Νέα

Το Διεθνές Παράνομο Εμπόριο Χελιών και η Αποθήκη στο Κορωπί

Στα ποινικά δικαστήρια της Αθήνας εκκρεμεί δίκη, για αυτό που η Europol χαρακτηρίζει ως «μια από τις πιο επικερδείς παράνομες διακινήσεις προστατευόμενων ειδών».
eel_01
ΦΩΤΟ: Europol

Στις αρχές Ιουνίου, η Europol ανακοίνωσε τα αποτελέσματα μίας εξάμηνης αστυνομικής επιχείρησης με την κωδική ονομασία “Lake-Λίμνη”. Το αντικείμενο του εγκλήματος δεν ήταν όπλα, ναρκωτικά ή πλαστά διαβατήρια, αλλά κάτι εξίσου παράδοξο με το όνομα της επιχείρησης: πλαστικές δεξαμενές γεμάτες με γόνο του ευρωπαϊκού χελιού Anguila Anguila, ενός προστατευόμενου είδους που αποδίδει τεράστια κέρδη σε όσους το εμπορεύονται παράνομα.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Μόνο σε μία έφοδο στο αεροδρόμιο της Μαδρίτης κατασχέθηκαν περισσότερα από 100 κιλά ή περίπου 300.000 χέλια σε γόνο. Τελικός προορισμός του ζωντανού φορτίου ήταν οι ασιατικές αγορές, όπου το ευρωπαϊκό χέλι πωλείται έως και 1.500 ευρώ το κιλό.

Η αστυνομική επιχείρηση στη Μαδρίτη έχει πανομοιότυπα χαρακτηριστικά με μια υπόθεση που εκκρεμεί στα ποινικά δικαστήρια της Αθήνας. Έξι Έλληνες, μεταξύ αυτών δύο ιχθυολόγοι, παραπέμπονται να δικαστούν ως κρίκοι μιας αλυσίδας που έκανε παράνομες εξαγωγές φορτίων Anguila Anguila από την Ισπανία στην Κίνα. Το προστατευόμενο είδος δηλωνόταν ως λαβράκι και ενδιάμεσος σταθμός φέρεται να ήταν μια αποθήκη στο Κορωπί.

Σύμφωνα με τα δικαστικά έγγραφα, η χρονική αφήγηση της υπόθεσης ξεκινά τον Σεπτέμβριο του 2016, όταν Έλληνες τελωνειακοί κλήθηκαν σε μυστική συνάντηση στα κεντρικά γραφεία της Europol στη Χάγη. Ενημερώθηκαν ότι υπάρχει μια εγκληματική οργάνωση στην Ελλάδα, που διακινεί παράνομα στην Κίνα μεγάλες ποσότητες ευρωπαϊκού χελιού. Η αρχική πληροφορία ήταν ότι γόνοι του προστατευόμενου είδους αλιεύονται στις ακτές της Ισπανίας και της Πορτογαλίας κι έπειτα δύο ελληνικές εταιρείες στην Αθήνα φέρεται να το εξάγουν αεροπορικώς στο Χονγκ Κονγκ.

foto.jpg

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΧΕΛΙ ANGUILA ANGUILA. ΦΩΤΟ: WIKI COMMONS

Μετά τη συνάντηση στα γραφεία της Europol, οι τελωνειακοί ενημέρωσαν την Οικονομική Εισαγγελία. Όπως σημειώνεται στα δικόγραφα, έγινε άρση τηλεφωνικού απορρήτου των υπόπτων, από την οποία φέρεται να προέκυψε ότι μια συγκεκριμένη μέρα τον Φλεβάρη του 2017 θα γινόταν παράνομη εξαγωγή. Στην κοινή ομάδα έρευνας συμμετείχαν και εκπρόσωποι των Ισπανικών Αρχών, που είχαν δώσει την αρχική πληροφορία.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Το κλιμάκιο έφθασε νωρίς το πρωί στο «Ελευθέριος Βενιζέλος», στα γραφεία εταιρείας αερομεταφορών. Όπως περιγράφεται, στις 6.30 έφθασε στη ράμπα 7 της αποθήκης και ένα φορτηγό που παρέδωσε 16 χαρτοκιβώτια με δηλωμένο φορτίο «λαβράκια». Οι τελωνειακοί ζήτησαν από τον οδηγό του φορτηγού να τους ακολουθήσει στην αποθήκη στο Κορωπί. Εκεί βρέθηκε 160 κιλά γόνος χελιού, μέσα σε μεγάλες πλαστικές δεξαμενές σταθερής θερμοκρασίας, όπου «ξεκουράζονταν».

