Η Επιστροφή της Kεταμίνης στη Μεγάλη Βρετανία

To θέμα δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE UK.

Η ξαφνική εξαφάνιση της κεταμίνης από τους δρόμους της Αγγλίας το 2014, είχε οδηγήσει σε σχόλια online γκρίνιας. Αυτή την εβδομάδα, όμως, μια έρευνα που απευθύνθηκε σε 10.000 φοιτητές επιβεβαίωσε αυτό που ακούγεται ανεπίσημα από διάφορα μέρη του Ηνωμένου Βασιλείου: η κεταμίνη επέστρεψε.

Η ετήσια έρευνα για τα ναρκωτικά του φοιτητικού ιστότοπου The Tab κατέληξε ότι υπάρχει ραγδαία αύξηση φοιτητών που κάνουν χρήση κεταμίνης μέσα στο 2016, σε σχέση με το 2015. Η έρευνα βρήκε επίσης πως οι φοιτητές πληρώνουν πλέον λιγότερα χρήματα ανά γραμμάριο σε σχέση με τις τιμές που χρέωναν οι ντίλερ κατά την περίφημη «ξηρασία» κεταμίνης που διήρκεσε από την άνοιξη του 2014 και κάλυψε το μεγαλύτερο μέρος του 2015.

Η επιστροφή της κεταμίνης, σύμφωνα με την έρευνα, είναι πιο έντονη στα πανεπιστήμια του Bristol, του Manchester, του Liverpool, του Brighton και του Newcastle, πόλεις δηλαδή που ιστορικά έχουν παρουσιάσει υψηλά επίπεδα κατανάλωσης της συγκεκριμένης ουσίας. Περισσότερα από τα μισά άτομα που ρωτήθηκαν από το University of the West of England του Bristol χαρακτήρισαν την κεταμίνη «αγαπημένο ναρκωτικό» στο πανεπιστήμιό τους. Η έρευνα βρήκε πως οι περισσότεροι φοιτητές πληρώνουν πόσα που κυμαίνονται ανάμεσα στις 20 και 29 λίρες ανά γραμμάριο κεταμίνης, που ξεπερνούν τις 15 λίρες που πλήρωναν πριν από την «ξηρασία», αλλά είναι χαμηλότερες από τις 30 με 50 που ίσχυαν κατά τη διάρκειά της.

Όλα αυτά απέχουν πολύ από την άνοιξη του 2014, τότε που η κεταμίνη είχε σχεδόν εξαφανιστεί από την αγορά την ώρα που αυξανόταν η δημοτικότητά της στη Βρετανία. Σχεδόν από το πουθενά, η κεταμίνη έγινε δυσεύρετη, και όταν κάποιος την έβρισκε ήταν κομμένη με άλλες ουσίες, σε ελαφρύτερες δόσεις και στην τριπλή τιμή από την κανονική.

Οποιοσδήποτε περηφανευόταν ότι είχε βρει φτηνή κεταμίνη που δεν ήταν κομμένη με την εναλλακτική της χημική ουσία MXE, δεχόταν αμέσως βροχή από private messages. Υπήρχε κόσμος που παρακαλούσε στο Twitter, κωμικά site που πόσταραν για ψεύτικες φιλανθρωπικές δράσεις ώστε να βοηθηθούν τα «θύματα» της ξηρασίας και βέβαια το απαραίτητο βίντεο με την πλέον πασίγνωστη αντίδραση του Χίτλερ, που πάει με όλα.

Η έλλειψη προσφοράς, όμως, είχε τελικά βοηθήσει μια μερίδα κόσμου. Πριν από την ξηρασία, η τιμή των 15 λιρών ανά γραμμάριο ήταν πολύ χαμηλή σε σχέση με τη δραστικότητα αυτής της ποσότητας. Επέτρεπε στον κόσμο να σνιφάρει πολλά γραμμάρια ανά ημέρα σε πολύ χαμηλό έως μηδενικό κόστος, ιδίως αν χρηματοδοτούσες τον εθισμό σου πουλώντας και κάποιες μικροποσότητες σε άλλους. Φίλοι της Nancy Lee, της νεαρής κοπέλας που πέθανε στα 23 της χρόνια το 2014 έχοντας κάνει συστηματική και βαριά χρήση κεταμίνης από τα 16 και μετά, μου είπαν πως η ξηρασία τους είχε ωθήσει να παρατήσουν για πάντα την ουσία, με μερικά από αυτά τα άτομα να το γυρίζουν στο βάλιουμ και το αλκοόλ.

