Εκατοντάδες Συνδυασμοί Φαγητού που Μπορεί να σε Σκοτώσουν - Μάθε Ποιοι

To άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο Munchies.

Η αφίσα «Τα Φαγητά που Δεν Πρέπει να Φας Μαζί» είναι ένα κλασικό θέαμα στη Μιανμάρ. Αυτά τα μαζικά εκτυπωμένα πόστερ περιγράφουν τις υποτιθέμενες επιδράσεις από διάφορους συνδυασμούς φαγητών – με τις συνέπειες να κυμαίνονται από τη δυσφορία έως τον θάνατο. Μια ποικιλία κρεάτων, φρούτων, γλυκών και ποτών φιγουράρει στην αφίσα – κάποια εκ των οποίων είναι δύσκολο να παραχθούν (όπως το θανατηφόρο γεύμα ρινόκερου και ψαριού), ενώ άλλα είναι πιο απλά (όπως το γάλα μαζί με «ξινές τροφές», το οποίο φημολογείται ότι σκοτώνει).

Η αφίσα βασίζεται πολύ περισσότερο σε δεισιδαιμονίες από ό,τι στην επιστήμη, όμως αυτό δεν φαίνεται να επηρεάζει τη δημοτικότητά της, ειδικά στις αγροτικές περιοχές της χώρας. «Πολλά σπίτια την έχουν κρεμασμένη στην κουζίνα. Ο κόσμος την πιστεύει από φόβο, χωρίς να υπάρχουν αποδείξεις», είπε ο συγγραφέας από τη Μιανμάρ Ma Thanegi, ο οποίος έχει γράψει αρκετά βιβλία για την τοπική κουζίνα.

Όπως φαίνεται, όμως, η αφίσα είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου, όσον αφορά τις προκαταλήψεις της Μιανμάρ γύρω από το φαγητό. Κυριαρχούν πολλές πεποιθήσεις ως προς το τι πρέπει και τι δεν πρέπει να τρώει κανείς σε συγκεκριμένες φάσεις της ζωής του. Οι μέλλουσες μητέρες δεν πρέπει να τρώνε μπανάνες και τσίλι – το πρώτο υποτίθεται ότι κάνει τα μωρά χοντρά, ενώ το δεύτερο προκαλεί φαλακρά. Οι βλαστοί από μπαμπού πιστεύεται ότι μπορεί να προκαλέσουν μεταγεννητικά προβλήματα υγείας. Τα καυτερά φαγητά θεωρείται ότι επιδεινώνουν τα τραύματα. Τα πορτοκάλια χειροτερεύουν τον βήχα. Η λίστα είναι ατελείωτη.

Ο Matthew Walton, ένας ειδικός πάνω στην ιστορία και τον πολιτισμό της Μιανμάρ στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, είπε ότι κάποιοι κάτοικοι της Μιανμάρ δημιουργούν τις δικές τους προκαταλήψεις για το φαγητό, με βάση τις εμπειρίες τους πάνω σε ένα συγκεκριμένο προϊόν. «Έχω πολλούς φίλους από τη Μιανμάρ που αποφεύγουν κάποια φαγητά, συχνά για οικογενειακούς λόγους, καθώς αρκετοί συγγενείς τους έχουν πεθάνει ή έχουν αρρωστήσει, μετά την κατανάλωση ενός συγκεκριμένου τρόφιμου, επομένως μαθαίνουν όλοι στην οικογένεια να το αποφεύγουν», είπε.

Η ακριβής προέλευση αυτών των προκαταλήψεων για το φαγητό παραμένει ασαφής. Ο Ye Htut Win, ιδρυτής του δημοφιλούς εστιατορίου Sharky, στη Γιανγκόν, έχει κάποιες θεωρίες. Είπε ότι η γεωγραφική θέση της Μιανμάρ –ανάμεσα στην Κίνα, την ινδική υποήπειρο και την υπόλοιπη νοτιοανατολική Ασία– σημαίνει ότι η χώρα επηρεάζεται από πολλές «αρχαίες παραδόσεις και φιλοσοφίες» που αφορούν το φαγητό σε αυτήν την περιοχή. Για παράδειγμα, είπε ότι «η κινεζική φιλοσοφία των φαγητών Γιν και των φαγητών Γιανγκ» εφαρμόζεται στην περιοχή, είτε συνειδητά είτε ασυνείδητα.

Ο Ye Htut Win πρόσθεσε ότι η κατανάλωση ορισμένων μεμονωμένων συστατικών έγινε δεισιδαιμονία λόγω κάποια τροφικής δηλητηρίασης ή αλλεργίας (σε τρόφιμα όπως τα γαλακτοκομικά, το χοιρινό και τα μανιτάρια). Αυτός μπορεί να είναι και ο λόγος που επικρατεί ο φόβος γύρω από αυτά. Ωστόσο, οι περισσότερες πεποιθήσεις είναι λαϊκές δοξασίες, είπε γελώντας ο Ye Htut Win, «πρέπει να μας επισκεφθούν οι Mythbusters».