Οι ελληνικές Αρχές υποστηρίζουν ότι το δίκτυο στην Αθήνα είχε στηθεί από το 2013. Ένας από τους κεντρικούς κατηγορούμενος φέρεται να μιλούσε τακτικά στο τηλέφωνο με κάποιον «Κίκε», τα στοιχεία του οποίου δεν αποκαλύφθηκαν, που περιγράφεται ως το πρόσωπο που προμηθευόταν τα χέλια από ψαράδες στην Ισπανία και τα έστελνε στην Αθήνα. Στα δικαστικά έγγραφα αναφέρεται το όνομα της ισπανικής εταιρείας που έστελνε τον γόνο στην Ελλάδα, ωστόσο δεν εξηγείται αν κινήθηκε παράλληλη δικαστική έρευνα.

Χωρίς να προσδιορίζεται ο τρόπος υπολογισμού –πιθανότατα από σημειώσεις και παραστατικά- στο ελληνικό δίκτυο χρεώνονται 124 εξαγωγές προς την Κίνα. Με δεδομένο ότι στις ασιατικές αγορές το Anguila Anguila κοστίζει 800-1.500 ευρώ, τα κέρδη υπολογίστηκαν στα 12,4 εκατ. ευρώ, κάτι πάντως που δεν μπορεί εύκολα να αποδειχθεί, όπως συμφωνούν άνθρωποι των διωκτικών Αρχών με πείρα σε αντίστοιχες υποθέσεις.


VICE Meets: Άδωνις Γεωργιάδης


Οι εμπλεκόμενοι αρνήθηκαν τις κατηγορίες - ορισμένοι εξ αυτών φέρεται να δέχτηκαν ότι υπάρχει απλώς τελωνειακή παράβαση. Στις καταθέσεις τους ανέφεραν ότι οι εξαγωγές του ευρωπαϊκού χελιού στην Κίνα δεν απαγορεύονταν την περίοδο που τους χρεώνονται και ότι σε κάθε περίπτωση, οι ποσότητες που διακινήθηκαν δεν ήταν τόσο μεγάλες ώστε να πληγεί το φυσικό περιβάλλον.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Σύμφωνα, πάντως, με τον ευρωπαϊκό κανονισμό για την προστασία των ειδών άγριας πανίδας και χλωρίδας, η εξαγωγή του Anguila Anguila απαγορεύεται από τον Απρίλιο του 2012. Οι έξι παραπέμπονται να δικαστούν για συγκρότηση και ένταξη σε εγκληματική οργάνωση και υποβάθμιση του περιβάλλοντος.

Tο VICE επικοινώνησε με τον δικηγόρο Αθηνών, Δημήτρη Αναστασόπουλο, συνήγορο υπεράσπισης ενός εκ των αρχικών κατηγορούμενων που απαλλάχθηκε με βούλευμα. «Πριν από τέσσερα περίπου χρόνια είχε απασχολήσει και τις διωκτικές Αρχές της χώρας μας η παράνομη εκμετάλλευση ενός προστατευόμενου είδους χελιού, του ευρωπαϊκού χελιού Anguilla Anguilla, με χώρα προέλευσης την Ισπανία και τελικό προορισμό την Κίνα, όπου θεωρείται εκλεκτό έδεσμα. Στους τότε συλληφθέντες ασκήθηκε ποινική δίωξη, μεταξύ άλλων, για το αδίκημα της υποβάθμισης περιβάλλοντος σε βαθμό κακουργήματος», ανέφερε.

«Η αλήθεια είναι ότι υπήρξαν υπερβολές και αστοχίες από πλευράς διωκτικών Αρχών, για αυτό ήδη κάποιοι από τους αρχικώς κατηγορουμένους έχουν απαλλαγεί οριστικά με βούλευμα. Για τους υπόλοιπους η υπόθεση εκκρεμεί ακόμα προς εκδίκαση. Σε κάθε περίπτωση, ήταν μια καινοφανής για τα ελληνικά δεδομένα υπόθεση, με διεθνείς προεκτάσεις, που έθετε σοβαρά ερωτήματα για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος», δήλωσε ο κ. Αναστασόπουλος.

eels_transported_as_oysters_3.jpeg

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΠΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΤΗΣ EUROPOL, ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΥΠΟΘΕΣΗ.

Σύμφωνα με ενημερωτικό σημείωμα από το γραφείο του τότε Οικονομικού Εισαγγελέα της Αθήνας, Παναγιώτη Αθανασίου, που μοιράστηκε στους δικαστικούς συντάκτες, η υπεραλίευση του γόνου του ευρωπαικού χελιού έχει ως συνέπεια τη μείωση του πληθυσμού του κατά 90%.  Στη συγκεκριμένη υπόθεση, ο γόνος παρέμενε για 48 ώρες στις εγκαταστάσεις της ισπανικής εταιρίας, καθώς όταν αλιευθεί εμφανίζει έντονο στρες. Το ζωνταντό φορτίο μεταφέρεται σε ειδική συσκευασία με χαμηλή θερμοκρασία και καλά οξυγωνομένο νερό.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Η στάση στην Αθήνα γινόταν για να ξεκουραστεί ο γόνος και να ανασκευαστεί. Το ταξίδι 16 ωρών από το «Ελευθέριος Βενιζέλος» στο Χονγκ Κονγκ γινόταν μέσω πτήσης τράνζιτ στην Κωνσταντινούπολη. Το ίδιο σημείωμα του Οικονομικού Εισαγγελέα ανέφερε ότι σε προηγούμενη επιχείρηση των ισπανικών Αρχών, τα μέλη της οργάνωσης στην Ευρώπη είχαν λάβει από την κινέζικη εταιρεία-αγοραστή σε μία αλιευτική περίοδο (το ψάρεμα γίνεται Νοέμβριο-Φεβρουάριο με νέα σελήνη) περίπου επτά εκατομμύρια ευρώ.

ΧΕΛΙΑ ΣΕ ΒΑΛΙΤΣΕΣ

Η πανδημία έφερε αλλαγές στο λαθρεμπόριο του Anguila Anguila, που η Europol χαρακτηρίζει ως «μία από τις μεγαλύτερες και πιο επικερδείς παράνομες διακινήσεις προστατευόμενων ειδών παγκοσμίως». Στην ανακοίνωση με αφορμή την επιχείρηση στη Μαδρίτη, η ευρωπαϊκή Αστυνομία υπολογίζει τα κέρδη των δικτύων που το εμπορεύονται στα τρία δισ. ευρώ τα τελευταία χρόνια. Στο ίδιο σημείωμα αναφέρεται ότι πριν την πανδημία ο γόνος μεταφερόταν πολλές φορές κρυμμένος σε βαλίτσες επιβατών αεροπλάνων. Εξαιτίας των περιορισμών των μετακινήσεων το τελευταίο έτος, τα δίκτυα κρύβουν πλέον το παράνομο φορτίο μεταξύ άλλων αγαθών σε εμπορικές πτήσεις.

Επιχείρηση της Europol το 2018 στην Ισπανία, για την εξάρθρωση δικτύου που έκανε παράνομες εξαγωγές Anguila Anguila.

Το ευρωπαϊκό χέλι και η απειλή του είδους δεν είναι άγνωστα στις ελληνικές δικαστικές Αρχές. Η μετακίνησή του μέσω ποταμών στη θάλασσα και αντίστροφα τις περιόδους αναπαραγωγής έχει απασχολήσει το Συμβούλιο της Επικρατείας σε περιπτώσεις κατασκευής φραγμάτων και υδροηλεκτρικών έργων, ως επιχείρημα περιβαλλοντικών οργανώσεων για τις επιπτώσεις στην ιχθυπανίδα.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Το VICE είδε μια πρόσφατη απόφαση του ανώτατου διοικητικού δικαστηρίου με την οποία απορρίφθηκε η προσφυγή Δήμου στη Θεσπρωτία και εννέα πολιτών κατά των περιβαλλοντικών όρων ενός υδροηλεκτρικού έργου στον ποταμό Καλαμά, εγκατεστημένης ισχύος 5,8 MW, η οποία σημειωτέον είναι απορριπτική.

Στον φάκελο περιλαμβάνεται επιστολή της εταιρείας που κατασκευάζει το φράγμα προς το Τμήμα Αλιείας της Περιφέρειας Ηπείρου, όπου διαβάζουμε το επιχείρημα: «Κατά τον σχεδιασμό των εγκαταστάσεων του Η/Υ δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή στις μεταναστεύσεις των χελιών. Θεωρήσαμε ως βάση σχεδιασμού των έργων ότι δεν παρεμποδίζεται η μετανάστευση των χελιών και ότι στην περιοχή υπάρχουν χέλια. Ο σχεδιασμός λοιπόν έγινε με τέτοιο τρόπο ώστε να μην παρεμποδίζεται η ανάντη και κατάντη μετανάστευση του χελιού και προβλέφθηκε σχετικός ιχθυοδιάδρομος».

Ακολουθήστε τον Κώστα Κουκουμάκα στο Twitter.

Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.

Περισσότερα από το VICE

Δύο Σύντροφοι που Πέρασαν Μαζί Κορονοϊό Πήγαν για το Εμβόλιο: Μόνο Ένας το Έκανε (Μάλλον Κατά Λάθος)

Το Τελευταίο Βλέμμα στο Σεράγεβο: Η Φωτογραφία που Έκλεισε μια «Πληγή» 30 Χρόνων

H Seniora Rose «Οργώνει» τους Δρόμους της Θεσσαλονίκης της με τη Μηχανή της

Ακολουθήστε το VICE σε FacebookInstagram και Twitter.