Πριν από την έρευνα του The Tab υπήρχαν σημάδια πως η κεταμίνη επιστρέφει στο Ηνωμένο Βασίλειο και πάλι. Υπήρχε το συμβάν με τη μαζική κατάσχεση της ουσίας στο Secret Garden Party στο Cambridgeshire το περασμένο καλοκαίρι. Ο κόσμος δεν πρόσεχε καθόλου: ένας τύπος που έκανε διακοπές στην Ibiza λέγεται πως τάισε κεταμίνη ένα περιστέρι (αν και ο δικηγόρος του υποστήριξε πως ήταν αλάτι), ενώ ένας φίλος της Kate Middleton πιάστηκε με το πρόσωπό του καλυμμένο από την ουσία. Φαίνεται ότι από τη φεστιβαλική σεζόν και μετά, έχει υπάρξει μια επανεκκίνηση της αγοράς της κεταμίνης, με την ουσία πλέον να βρίσκεται πιο εύκολα, σε χαμηλότερες τιμές και σε αυξημένα επίπεδα καθαρότητας.

Είναι δύσκολο να πει κανείς με σιγουριά τι ξεκίνησε την «ξηρασία» κεταμίνης και τι ενεργοποίησε την επιστροφή της ουσίας στο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά οι απαντήσεις σίγουρα βρίσκονται χιλιάδες μίλια μακριά από τους βρετανικούς δρόμους. Σε γενικές γραμμές, οι αναλυτές συμφωνούν ότι η «ξηρασία» στη Μεγάλη Βρετανία έχει να κάνει ασφαλώς με τη μετακίνηση της ουσίας προς τη μαύρη αγορά, μετά την πιο αυστηρή αστυνόμευση της αγοράς ναρκωτικών στην Ινδία στα τέλη του 2013.

Από την ώρα που αυξήθηκε η δημοτικότητα της κεταμίνης στη Μεγάλη Βρετανία, η Ινδία ήταν βασική πηγή τροφοδοσίας. Πολλά εργοστάσια στην Ινδία -ειδικά αυτά που βρίσκονται στη δυτική περιοχή της Maharashtra- παράγουν τόνους κεταμίνης για νόμιμες αγορές ανά τον πλανήτη, καθώς η ουσία χρησιμοποιείται σε νοσοκομεία, οδοντιατρεία και στον χώρο της κτηνιατρικής.

Μέχρι που οι αρχές της Ινδίας «έσφιξαν τα λουριά», ήταν εύκολο για τους εμπόρους ναρκωτικών να βρουν την ουσία από τα συγκεκριμένα εργοστάσια χωρίς πολλά προβλήματα. Η αλλαγή στους νόμους περί αστυνόμευσης έκανε την κεταμίνη σαφώς πιο ελεγχόμενη ουσία, κάτι που έκανε τη ζωή των εμπόρων πιο δύσκολη, μιας και πλέον δεν μπορούσαν να τη βρουν τόσο εύκολα από φαρμακεία και εργοστάσια.

Την ίδια περίπου περίοδο που «έσφιξαν τα λουριά» στην Ινδία, κατασχέθηκε σε ένα χημικό εργοστάσιο στη Maharashtra ποσότητα κεταμίνης της τάξης των 1.175 κιλών η οποία προοριζόταν για το Ηνωμένο Βασίλειο, την Αυστραλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Λίγο αργότερα, τον Φεβρουάριο του 2014, οι αρχές ανακάλυψαν μια τεράστια ποσότητα 225 κιλών κεταμίνης -που αντιστοιχεί στη συνολική ποσότητα κεταμίνης που κατάσχουν οι Βρετανικές αρχές μέσα σε έναν ολόκληρο χρόνο- μέσα σε παλέτες κατεψυγμένων τροφίμων, όταν σταμάτησαν ένα φορτηγάκι λίγο έξω από το Manchester. Τον Ιούνιο του ίδιου έτους, η κεταμίνη κατηγοριοποιήθηκε εκ νέου από το υπουργείο Εσωτερικών, το οποίο άλλαξε την κλάση του ναρκωτικού από C σε B, κάτι που σήμαινε βέβαια αυστηρότερες ποινές σε εκείνους που θα συλλαμβάνονταν εντός του Ηνωμένου Βασιλείου να μεταφέρουν την ουσία.

Η μείωση της τροφοδοσίας ήταν ξεκάθαρη και στα στατιστικά στοιχεία του κράτους που αφορούσαν κατασχέσεις ναρκωτικών ουσιών. Ανάμεσα στο 2014 και στο 2015 κατασχέθηκαν μόλις 56 κιλά κεταμίνης στην Αγγλία και την Ουαλία, ποσό μειωμένο κατά 70% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.

Τι οδήγησε λοιπόν στην επιστροφή της κεταμίνης στα πανεπιστήμια, στα κλαμπ και στους δρόμους της Μεγάλης Βρετανίας; Η απάντηση, όπως συμβαίνει συχνά στον κόσμο των συνθετικών ναρκωτικών, μπορεί να βρεθεί στο εκτενέστατο δίκτυο παράνομων εργαστηρίων παραγωγής ναρκωτικών της Κίνας.