Όλα αυτά συνδέονται άμεσα με το γεγονός ότι η Μιανμάρ είναι μια εξαιρετικά προληπτική χώρα, γενικότερα. Ο Saw Myat Yin έγραψε στο ταξιδιωτικό του βιβλίο Culture Shock Myanmar (εκδ. Benchmark Books) ότι «κάποια γεγονότα ερμηνεύονται συχνά ως οιωνοί και σημάδια και έτσι ξεκινούν να κυκλοφορούν φήμες τις οποίες δεν αμφισβητεί κανείς». Όλων των ειδών οι άνθρωποι (από αγρότες μέχρι πολιτικούς) παίρνουν συχνά αποφάσεις που βασίζονται στην ενόραση και την αστρολογία.

Ένας σημαντικός λόγος για τον οποίο οι δεισιδαιμονίες κατέχουν τέτοια δύναμη στη Μιανμάρ του 21ου αιώνα είναι οι πέντε δεκαετίες υπό στρατιωτικό καθεστώς που προηγήθηκαν, οι οποίες έληξαν (εικονικά τουλάχιστον) το 2016. Μέσα σε αυτό το διάσημα, η χώρα έγινε ένα κράτος παρίας και αποκόπηκε σε μεγάλο βαθμό από τον υπόλοιπο κόσμο. Το εκπαιδευτικό σύστημα αποθάρρυνε την κριτική σκέψη, ενώ τόσο η βιομηχανία των μέσων ενημέρωσης, όσο και της ψυχαγωγίας ελέγχονταν αυστηρά από την κυβέρνηση. Σίγουρα δεν ήταν ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την αμφισβήτηση μακροχρόνιων πεποιθήσεων, ακόμη και αν αυτές αφορούσαν τα παγωτά και τα αγγούρια.

[VICE Video] Φάε Φίδι για Καλή Στύση

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Η 54χρονη βοηθός γραφείου Myint Wai Phyo μεγάλωσε υπό το στρατιωτικό καθεστώς και είναι μια από τις πολλές γυναίκες της γενιάς της που πιστεύει σθεναρά στις δεισιδαιμονίες για το φαγητό. Είπε ότι ο πιο επίφοβος συνδυασμός της αφίσας «Τα Φαγητά που Δεν Πρέπει να Φας Μαζί» είναι τα αυγά πάπιας με καρπούζι, τα οποία «θα σε σκοτώσουν σίγουρα» - και δεν ήταν μόνο οι γονείς της που της μετέδωσαν αυτήν την πεποίθηση. Μας είπε ότι μέχρι και σήμερα, οι γιατροί της γειτονιάς υποστηρίζουν ορισμένες δεισιδαιμονίες για το φαγητό: «Ένας γιατρός μού είπε κάποτε ότι αν έχω πυρετό και φάω μπανάνα, μπορεί να πεθάνω», είπε.

Ωστόσο, υπάρχει ένα ολοένα και διευρυνόμενο χάσμα γενεών στη Μιανμάρ. Καθώς η χώρα ανοίγει όλο και περισσότερο, ορισμένοι νέοι χαράσσουν το δικό τους μονοπάτι σε διάφορους τομείς – από τη μουσική και τις τέχνες, μέχρι, ναι, τις προκαταλήψεις. Πάρτε για παράδειγμα τον 24χρονο Kyaw Soe Htet. Ο εργαζόμενος σε εφημερίδα με έδρα τη Γιανγκόν είναι πεπεισμένος ότι η αφίσα με τα φαγητά που δεν πρέπει να τρως μαζί είναι σκέτη ανοησία. Είπε ότι σε τέτοιες περιπτώσεις, είναι σημαντικό να βασίζεσαι στην επιστήμη και τους ειδικούς και όχι στις παραδόσεις.

Ο Kyaw Soe Htet συνηθίζει να το αποδεικνύει αυτό, κατά καιρούς. «Μια φορά παρήγγειλα κοτόπουλο και πικρό κάρι κολοκύθας για μεσημεριανό. Ο ιδιοκτήτης του εστιατορίου με προειδοποίησε ότι αυτός ο συνδυασμός θα προκαλούσε τον θάνατό μου. Τα έφαγα και τα δύο και είμαι ακόμη ζωντανός», είπε.

Η Μιανμάρ διανύει μια περίοδο πολιτισμικών αλλαγών. Η επίσημη λογοκρισία στον Τύπο έχει σταματήσει, το άλλοτε μη προσβάσιμο διαδίκτυο είναι πλέον πανταχού παρόν και οι αμερικανικές επιχειρήσεις, όπως τα KFC, έχουν ξεκινήσει να ανοίγουν τις πόρτες τους στην περιοχή. Μένει μόνο να δούμε αν αυτές οι δεισιδαιμονίες θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν τα επόμενα χρόνια. Προς το παρόν, όμως, ο λαγός με μανιτάρια είναι εκτός μενού στη Γιανγκόν.

Περισσότερα από το VICE

Η Ήσυχη Πλευρά της Θεσσαλονίκης: Καφέδες, Μελέτη και Φλερτ με τα Μάτια στη Βιβλιοθήκη του ΑΠΘ

Δέκα Ερωτήσεις που Πάντα Ήθελες να Κάνεις σε μια Ελληνίδα Influencer του Instagram

Συζητώντας για το Ρεμπέτικο, την Εκκλησία και τη Μακεδονία με τον Δημήτρη Μυστακίδη στα Εξάρχεια