είναι αναμνήσεις από μια φορά που έπρεπε να πάω στο νοσοκομείο γιατί είχα χτυπήσει. Τα πάντα ήταν πολύ φωτεινά. Ο τύπος δίπλα μου είχε χάσει ένα πόδι και είχε μια τρύπα στο στομάχι. Ήταν απαίσιο. Μου έρχονται διαρκώς αυτές οι εικόνες. Τι λες, έχω αρχίσει να το χάνω; Δεν θέλω να με φωτογραφίσεις, αλλά γράψε σε παρακαλώ ότι θέλω να έχω μια καλή ζωή. Τίποτα περισσότερο από αυτό. Μπορείς να το κάνεις αυτό για μένα;».

«Οδηγώ τέσσερις εβδομάδες σερί και μετά γυρνάω στη Βαρσοβία για μερικές ημέρες, στη γυναίκα μου και τα παιδιά μου. Μεταφέρω φυτά σε γλάστρες και τουλίπες από την Ολλανδία στην Ελβετία, την Ιταλία, την Ισπανία, οπουδήποτε. Μου λείπουν οι κόρες μου. Σήμερα είναι τα γενέθλια της μικρότερης κόρης μου και εγώ είμαι εδώ, σε ένα φορτηγό, πολύ μακριά από το σπίτι μου».

«Δεν με ενοχλεί που πρέπει να τρώω μόνος, να κοιμάμαι μόνος, να πίνω μόνος. Εννοώ πως είναι καλύτερα να μη σκέφτεσαι πώς θα ήταν αν όλα ήταν διαφορετικά. Αλλά σίγουρα είναι δύσκολο. Η μητέρα μου είναι άρρωστη, την έχω σε γηροκομείο. Όταν τη σκέφτομαι εκεί μέσα θέλω να γυρίσω πίσω, να την επισκεφτώ και να της μιλήσω για το παρελθόν. Παλιά ήταν πολύ χαρούμενη, γελούσε συνέχεια. Φοβάμαι ότι θα πεθάνει ξαφνικά και δεν θα είμαι καν εκεί, δίπλα της. Από την άλλη, υπάρχουν στιγμές που είμαι πολύ χαρούμενος που βρίσκομαι τόσο μακριά. Έτσι είναι. Δεν ξέρω τι άλλο να σου πω».

«Οδηγώ μόνο για τους Γερμανούς και τους Ολλανδούς. Για τις εταιρείες της Ρουμανίας το φορτηγό είναι το σημαντικό, όχι ο άνθρωπος πίσω από τιμόνι. Γι' αυτό αυτή η ζωή είναι μια χαρά για μένα έτσι όπως είναι. Δεν ξέρω γιατί τόσοι άλλοι συνάδελφοι παραπονιούνται. Μπορώ πλέον να σκεφτώ τη συνταξιοδότησή μου για πρώτη φορά στη ζωή μου. Έχω πλέον λεφτά για να δω έναν γιατρό αν είμαι άρρωστος. Είναι ωραίο να το ξέρεις αυτό».

«Κανονικά έπρεπε να βγω στη σύνταξη τον Μάρτιο, αλλά θα συνεχίσω να οδηγώ μέχρι τον Οκτώβριο, γιατί τότε συμπληρώνω 25 χρόνιας εργασίας με την ίδια εταιρεία και θα μου οργανώσουν ένα μεγάλο πάρτι. Οδηγώ εδώ και 40 χρόνια. Έχουν αλλάξει πολλά από τότε που άρχισα˙ περισσότερη κίνηση, περισσότερο άγχος, λιγότερος χρόνος. Περισσότεροι οδηγοί από την ανατολική Ευρώπη. Ξοδεύουν πολλά λεφτά για να πάρουν το επαγγελματικό τους δίπλωμα στη Ρουμανία, την Πολωνία ή τη Ρωσία και μετά έρχονται εδώ και λένε "πάρτε εμένα, θα οδηγήσω για όσα λεφτά θέλετε, δεν με νοιάζει πού ή για πόσο". Κοίτα, δεν τους κατηγορώ καθόλου. Φταίνε οι μεταφορείς που τους δίνουν δουλειά με τα μισά ή με το ένα τρίτο των χρημάτων που παίρνουμε εμείς. Δεν είναι σωστό. Απλά δεν είναι σωστό».

«Ένα σνίτσελ με πατάτες τηγανητές, μια σαλάτα, μια κούπα καφές και ένα μπάνιο της προκοπής. Όλα αυτά κοστίζουν περίπου 36 ευρώ εδώ στην Ελβετία. Στη Γερμανία αυτά θα κόστιζαν τα μισά, αλλά δεν θα μπορούσα να τα πληρώσω ακόμα κι αν είχαν 10 ευρώ. Φέρνω δικό μου φαγητό. Πάντα άφθονο κρέας, μερικά αυγά, λαχανικά σε βαζάκια. Ο αδερφός μου είναι αγρότης, οπότε τα παίρνω από αυτόν και όλα τα υπόλοιπα που χρειάζομαι όλο και κάπου τα βρίσκω».

«Έχω δική μου εταιρεία, είμαστε τέσσερις οδηγοί. Τα βγάζω πέρα, αλλά είναι δύσκολα. Ένας μεταφορέας μπορεί να περιορίσει τα έξοδα μόνο σε δύο τομείς: το ντίζελ και τον οδηγό. Όποιος μπορεί να κάνει τη δουλειά και κοστίζει λιγότερο παίρνει τη δουλειά και αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει για μερικά χρόνια.

Τι σημασία θα είχε αν σου έλεγα πως ανησυχώ για την επιχείρηση; Οι οδηγοί μου είναι αξιόπιστοι, είμαι το αφεντικό του εαυτού μου, έχω την οικογένειά μου, τα παιδιά μου έχουν την υγεία τους. Έχω και φωτογραφίες τους, κάτσε να σου δείξω».

«Άρχισα να οδηγώ στις 3 Σεπτεμβρίου του 1976, σχεδόν 40 χρόνια πριν. Η δουλειά έχει γίνει πιο δύσκολη, αλλά το ίδιο ισχύει παντού. Η έλλειψη σεβασμού που υπάρχει στις μέρες μας, αυτό με εκνευρίζει. Παλιά το να είσαι οδηγός σήμαινε κάτι, αισθανόμουν περήφανος που οδηγούσα φορτηγό. Έκανα τόσους φίλους και όλοι προσέχαμε ο ένας τον άλλον.

Σήμερα πια, ο καθένας κοιτάει τον εαυτό του. Και είναι λογικό, μιας και τόσος κόσμος οδηγάει και αμείβεται με φραγκοδίφραγκα. Δουλεύουν για μεταφορείς που προσπαθούν να στραγγίξουν και την τελευταία δεκάρα από τους οδηγούς τους, αρκεί να κρατήσουν το κόστος χαμηλά. Είναι ένα μοντέρνο είδος σκλαβιάς ουσιαστικά. Τι να σου πω, κάτι τέτοια σκέφτομαι όταν κάνω μεγάλα ταξίδια».

Περισσότερα από το VICE

Ξύλο, Μεθύσια και Μπινελίκια: Skippers Θυμούνται τους Χειρότερους Τσακωμούς Φίλων σε Ιστιοπλοϊκό στα Ελληνικά Νησιά

Ιστορίες Ανθρώπων που Εκδικήθηκαν τους Όχι και Τόσο Καλούς Πρώην τους

Βρεθήκαμε στο Χωριό του 17χρονου Έλληνα Μουσουλμάνου που Σκοτώθηκε στο Μόναχο