Αν και είναι εξαιρετικά πιθανό οι έμποροι ναρκωτικών να έχουν βρει νέους τρόπους να αποφεύγουν τις αρχές ώστε να συνεχίσουν να τροφοδοτούνται από την Ινδία, το στοιχείο-κλειδί που οδηγεί τη νέα «έφοδο» της κεταμίνης στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι η αύξηση των εργαστηρίων στην Κίνα που συνθέτουν την ουσία από το μηδέν. Η κεταμίνη δεν είναι εύκολο να παραχθεί ναρκωτικό, αλλά με τις κατάλληλες χημικές γνώσεις και τον σωστό εξοπλισμό είναι το ίδιο εύκολο με το να φτιάξεις ecstasy, κάτι που άλλωστε καταφέρνουν Ολλανδοί χημικοί εδώ και μερικές δεκαετίες.

Οι κινεζικές αρχές, ανταποκρινόμενες στην ολοένα και πιο προβληματική χρήση κεταμίνης στην Κίνα και το Χονγκ Κονγκ, έχουν προσπαθήσει να περιορίσουν την πρόσβαση στα υλικά που χρειάζονται για να παραχθεί η κεταμίνη, όπως η υδροξυλαμίνη, ένα χημικό υλικό που χρησιμοποιείται γενικά στην παραγωγή του νάιλον. Έστω κι έτσι όμως, ο αριθμός των παράνομων εργαστηρίων στην Κίνα ολοένα και αυξάνεται. Οι αναλυτές πιστεύουν πως μεγάλο μέρος της κεταμίνης που παράγεται σε αυτά τα εργαστήρια καταλήγει στη Μεγάλη Βρετανία.

«Είναι πολύ πιθανό πως η κεταμίνη που παράγεται στα κινεζικά εργαστήρια φτάνει πλέον στην αγορά της Μεγάλη Βρετανίας», εξηγεί ο Martin Raithelhuber, ειδικός σε θέματα παράνομων συνθετικών ουσιών στο Τμήμα Εγκλήματος και Ναρκωτικών των Ηνωμένων Εθνών (UNODC). Μου λέει πως αυτά τα παράνομα εργαστήρια της Κίνας έχουν «ανθίσει» τα τελευταία έξι χρόνια, παρά το γεγονός πως οι αρχές της Κίνας έβαλαν λουκέτο σε 100 από αυτά μέσα στο 2014. Η εξαγωγή κεταμίνης από την Κίνα στην Ευρώπη ακολουθεί μια ήδη καθιερωμένη πορεία που κάνουν ουσίες όπως η συνθετική κάνναβη ή οι καθινόνες (χημικά «ξαδέρφια» των αμφεταμινών), μέσα στα οποία υπάρχει και η μεφεδρόνη.

Δεν θα έπρεπε να εκπλήσσει και τόσο το ότι η Κίνα, η μεγαλύτερη εμπορικά χώρα του κόσμου, σκαρφαλώνει γρήγορα στην κορυφή της λίστας των χωρών εκείνων που τροφοδοτούν τον πλανήτη με συνθετικά ψυχοδραστικά ναρκωτικά, κατηγορία στην οποία βρίσκουμε την τόσο αγαπητή στους Βρετανούς κεταμίνη.

Είναι απλά θέμα χρόνου -ίσως μίας ή δύο δεκαετιών- μέχρι οι συνθετικές ουσίες, οι οποίες φτιάχνονται με σκοπό να «αντιγράφουν» τα αποτελέσματα των πιο φυσικών ουσιών όπως η κάνναβη, η κοκαΐνη και η ηρωίνη, να τις αντικαταστήσουν πλήρως και σε πολύ χαμηλότερη τιμή πώλησης.

Η αλλαγή αυτή θα μετατρέψει την Κίνα, μια χώρα με κάποιους από τους αυστηρότερους νόμους κατά των ναρκωτικών, στη βασική πηγή ναρκωτικών του πλανήτη. Αν η Δύση θέλει να αποφύγει μια τέτοια εξέλιξη, τότε θα πρέπει να ακολουθήσει μόνο ένα δρόμο, αλλά είναι ένας δρόμος που οι δυτικές κυβερνήσεις μέχρι στιγμής δεν επιθυμούν και ιδιαίτερα να επιλέξουν: τη νομιμοποίηση δηλαδή των φυτών εκείνων που ο άνθρωπος χρησιμοποιεί εδώ και χιλιάδες χρόνια για να «φτιαχτεί».

Περισσότερα από το VICE

Η Ελλάδα Μέσα από τον Φωτογραφικό Φακό μιας Αμερικανίδας

Ρωτήσαμε Kόσμο για Eκείνες τις Φορές που τους Έσπασε το Προφυλακτικό Πάνω στο Σεξ

Μια Μέρα με τον Έλληνα Iron Man και τους Υπόλοιπους Avengers