Όλοι βιώνουμε στιγμές προσωρινής αμνησίας, όπως το να ξεχνάμε το όνομα ενός γνωστού. Αλλά αυτά δεν είναι τίποτα σε σχέση με τα επικά και μυστηριώδη κενά μνήμης της Γης, που μπορεί να εκτείνονται σε εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια.
Αυτά τα κενά στο γεωολογικό αρχείο του πλανήτη μας, γνωστά ως “unconformities” (ασυνέχειες) προκύπτουν από στρώσεις πετρωμάτων που δημιουργούνται σε πολύ διαφορετικές χρονικές περιόδους και «στοιβάζονται η μια πάνω στην άλλη, μερικές φορές με διαφορά περισσότερο από ένα δισεκατομμύριο χρόνια, δείχνοντας ότι οι δυνάμεις της φύσης με κάποιο τρόπο εμπόδισαν τη διατήρηση ιζήματος από τις ενδιάμεσες εποχές.
Videos by VICE
Αυτές οι ασυνέχειες υπονοούν ένα χαμένο παρελθόν, ίσως γεμάτο με αποκαλυπτικές πληροφορίες για την εξέλιξη της Γης και τις μορφές ζωής σε αυτή. Αλλά πέρα από το ότι μας λένε πως υπάρχει κάτι που δεν ξέρουμε, τα κενά μπορεί να βοηθήσουν να διαβάσουμε τη μνήμη του πλανήτη μας.
«Ένα σημαντικό ζήτημα είναι ο βαθμός στον οποίο, το αρχείο ιζηματογενές πετρωμάτων της Γης είναι ολοκληρωμένο και όχι τμηματικό, από το οποίο λείπουν σημαντικά κομμάτια λόγω διάβρωσης», επεσήμανε η Rebecca Flowers, γεωλόγος στο πανεπιστήμιο του Κολοράντο στο Μπόλντερ μέσω email. «Ένα άλλο είναι να καταλάβουμε καλύτερα τη σχέση ανάμεσα στις επιφανειακές διαδικασίες (όπως τη διάβρωση), τις διαδικασίες βαθιά στη Γη και τις μακροχρόνιες βιολογικές κλιματικές και περιβαλλοντικές αλλαγές».
Η Flowers είναι η επικεφαλής συγγραφέας μιας μελέτης που δημοσιεύτηκε στο Proceedings of the National Academy of Sciences και η οποία αποκαλύπτει νέες πληροφορίες για ένα από τα πιο διάσημα blackout της Γης, το Great Unconformity (Μεγάλη Ασυνέχεια) που βλέπουμε (ή μάλλον δεν βλέπουμε) σε πετρώματα σε όλο τον κόσμο.
Το κενό ξεκινάει σχεδόν 550 εκατομμύρια χρόνια πριν –μια εποχή πριν την εμφάνιση της πολύπλοκης ζωής– και φτάνει ως ένα δισεκατομμύριο χρόνια πριν, όταν η Γη ανήκε ακόμα στους απλούς μικροοργανισμούς.
Οι επιστήμονες στο παρελθόν έκαναν την υπόθεση ότι ο χαμένος χρόνος έσβησε εξαιτίας της διάβρωση στις λεγόμενες φάσεις «Γη Χιονόμπαλα» στην ιστορία του πλανήτη μας, όταν η εποχή των παγετώνων πάγωσε όλη τη Γη σε τουλάχιστον δυο κύκλους μεταξύ 715 και 640 εκατομμυρίων χρόνων πριν.
Αλλά η Flowers και οι συνάδελφοί της ισχυρίζονται ότι το κενό δημιουργήθηκε από «τοπικά τεκτονικά χαρακτηριστικά παρά από ένα ταυτόχρονο παγκόσμιο φαινόμενο», σύμφωνα με νέα μελέτη. Η ομάδα κατέληξε σε αυτό το συμπέρασμα εξετάζοντας την ασυνέχεια σε μια γρανιτική προεξοχή στο Πάικς Πικ στο Κολοράντο, αν και δεν είναι μόνο αυτή η περιοχή που περιέχει κρυμμένα μυστικά για το σβησμένο παρελθόν.
«Εργαζόμαστε και σε άλλες τοποθεσίες στη Βόρεια Αμερική, όπως το Γκραν Κάνιον, όπου είναι πιο διάσημη ίσως η εμβληματική Μεγάλη Ασυνέχεια», λέει η Flowers. «Έπειτα σχεδιάζουμε να μελετήσουμε άλλα σημεία σε άλλες ηπείρους».
«Στόχος αυτής της επιπλέον δουλειάς είναι να καθορίσουμε αν υπήρξε ένα μεγάλο, παγκοσμίως ταυτόχρονο διαβρωτικό γεγονός όπως είπαν κάποιοι που οδήγησε σε μια Μεγάλη Ασυνέχεια ή αν υπάρχουν πολλές Μεγάλες Ασυνέχειες που συνέβησαν σε διαφορετικές στιγμές, σε διαφορετικά μέρη, με διαφορετικούς λόγους», συμπληρώνει.
Για την αντιμετώπιση του προβλήματος η ομάδα μελέτησε δείγματα ορυκτών και κρυστάλλων από τα πετρώματα, όπως αιματίτη και ζιρκόν, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθεί για την ανακατασκευή της θερμικής ιστορίας των ιζηματογενών στρωμάτων. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα μεγαλύτερα πετρώματα υποβάθρου στο Πάικς Πικ είχαν διαβρωθεί πριν την πρώτη «Γη Χιονόμπαλα» και «συνεπώς δεν μπορεί να είναι αποτέλεσμα διάβρωσης από τους παγετώνες», σύμφωνα με τη μελέτη.
H μελέτη επίσης δημιουργεί αμφιβολίες για την υπόθεση ότι η διάβρωση σχετίζεται με τη Μεγάλη Ασυνέχεια μπορεί να γέμισε τη Γη με θρεπτικά συστατικά που προκάλεσαν την Καμπριανή έκρηξη, γεγονός που σηματοδότησε την ξαφνική εμφάνιση της πολύπλοκης ζωής πριν από 541 εκατομμύρια χρόνια.
«Αν μεγάλες διαβρώσεις συνέβησαν εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια πριν από την Καμπριανή έκρηξη τότε σημαίνει ότι αυτά τα γεγονότα (Καμπριανή έκρηξη και διάβρωση Μεγάλης Ασυνέχειας) δεν συνδέονται», εξηγεί η Flowers. «Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι στο Πάικς Πικ στο Κολοράντο η επιφάνεια από τη διάβρωση της Μεγάλης Ασυνέχειας σχηματίστηκε πριν από εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια πριν την Καμπριανή έκρηξη».
Η ομάδα λέει ότι οι τεκτονικές διαδικασίες που σχετίζονται με τον σχηματισμό και τον κατακερματισμό της Ροδινίας, μιας υπερηπείρου που υπήρχε πριν από ένα δισεκατομμύρια χρόνια μέχρι την εποχή της «Γης Χιονόμπαλας», μπορεί να προκάλεσε το σβήσιμο μνήμης στο Πάικς Πικ. Αλλά χρειάζεται κι άλλη έρευνα για να ανακλυφθούν όλες οι αβεβαιότητες της Μεγάλης Ασυνέχειας – ή μάλλον των πολλών Ασυνεχειών.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE US
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
Όταν Αρρωσταίνουν οι Αστροναύτες, η NASA τους Βάζει Καραντίνα στο Διάστημα
Η Ιωάννα Παππά Μαγειρεύει Κλασικά Ελληνικά Φαγητά στην Καραντίνα
«Δεν έχω Ζηλέψει Ποτέ Αυτούς που Έχουν Σπίτι» – Ένα 24ωρο με Έναν Άστεγο στη Χαλκίδα